Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 11 tiết 32 đọc thêm- Lời tiễn dặn (trích “tiễn dặn người yêu”-truyện thơ dân tộc

Tuần 11 15phút tiết 32 Đọc thêm: Ngày sọan :16.10.2010 LỜI TIỄN DẶN Ngày dạy : 18.10.2010 (Trích “Tiễn dặn người yêu”-Truyện thơ dân tộc Thái) A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Thấy được nỗi xót thương ,đau khổ tuyệt vọng ;cảm nhận được khát vọng tự do yêu đương ,thủy chung gắn bó của chàng trai và cô gái Thái -Hiểu được sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình ,cách diễn tả tâm trạng nhân vật trong truyện thơ dân gian B .TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG,THÁI ĐỘ 1.Kiến thức -Nỗi xót thương của chàng trai và niềm đau khổ tuyệt vọng của cô gái -Khát vọng hạnh phúc ,tình yêu chung thủy của chàng trai ,cô gái . -Sự kết hợp giửa tự sự và trữ tình ,cách thể hiện tâm trạng nhân vật. 2.Kĩ năng Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại 3.Thái độ:Thông cảm với bi kịch trong tình yêu nam nữ . C. PHƯƠNG PHÁP:. -Phương pháp: Hs tự nghiên cứu,gv hướng dẫn. D.QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1.On định : 2.Kiểm tra bài cũ: -Trong phần ca dao hài hước,qua bài số 1,em có cảm nhận gì về nét đẹp trong tâm hồn ngừơi lao động? -Bài 2-3 ,hướng đến chế giểu đối tượng nào?Thái độ của tác giả dân gian ra sao?Em rút ra cho bản thân bài học gì trong cuộc sống từ bài học trên? 3.Bài mới: GV giới thiệu –vào bài: Đồng bào các dân tộc ít người có cuộc sống tâm hồn rất phong phú.Điều ấy thể hiện rất rõ nét trong những sáng tác của họ.Nỗi bật nhất là truyện thơ “ Tiễn dặn người yêu” của dân tộc Thái .Đó là tác phẩm đóng góp thêm cho sự phong phú của văn học dân tộc Việt Nam.Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu đọan trích”Lời tiễn dặn “để thấy rõ điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hướng dẫn HS tìm hiểu chung -Gọi1 HS đọc phần tiểu dẫn và cho biết phần này bao gồm những nội dung gì? -Nêu cụ thể từng nội dung? -Thử chia bố cục cho hợp lý? -Bố cục: +Phần 1:Từ câu 1 ->câu 24:Tâm trạng của anh trên đường tiễn dặn +Phần 2:Phần còn lại:Cử chỉ,hành động và tâm trạng của anh khi ở nhà chồng của người yêu. Họat động 2:Hướng dẫn hs đọc-hiểu -Gọi hs đọc. Chú ý đọc bằng giọng diễn tả được tâm trạng,cảm xúc của chàng trai:đau khổ ,quyến luyến ,xót xa,quyết tâm đòan tụ người yêu…;nhấn giọng ở câu thơ quan trọng ,kết thúc nữa phần. -Sau đó chú thích ý nghĩa những từ khó hiểu cho HS nắm -Cho HS tìm chi tiết về từ ngữ ,hình ảnh thể hiện tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn. -Thảo luận :Tại sao tình cảm của chàng trai lại mâu thuẩn với thực tế?Mâu thuẫn đó có hợp với lôgic tình cảm không? -Tuy đau khổ trước thực tế chia ly nhưng chàng trai vẫn nuôi hy vọng gì?Điều ấy cho ta thấy tình yêu của chàng trai đối với cô gái như thế nào?(Chú ý hình thức sử dụng câu lặp cú pháp) -Em đánh giá như thế nào về tình yêu giữa chàng trai và cô gáiqua cách chàng trai mô tả hành động và tâm trạng của người yêu trên đường về nhà chồng? -Từ đó các em có tin rằng cả hai sẽ quyết tâm lấy nhau không?Dựa vào những tình tiết về sau của đọan trích này ,em hãy chứng minh sự khẳng định của mình. -Dung lượng số câu thơ ở phần này rất nhiều .Tại sao? -Chứng kiến cảnh người yêu bị chồng đánh đập,chàng trai đã làm gì?Qua đó thể hiện tình yêu của anh dành cho người yêu ra sao? -Khai thác những thủ pháp nghệ thuật đậm màu sắc truyện thơ của dân tộc thiểu số ở miền Bắc được vận dụng để khẳng định tâm trạng của chàng trai? Đó là tâm trạng gì? -Cho HS thảo luận :Tình yêu của chàng trai còn ẩn chứa tình người rất cao quý. -GV chốt lại chủ đề từ ý kiến phát biểu của -Chỉ ra n hững thủ pháp nghệ thuật đặc trưng của truyện thơ thể hiện trong đọan trích và tác dụng của nó. Hướng dẫn HS tổng kết GV gợi ý ,hướng dẫn HS hết bài I.TÌM HIỂU CHUNG 1.Truyện thơ:”Tiễn dặn người yêu” -Sáng tác của dân tộc Thái -Vị trí :là truyện thơ nổi tiếng của các dân tộc thiểu số -Số lượng :1846 câu thơ -Nội dung: (GV tóm tắt cho HS theo SGK) 2.Đọan trích: -Nội dung :Miêu tả tâm trạng chàng trai trên đường tiễn cô gái về nhà chồng và anh phải chứng kiến cảnh người yêu bị chồng hành hạ,đánh đập II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1 Đọc văn bản 2.Tìm hiểu văn bản: 2. 1.Diễn biến tâm trạng chàng trai trên đường tiễn dặn: -Ngôn ngữ:+Như đôi câu +Người đẹp anh yêu…Giọng âu yếm àMâu thuẩn giữa tình yêu và hiện tại:Dù người yêu đã có chồng ,có con nhưng anh vẫn yêu tha thiết -Cử chỉ :Cho anh :+Kề vai mách + lấy hương người +lửa xác đượm hơi àQuyến luyến, muốn níu kéo thời gian gần gũi với người -Ý nghĩ:+Đôi ta yêu nhau –không lấy được nhau +Ta sẽ lấy nhau mùa đông +Ta sẽ lấy nhau ..về già àCâu lặp cú pháp:Khẳng định ,tin tưởng sẽ lấy được nhau *Kết luận:Chàng trai dằn vặt ,đau khổ ,dùng dằng ,đưa tiễn ẫn nuôi trong lòng niềm hy vọng sẽ được lấy người mình yêu. 2.2.Hành động,tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng qua mô tả của chàng trai -Hành động:Vừa đi:+ngỏanh lại +ngóai trông +ngồi chờ +ngồi đợi àđiệp từ liệt kê ,khắc khỏai ,đợi chờ -Tâm trạng :đau nhớ *Kết luận :Cô gái thật đáng thương ,cất bước theo chồng mà vẫn nặng tình với người yêu .Chàng trai hiểu lòng cô gái như hiểu chuỗi lòng mình.Tình yêu anh dành cho cô thật sâu nặng. 2.3.Cử chỉ,hành động,tâm trạng của anh lúc ở nhà chồng cô gái: -Hành động:+Phủ áo +Chải cho +Búi hộ +thuốc uống …khỏi đau àThương cảm ,an ủi ,ân cần ,chăm sóc khi người yêu bị chồng đánh -Tâm trạng: +Chết :dây bầu xanh thắm,bèo trôi nổi ao chung, hồn chung một mái ànghệ thuật :hình ảnh ẩn dụ ,câu lặp cu pháp thể hiện tình yêu gắn bó +Đôi ta yêu nhau:mặn nồng ,bền chắc…vàng …đá, trọn kiếp đến già ,tàn đời … ànghệ thuật điệp ngữ ,so sánh tương đồng ,âm điệu dứt khóat khẳng định tình yêu bền vững, *Kết luận:Chàng trai càng đau khổ ,thương yêu ,xót xa người yêu bao nhiêu lại càng quyết tâm ngày đòan tụ. 2.4.Nghệ thuật đặc sắc: -Hình ảnh ẩn dụ :tơ rối ,tơ vò;dây trầu xanh thắm;trăm lớp nghìn trùng;ao chung…. -So sánh tương đồng:như vàng ,như đá ;như bán trâu ngòai chợ;như thu lua muôn … -Câu lặp cú pháp :Không lấy …đông;Không lấy …già;chết …mát lòng;chết ….thắm -Điệp từ :Ngồi ,đứng ,kẻo,cho ,thương,chung… -Điệp ngữ :Yêu nhau ,ta sẽ lấy nhau;yêu trọn ,ta yêu nhau -Tác dụng:Thể hiện cảm xúc giữa thiên nhiên ,núi rừng hòanh tráng. 2.5.Tổng kết : Bằng sự kết hợp nghệ thuật trữ tinh và nghệ thuật tự sự và sự kế thừa truyền thống nghệ thuật của ca dao trữ tình,kế thừa lời ăn tiếng nói của nhân dân ,đọan thơ đã cho người đọc cảm nhận một nét đẹp trong tình cảm của đồng bào các dân tộc thiểu số :Yêu rất mảnh liệt và chung thủy . III .HƯỚNG DẪN TỰ HỌC -Nêu cảm nhận của em về hai lời tiễn dặn trong đoạn trích -Soạn bài “ôn tập văn học dân gian Việt Nam” theo câu hỏi SGK E.RÚT KINH NGHIỆM