Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 47 đến tiết 51

Ngày soạn: 27/ 2/ 2009 Ngày giảng: 2/ 3/ 2009 Tiết 47: ảNH CủA MộT VậT TạO BởI tKhT I- Mục tiêu bài dạy: 1- Kiến thức: - Nêu được trường hợp nào TKHT cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của ảnh này. - Dùng các tia đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua TKHT. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nghiên cứu hiện tượng tạo ảnh của một vật qua TKHT bằng thực nghiệm. - Rèn kĩ năng tổng hợp thông tin thu thập được để khái quát hoá hiện tượng. 3. Thái độ: Phát huy sự say mê khoa học II- Chuẩn Bị 1- Mỗi nhóm HS: - 1 Thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 10-12cm;1 Giá quang học. - 1 Màn hứng ảnh; 1 Cây nến cao khoảng 5 cm ; 1 Bao diêm 2- GV: Giáo án & Bộ TN. III- Tiến trình bài giảng: 1- Ôn định lớp (1phút) 2- Kiểm tra bài cũ: - Hãy nêu đặc điểm các tia sáng qua TKHT. Nêu cách nhận biết TKHT. 3- Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG NOÄI DUNG HĐ1: Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của vật tạo bởi TKHT. - HS: Bố trí và tiến hành thí nghiệm hình 43.2 SGK vật đặt ngoài khoảng tiêu cự. - GV: Hướng dẫn HS tiến hành TN. Theo dõi giúp đỡ HS yếu. Hướng dẫn các HS khác - HS: Suy nghĩ và trả lời C1, C2 Thảo luận ( ghi đặc điểm của ảnh vào dòng 1, 2, 3 bảng 1). - HS: Bố trí và tiến hành thí nghiệm hình 43.2 SGK vật đặt trong khoảng tiêu cự. Thảo luận nhóm , trả lời C3. ( ghi đặc điểm của ảnh vào dòng 4 bảng 1). I/ ẹaởc ủieồm cuỷa aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKHT. 1.Thớ nghieọm: a.ẹaởt vaọt ụỷ ngoaứi tieõu cửù C1:Aỷnh thaọt ngửụùc chieàu vụựi vaọt. C2:Dũch vaọt vaứo gaàn thaỏu kớnh hụn, vaón thu ủửụùc aỷnh cuỷa vaọt ụỷ treõn maứn. ẹoự laứ aỷnh thaọt, ngửụùc chieàu vụựi vaọt. b. ẹaởt vaọt trong khoaỷng tieõu cửù. C3:Khoõng hửựng ủửụùc aỷnh ụỷ treõn maứn .ẹaởt maột treõn ủửụứng truyeàn cuỷa chuứm tia loự, ta quan saựt thaỏy aỷnh cuứng chieàu, lụựn hụn vaọt.ẹoự laứ aỷnh aỷo vaứ khoõng hửựng ủửụùc treõn maứn. HĐ 2: Dựng ảnh của một vật tạo bởi TKHT. - GV:- Chùm tia tới xuất phát từ S , qua TK cho chùm tia ló đồng quy ở S’. S’là gì của S? - Cần sử dụng mấy tia sáng xuất phát từ S để xác định S’? - Thông báo k/ n ảnh của điểm sáng. - HS: Thực hiện C4. * Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT. - GV: Hướng dẫn HS trảlời C5. -HS : Thực hiện C5. II/ Caựch dửùng aỷnh: 1. Dửùng aỷnh cuỷa ủieồm saựng S taùo bụỷi TKHT. C4: 2. Dửùng aỷnh cuỷa moọt vaọt saựng AB taùo bụỷi TKHT. +Vaọt AB caựch TK 1 khoaỷng d=36cm. +Vaọt AB caựch TK 1 khoaỷng 8cm HĐ 3: Vận dụng và củng cố HS: Từng HS trả lời C6, C7. * Củng cố: GV: Đề nghị HS trả lời những câu hỏi: - Hãy nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKHT. - Nêu cách dựng ảnh của một vật qua TKHT. HS: Trả lời những câu hỏi của GV. HS: - Đọc Ghi nhớ. - Đọc Có thể em chưa biết. Ghi nhụự: +ẹoỏi vụựi TKHT : -Vaọt ủaởt ngoaứi khoaỷng tieõu cửù cho aỷnh thaọt, ngửụùc chieàu vụựi vaọt.Khi vaọt ủaởt raõựt xa thaỏu kớnh thỡ aỷnh thaọt coự vũ trớ caựch thaỏu kớnh moọt khoaỷng baống tieõu cửù. -Vaọt ủaởt trong khoaỷng tieõu cửù cho aỷnh aỷo, lụựn hụn vaọt vaứ cuứng chieàu vụựi vaọt. +Muoỏn dửùng aỷnh A’B’ cuỷa AB qua thaỏu kớnh(AB vuoõng goực vụựi truùc chớnh cuỷa TK, A naốm treõn truùc chớnh), chổ caàn dửùng aỷnh B’ cuỷa B baống caựch veừ ủửụứng truyeàn cuỷa hai tia saựng ủaởc bieọt. Sau ủoự tửứ B’ haù vuoõng goực xuoỏng truùc chớnh ta coự aỷnh A’ cuỷa A. III/ Vaọn duùng: C6: a. f=12cm d=36cm h=1cm Tỡm A’B; OA’ Ta coự: Vaọy:OA’=OF’+F’A=12+6=18cm. b. f=12cm d=8cm h=1cm Tỡm A’B’; OA’. Ta coự Ta laùi coự: IV. Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy và hướng dẫn về nhà. 1- Hướng dẫn về nhà: - Học bài và làm BT trong SBT. - Xem trước bài Thấu kính phân kì 2- Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy : - Đánh giá: - Rút kinh nghiệm giảng dạy : Ngày soạn: 27/ 2/ 2009 Ngày giảng: 3/ 3/ 2009 Tiết 48: Thấu kính phân kì I. Muùc tieõu baứi giaỷng. 1- Kieỏn thửực:- Nhaọn daùng ủửụùc thaỏu kớnh phaõn kỡ. - Veừ ủửụùc ủửụứng truyeàn cuỷa hai tia saựng ủaởc bieọt qua TKPK. - Vaọn duùng ủửụùc caực kieỏn thửực ủaừ hoùc ủeồ giaỷi thớch moọt vaứi hieọn tửụùng thửụứng gaởp trong thửùc teỏ. 2- Kú naờng: - Bieỏt tieỏn haứnh TN baống phửụng phaựp nhử baứi TKHT. Tửứ ủoự ruựt ra ủửụùc ủaởc ủieồm cuỷa TKPK. - Reứn ủửụùc kú naờng veừ hỡnh. 3- Thaựi ủoọ: - Nghieõm tuực, coọng taực vụựi baùn ủeồ thửùc hieọn ủửụùc TN. II. Chuaồn bũ. 1- ẹoỏi vụựi moói nhoựm HS: - 1 Thaỏu kớnh phaõn kỡ coự tieõu cửù khoaỷng 12cm; 1 Giaự quang hoùc. - 1 Nguoàn saựng phaựt ra ba tia saựng song song. - 1 Maứn hửựng ủeồ quan saựt ủửụứng truyeàn cuỷa aựnh saựng. 2- ẹoỏi vụựi GV: - Moọt boọ TN nhử cuỷa H; Baỷng phuù. III. Tieỏn trỡnh baứi giaỷng: 1- OÅn ủũnh lụựp: 1’ 2- Kieồm tra baứi cuừ: - ẹoỏi vụựi TKHT thỡ khi naứo ta thu ủửụùc aỷnh thaọt, khi naứo ta thu ủửụùc aỷnh aỷo cuỷa vaọt? Neõu caựch dửùng aỷnh cuỷa vaọt saựng trửụực TKHT. - Chửừa BT: 42 – 43.1; 2; 3. 3- Baứi mụựi: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ TG Noọi dung Hẹ 1: Tỡm hieồu ủaởc ủieồm cuỷa thaỏu kớnh phaõn kỡ. -G: Yeõu caàu HS traỷ lụứi C1. Thoõng baựo veà thaỏu kớnh phaõn kỡ -H : Tửứng HS thửùc hieọn C1. -H: Tửứng HS traỷ lụứi C2. -G: Y/c Caực nhoựm boỏ trớ thớ nghieọm nhử hỡnh 44.1 SGK. -H: Tieỏn haứnh TN theo nhoựm, tửứng HS quan saựt TN vaứ thaỷo luaọn nhoựm ủeồ traỷ lụứi C3. -G: Thoõng baựo hỡnh daùng maởt caột vaứ kớ hieọu cuỷa thaỏu kớnh phaõn kỡ. 15’ I/ ẹaởc ủieồm cuỷaTKPK: 1. Quan saựt vaứ tỡm caựch nhaọn bieỏt: C1:Coự theồ nhaọn bieỏt TKHT baống 1 trong 3 caựch sau: +TKHT coự phaàn rỡa moỷng hụn phaàn giửừa. +ẹửa TK laùi gaàn doứng chửừ treõn trang saựch, neỏu nhỡn qua TK thaỏy hỡnh aỷnh doứng chửừ to hụn khi nhỡn trửùc tieỏp thỡ ủoự laứ TKHT. +Duứng TK hửựng aựs’ maởt trụứi hoaởc aựs’ ngoùn ủeứn ủaởt ụỷ xa leõn maứng hửựng. Neỏu chuứm saựng ủoự hoọi tuù treõn maứn thỡ ủoự laứ TKHT. C2: TKPK coự ủoọ daứy phaàn rỡa lụựn hụn phaàn giửừa. 2.Thớ nghieọm: C3:Chuứm tia tụựi song song cho chuứm tia loự laứ chuứm phaõn kyứ neõn ta goùi TK ủoự laứ TKPK. -Tieỏt dieọn cuỷa TK: -Kớ hieọu: hỡnh d Hẹ 2: Tỡm hieồu truùc chớnh, quang taõm, tieõu ủieồm, tieõu cửù cuỷa TKPK. a. Tỡm hieồu khaựi nieọm truùc chớnh. -G: Yeõu caàu HS tieỏn haứnh thớ nghieọm hỡnh 44.1 SGK , traỷ lụứi C4. -H : Traỷ lụứi C4, caỷ lụựp thaỷo luaọn. -G: Chớnh xaực hoựa caực caõu traỷ lụứi cuỷa HS. - Truùc chớnh cuỷa TK coự ủaởc ủieồm gỡ? b. Tỡm hieồu khaựi nieọm quang taõm. -H: Tửứng HS ủoùc phaàn thoõng baựo veà khaựi nieọm quang taõm trong SGK vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa G. -G: Quang taõm cuỷa moọt TK coự ủaởc ủieồm gỡ? -Yeõu caàu HS laứm laùi TN hỡnh 44.1. c. Tỡm hieồu khaựi nieọm tieõu ủieồm. -H: Caực nhoựm tieỏn haứnh thớ nghieọm hỡnh 44.1 SGK. -H: ẹửa ra yự kieỏn cuỷa mỡnh ủeồ thaỷo luaọn chung. Traỷ lụứi C5,C6. -G: Tieõu ủieồm cuỷa thaỏu kớnh phaõn kỡ ủửụùc xaực ủũnh nhử theỏ naứo? Noự coự ủaởc ủieồm gỡ khaực vụựi tieõu ủieồm cuỷa thaỏu kớnh hoọi tuù? d. Tỡm hieồu khaựi nieọm tieõu cửù. -H: Tửù ủoùc phaàn thoõng baựo khaựi nieọm tieõu cửù vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa G -G: Tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh laứ gỡ? 8’ II/ Truùc chớnh, quang taõm, tieõu ủieồm, tieõu cửù cuỷa TKPK: 1.Truùc chớnh: C4:Trong caực tia tụựi vuoõng goực vụựi maởt cuỷa TK, coự moọt tia cho tia loự truyeàn thaỳng khoõng ủoồi hửụựng. Tia naứy truứng vụựi 1 ủửụứng thaỳng ủửụùc goùi laứ truùc chớnh () cuỷa TK. 2. Quang taõm: -Truùc chớnh caột TK taùi O: O laứ quang taõm cuỷa TK. -Moùi tia saựng ủi qua quang taõm ủeàu truyeàn thaỳng khoõng ủoõỷi hửụựng 3.Tieõu ủieồm: C5:Neỏu keựo daứi chuứm tia loự ụỷ TKPK thỡ chuựng seừ gaởp nhau taùi moọt ủieồm treõn truùc chớnh, cuứng phớa vụựi chuứm tia tụựi.Coự theồ duứng thửụực thaỳng ủeồ kieồm tra dửù ủoaựn ủoự. C6: -ẹieồm F ủửụùc goùi laứ tieõu ủieồm cuỷa TKPK. -Moói TKPK coự hai tieõu ủieồm F vaứ F’ naốm veà hai phớa TK, caựch ủeàu quang taõm O. 4. Tieõu cửù: Khoaỷng caựch tửứ quang taõm ủeỏn moói tieõu ủieồm OF=OF’=f goùi laứ tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh Hẹ 3: Cuỷng coỏ vaứ vaọn duùng. - H: Tửứng HS traỷ lụứi C7, C8, C9. - H: Thaỷo luaọn caỷ lụựp ủeồ traỷ lụứi C8. - H: Moọt vaứi H phaựt bieồu, traỷ lụứi C9. * Cuỷng coỏ: - G: Y/c H ủoùc phaàn ghi nhụự - SGK Ghi nhụự: -TKPK thửụứng duứng coự phaàn rỡa daứy hụn phaàn giửừa. -Chuứm tia tụựi song song vụựi truùc chớnh cuỷa TK cho chuứm tia loự phaõn kyứ. -ẹửụứng truyeàn cuỷa hai tia saựng ủaởc bieọt qua TKPK: +Tia tụựi song song vụựi truùc chớnh thỡ tia loự keựo daứi ủi qua tieõu ủieồm. +Tia tụựi ủeỏn quang taõm thỡ tia loự tieỏp tuùc truyeàn thaỳng theo phửụng cuỷa tia tụựi. - H: ẹoùc ghi nhụự vaứ coự theồ em chửa bieỏt 10’ III/ Vaõn duùng: C7: C8:Kớnh caọn laứ TKPK.coự theồ nhaọn bieỏt baống 1 trong 2 caựch: +Phaàn rỡa cuỷa TK naứy daứy hụn phaàn giửừa. +ẹaởt TK naứy gaàn doứng chửừ, nhỡn qua kớnh thaỏy aỷnh doứng chửừ nhoỷ hụn so vụựi nhỡn trửùc tieỏp doứng chửừ ủoự. C9: TKPK coự nhửừng ủaởc ủieồm khaực vụựi TKHT. +Phaàn rỡa TKPK daứy hụn phaàn giửừa. +Chuứm saựng tụựi song song vụựi truùc chớnh cuỷa TKPK, cho chuứm tia loự phaõn kyứ. +Khi ủeồ TKPK vaứo gaàn doứng chửừ treõn trang saựch, nhỡn qua TK ta thaỏy hỡnh aỷnh doứng chửừ beự ủi so vụựi khi nhỡn trửùc tieỏp. IV. Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy và hướng dẫn về nhà. 1- Hướng dẫn về nhà: - Học bài và làm BT trong SBT. - Xem trước bài AÛnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKPK. 2- Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy : - Đánh giá: .. ... - Rút kinh nghiệm giảng dạy : ... Ngày soạn: 28/ 2/ 2009 Ngày giảng: ..../ 3/ 2009 Tiết 49: AÛNH CUÛA MOÄT VAÄT TAẽO BễÛI THAÁU KÍNH PHAÂN Kè I. Muùc tieõu baứi daùy. 1- Kieỏn thửực: - Neõu ủửụùc aỷnh cuỷa moọt vaọt saựng taùo bụỷi TKPK luoõn laứ aỷnh aỷo. - Moõ taỷ ủửụùc nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh aỷo cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKPK. Phaõn bieọt ủửụùc aỷnh aỷo ủửụùc taùo bụỷi TKHT vaứ TKPK. - Duứng caực tia saựng ủaởc bieọt dửùng ủửụùc aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKPK. 2- Kú naờng: - Sửỷ duùng thieỏt bũ TN ủeồ nghieõn cửựu aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKPK. - Kú naờng dửùng aỷnh cuỷa moọt vaọt qua TKPK. 3- Thaựi ủoọ: -Nghieõm tuực, hụùp taực. II. Chuaồn bũ. 1- ẹoỏi vụựi moói nhoựm HS. - 1 Thaỏu kớnh phaõn kỡ coự tieõu cửù khoaỷng 12cm; 1 Giaự quang hoùc. - 1 Caõy neỏn cao khoaỷng 5cm; 1 Maứn hửựng aỷnh; 1 Baọtlửỷa. 2- ẹoỏi vụựi GV: - Moọt boọ TN nhử cuỷa H; Baỷng phuù. III. Tieỏn trỡnh baứi giaỷng: 1- OÅn ủũnh lụựp: 1’ 2- Kieồm tra baứi cuừ: - Hãy nêu đặc điểm các tia sáng qua TKPK đã học. Biểu diễn trên hình vẽ tia sáng đó. - Chửừa BT 44 – 45.3 (trỡnh baứy caựch thửùc hieọn) 3- Baứi mụựi: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ TG NOÄI DUNG Hẹ1: Tỡm hieồu ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi thaỏu kớnh phaõn kỡ. -H: Chuaồn bũ, traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa GV. - G: Yeõu caàu HS traỷ lụứi caực caõu hoỷi: + Muoỏn quan saựt aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi thaỏu kớnh phaõn kỡ, caàn coự nhửừng duùng cuù gỡ? Neõu caựch boỏ trớ vaứ tieỏn haứnh thớ nghieọm. -H: Caực nhoựm boỏ trớ thớ nghieọm nhử hỡnh 45.1 SGK -G: ẹaởt maứn saựt thaỏu kớnh. ẹaởt ụỷ vũ trớ baỏt kỡ treõn truùc chớnh cuỷa thaỏu kớnh vaứ vuoõng goực vụựi truùc chớnh. -G: Tửứ tửứ dũch chuyeồn maứn ra xa thaỏu kớnh. Quan saựt treõn maứn xem coự aỷnh cuỷa vaọt hay khoõng? - Tieỏp tuùc laứm nhử vaọy khi thay ủoồi vũ trớ cuỷa vaọt treõn truùc chớnh. - Quan saựt TKPK ta luoõn nhỡn thaỏy aỷnh cuỷa moọt vaọt ủaởt trửụực TK nhửng khoõng hửựng ủửụùc aỷnh ủoự treõn maứn. Vaọy ủoự laứ aỷnh thaọt hay aỷnh aỷo? 10’ I/ ẹaởc ủieồm cuỷa aỷnh cuỷa 1 vaọt taùo bụỷi TKPK: C1: ẹaởt maứn hửựng ụỷ gaàn, ụỷ xa ủeàu khoõng hửựng ủửụùc aỷnh. C2: Muoỏn quan saựt ủửụùc aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi TKPK , ta ủaởt maột treõn ủửụứng truyeàn cuỷa chuứm tia loự. Aỷnh cuỷa 1 vaọt taùo bụỷi TKPK laứ aỷnh aỷo, cuứng chieàu vụựi vaọt. Hẹ 2: Dửùng aỷnh cuỷa moọt vaọt saựng AB taùo bụỷi thaỏu kớnh phaõn kỡ. - G: Yeõu caàu HS traỷ lụứi C3. Gụùi yự. - Muoỏn dửùng aỷnh cuỷa moọt ủieồm saựng ta laứm theỏ naứo? - Muoỏn dửùng aỷnh cuỷa moọt vaọt saựng ta laứm theỏ naứo? - H: Tửứng HS traỷ lụứi C3 - G: Gụùi yự HS traỷ lụứi C4: - Khi dũch vaọt AB vaứo gaàn hoaởc ra xa TK thỡ hửụựng cuỷa tia khuực xaù cuỷa tia tụựi BI coự thay ủoồi khoõng? - AÛnh B’ cuỷa ủieồm B laứ giao ủieồm cuỷa nhửừng tia naứo? - H:Tửứng HS traỷ lụứi C4. 15’ II/ Caựch dửùng aỷnh: C3:Caựch dửùng aỷnh AB vuoõng goực vụựi truùc chớnh cuỷa TKPK. -Dửùng aỷnh B’ cuỷa B qua TK ( B’ laứ giao ủieồm cuỷa chuứm tia loự keựo daứi). -Tửứ B’ haù ủửụứng vuoõng goực vụựi truùc chớnh cuỷa TK, caột truùc chớnh taùi A’.A’ laứ aỷnh cuỷa A. -A’B’ laứ aỷnh cuỷa AB qua TKPK. C4: f=12 cm; OA=24 cm a.Dửùng aỷnh b.Chửựng minh d’< f. CM: Khi tũnh tieỏn AB luoõn vuoõng goực vụựi truùc chớnh thỡ taùi moùi vũ trớ , tia BI laứ khoõng ủoồi, cho tia loự IK cuừng khoõng ủoồi. Do ủoự tia BO luoõn caột tia IK keựo daứi taùi B’ naốm trong ủoaùn FI. Chớnh vỡ vaọy A’B’ luoõn ụỷ trong khoaỷng tieõu cửù. Hẹ 3: So saựnh ủoọ lụựn cuỷa aỷnh aỷo taùo bụỷi TKPKvaứ TKHT baống caựch veừ. * H: Tửứng HS dửùng aỷnh cuỷa moọt vaọt ủaởt trong khoaỷng tieõu cửù ủoỏi vụựi caỷ thaỏu kớnh hoọi tuù vaứ phaõn kỡ. - G: Theo doừi giuựp ủụừ HS dửùng aỷnh. * G:Yeõu caàu HS nhaọn xeựt ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh aỷo taùo bụỷi hai loaùi thaỏu kớnh. * H: So saựnh ủoọ lụựn cuỷa hai aỷnh vửứa dửùng ủửụùc. 10’ III/ ẹoọ lụựn cuỷa aỷnh aỷo taùo bụỷi caực TK. C5: f =12 cm; d = 8 cm. Nhaọn xeựt: +Aỷnh aỷo cuỷa TKHT bao giụứ cuừng lụựn hụn vaọt. +Aỷnh aỷo cuỷa TKPK bao giụứ cuừng nhoỷ hụn vaọt. Hẹ 4: Cuỷng coỏ vaứ vaọn duùng: * Vaọn duùng. - G: Yeõu caàu HS traỷ lụứi C6. - G: Hửụựng daón HS laứm C7: + Xeựt hai caởp tam giaực ủoàng daùng. + Trong moói trửụứng hụùp tớnh tổ soỏ - G: ẹeà nghũ moọt vaứi HS traỷ lụứi C8. - H: Suy nghú, traỷ lụứi C6, C7, C8. * Cuỷng coỏ : - H: ẹoùc phaàn Ghi nhụự: Ghi nhụự: ẹoỏi vụựi thaỏu kớnh phaõn kyứ: +Vaọt saựng ủaởt ụỷ moùi vũ trớ trửụực thaỏu kớnh phaõn kyứ luoõn cho aỷnh aỷo, cuứng chieàu, nhoỷ hụn vaọt vaứ luoõn naốm trong khoaỷng tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh. +Vaọt ủaởt raỏt xa thaỏu kớnh, aỷnh aỷo cuỷa vaọt coự vũ trớ caựch TK moọt khoaỷng baống tieõu cửù. - H: ẹoùc Coự theồ em chửa bieỏt. 5’ IV/ Vaọn duùng: C6: Aỷnh aỷo ụỷ TKHT vaứ TKPK: +Gioỏng nhau:cuứng chieàu vụựi vaọt. +Khaực nhau: -ẹoỏi vụựi TKHT thỡ aỷnh lụựn hụn vaọt vaứ ụỷ xa TK hụn vaọt. -ẹoỏi vụựi TKPK thỡ aỷnh nhoỷ hụn vaọt vaứ ụỷ gaàn TK hụn vaọt. * Caựch phaõn bieọt nhanh choựng :ủửa TK laùi gaàn doứng chửừ treõn trang saựch. Neỏu nhỡn qua TK thaỏy hỡnh aỷnh doứng chửừ cuứng chieàu , to hụn so vụựi khi nhỡn trửùc tieỏp thỡ ủoự laứ TKHT. Neỏu nhỡn thaỏy doứng chửừ cuứng chieàu, nhoỷ hụn so vụựi nhỡn trửùc tieỏp thỡ ủoự laứ TKPK. C7: ẹoỏi vụựi TKHT. +Ta coự: (1) (2) Tửứ (2) ta coự : Tửứ (1) ta coự : Tửứ (3) vaứ(4) ẹoỏi vụựi Thaỏu kớnh phaõn kyứ. Tửứ (3) vaứ (4) C8: Khi boỷ kớnh ra, ta nhỡn thaỏy maột baùn to hụn khi nhỡn maột baùn luực ủang ủeo kớnh. IV. Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy và hướng dẫn về nhà. 1- Hướng dẫn về nhà: - Học bài và làm BT 44 - 45.4/ 5 SBT. - Chuaồn bũ maóu baựo caựo cho baứi 46: Thửùc haứnh. 2- Đánh giá, rút kinh nghiệm giảng dạy : - Đánh giá: .. - Rút kinh nghiệm giảng dạy : .. Ngày soạn: 28/ 2/ 2009 Ngày giảng: / 3/ 2009 Tiết 50: THệẽC HAỉNH : ẹO TIEÂU Cệẽ CUÛA THAÁU KÍNH HOÄI TUẽ I. Muùc tieõu baứi hoùc. 1- Kieỏn thửực :- Trỡnh baứy ủửụùc phửụng phaựp ủo tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh hoọi tuù. - ẹo ủửụùc tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh hoọi tuù theo phửụng phaựp neõu treõn. 2- Kú naờng : - Reứn kú naờng thieỏt keỏ keỏ hoaùch ủo tieõu cửù baống kú naờng thu thaọp ủửụùc. - Bieỏt laọp luaọn veà sửù khaỷ thi cuỷa caực phửụng phaựp thieỏt keỏ trong nhoựm. - Hụùp taực tieỏn haứnh thớ nghieọm. 3- Thaựi ủoọ : - Nghieõm tuực hụùp taực ủeồ nghieõn cửựu hieọn tửụùng. II. Chuaồn bũ. 1- ẹoỏi vụựi moói nhoựm HS. - 1 Thaỏu kớnh hoọi tuù coự tieõu cửù caàn ủo (f vaứo khoaỷng 15cm). - 1 Vaọt saựng phaỳng coự daùng chửừ L hoaởc F, khoeựt treõn moọt maứn chaộn saựng. Vaọt ủửụùc chieỏu saựng baống moọt ngoùn ủeứn. - 1 Maứn aỷnh nhoỷ ; 1 Thửụực thaỳng coự GHẹ 800mm vaứ coự ẹCNN 1mm. - 1 Giaự quang hoùc, treõn coự caực giaự ủụừ vaọt, TK vaứ maứn aỷnh, daứi khoaỷng 80cm. 2- ẹoỏi vụựi GV. - Phoứng TH ủửụùc che toỏi ủeồ HS coự theồ nhỡn roừ aỷnh cuỷa vaọt treõn maứn aỷnh. - 1 Boọ ủoà TN nhử cuỷa HS. III. Tieỏn trỡnh leõn lụựp : 1- OÅn ủũnh lụựp:1’ 2- Kieồm tra: Loàng gheựp trongbaứi . 3- Baứi mụựi: Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ TG Noọi dung Hẹ 1 : Thaỷo luaọn muùc tieõu, trỡnh baứy vieọc chuaồn bũ thửùc haứnh ( traỷ lụứi caực caõu hoỷi veà cụ sụỷ lyự thuyeỏt cuỷa baứi thửùc haứnh). - G : Thoõng baựo muùc tieõu cuỷa baứi thửùc haứnh. - H : Laứm vieọc vụựi caỷ lụựp ủeồ kieồm tra phaàn chuaồn bũ lyự thuyeỏt cho baứi TH. - G : - Yeõu caàu moọt soỏ HS trỡnh baứy caõu traỷ lụứi ủoỏi vụựi tửứng caõu hoỷi neõu ra ụỷ phaàn I cuỷa maóu baựo caựo vaứ hoaứn chổnh caõu traỷ lụứi caàn coự. - G : Kieồm tra vieọc chuaồn bũ baựo caựo thửùc haứnh cuỷa HS. 15’ I- Muùc tieõu : - Trỡnh baứy ủửụùc phửụng phaựp ủo tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh hoọi tuù. - ẹo ủửụùc tieõu cửù cuỷa thaỏu kớnh hoọi tuù theo phửụng phaựp neõu treõn. II- Kieồm tra sửù chuaồn bũ thửùc haứnh : 1. Duùng cuù : 2. Lớ thuyeỏt : 3. Maóu baựo caựo thửùc haứnh : Hẹ 2 : Thửùc haứnh ủo tieõu cửù cuỷa TK. - H: Thửùc hieọn caực coõng vieọc nhử ủaừ neõu ụỷ beõn: - G: ẹeà nghũ ủaùi dieọn caực nhoựm nhaọn bieỏt: hỡnh daùng vaọt saựng, caựch chieỏu ủeồ taùo vaọt saựng, caựch xaực ủũnh vũ trớ cuỷa thaỏu kớnh, cuỷa vaọt vaứ maứn aỷnh. - G : Lửu yự caực nhoựm HS: - Luực ủaàu ủaởt thaỏu kớnh ụỷ giửừa giaự quang hoùc, roài ủaởt vaọt vaứ maứn ụỷ khaự gaàn thaỏu kớnh, caựch ủeàu thaỏu kớnh. Caàn ủo caực khoaỷng caựch naứy ủeồ ủaỷm baỷo d0 = d0’. - Sau ủoự xeõ dũch ủoàng thụứi vaọt vaứ maứn nhửừng khoaỷng lụựn baống nhau cho tụựi khi thu ủửụùc aỷnh roừ neựt cao baống vaọt. Kieồm tra ủieàu naứy baống caựch ủo chieàu cao h’ cuỷa aỷnh ủeồ so saựnh vụựi chieàu cao h cuỷa vaọt: h=h’. 20’ III. Noọi dung thửùc haứnh : Thửùc hieọn theo 4 bửụực sau : - Bửụực 1 : Tỡm hieồu caực duùng cuù trong boọ thớ nghieọm. - Bửụực 2 : ẹo chieàu daứi cuỷa vaọt. - Bửụực 3 : ẹieàu chổnh ủeồ vaọt vaứ maứn caựch TK nhửừng khoaỷng baống nhau vaứ cho aỷnh cao baống vaọt. - Bửụực 4 : ẹo caực khoaỷng caựch (d, d’) tửụng ửựng tửứ vaọt vaứ tửứ maứn ủeỏn thaỏu kớnh khi h = h’. Hẹ 3 : Hoaứn thaứnh baựo caựo thửùc haứnh. - H : Tửứng HS hoaứn thaứnh baựo caựo thửùc haứnh. - G : Nhaọn xeựt yự thửực, thaựi ủoọ vaứ taực phong laứm vieọc cuỷa caực nhoựm. Tuyeõn dửụng caực nhoựm laứm toỏt vaứ nhaộc nhụừ caực nhoựm laứm chửa toỏt. Thu baựo caựo thửùc haứnh cuỷa HS. 10’ III. Baựo caựo thửùc haứnh. 1. Traỷ lụứi caõu hoỷi. 2. Keỏt quaỷ ủo. 4- Keỏt luaọn: Gv nhaọn xeựt ủaựnh giaự giụứ thửùc haứnh veà: - Thao taực thửùc haứnh: .. - Thaựi ủoọ hoùc taọp vaứ thinh thaàn hụùp taực cuỷa caực nhoựm: .... . - YÙ thửực kổ luaọt: . IV. Hửụựng daón veà nhaứ vaứ ruựt kinh ghieọm giaỷng daùy 1- Hửụựng daón veà nhaứ : - Laứm BT baứi 46 trong SBT. - ẹoùc trửụực baứi 47: Sửù taùo aỷnh treõn phim trong maựy aỷnh . 2- ẹaựnh giaự, ruựt kinh nghieọm giaỷng daùy: - ẹaựnh giaự: . - Ruựt kinh nghieọm giaỷng daùy: .................................................................................... . . Ngày soạn:1 / 3/ 2009 Ngày giảng: ./ 3/ 2009 Tiết 51: Sệẽ TAẽO AÛNH TREÂN PHIM TRONG MAÙY AÛNH I. Muùc tieõu baứi hoùc. 1- Kieỏn thửực : - Neõu vaứ chổ ra ủửụùc hai boọ phaọn chớnh cuỷa maựy aỷnh laứ vaọt kớnh vaứ buoàng toỏi. - Neõu vaứ giaỷi thớch ủửụùc caực ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh hieọn treõn phim cuỷa maựy aỷnh. - Dửùng ủửụùc aỷnh cuỷa vaọt ủửụùc taùo ra trong maựy aỷnh. 2- Kú naờng : - Bieỏt tỡm hieồu kieỏn thửực ủaừ ủửụùc ửựng duùng trong kú thuaọt vaứ cuoọc soỏng. 3- Thaựi ủoọ : - Say meõ,hửựng thuự khi hieồu ủửụùc taực duùng cuỷa ửựng duùng. II. Chuaồn bũ : 1- ẹoỏi vụựi moói nhoựm HS. - 1 Moõ hỡnh maựy aỷnh, taùi choó ủaởt phim coự daựn maỷnh giaỏy maỷnh. - 1 Aỷnh chuùp moọt soỏ aỷnh. 2- GV : - Phoựng to hỡnh 47.4 SGK. III. Tieỏn trỡnh baứi giaỷng : 1- OÅn ủũnh lụựp : 1’ 2- Kieồm tra : - Vaọt ủaởt ụỷ vũ trớ naứo thỡ TKHT taùo aỷnh hửựng ủửụùc treõn maứn ủoọ lụựn cuỷa vaọt khoõng ủoồi, ủoọ lụựn cuỷa aỷnh phuù thuoọc vaứo yeỏu toỏ naứo ? 3- Baứi mụựi : Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ TG Noọi dung Hẹ 1: Tỡm hieồu maựy aỷnh. - G: Yeõu caàu HS ủoùc muùc I SGK. * H: Laứm vieọc nhoựm ủeồ tỡm hieồu moọt maựy aỷnh qua moõ hỡnh. * H: Tửứng HS chổ ra ủaõu laứ vaọt kớnh, buoàng toỏi vaứ choó ủaởt phim cuỷa maựy aỷnh. - G: Hoỷi moọt vaứi HS ủeồ ủaựnh giaự sửù nhaọn bieỏt cuỷa caực em veà caực thaứnh phaàn caỏu taùo cuỷa maựy aỷnh. 10’ I/ Caỏu taùo cuỷa maựy aỷnh: Hai boọ phaọn quan troùng cuỷa maựy aỷnh laứ vaọt kớnh vaứ buoàng toỏi Hẹ 2: Tỡm hieồu caựch taùo aỷnh cuỷa moọt vaọt treõn phim cuỷa maựy aỷnh. a. Tửứng nhoựm HS tỡm caựch thu aỷnh cuỷa moọt vaọt treõn taỏm kớnh mụứ hay taỏm nhửùa trong ủaởt ụỷ vũ trớ cuỷa phim trong moõ hỡnh maựy aỷnh vaứ quan saựt aỷnh naứy. Tửứ ủoự traỷ lụứi caõu C1, C2. b. Tửứng HS thửùc hieọn C3. c. Tửứng HS thửùc hieọn C4. d. Ruựt ra nhaọn xeựt veà ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh treõn phim trong maựy aỷnh. 20’ * Hửụựng vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh veà phớa moọt vaọt ngoaứi saõn trửụứng hoaởc cửỷa kớnh cuỷa phoứng hoùc, ủaởt maột phớa sau taỏm kớnh mụứ hoaởc taỏm nhửùa trong ủửụùc ủaởt ụỷ vũ trớ cuỷa phim ủeồ quan saựt aỷnh cuỷa vaọt. * ẹeà nghũ ủaùi dieọn cuỷa moọt vaứi nhoựm HS traỷ lụứi C1, C2. * Khoõng ủửụùc trang bũ moõ hỡnh thỡ GV gụùi yự HS traỷ lụứi caực caõu hoỷi sau: - Aỷnh thu ủửụùc treõn phim cuỷa maựy aỷnh laứ aỷnh aỷo hay aỷnh thaọt? - Vaọt cho aỷnh thaọt thỡ cuứng chieàu hay ngửụùc chieàu? - Vaọt thaọt caựch vaọt kớnh moọt khoaỷng xa hụn so vụựi khoaỷng caựch tửứ aỷnh treõn phim tụựi vaọt kớnh thỡ aỷnh naứy lụựn hụn hay nhoỷ hụn vaọt? - Vaọt cho aỷnh thaọt thỡ vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh laứ thaỏu kớnh hoọi tuù hay thaỏu kớnh phaõn kỡ? * Phaựt cho HS hỡnh 47.4 SGK ủaừ phoõto hoaởc ủeà nghũ HS veừ hỡnh naứy vaứo ụỷ ủeồ laứm C3, C4. * Coự theồ gụùi yự nhử sau: - Sửỷ duùng tia ủi qua quang taõm ủeồ xaực ủũnh aỷnh B’ cuỷa B hieọn treõn phim PQ vaứ aỷnh A’B’ cuỷa AB. - Tửứ ủoự veừ tia loự khoỷi vaọt kớnh ủoỏi vụựi tia saựng tửứ B ủeỏn vaọt kớnh vaứ song song vụựi truùc chớnh. - Xaực ủũnh tieõu ủieồm F cuỷa vaọt kớnh. * ẹeà nghũ HS xeựt hai tam giaực ủoàng daùng OAB vaứ OA’B’ ủeồ tớnh tổ soỏ maứ C4 yeõu caàu. * ẹeà nghũ moọt vaứi HS neõu nhaọn xeựt veà ủaởc ủieồm cuỷa aỷnh treõn phim trong maựy aỷnh. II/ Aỷnh cuỷa moọt vaọt treõn phim 1. Traỷ lụứi caõu hoỷi: C1:aỷnh treõn phim laứ aỷnh thaọt, ngửụùc chieàu vụựi vaọt, nhoỷ hụn vaọt C2:hieọn tửụùng thu ủửụùc aỷnh thaọt treõn phim cuỷa vaọt thaọt chửựng toỷ vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh laứ TKHT. 3.Veừ aỷnh cuỷa moọt vaọt ủaởt trửụực maựy aỷnh. C3: C4:Xeựt 2 tam giaực ủoàng daùng OAB vaứ OA’B’. Ta coự: 3.Keỏt luaọn: Aỷnh treõn phim laứ aỷnh thaọt, ngửụùc chieàu vaứ nhoỷ hụn vaọt. Hoaùt ủoọng 3 (10 phuựt) Vaọn duùng. Tửứng HS laứm C6. * Gụùi yự HS vaọn duùng keỏt quaỷ vửứa thu ủửụùc ụỷ C4 ủeồ giaỷi. +Yeõu caàu 1 HS ủoùc phaàn coự theồ em chửa bieỏt. +Goùi 1 HS ủoùc phaàn ghi nhụự. +Daởn doứ:laứm BT 47.1,47.2,47.3SBT. +Õn taọp tửứ baứi 40-47 III/ Vaọn duùng: C5: C6:aựp duùng keỏt quaỷ C4 ta coự : *Ghi nhụự : +Moói maựy aỷnh ủeàu coự vaọt kớnh, buoàng toỏi vaứ choó ủaởt phim. +Vaọt kớnh cuỷa maựy aỷnh laứ TKHT. +Aỷnh treõn phim laứ aỷnh thaọt, nhoỷ hụn vaọt vaứ ngửụùc chieàu vụựi vaọt