Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 6 tiết 17, 18- Ra-ma buộc tội

TUẦN 6 Tiết 17, 18 @Ä{Ã? Ngày: 25-8-2008 I-MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp HS: * Qua diễn biến tâm trạng của Ra-ma và Xi-ta hiểu được quan niệm về người anh hùng và người phụ nữ lí tưởng. * Nghệ thuật khắc họa nhân vật II-PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN -SGK, SGV -Thiết kế bài học III-CÁCH THỨC TIẾN HÀNH Tổ chức dạy học theo cách kết hợp các hình thức phát vấn,trao đổi, thảo luận. IV-TIẾN HÀNH DẠY HỌC 1-Ổn định lớp 2-Kiểm tra bài cũ: * Câu 1: Phân tích nhân vật Pê-nê-lôp để làm nổi rõ vẻ đẹp trí tuệ và tâm hồn nàng? * Câu 2: Phân tích tâm trạng của Uy-lit-xơ khi trở về gặp lại vợ mình? Cách ứng xử của chàng bộc lộ phẩm chất gì? 3-Giới thiệu bài mới: Nếu người anh hùng Ô-đi-xê trong sử thi Hy lạp được ca ngợi về sức mạnh của trí tuệ, lòng dũng cảm. Đăm-săn trong sử thi Tây nguyên VN là ngừơi anh hùng chiến đấu với các tù trưởng thù địch vì mục đích riêng dành lại vợ đồng thời bảo vệ cuộc sống bình yên cho buôn làng thì Ra-ma người anh hùng trong sử thi Ấn Độ lại được ca ngợi bởi sức mạnh của đạo đức, lòng từ thiện và danh dự của cá nhân. Để thấy rõ điều này, chúng ta tìm hiểu đoạn trích “Ra-ma buộc tội” trích sử thi Ra-ma-ya-na của Van-ma-ki. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH NỘI DUNG ¨ Giới thiệu vài nét về sử thi Aán Độ: -Vh cổ đại Aán Độ ra đời rất sớm mở đầu là thần thoại Vê da sau đó là sử thi -Sử thi là bức tranh rộng lớn phản ánh hiện thực đời sống, tư tưởng của nhân dân Aán Độ cổ đại - Aán Độ có nhiều bộ sử thi đồ sộ: Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-ya-na… -Ramayan dựa vào truyền thuyết ,câu chuyện về hoàng tử Ra-ma lưu truyền trong dân gian. Sau được một tu sĩ Balamôn tên là Van-mi-ki bằng trí nhớ ghi lại thành văn vần bằng tiếng Xăngcrit vào thế kỉ III trước công nguyên Hãy tóm tắt sử thi Ra-ma-ya-na Dựa vào SGK tóm tắt Đoạn trích chia làm mấy phần? Nêu nội dung của mỗi phần? Phát biểu: + Đoạn 1: Từ đầu àRa-va-na đâu có chịu đựng được lâu: cơn giận giữ và diễn biến tâm trạng của Ra-ma. + Đoạn 2: Phần còn lại tự khẳng định mình và diển biến tâm trạng của Xi-ta. ¨ Cho HS đọc phân vai Đọc phân vai: + Người dẫn truyện. + Nhân vật Ra-ma. + Nhân vật Xi-ta. Nêu đại ý của đoạn trích? Tâm trạng chủ yếu của Ra-ma trong đoạn trích này? Em hiểu gì về tình cảm của Ra ma đối với Xi-ta qua thái độ đó? Ghen tuông g lòng yêu Xi-ta say đắm Tâm trạng của Ra-ma trong đoạn trích được thể hiện qua những khía cạnh nào? Qua ngôn ngữ, giọng điệu; qua thái độ và hành vi; trước thái độ cao cả của Xi-ta ¨ Phân lớp thành 3 nhóm, mỗi nhóm tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của Ra-ma(Qua ngôn ngữ, giọng điệu; qua thái độ và hành vi; trước thái độ cao cả của Xi-ta) ¨ Gợi ý thảo luận * Nhóm 1:-Cách xưng hô của Ra-ma, chàng nói với Xi-ta những gì? -Vì sao chàng lại có nhưng lời nói đó? -Nhận xét giọng điệu của Ra-ma * Nhóm 2:-thái độ và hành vi của Ra-ma như thế nào? Đối với Xi -ta thái độ, hành vi ấy như thế nào? -Vì sao Ra-ma lại có thái độ và hành vi đó? * Nhóm3:-Trước sự ghen tuông cao độ của Ra-ma, Xi-ta đã làm gì? - Cho biết thái độ của Ra-ma trước thái độ của Xi-ta? Thảo luận và ghi kết quả vào bảng phụ Em có nhận xét, đánh giá gì về hành động của Ra-ma. Trong lòng Ra-ma vô cùng phức tạp, chàng đau đớn khi vợ chàng bước vào giàn hỏa để chứng minh sự trong trắng, nhưng lòng ghen tuông lại khiến chàng nhẫn tâm nhìn vợ đi vào chỗ chết Em có nhận xét gì nhân vật Ra-ma qua diễn biến tâm trạng của chàng trong đoạn trích? Thái độ của Xi-ta ra sao trước lời buộc tội của Ra-ma? Xi-ta đã bảo vệ phẩm hạnh của mình ra sao trước lời buộc tội của Ra-ma? Để chứng minh lòng trinh bạch của mình, Xi-ta đã làm gì? Em biết gì về thần lửa A nhi trong tín ngưỡng của người Aán Độ? Thần A-nhi đóng vai trò trung gian giữa con người và các vị thần.Trong hôn lễ, cô dâu và chú rể lượn vòng quanh ngọn lửa 7 vòngvà đọc bảy lời thề chung thủy.Thần lửa ở khằp mọi nơi ,biết tất cả những hành động tốt xấu mà con người làm nên nghi lễ thử lửa được tin là có thể kiểm chứng đức hạnh Em hãy vẽ sơ đồ tóm tắt thái độ và diễn biến tâm trạng của Xi-ta? Vui mừng à ngạc nhiên àđau khổ àbình tĩnh-khẳng định mình àphê phán Ra-ma àlựa chọn cách giải quyết ànhảy vào giàn hỏa thiêu èchi tiết huyền thoại của sử thi. Phân tích thái độ của công chúng khi Xi-ta nạp mình cho lửa? Cảnh Xi-ta bước lên giàn hỏa vừa hào hùng vừa bi thươngkhiến mọi người xúc động mãnh liệt III/-CỦNG CỐ: Cho học sinh đóng vai Ra-ma, Xi-ta trong cảnh buộc tội. I/- Giới thiệu: 1/- Tóm tắt tác phẩm: (SGK) (SGK) 2/- Vị trí đoạn trích: + Nằm ở khúc ca thứ 6, chương 79. 3/- Đại ý: Miêu tả diễn biến tâm trạng của Ra-ma và Xi-ta sau khi thoát khỏi tay của quỷ vương. II/- Đọc – hiểu: 1/- Diễn biến tâm trạng của Ra-ma: - Cứu được vợ Ra- ma nổi cơn ghen à lòng yêu Xi -ta say đắm * Tâm trạng ghen tuông qua ngôn ngữ và giọng điệu: - Xưng “ta”,gọi “phu nhân cao quý” à lời lẽ trịnh trọng, oai nghiêm à xa cách, lạnh lùng - Chàng tuyên bố: chiến đấu không phải vì nàng mà vì danh dự danh dự, phẩm giá của chàng của dòng dõi vương tộc - Nói một cách phũ phàng, lạnh lùng:”Nay ta nghi ngờ tư cách của nàng……nàng muốn đi đâu tùy nàng, ta ko ưng nàng nữa” à nỗi đau xót, ghen tuông à Giọng điệu lúc trang trọng, cao cả, đầy tự hào, có lúc giận dữ, lúc thô bạo, tàn nhẫn g muốn trút ra cho hả * Tâm trạng ghen tuông qua thái độ và hành vi: - Đay đi đay lại đến 3 lần việc Xi ta đã ở trong vòng tay của quỷ vương - Hai lần tuyên bố không cần nàng nữa, muốn xua đuổi nàng đi, và còn khuyên nàng: nàng có thể theo ai tùy ý àxúc phạm nghiêm trọng đến phẩm hạnh của Xi ta à Quá ghen tuông khiến chàng trở nên tàn nhẫn,tầm thường, xúc phạm đến người vợ yêu quý của chàng * Tâm trạng của Ra ma trước hành động cao cả của Xi-ta: - Ra-ma đang mất hết niền tin, lòng ghen dâng cao độ, không nghe bất cứ lời thanh minh nào của Xi ta và nỗi đau càng day dứt - Xi ta òa khóc, đòi Lắc ma na lập giàn hỏa à “R- ma ngồi câm lặng, mắt dán xuống đất”, nom khủng khiếp như thần Chết vậy” à Chàng xuất thân thần thánh, là bậc quân vương nhưng có tính cách của con người trần tục: yêu hết mình, ghen cực độ, lúc cao thượng lúc tầm thường nhỏ nhen, lúc cứng rắn lúc lại rất yếu mềm à ngòi bút của Van-mi-ki thật sắc sảo, tinh tế. 2/- Diễn biến tâm trạng của Xi-ta: - Vui mừng vì được Ra-ma cứu khỏi tay quỷ vương - Trước những lời nói lạnh lùng, xa cách của chồng”Gia-na-ki mở tròn đôi mắt đẫm lệ” àBất ngờ, bàng hoàng, đau đớn - Ra-ma buộc tội phi lívà xua đuổi, nàng “đau đớn đến nghẹt thở” à Suy sụp tinh thần ”như cây leo bị vòi voi quật nát”,” mỗi lời của chồng xuyên vào trái tim nàng như một mũi tên” - Lấy lại bình tĩnh quyết bảo vệ phẩm giá “lấy tà áo lau nước mắt “và thanh minh bằng những lời hết sức dịu dàng: +Chỉ trích những lời lẽ gay gắt, hồ đồ, thô bạo của Ra-ma:”lời của kẻ thấp hèn chửi mắng một con mụ thấp hèn” +Dùng lí lẽ và bằng chứng cho Ra ma thấy nàng vẫn sắt son thủy chung, nàng không có lỗi” trái tim của thiếp đây, là thuộc về chàng” - Bình thản bước vào lửa chứng minh tấm lòng trong trắng à hành động cao cả, tô đậm chất bi hùng của thiên sử thi - A-nhi cứu nàng (Lửa thử vàng) àchứng minh tình yêu và đức hạnh thủy chung. III/-Tổng kết: (Ghi nhớ) Chương Ra-ma buộc tội đặt các nhân vật vào tình thế thử thách ngặt nghèo đòi hỏi sự lựa chọn quyết liệt, bộc lộ sâu sắc bản chất con người. Ra-ma vào sinh ra tử, chiến đấu với yêu quỷ để giành lại người vợ yêu quý nhưng cũng dám hi sinh tình yêu vì danh dự, bổn phận của một ngưòi anh hùng, một đức vua mẫu mực. Như một người vợ lí tưởng xứng đáng với Ra-ma, Xi-ta cũng sẵn sàngđem thân mình thử lửa để chứng minh tình yêu, đức hạnh thuỷ chung. * Dặn dò: + Đọc bài “chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự.” Cần trả lời những câu hỏi 1, 2 để hình thành khái niệm.Tìm hiểu cách chọn sự việc chi tiết tiêu biểu.