Giáo án môn Vật lý khối 9 - Nguyễn Trường Sơn - Tiết 49: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Tuần 25 Ngày soạn: 12/03/2007 Tiết 49 Ngày dạy: 13/03/2007 BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ I/ MỤC TIÊU Nêu được ảnh của một vật sáng tạo bởi thấu kính phân kì luô luôn là ảnh ảo. Mô tả được những đặc điểm ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. Mô tả được ảnh ảo tạo bởi thấu kính phân kì và thấu kính hội tụ. Dùng 2 tia sáng đặc biệt để dựnh ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. II/ CHUẨN BỊ Cho mỗi nhóm: 1 thấu kính phân kì có tiêu cự khoảng 12cm. 1 giá quang học 1 cây nến cao khoảng 5cm 1màn đê hứng ảnh. III/ HOẠT ĐÔÄNG DẠY HỌC Hoạt động 1:Ôn tập những kiến thức có liên quan đến bài mới. TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 5ph - GV yêu cầu một vài HS trả lời câu hỏi: + Nêu cách nhận biết thấu kính phân kì? Thấu kính phân kì có đặc điểm gì trái ngựơc với thấu kính hội tụ? + Vẽ đường truyền của hai tia sáng đã học qua thấu kính phân kì. - Từng HS trả lời câu hỏi của GV nếu GV yêu cầu. Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. 10ph - GV yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi: + Muốn quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì, cần có những dụng cụ gì? Nêu cách bố trí và tiến hành TN. + Đặt màn sát thấu kính phân kì. Đặt vật ở vị trí bất kì trên trục chính của thấu kính phân kì và vuông góc với trục chính. + Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính. Quan sát trên màn xem có ảnh của vật hay không? + Tiếp tục làm như vậy khi thay đổi vị trí của vật trên trục chính. + Qua thấu kính phân kì ta luôn nhìn thấy ảnh của một vật đặt trước thấu kính nhưng không hứng được ảnh đó trên màn. Vậy đó là ảnh thật hay ảnh ảo? - Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV. - HS hoạt động theo nhóm, tiến hành bố trí TN như hình 45.1 SGK. + Tiến hành TN như hướng dẫn của GV, thục hiện đúng tùng bước như SGK yêu cầu. + Thảo luận nhóm để rút ra kết luận về ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì luôn luôn là ảnh ảo. + Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận được ở trước lớp. Hoạt động 3: Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính phân kì. 15ph - GV yêu cầu HS trả lời C3. gọi ý cho HS như sau: + Muốn dựng ảnh của một điểm sáng ta làm như thế nào? +Muốn dựng ảnh của một vật sáng ta làm như thế nào? - GV gợi ý cho học sinh trả lời C4: + Khi dịch chuyển vật Ab vào gần hoặc ra xa thấu kính thì hướng của tiakhúc xạ của tia tới BI ( tia đi song song với trục chính) có thay đổi không? + Aûnh B? của điểm B là giao điểm của những tia nào? - Tùng HS dựa vào gợi ý của GV để trả lời các câu hỏi của C3, C4. - Tiến hành dựng ảnh của vật sáng AB tạo bởi thấu kính phân kì vào vở theo từng bước đã học. Hoạt động 4: So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi thấu kính phân kì và thấu kính hội tụ bằng cách vẽ. 10ph - GV theo dõi, hướng dẫn các nhóm HS yếu dụng ảnh. - Yêu cầu học sinh nhận xét đặc điểm của ảnh tạo bởi hai loại thấu kính. a) Từng nhóm HS dựng ảnh của một vật đặt trong khoảng tiêu cự đối vơí cả hai loại thấu kính hội tụ và phân kì. b) So sánh độ lớn của hai ảnh vừa dựng được. Hoạt động 5: Cũng cố và vận dụng 5ph - Từng HS trả lời các bài tập: C6 + Giống : Cùng chiều với vật. + Khác: Aûnh của thấu kính hội tụ thì ảnh lớn hơn vật và ở xa thấu kính hơn vật. Đối với thấu kính phân kì thì ảnh nhỏ hơn vật và ở gần thấu kính hơn vật C7 h/ = 0,36cm, OA/ = 4,8cm. C8 Đông bị cận thị nặng. Nếu bạn bở kính ra ta nhìn thấy mắt bạn to hơn, vì bạn ấy đeo kính phân kì - Yêu cầu HS trả lời C6. - Hướng dẫn HS làm C7: + Xét hai cặp tam giác đồng dạng + Trong từng trường hợp tính tỉ số - Đề nghị một vài HS trả lời C8.