Giáo án môn Vật lý khối 9 - Nguyễn Trường Sơn - Tiết 27: Sự nhiễm từ của sắt, thép – Nam châm điện

Tuần 14 Ngày soạn: 04/ 12/ 2006 Tiết 27 Ngày dạy: 05/ 12/ 2006 BÀI 23: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP – NAM CHÂM ĐIỆN I/ MỤC TIÊU Mô tả được TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. Giải thích được vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện. Nêu được hai cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật. II/ CHUẨN BỊ 1.Cho mỗi nhóm học sinh: Các dụng cụ thí nghiệm như hình 25.1, 25.2 SGK. III/ HOẠT ĐÔÄNG DẠY HỌC Hoạt động 1: Nhớ lại kiến thức đã học về nam châm. TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 5ph a) GV nêu các câu hỏi: - Tác dụng từ của dòng điêïn được biểu hiện như thế nào? - Trong thực tế nam châm điện được dùng để làm gì? b) Nêu vấn đề: Tại sao một cuộn dây có dòng điện chạy qua quấn quanh một lõi sắt non lại tạo thành nam châm điện? Nam châm điện có lợi gì hơn so với nam châm vĩnh cửu? a) Mô tả được cấu tạo và tác dụng của nam châm điện. b) Nêu cụ thể một ứng dụng của nam châm điện trong thực tế. Hoạt động 2: Làm TN về sự nhiễm từ của sắt và thép 10ph a) Yêu cầu học sinh : - Làm việc cá nhân, quan sát hình 25.1 SGK - Phát biểu mục đích của TN. - Làm việc theo nhóm để tiến hành TN. b) Hướng dẫn HS tiến hành TN. c) Nêu câu hỏi: Góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lõi sắt hoặc lõi thép so với khi không có , có gì khác nhau? a) Quan sát nhận dạng các dụng cụ và cách bố trí TN trong hình25.1 SGK. b) Nêu rõ, TN này nhằm quan sát cái gì? c) Bố trí và tiến hành TN theo Yêu cầu của SGK. d) Quan sát góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lõi sắt và khi không có lõi sắt, rút ra nhận xét. Hoạt động 3: Làm TN để so sánh sự nhiễm từ của sắt và của thép. 8ph a) Yêu cầu học sinh : - Làm việc cá nhân, quan sát hình 25.1 SGK - Phát biểu mục đích của TN. - Làm việc theo nhóm để tiến hành TN. - Trả lời câu hỏi: có hiện tượng gì xảy ra với cái đinh sắt khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây? - Đại diện nhóm trả lời C1. b) Nêu vấn đề: - Nguyên nhân nào đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua? - Sự nhiễm từ của sắt non và của thép có gì khác nhau? c) Thông báo về sự nhiễm từ của sắt và thép khi được đặt trong từ trường. a) Quan sát nhận dạng các dụng cụ và cách bố trí TN trong hình25.1 SGK. b) Nêu rõ, TN này nhằm quan sát cái gì? c) Bố trí và tiến hành TN theo Yêu cầu của SGK. d) Quan sát và nêu được hiện tượng xẩy ra với đinh sắt khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây trong các trường hợp: ống dây có lõi sắt non, ống dây có lõi thép. e) trả lời C1. f) Rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt, của thép. Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện. 10ph a) Yêu cầu học sinh làm việc với SGK và thực hiện C2. b) Hỏi: Có những cách nào làm tăng lực từ của nam châm điện? c) Yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm, trả lời C3. c) Yêu cầu HS nhận xét kết quả trả lời của các nhóm. a) Cá nhân làm việc với SGK. Quan sát hình 25.3 SGK để thực hiện C2. b) Cá nhân làm việc với SGK để nhận thông tin veef cách làm tăng lực từ của nam châm điện. c) Quan sát hình 25.4 SGK và trả lời C3. d) Các nhóm cử đại diện nêu câu trả lời của nhóm mình trước lớp. III) VẬN DỤNG 7 ph Yêu cầu học sinh thực hiện C4, C5, C6 vào vở ghi. Chỉ định một vài HS trả lời C4, C5, C6 trước lớp. a) HS làm việc cá nhân để trả lời C4, C5, C6 vào vở.