Giáo án môn Vật lý khối 9 - Tiết 32 - Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Lớp: Tiết: (tkb). Ngày giảng: Sĩ số: Vắng: Tiết 32, bài 31: hiện tượng cảm ứng điện từ I/Mục tiêu: 1-Kiến thức -Làm được TN dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng -Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện -Sử dụng được đúng hai thuật ngữ mới, đó là dòng điện và hiện tượng cảm ứng điện từ 2-Kĩ năng Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xảy ra 3-Thái độ Nghiêm túc, trung thực trong học tập II/Chuẩn bị: Cả lớp 1đinamô xe đạp có lắp bóng đèn 1đinamô xe đạp đã bóc 1phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy NC và cuộn dây ở trong Mỗi nhóm 1cuộn dây dẫn có gắn bóng đèn led, 1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh, 1 nam châm điện và 2 pin 1,5V III, Tổ chức hoạt động dạy và học: 1-Kiểm tra bài cũ: ( Hoạt động 1) 2-Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động1: Phát hiện ra cách khác để tạo ra DĐ ngoài cách dùng pin hay Acquy -Nêu vấn đề: Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện phải dùng nguồn điện là pin hoặc acquy. Em có biết trường hợp nào không dùng pin hoặc acquy mà vẫn tạo ra dòng điện được không? -Gợi ý thêm: Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng ? -Trong bình điện xe đạp (gọi là đinamô xe đạp có những bộ phận nào, chúng hoạt động như thế nào để tạo ra dòng điện ? Bài mới -Cá nhân HS suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV -HS có thể đóng góp các ý kiến khác nhau về hoạt động của đinamô xe đạp, không yêu cầu thảo luận câu trả lời đúng hay sai Tiết 32, bài 31: hiện tượng cảm ứng điện từ Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp -Yêu cầu HS quan sát hình 13.1SGK và quan sát đinamô đã tháo vỏ, chỉ ra các bộ phận chính của đinamô -Gọi 1HS nêu các bộ phận chính của đi namô xe đạp -Yêu cầu HS dự đoán xem hoạt động của bộ phận chính nào của đinamô gây ra dòng điện ? -Dựa vào dự đoán của HS, GV đặt vấn đề nghiên cứu phần II -HS quan sát hình 31.1 kết hợp với quan sát đinamô đã tháo vỏ, nêu được các bộ phận chính của đi namô là có một nam châm và cuộn dây có thể quay quanh trục -Cá nhân HS nêu dự đoán I/Cấu tạo và HĐ của đinamô ở xe đạp Trong đinamô có một nam châm và cuộn dây. Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng Hoạt động 3: Tìm hiểu cách dùng NCVC để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì NCVC có thể tạo ra d/diện -Yêu cầu HS nghiên cứu câu C1, Nêu dụng cụ cần thiết để tiến hành TN và các bước tiến hành -Yêu cầu HS làm TN câu C1 theo nhóm, thảo luận trả lời câu hỏi -Hướng dẫn HS làm từng động tác dứt khoát và nhanh : +Đưa NC vào trong lòng cuộn dây +Để nam châm nằm yên một lúc trong lòng cuộn dây +Kéo nam châm ra khỏi cuộn dây -Gọi đại diện nhóm mô tả rõ ràng từng trường hợp TN tương ứng yêu cầu của câu C1 -Yêu cầu HS đọc C2, nêu dự đoán và làm TN kiểm tra dự đoán theo nhóm -Yêu cầu HS rút ra nhận xét qua TN câu C1, C2 -Cá nhân HS đọc câu C1, nêu được dụng cụ TN và các bước tiến hành TN -Các nhóm làm TN1 SGK, quan sát hiện tượng thảo luận nhóm trả lờiC1 Trong cuộn dây dẫn xuất hiện d/điện cảm ứng khi : +Di chuyển NC lại gần cuộn dây +Di chuyển NC ra xa cuộn dây -HS đọc C2 nêu dự đoán, tiến hành TN kiểm tra dự đoán theo nhóm. Quan sát hiện tượng ềRút ra kết luận Trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng -HS nêu nhận xét1 II, dùng nam châm để tạo ra dòng điện 1.Dùng NC vĩnh cửu Thí nghiệm1 *Trả lời C1, C2 *Nhận xét 1: SGK Hoạt động 4: Tìm hiểu cách dùng NC điện để tạo ra dòng điện. Trong trường hợp nào thì NC điện có thể tạo ra dòng điện -Yêu cầu HS đọc TN2, nêu dụng cụ cần thiết -Yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm 2 theo nhóm -Hướng dẫn HS lắp đặt dụng cụ TN. Lưu ý lõi sắt của nam châm điện đưa sâu vào lòng cuộn dây -Hướng dẫn HS thảo luận câu C3 -Khi đóng mạch hay ngắt mạch điện thì dòng điện có cường độ thay đổi thế nào ? Từ trường của nam châm điện thay đổi thế nào ? -Cá nhân HS nghiên cứu các bước tiến hành TN2 -Tiến hành TN theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV. Thảo luận nhóm trả lời C3 -Đại diện nhóm trả lời. HS các nhóm khác tham gia thảo luận đi đến nhận xét về những trường hợp xuất hiện dòng điện C3: Dòng điện xuất hiện +Trong khi đóng MĐ của nam châm +Trong khi ngắt MĐ của nam châm 2.Dùng nam châm điện Thí nghiệm2 *Trả lời C3 *Nhận xét 2 SGK Hoạt động 5: Tìm hiểu thuật ngữ mới : Dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ -Yêu cầu HS đọc phần thông báo mục III SGK -Nêu câu hỏi : Qua TN1 và 2 hãy cho biết khi nào xuất hiện d/điện cảm ứng -HS đọc phần thông báo SGK để hiểu về thuật ngữ : Dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ -Cá nhân HS trả lời câu hỏi của GV III, Hiiện tượng cảm ứng điện từ Hiện tượng xuất hiên dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ HĐ 6: củng cố -Yêu cầu cá nhân HS trả lời C4, C5 +Với C4 yêu cầu HS đưa ra dự đoán +GV làm TN kiểm tra dự doán để cả lớp theo dõi , rút ra kết luận -Gọi HS đọc phần ghi nhớ cuối bài yêu cầu HS ghi vở -Cá nhân HS đưa ra dự đoán cho câu C4 -Nêu kết luận qua quan sát TN kiểm tra -Cá nhân HS hoàn thành câu C5 -HS thuộc phần ghi nhớ tại lớp *Trả lời C4, C5 C4: Trong cuộn dây có dòng điện cảm ứng xuất hiện C5: Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện 3-Hướng dẫn về nhà -Học thuộc phần ghi nhớ -Làm bài tập 31.1 => 31.4 SBT -Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" -------------------------------------------