Giáo án môn Vật lý khối 9 - Nguyễn Trường Sơn - Tiết 10: Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

Tuần 9 Ngày soạn: 04/10/2006 Tiết 10 Ngày dạy: 05/10/2006 BÀI 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT I/ MỤC TIÊU Nêu được biến trở là gì và nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở. Mắc được biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua mạch. Nhận ra được các điện trở dùng trong kĩ thuật. II/ CHUẨN BỊ 1.Cho mỗi nhóm học sinh: 1 biến trở con chạy 20 và chịu được dòng điện có cường độ 2A 1 biến trở than có các trị số kĩ thuật như biến trở con chạy nói trên. 1 nguồn điện 3V, 1 bóng đèn 2,5V – 1W, 1 công tắc, 7 giắc cắm, 3 điện trở có trị số, 3 điện trở có các vòng màu. 2.Cho giáo viên: 1 biến trở tay quay có cùng trị số kĩ thuật như các biến trở trên III/ HOẠT ĐÔÄNG DẠY HỌC I. BIẾN TRỞ 1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 10ph - GV yêu cầu các nhóm quan sát hình 10 để đối chiếu với từng loại biến trở có trong bộ thí nghiệm. - GV yêu cầu một vài HS nêu tên của các biến trở có trong nhóm mình. - GV yêu cầu các nhóm cho biết: cuộn dây, con chạy của biến trở. - GV yêu cầu một vài HS lên bảng vẽ lại sơ đồ của biến trở Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. - Từng HS thực hiện C1 để nhận dạng các biến trở. - Từng HS thực hiệnC2, C3 để tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở con chạy. - Từng HS thực hiện C4 để nhận dạng kí hiệu sơ đồ của biến trở. 2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện. 10ph - GV theo dõi HS vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3 và hướng dẫn các HS gặp khó khăn. - GV quan sát và giúp đỡ HS thực hiện C6 - Sau khi HS thực hiện xong, GV đề nghị một số HS đại diện cho các nhóm trả lời C6 trước lớp. - GV bổ sung, thống nhất các câu trả lời của HS trước khi yêu cầu HS rút ra kết luận. Hoạt động 2: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện. - Từng HS thực hiện C5. - Mỗi nhóm HS thực hiện C6 và rút ra kết luận. - Kết luận: Biến trở có thể được dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch khi thay đổi trị số điện trở của nó. II. CÁC ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT 5ph - GV có thể gợi ý để HS trả lời theo yêu cầu của C7 như sau: + Nếu lớp than hay lớp kim loại dùng để chế tạo các điện trở kĩ thuật mà rất mỏng thì chúng có tiết diện nhỏ hay lớn? + Khi đó lớp than hay lớp kim loại này có điện trở nhỏ hay lớn? - GV đề nghị một HS đọc trị số của điện trở hình 10.4a và một số HS khác thực hiện C9. Hoạt động 3: Nhận dạng hai loại điện trở dùng trong kĩ thuật. - từng HS đọc C7 và thực hiện theo yêu cầu của mục này. - Từng HS thực hiện C8 để nhận biết hai loại điện trở kĩ thuật theo cách ghi trị số của chúng. + Điện trở có ghi trị số và điện trở có các vòng màu. III) VẬN DỤNG 10ph - GV gợi ý để HS làm bài như sau: + Tính chiều dài của dây điện trở của biến trở này. + Tính chiều dài của một vòng dây quấn quanh lõi sứ tròn. + Từ đó tính số vòng dây của biến trở Hoạt động 4: Cũng cố và vận dụng. - Từng HS thực hiện C10 + Chiều dài của dây hợp kim là: + số vòng dây của biến trở là: IV/ GHI NHỚ Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được sử dụng để thay đổi cường độ dòng điện trong mạch. V/ HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG Ở NHÀ Học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần có thể em chưa biết sau bài học. Làm các bài tập từ bài 10.1 đến bài 10.6