Giáo án môn Vật lý khối 9 - Trần Đình Dậu - Tiết 30: Động cơ điện một chiều

Ngày soạn:20/12/2006 Ngày giảng: 9A: 22/12 9B: 21/12 Tiết 30 động cơ điện một chiều I.Mục tiêu: +Mô tả được các bộ phận chính, giải thích được hoạt động của đông cơ điện một chiều. + Nêu được tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. + Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động II. Chuẩn bị: Cho mỗi nhóm +1 mô hình động cơ điện một chiều, có thể hoạt động được với nguồn điện 6V + 1 nguồn điện 6V III. Tiến trình giờ giảng: 1.ổn định tổ chức: 2.Kiểm tra bài cũ: +Mô tả TN chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua + phát biểu quy tắc bàn tay trái. Vận dụngtrả lời các câu C1, C2, C3 C4 SGK. Bài tập SBT 4.Bài mới:Tổ chức tình huống học tập SGK - T76 Nội dung Hoạt động của thày Hoạt động của trò I Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động cảu động cơ điện một chiều 1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều. Hình 28.1 SGK 2. Hoạt động của động cơ điện một chiều. (SGK – T 76) C1, C2, C3 – SGK 3. kết luận: SGK - 77 II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật. 1 Cấu tạo của độgn cơ điện một chiều trong kĩ thuật. (SGK – T77) C4 - SGK 2. Kết luận: (SGK – T77 ) III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện. ( SGK – T 78) * Hoạt động1: Hướng dẫn HS tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. - Y/c HS nghiên cứu SGK mục 1 đối chiếu hình vẽ SGK với mô hình thật để tìm hiểu cấu tạo. Chỉ rõ trên mô hình hai bộ phận chính . * Hoạt động2: Tổ chức cho HS nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. - Y/c HS vận dụng quy tắc ban f tay trái để xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB & CD của khung dây, biểu diễn các cặp lực đó trên hình vẽ. - Các cặp lực vừa vẽ có tác dụng gì đối với khung dây. - Gọi HS nêu dự đoán hiện tượng xảy ra. - Y/c các nhóm làm TN kiểm tra dự đoán & báo cáo kết quả TN, cho biết dự đoán đúng hay sai. - Y/c HS trả lời câu hỏi: Động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì? Hoạt động theo nguyên tắc nào? * Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu đông cơ điện một chiều trong kĩ thuật. - Y/c HS nhớ lại cấu tạo của stato & rôto trong động cơ điện đã học ở lớp 8 chơng trình công nghệ. Từ đó trr lời C4 - Y/c HS trả lời câu hỏi: Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường có phải là nam châm vĩnh cửu không? Bộ phận quay của động cơ có đơn giản chỉ là khung dây dẫn hay không? - Giới thiệu ngoài động cơ một chiều còn có động cơ điện xoay chiều thường dùng trong đời sống và kĩ thuật. * Hoạt động4: Phát hiện sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện. - Khi hoạt động, động cơ diện chuyển hoá năng lượng từ dạng nào sang dạng nào? * Hoạt động 5: Tổ chức cho HS làm việc cá nhân thực hiện C5,C6,C7 SGK + Thảo luận và thống nhất các câu trả lời của HS * Hoạt động cá nhân, tìm hiểu trên hình 28 SGK và chỉ tren mô hình để nhận biết các bộ phận chính của động cơ điện. * Hoạt động cá nhân nghiên cứu SGK thực hiện C1: ( Lực điện từ t/d lên đoạn dây AB &CD của khung dây có dòng điện chạy qua được biểu diễn N S D A C B +Thực hiện C2: Dự đoán khung dây sẽ quay do tác dụng của hai lực. + Hoạt động nhóm làm TN kiểm tra dự đoán.và rút ra kết luận. * Hoạt động cá nhân quan sát H28.2 – SGK chỉ ra hai bộ phậnchính của động cơ điện trong kĩ thuật. + Cá nhân thực hiện C4:( a)Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện. b)Bộ phận quay của động cơ điện kĩ thuật không đơn giản là một khung dây mà gòm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại. Nhận xét về sự khác nhau của hai bộ phận chính của độgn cơ điện trong KT so với mô hình động cơ đã tìm hiểu ở phần1. + Rút ra kết luận về động cơ điện một chiều trong KT *Làm việc cá nhân trả lời C5,C6,C7 và vở +Trả lời trước lớp. C5: Quay ngược chiều kim đồng hồ C6: Vì nam châm vình cửu không tạo ra từ trương mạnh như nam châm điện. C7: Động cơ xoay chiều: quạt điện, máy bơm, động cơ trong máy khâu, tủ lạnh, máy giặt Động cơ một chiều có trong các bộ phận quay của đò chơi trẻ em 4.Củng cố: +Ghi nhớ SGK +Đọc phần có thể em chưa biết. 5.Hướng dẫn ra bài tập về nhà: + Học bài theo SGK kết hợp vở ghi +Làm bài 28.1 28.4 SBT Rút kinh nghiệm giảng dạy