Giáo án môn Vật lý khối 9 - Trần Đình Dậu - Tiết 10: Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 10 Biến trở - điện trở dùng trong kĩ thuật I.Mục tiêu: + Nêu được biến trở là gì & nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở. + Mắc được biến trở vào mạch điện để điều chỉnhcường độ dòng điện chạy qua mạch. + Nhận ra được các điên trở dùng trong kĩ thuật ( không yêu cầu xác định trị số của điện trở theo các vòng màu ) II. Chuẩn bị: Cho mỗi nhóm + 1 biến trở con chạy có điện trở lớn nhất 20W và chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất 2A. + 1 biến trở than ( chiết áp) có các trị số kĩ thuật như biến trở con chạy + 1 nguồn điện 3V + 1 bóng đèn 2,5V – 1W + 1 công tắc + 7 đoạn dây nối + 3 điện trở kĩ thuật có ghi trị số + 3 điện trở kĩ thuật loại có các vòng màu. Cho cả lớp : một biến trở tay quay có cùng trị số kĩ thuật như biến trở con chạy III. Tiến trình giờ giảng: 1.ổn định tổ chức: 2.Kiểm tra bài cũ: +Nêu sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài, tiết diện & vật liệu làm dây dẫn ? Viết các hệ thức diễn tả các mối quan hệ phụ thuộc đó? +Kiểm tra vở bài tập một số HS. 4.Bài mới: Nội dung Hoạt động của thày Hoạt động của trò I. Biến trở: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. C1: Quan sát H10.1 Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện. C5: 3.Kết luận: SGK II. Các điện trở dùng trong kĩ thuật. C7,C8 III. Vận dụng: C9, C10 SGK *Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu cấu tạo & hoạt động của biến trở. +Y?c các nhóm quan sát H10.1 SGK đối chiếu với các biến trở thật để nhận dạng + Y/C HS đối chiếu H10.1a SGK với biến trở thật chỉ rõ đâu là cuộn dây, đâu là hai đầu ngoài cùng A,B của nó, đâu là con chạy & thực hiện C1, C2. + Gọi HS tại chỗ trả lời C1, C2,C3 +Thống nhất toàn lớp các câu trả lời của HS. +Y/c HS vẽ lại các kí hiệu sơ đồ của biến trở vào vở C4 ( Dùng bút tô đậm phần biến trở ) *Hoạt động 2: Hướng dẫn HS sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện +Y/c HS vẽ sơ đồ mạch điện H10.3 với các kí hiệu đã biết. + Y/c Các nhóm thực hiện C6. Lưu ý HS đẩy con chạy C về sát điểm N để biến trở con đện trở lớn nhất trước khi mắc vào mạch hoặc trước khi đóng công tắc. Dịch chuyển con chạy nhẹ nhàng +GV giám sát các hoạt động của HS khi thực hiện C6. + Gọi đại diện các nhóm trả lời C6 +Thống nhất toàn lớp C6 +Thảo luận vậy biến trở là gì? * Hoạt động 3: Hướng dẫn HS nhận dạng hai loại điện trở dùng trong kĩ thuật +Nếu lớp thanhay kim loại dùng để chế tạo các điện trở kĩ thuật mà rất mỏng thì các lớp này có tiết diện nhỏ hay lớn? (nhỏ) +Tại sao lớp than hay KL này có thể có tri số điện trở lớn? *Hoạt động 4: Vận dụng + Y/c HS vận dụng kiến thức giải bài tập C9, C10, Bài 10.1 SBT Chiều dài của dây dẫn là: l == 37,5m * Hoạt động cá nhân quan sát đối chiếu & thực hiện C1, C2, C3 C2:Biến trở không có tác dụng thay đổi điện trở. Vì khi đó, nếu dịch chuyển con chạy C thì dòng điện vẫn chạy qua toàn bộ cuộn dây củ biến trở & con chạy sẽ không có tác dụng làm thay đổi chiều dài cuộn của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua. C3:Điện của mạch điện có thay đổi. Vì khi đó nếu dịch chuyển con chạy hoặc tay qoay C sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở và của mạch điện. C4: khi dịch chuyển con chạy thì sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở. * Cá nhân vẽ các kí hiệu H10.2 SGK vào vở *Cá nhân vẽ sơ đồ mạch điện H 10.3 SGK vào vở * Hoạt động hóm thực hiện C6 theo yêu cầu SGK * Hoạt động cá nhân C7: Lớp than mỏng có điện trở lớn vì tiết diên S rất nhỏ theo công thức R = rthì khi S rất nhỏ thì R lớn * Hoạt động cá nhân C8. Cá nhân thực hiện C9, C10: C10: Chiều dài của dây hợp kim l == = số vòng dây của biến trở là N = vòng 4.Củng cố: + Cấu tạo của biến trở, nguyên tắc hoạt động của biến trở, cách mắc biến trở vào mạch điện, nhận dạng biến trở dùng trong kĩ thuật + Đọc phần có thể em chưa biết. 5.Hướng dẫn ra bài tập về nhà: + Học bài theo SGK kết hợp vở ghi +Làm bài10.1 10.6 SBT Rút kinh nghiệm giảng dạy