Giáo án ngữ văn 11 năm học 2007- 2008: VI Hành (Trích “Những bức thư gửi cô em họ” do tác giả tự dịch từ tiếng An Nam ) Nguyễn ái Quốc

Ngày soạn:18/12 Ngày giảng: 19/12 Tiết 57 , Môn: Văn Đọc thêm. VI HàNH Trích “Những bức thư gửi cô em họ” do tác giả tự dịch từ tiếng An Nam ) Nguyễn ái Quốc A. Phần chuẩn bị. I. Mục tiêu bài học: giúp hs. 1. Kiến thức: - Cảm nhận được T.yêu nước của NAQ qua việc lật tẩy âm mưu của TDP và chân dung bù nhìn Khải Định. Tập trung vào h.c sáng tác. - Những sáng tạo độc đáo của ngòi bút truyện ngắn hiện đại NAQ, tài châm biếm sắc sảo, phong phú của Ng. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng phân tích. 3. Thái độ, tình cảm: lòng yêu nước và kính yêu Bác. II. Phương pháp: Đọc sáng tạo, gợi tìm, thảo luận. III. Phương tiện dạy học. 1.GV: SGK + SGV + giáo án. 2.HS: SGK + Vở ghi + bài soạn. B. Tiến trình lên lớp. * ổn định tổ chức. I. Kiểm tra bài cũ: không . II. Bài mới: 1. Giới thiệu bài mới: ( 1’ ) . * Lời vào bài (1’): “Vi hành” như chúng ta đã biết là áng văn xuôi hiện đại nhiều tầng nội dung ý nghĩa, nhiều giá trị nổi bật vô cùng hấp dẫn, thú vị là ở NT châm biếm đả kích đặc sắc... 2.Nội dung. A. Thảo luận: 10’ Hs đọc tác phẩm sgk. Tổ 1: ? Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác? TP viết cho ai, viết để làm gì?TP viết cho ai? ? TP viết cái gì và viết NTN? ? Theo E chuyện có thật hay hư cấu? Tổ 2: ? Nhầm lẫn ai? Ai nhầm? Nhầm lẫn nhằm mục đích gì? Nhận xét về tình huống truyện? Tác dụng? Tổ 3: ? Chân dung KĐ hiện lên NTN? Thể hiện qua chi tiết nào? Tại sao lại thua ở trường đua? Trường hợp vi hành của KĐ? KĐ trong con mắt của người dân Pháp? ? Thể hiện qua chi tiết nghệ thuật nào? Qua chi tiết nào? Ngụ ý của tác giả ? Tổ 4: ? Nhận xét của em về thủ pháp nghệ thuật này? Qua hình thức bức thư, nhận xét thái độ của tác giả? T/cảm của t/giả với quê hương? B. Hoàn thành nội dung. 30’ I.Tìm hiểu chung. 5’ HĐ của GV HĐ của hs Kiến thức cần đạt ? Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác? TP viết cho ai, viết để làm gì?TP viết cho ai? Tổ 1 cử đại diện trình bày nội dung trước lớp, các tổ theo dõi bổ sung. * Hoàn cảnh sáng tác: - 1922 TDP đưa Khải Định sang ''mẫu quốc'' dự cuộc đấu xảo thuộc địa tổ chức tại MácXây. Đây là âm mưu lừa gạt của TDP nhằm đánh lừa dư luận. + Nhà nước An Nam đã quy phục mẫu quốc. + Sự ''Bảo hộ'' của nhà nước Pháp được dân VN hoan nghêng. - Trong thời gian này NAQ đang hoạt động CM ở Pháp. Ng viết nhiều TP cùng đề tài. ''Vi hành'' là TP cuối cùng nằm trong loạt TP đó được đăng trên báo Nhân đạo của ĐCS Pháp vào đầu năm1923. * Mục đích sáng tác: - Vạch trần bộ mặt xấu xa của KĐ- 1 tên vua bán nước có nhân cách tồi tệ. - Đả kích mạnh mẽ TDP, lật tẩy âm mưu lừa gạt tố cáo bản chất điêu trá của những danh từ: văn minh; khai hoá.... * Nhan đề: do dịch giả Phạm Huy Thông dịch. Nguyên văn tiếng Pháp incognito nghĩa là: không để người ta biết; Đội 1 cái tên không phải là tên thật - NAQ dùng tinh vi hơn: hư hư thực thực; Chưa hẳn là KĐ, đúng là KĐ. - Viết bằng tiếng Pháp, nhằm vào độc giả P. Chuyện thời sự nóng hổi trong sinh hoạt giải trí của người Pari II. Phân tích: 1’ ? TP viết cái gì và viết NTN? ? Theo E chuyện có thật hay hư cấu? Tổ 1 cử đại diện trình bày nội dung trước lớp, các tổ theo dõi bổ sung. - Hư cấu, bịa, dựa trên sự thật KĐ sang P. 1. Tạo tình huống nhầm lẫn (14’) ? Nhầm lẫn ai? Ai nhầm?Nhầm lẫn nhằm mục đích gì? Nhận xét về tình huống truyện? Tác dụng? Tổ 2 cử đại diện trình bày nội dung trước lớp, các tổ theo dõi bổ sung. - Nhầm tác giả với KĐ đi vi hành. Đôi trai gái người Pháp. Sự nhầm lẫn có dụng ý nhưng không vô lý. - Nhầm lẫn mới có cơ hội lắng nghe 1 cách khách quan dư luận của ng Pháp nói về KĐ t/giả nghe lỏm được câu chuyện - Tình huống độc đáo, oái ăm, vừa vui, hóm hỉnh -> tạo hiệu quả châm biếm sâu cay. KĐ không xuất hiện trong TP mà chân dung hắn lại được dựng lên hết sức cụ thể và ngộ nghĩnh. Cách lố bịch hoá tên vua KĐ -> giữ được tính khách quan ? Chân dung KĐ hiện lên NTN? Thể hiện qua chi tiết nào? ? Tại sao lại thua ở trường đua? ? Trường hợp vi hành của KĐ? ? KĐ trong con mắt của người dân Pháp? Thể hiện qua chi tiết nghệ thuật nào? Qua chi tiết nào? Ngụ ý của tác giả ? Tổ 3 cử đại diện trình bày nội dung trước lớp, các tổ theo dõi bổ sung. - Chân dung KĐ: là 1 con rối ở trường đua đi vi hành + Hình dáng + Trang phục + Hànhvi -> Hết tiền phải bán hết. KĐ ăn chơi xa xỉ bằng đồng tiền mồ hôi nước mắt của nhân dân. - Vi hành: ăn chơi - Trò đùa để giải trí - Trò hề để hài hước, để tiêu khiển -> Cặp tình nhân trẻ nói lên ý nghĩa thực-> tự nhiên, khách quan -> sức thuyết phục. Từ ''Anh vua'' coi vua là thứ đồ cổ. -> Cái giá của KĐ hạ thấp -> Đôi trai gái coi y: + Không hơn gì 1 tiết mục giải trí rẻ tiền. + Thậm chí không mất tiền. So sánh: Xem hề SácLô; Vợ lẽ nàng hầu; Leo trèo nhào lộn xứ Công Gô. -> Sự nhục nhã của vị quốc vương An Nam hành vi tầm thường. - Cấp độ của sự nhầm lẫn: + Sự nhầm lẫn tăng tiến trong không gian và số lượng + Sự nhầm lẫn tăng tiến theo thời gian và chất lượng: ND Pháp nhầm tôi là KĐ. TDP nhầm tôi là KĐ. Tất cả nhầm tôi là KĐ. -> Bị nhục mạ, theo dõi, dò xét, khủng bố. -> Đả kích TDP câu kết với PK đàn áp những ng dân mất nước. Tóm lại: Tạo tình huống nhầm lẫn là sáng tạo độc đáo của NAQ .Ngòi bút T.giả đạt hiệu quả châm biếm đả kích, bút pháp trào phúng sắc sảo. Dùng hình thức viết thư (5’) ? Nhận xét của em về thủ pháp nghệ thuật này? Qua hình thức bức thư, nhận xét thái độ của tác giả? T/cảm của t/giả với quê hương? Tổ 4 cử đại diện trình bày nội dung trước lớp, các tổ theo dõi bổ sung. - Đổi gịong và chuyển cảnh linh hoạt + Giọng tự sự, khách quan, giọng trữ tình thân mật. + Từ chuyện nọ sang chyện kia: Cảnh đi tàu điện ngầm; Cảnh quê nhà; Chuyện cải trang. - Liên hệ tạt ngang, so sánh thoải mái nhằm châm biếm nhiều đối tượng cùng 1 lúc: KĐ; Mật thám; TDP. -> Bên ngoài tác giả bông lơn nhưng bên trong đau lòng. Chuyển từ bút pháp hài hước sang bút pháp trữ tình, rồi cay đắng chua chát. Mặt khác tác giả có 1 tinh thần tự hào DT rất rõ: Coi thường chính phủ P, không nao núng trước sự theo dõi của TDP. ->Xa quê hương NAQ nhớ về quê hương, tổ quốc không nguôi. . Dùng từ viết câu đạt hiệu quả châm biếm và đả kích (5’) ? NX của E về cách dùng từ, đặt câu? Thể hiện? Suy nghĩ của E về câu văn cuối? Độc lập suy nghĩ trả lời câu hỏi. - Từ, câu tả thực sống động: + Họ ngấu nghiến trông tôi. + Rình rập con thơ. + Bám lấy đế giày tôi. -> hình ảnh châm biếm. - Từ câu theo nghĩa ngược -> Lối chơi chữ của văn phong Pháp đầy tính kịch, chất trí tuệ: + Tự phát biểu lộ nhiệt tình. + Chào mừng, kính trọng; nhưng lại xưng hô ''hắn đấy'', ''xem hắn kìa'' - Câu văn cuối: Niềm tự hào hay xấu hổ Là 1 TP đầy tính chiến đấu, NT châm biếm của nó thật độc đáo, linh hoạt và đa dạng, dường như mỗi chi tiết, mỗi câu mỗi chữ đều được sử dụng như những lưỡi dao chém vào kẻ địch. - Những khát vọng , hành vi sống cao đẹp của NAQ - HCM. 3. Củng cố: gv khái quát kt cơ bản, hs Tham khảo phần ghi nhớ .3’ ? Tại sao nói: Vi hành là 1 TP được tác giả dùng 1 mũi tên trúng 2 đích? Đáp: Nói như vậy vì: + TP đã vạch mặt tên vua bù nhìn KĐ- 1 kẻ bán nước hại dân. + Đồng thời lật tẩy âm mưu xâm lược đầy điêu trá của TDP. III. Hướng dẫn học sinh học và làm bài (1’) 1.Bài cũ: - Đọc sgk củng cố kiến thức. - Học vở ghi, nắm vững nội dung vở ghi. - Hoàn thiện các bài tập sgk. 2.Bài mới: Đọc, soạn bài Cha con nghĩa nặng theo hướng dẫn sgk và tinh thần thể dục.