Giáo án môn Vật lý khối 9 - Nguyễn Trường Sơn - Tiết 50: Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

Tuần 25 Ngày soạn: 18/03/2007 Tiết 50 Ngày dạy: 19/03/2007 BÀI 46: THỰC HÀNH ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ I/ MỤC TIÊU Trình bày được phương pháp để đo tiêu cự của thấu kính hội tụ. Đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ nêu trên. II/ CHUẨN BỊ Cho mỗi nhóm: 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự cần đo (f vào khoảng 12cm). 1 vật sáng phẳng có dạng chử L hoặc F, khoét trên một màn chắn sáng. Sát chử đó có gắn một màn chắn mờ. Vật được chiếu sáng bằng một ngọn nến. 1 màn ảnh nhỏ, 1 giá quang học thẳng, 1 thước thẳng. 1 báo cáo thực hành theo mẫu ở SGK. III/ HOẠT ĐÔÄNG DẠY HỌC Hoạt động 1: Trình bày việc chuẩn bị báo cáo thực hành ( trả lời các câu hỏi về lí thuyết). TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 15ph - GV làm việc với cả lớp để kiểm tra phần chuẩn bị lí thuyết của HS cho bài thực hành. + Yêu cầu một HS trình bày câu trả lời đối với từng câu hỏi nêu ra ở phần 1 của mẫu báo cáo và hoàn chỉnh câu trả lời cần có. - GV kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thực hành của HS như mẫu đã cho ở cuối bài. - HS trình bày phần chuẩn bị nếu GV yêu cầu. + Cá nhân trả lời từng câu hỏi. B I O F/ A/ A F B/ a) Dựng ảnh: d= 2f b) C/m: h = h/ - Ta có: BI = AO = 2F = 2OF/, nên OF/ là đường trung bình của rB/BI. Từ đó suy ra OB = OB/ và rAOB = rA/B/O. kết qủa, ta có A/B/ = AB và OA/ = OA = 2f hay d = d/ = 2f c) Công thức tiêu cự của thấu kính: + Trình bày mẫu báo cáo đã chuẩn bị ở nhà. Hoạt động 2: Thục hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ. 20ph - GV đề nghị đại diện các nhóm nhận biết: + Hình dạng vật sáng. + Cách chiếu để tạo vật sáng. + Cách xác định vị trí của thấu kính, của vật và của màn ảnh. - GV lưu ý các nhóm HS: + Lúc đầu đặt thấu kính ở giữa giá quang học, rồi dặt vật và màn ở khá gần thấu kính, cách đều thấu kính. Cần đo khoảng cách này để đảm bảo do = do/. + Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những khaỏng cách lớn bằng nhau ( chừng 5cm) ra xa dần thấu kính để luôn đảm bảo d = d/. + Khi ảnh hiện rõ trên màn gần rõ nét thì dịch chuyển vật và màn những khoảng cách nhỏ bằng nhaucho tới khi thu được ảnh rõ nét cao bằng vật. Kiểm tra điều này bằng cách đo h/ của ảnh để so sánh với chiều cao h của vật: h = h/ - Từng nhóm học sinh thực hiện các công việc sau: a) Tìm hiểu các dụng cụ có trong bộ TN. b) Đo chiều cao h của vật. c) Điều chỉnh để vật và màn cách thấu kính những khoảng bằng nhau và cho ảnh cao bằng vật. c) Đo khoảng cách (d, d/) tương ứng từ vật và từ màn đến thấu kính khi h = h/. Hoạt động 3: Hoàn thành báo cáo thực hành. 10ph - GV nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc của từng nhóm HS. Tuyên dương các nhóm làm việc tốt và nhắc nhở các nhóm làm việc chưa tốt. - GV thu báo cáo thực hành của HS - Từng nhóm thảo luận về các kết quả thu được để hoàn tất báo cáo thực hành. - Thu dọn dụng cụ giao trả cho giáo viên.