Giáo án Ngữ văn 12 - Chiếc thuyến ngoài xa, tác giả Nguyễn Minh Châu

CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA - Nguyễn Minh Chõu Ngày soạn: 05/4/2012 Ngày giảng: 11/4/2012 A. Mục đích, yêu cầu : - Tái hiện lại kiến thức cơ bản của bài học. + Tỏc giả NMC + Tỏc phẩm CTNX -ND: Qua những phỏt hiện của người nghệ sĩ về bức tranh nghệ thuật và những nghịch lý trong một gia đỡnh hàng chài , từ đú thấu hiểu: Mỗi người trong cừi đời, nhất là người nghệ sĩ, khụng thể đơn giản, sơ lược khi nhỡn nhận cuộc sống và con người -NT: Xõy dựng tỡnh huống truyện độc đỏo, khắc hoạn nhõn vật cú tớnh cỏch,ngụn ngữ linh hoạt, sỏng tạo - Rèn luyện kĩ năng làm văn bằng các đề bài cụ thể (chủ yếu là lập dàn ý). - Giải thớch ý nghĩa nhan đề truyện ngắn - Phõn tớch tỡnh huống truyện - Phõn tớch nhõn vật người đàn bà hàng chài -Phõn tớch sự biến đổi nhận thức của nghệ sĩ Phựng và chỏnh ỏn Đẩu - Ra đề bài cho HS tự luyện tập tại nhà. B. Phương tiện thực hiện: 1. Thầy: SGK,SGV,Giáo án, TLTK. 2. Trò: SGK, Vở viết, vở soạn ôn thi tốt nghiệp, STK. C. Cách thức tiến hành: GV tổ chức giờ học bằng cách kết hợp các PP: phát vấn, gợi mở, kết hợp ôn luyện. D. Tiến trình dạy học: 1.ổn định : …………………………… …………………………… 2.Kiểm tra bài cũ : (kết hợp trong giờ) 3.Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt BS HĐ 1: Hệ thống húa KTCB của bài học KIẾN THỨC CƠ BẢN TT 1: Khỏi quỏt KT về tỏc giả Nhắc lại những hiểu biết của em về tỏc giả NMC Nguyễn Minh Chõu là nhà văn tiờu biểu của nền văn học Việt Nam thời chống Mĩ, cũng là người mở đường xuất sắc ( hay “tinh anh và tài hoa”) cho cụng cuộc đổi mới văn học từ sau 1975. Suốt cuộc đời cầm bỳt, Nguyễn Minh Chõu khụng ngừng trăn trở về số phận nhõn dõn và trỏch nhiệm của nhà văn với cuộc đời. Điều này được thể hiện rừ nột trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”. - Dẫn đề… I. TÁC GIẢ Ngũi bỳt tiờu biểu của thời kỳ văn học đổi mới – người mở đường đầy tài hoa và tinh anh (Nguyờn Ngọc). TT 2: Hệ thống húa KTCB về tỏc phẩm II. TÁC PHẨM Nờu xuất xứ, vị trớ tỏc phẩm? 1. Xuất xứ - Vị trớ * Xuất xứ: Thuộc giai đoạn sỏng tỏc thứ 2. * Vị trớ văn học sử: - Tiờu biểu cho những đổi mới của Nguyễn Minh Chõu. - In đậm dấu ấn phong cỏch tự sự - triết lớ của Nguyễn Minh Chõu. Nờu khỏi quỏt tỡnh huống truyện của tỏc phẩm 2. Tỡnh huống - Nhận diện: tỡnh huống nhận thức. - Mụ tả: Phựng - một nghệ sĩ nhiếp ảnh cú tài đang trong giõy phỳt thăng hoa tuyệt đỉnh, khỏm phỏ ra vẻ đẹp “trời cho”của con thuyền biển buổi sớm mai thỡ chứng kiến đụi vợ chồng từ trờn con thuyền bước xuống, lóo đàn ụng đỏnh vợ một cỏch hung bạo và vụ lớ.  Sự việc lặp lại một lần nữa, Phựng khụng chỉ thấy thỏi độ nhẫn nhịn, cõm lặng chịu đựng của người đàn bà mà cũn thấy được thỏi độ, hành động của chị em Phỏc trước sự dó man của cha với mẹ. Anh nhận rừ những ngang trỏi, nghịch lớ trong gia đỡnh thuyền chài, hiểu sõu thờm tớnh cỏch người đàn bà, chị em Phỏc, người đàn ụng, người đồng đội (Đẩu) và chớnh bản thõn mỡnh. Trỡnh bày nội dung cơ bản của tỏc phẩm. Gv: Ghi bảng những ý cơ bản về hai phỏt hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phựng Hs: dựa vào đú triển khai cụ thể: 3. Nội dung cơ bản a. .   Hai phỏt hiện của Phựng. _ Hai phỏt hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phựng: + Phỏt hiện thứ nhất: Một “cảnh đắt trời cho”.Một chiếc thuyền lưới vú ẩn hiện trong biển sớm mờ sương ...” + Phỏt hiện thứ hai: là một cảnh tượng phi thẩm mĩ. Người đàn ụng dữ dằn đỏnh vợ bằng thắt lưng. Phựng cay đắng nhận ra đằng sau bức tranh đẹp như mơ là bao ngang trỏi, nghịch lớ của đời thường. Gv:Yờu cầu hs túm tắt cõu chuyện của người đàn bà ở toà ỏn. Hs :Túm tắt: b. Người đàn bà làng chài và cõu chuyện đời tự kể. + Dự bị người chồng hành hạ dó man, nhưng chị nhất quyết khụng bỏ chồng.Vỡ “trờn thuyền cần cú một người đàn ụng dự hắn man rợ tàn bạo” + Cõu chuyện và những lớ lẽ của người đàn bà đó thức tỉnh Đẩu.. + Phựng cũng thật bất ngờ trước thỏi độ lạ lựng của người đàn bà. _Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy: Ấn tượng của Phựng ở cuối tỏc phẩm tưởng chừng như “lạ lựng” nhưng hoàn toàn hợp lụgic.Cỏi nhỡn đú giống như một sự ảm ỏnh sõu sắc đối với người nghệ sĩ. Phựng nhỡn tấm ảnh lịch qua sự ỏm ảnh chứ khụng bằng con mắt khỏch quan. + Mỗi lần nhỡn kĩ vào bức ảnh đen trắng, Phựng đều thấy “ hiện lờn cỏi màu hồng hồng của ỏnh sương mai”. +Nếu nhỡn lõu hơn anh thấy “người đàn bà ấy bước ra khỏi tấm ảnh”. +Qua đõy Nguyễn Minh Chõu muốn kờu gọi: Hóy rỳt ngắn khoảng cỏch giữa nghệ thuật và hiện thực. Nhận xột về đặc sắc nghệ thuật của tỏc phẩm 4. Nghệ thuật: + Xõy dựng hỡnh ảnh giàu giỏ trị biểu tượng: chiếc thuyền ngoài xa. - Con thuyền cú thật. - Con thuyền biểu tượng cho: nghệ thuật, ẩn dụ cho kiếp người đơn độc trờn đại dương cuộc đời. + Nghệ thuật tự sự độc đỏo: - Điểm nhỡn trần thuật: người kể chuyện Phựng - một người lớnh dày dặn kinh nghiệm chiến trường, một nghệ sĩ nhiếp ảnh tài hoa, một con người tha thiết đấu tranh cho sự cụng bằng => điểm nhỡn trần thuật sắc sảo, giàu suy tư. - Ngụn ngữ: • Ngụn ngữ người kể chuyện: khỏch quan, chõn thực, giàu sức thuyết phục (do sự lựa chọn điểm nhỡn trần thuật). • Ngụn ngữ nhõn vật: cỏ thể hoỏ (Ngụn ngữ của người đàn bà: lúng ngúng, van lơn khi mới đối diện với “quớ toà”; chững chạc, thấu trải khi tự kể cõu chuyện đời mỡnh, dịu dàng, xa xút khi núi với con; lời lẽ của người đàn ụng: tàn nhẫn, tục tằn,…) Em hóy nờu ý nghĩa văn bản í nghĩa văn bản: Từ cõu chuyện về một bức tranh nghệ thuật và sự thật cuộc đời đằng sau bức ảnh, truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” thể hiện những chiờm nghiệm sõu sắc của nhà văn về nghệ thuật và cuộc đời: - Nghệ thuật chõn chớnh phải luụn gắn với cuộc đời, vỡ cuộc đời; - Người nghệ sĩ cần phải nhỡn nhận cuộc sống và con người một cỏch toàn diện, sõu sắc; - Rung lờn hồi chuụng bỏo động về tỡnh trạng bạo lực gia đỡnh và hậu quả khụn lường của nú. HĐ 2: HD HS luyện tập một số dạng đề cú liờn quan đến tỏc phẩm B. LUYỆN TẬP TT 1: HD HS làm một số cõu thuộc tỏi hiện KT (2 điểm) I. CÂU HỎI TÁI HIỆN KIẾN THỨC (2 điểm) Cõu 1 : í nghĩa nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa”. Cõu 1: í nghĩa nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa”. + Đõy là một ẩn dụ về mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật. Đú là chiếc thuyền cú thật trong cuộc đời, là khụng gian sinh sống của gia đỡnh người đàn bà hàng chài. Cuộc sống của họ khú khăn, đúi kộm, nơi ở chật chội.. làm con người thay đổi tõm tớnh .Người đàn ụng hiền lành cục tớnh trở nờn thụ lỗ đỏnh vợ khụng thương tiếc.cảnh tượng bạo lực gia đỡnh nếu như nhỡn từ xa thỡ sẽ khụng thấy được. + Vỡ ở ngoài xa nờn con thuyền mới cụ đơn. Đú là sự cụ đơn của con thuyền nghệ thuật trờn đại dương cuộc sống, sự đơn độc của con người trong cuộc đời. _Chớnh sự thiếu gần gũi, chia sẽ là nguyờn nhõn của bế tắc và lầm lạc. Phựng chụp được bức ảnh của chiếc thuyền ngoài xa trong sương sớm_ một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bớch, một chõn lớ của sự toàn thiện. _Chiếc thuyền là biểu tượng của sự toàn mĩ, và chiờm ngưỡng nú anh thấy tõm hồn mỡnh trong ngần. Nhưng khi đõm thẳng vào bờ, chứng kiến cảnh đỏnh vợ của người đàn ụng, anh đó kinh ngạc và vứt chiộc mỏy ảnh xuống đất. _Anh nhận ra cỏi đẹp ngũai xa kia cũng chứa đựng ngang trỏi nghịch lớ.Nếu khụng đến gần thỡ chẳng bao giờ anh phỏt hiện ra. => Đõy cũng chớnh là cỏch nhỡn cỏch tiếp cận cuộc đời của nghệ thuật chõn chớnh. Cõu 2: Nờu vài nột về tỏc giả Nguyễn Minh Chõu? Cõu 2: Nờu vài nột về tỏc giả Nguyễn Minh Chõu? - Nguyễn Minh Chõu (1930- 1989), quờ ở làng Thơi, xó Quỳnh Hải (nay là xó Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Năm 1950, ụng tham gia nhập bộ đội. Năm 1952 - 1958, ụng cụng tỏc và chiến đấu tại sư đoàn 320. - ễng “thuộc trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học hiện nay”(Nguyờn Ngọc) . - Sau 1975, khi văn chương chuyển hướng khỏm phỏ trở về với đời thường, Nguyễn Minh Chõu là một trong số những nhà văn đầu tiờn của thời kỡ đổi mới đó đi sõu khỏm phỏ sự thật đời sống ở bỡnh diện đạo đức thế sự. Tõm điểm những khỏm phỏ nghệ thụõt của ụng là con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trỡnh nhọc nhằn kiếm tỡm hạnh phỳc và hoàn thiện nhõn cỏch. ễng khẳng định: “Nhà văn khụng cú quyền nhỡn sự vật một cỏch đơn giản, và nhà văn cần phấn đấu để đào xới bản chất con người vào cỏc tầng lớp lịch sử.” - Tỏc phẩm chớnh: “Cửa sụng” (tiểu thuyết - 1967), “Những vựng trời khỏc nhau” (truyện ngắn - 1970), “Dấu chõn người lớnh”(tiểu thuyết - 1977) ... - Năm 2000 ụng được tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật. Cõu 3: Túm tắt truyện: Cõu 3: Túm tắt truyện: - Phựng là một nghệ sĩ, anh đến ven biển miền Trung - nơi anh đó từng chiến đấu để chụp ảnh lịch. Sau nhiều ngày anh đó chụp được một “ cảnh đắt trời cho”: cảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang ẩn hiện trong biển sớm mờ sương. - Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, anh hết sức ngạc nhiờn: Từ chớnh trong chiếc thuyền, một gó đàn ụng vũ phu đó đỏnh đập người vợ hết sức dó man, đứa con trai xụng vào đỏnh lại bố. - Đẩu, bạn chiến đấu của Phựng, nay là Chỏnh ỏn tũa ỏn huyện và Phựng khuyờn người đàn bà bỏ người chồng vũ phu độc ỏc đú. - Nhưng bất ngờ, người phụ nữ đó từ chối lời khuyờn cựng giải phỏp của Đẩu và Phựng, nhất quyết khụng bỏ lóo chồng vũ phu. - Nhận thức mới bừng sỏng trong Đẩu và Phựng sau cõu chuyện. Cỏch nhỡn bức ảnh “ chiếc thuyền ngoài xa” của Phựng sau chuyến cụng tỏc. Cõu 4: Nờu giỏ trị nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” - Nguyễn Minh Chõu? Cõu 4: Nờu giỏ trị nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” - Nguyễn Minh Chõu? - Từ cõu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật cuộc đời sau bức ảnh, truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” mang đến một bài học đỳng đắn về cỏch nhỡn nhận cuộc sống và con người: một cỏch nhỡn đa diện, nhiều chiều, phỏt hiện ra bản chất sự thật sau vẻ đẹp bờn ngoài của hiện tượng. - Cỏch khắc họa nhõn vật, xõy dựng cốt truyện, sử dụng ngụn ngữ rất linh hoạt, sỏng tạo đó gúp phần làm nổi bật chủ đề, tư tưởng của tỏc phẩm. Cõu 5: Nhận xột cỏch xõy dựng cốt truyện độc đỏo của Nguyễn Mịnh Chõu trong tỏc phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”? Cõu 5: Nhận xột cỏch xõy dựng cốt truyện độc đỏo của Nguyễn Mịnh Chõu trong tỏc phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”? - Trong tỏc phẩm, đú là sự kiện Phựng chứng kiến lóo đàn ụng đỏnh vợ một cỏch tàn bạo. Trước đú, anh nhỡn đời bằng con mắt của người nghệ sĩ rung động, say mờ trước vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng của thuyền và biển. Trong giõy phỳt tõm hồn thăng hoa những cảm xỳc lóng mạn, Phựng phỏt hiện ra hiện thực nghiệt ngó của đụi vợ chồng bước ra từ con thuyền “thơ mộng” đú. - Tỡnh huống đú được lặp lại lần nữa: Bờn cạnh hỡnh ảnh người đàn bà nhẫn nhục chịu đựng “đũn chồng”, Phựng cũn được chứng kiến phản ứng của chị em thằng Phỏc trước sự hung bạo của cha đối với mẹ. Từ đú, trong người nghệ sĩ đó cú sự thay đổi cỏch nhỡn đời. Anh thấy rừ những cỏi ngang trỏi trong gia đỡnh thuyền chài, hiểu sõu thờm tớnh chất người đàn bà, chị em thằng Phỏc, hiểu thờm người đồng đội (Đẩu) và hiểu thờm chớnh mỡnh. => í nghĩa: Nguyễn Minh Chõu đó xõy dựng được tỡnh huống mà ở đú bộc lộ mọi mối quan hệ, bộc lộ khả năng ứng xử, thử thỏch phẩm chất, tớnh cỏch, tạo ra những bước ngoặt trong tư tưởng, tỡnh cảm và cả trong cuộc đời nhõn vật. Tỡnh huống truyện mang ý nghĩa khỏm phỏ, phỏt hiện đời sống TT 2: HD HS làm một số đề luyện tập thuộc phần NLVH (5 điểm) II. CÂU HỎI NGHỊ LUẬN VĂN HỌC (5 điểm) Nhúm 1: Đề 1 : Phõn tớch tỡnh huống truyện “Chiếc thuyền ngoài xa” 1. Giới thiệu chung:Nguyễn Minh Chõu là nhà văn giàu tõm huyết, luụn trăn trở về một nền văn học xứng đỏng với tầm vúc dõn tộc và với sự kỡ vọng của nhõn dõn- Từ cảm hứng sử thi lóng mạn, huyền ảo đó từng tạo nờn vẻ đẹp rực rỡ trong cỏc tỏc phẩm thời kỡ chiến tranh, cảm hứng của ụng dần dần chuyển sang tớnh chất triết luận về những giỏ trị nhõn bản đời thường, khỏm phỏ ý nghĩa bản chất con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trỡnh nhọc nhằn kiếm tỡm hạnh phỳc và hoàn thiện nhõn cỏch. Hai tập truyện ngắn “Người đàn bà trờn chuyến tàu tốc hành” (1983) và “Bến quờ” (1985) đó đưa Nguyễn Minh Chõu lờn vị trớ “Người mở đường tinh anh và tài năng” (Nguyờn Ngọc) của văn học nước ta từ sau năm 1975.- Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được in lần đầu tiờn trong tập “ Bến quờ “, sau được tỏc giả lấy làm tờn chung cho cả tuyển tập truyện ngắn của mỡnh, in năm 1987. Trong thiờn truyện ngắn này, Nguyễn Minh Chõu đó tạo dựng được một tỡnh hưống truyện vụ cựng đặc sắc. 2. Phõn tớch tỡnh huống truyệna -Định nghĩa tỡnh huống truyện: Là hoàn cảnh riờng được tạo nờn bởi một sự kiện đặc biệt khiến cho tại đú, cuộc sống hiện lờn đậm đặc nhất và ý đồ tư tưởng của tỏc giả cũng được bộc lộ sắc nột nhất.b- Tỡnh huống truyện trong “Chiếc thuyền ngoài xa” được xõy dựng qua việc phỏt hiện ra những nghịch lớ của Phựng, một nghệ sĩ nhiếp ảnh săn tỡm cỏi đẹp ở ngoài bói biển và ở toà ỏn huyện- Ở ngoài bói biển+ Nghệ sĩ Phựng đó phỏt hiện ra một cảnh đẹp trời cho trờn một vẻ đẹp mờ sương, mặt biển mà cả đời bấm mỏy anh chỉ cú diễm phỳc bắt gặp được một lần: hỡnh ảnh chiếc thuyền lướt vú nhạt nhoà trong làn sương mự màu trắng buổi bỡnh minh… Phỏt hiện ấy khiến người nghệ sĩ cảm thấy sung sướng hạnh phỳc, tưởng tõm hồn mỡnh được gột rửa, trở nờn trong trẻo, tinh khụi, bắt gặp cỏc tận Thiện, tận Mĩ.+ Nhưng ngay sau đú, người nghệ sĩ lại phỏt hiện ra một sự thực trớ trờu và đầy nghịch lớ như trũ đựa quỏi ỏc của cuộc sống. Anh đó chứng kiến từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như trong mơ ấy bước ra một người đàn bà xấu xớ mệt mỏi và cam chịu, một lóo đàn ụng thụ kệch dữ dằn độc ỏc, coi việc đỏnh vợ như một phương cỏch giải toả những ấm ức khổ đau. Phựng cay đắng nhận thấy: hoỏ ra đằng sau cỏi vẻ đẹp thơ mộng của “chiếc thuyền ngoài xa” trờn biển sớm mờ sương lại là một sự thực tàn nhẫn của bi kịch gia đỡnh. Đằng sau cỏi vẻ đẹp ấy mới là sự thực của cuộc đời. Cỏi vẻ đẹp bờn ngoài ấy nhiều khi thường đỏnh lừa ta như vậy.- Trong toà ỏn huyện là nghịch lớ: người đàn bà hang chài van xin để toà cho chị được sống cựng người chồng vũ phu. Cõu chuyện về cuộc đời chị đó giỳp cho nghệ sĩ Phựng và chỏnh ỏn Đẩu “ngộ” ra được những chõn lớ sõu sắc, ộo le của cuộc đời. c-í nghĩa tỡnh huống truyện:- Giỳp nhà văn gửi gắm những thụng điệp tư tưởng và nghệ thuật: cỏi bờn ngoài chưa hẳn là bản chất thật bờn trong, nhiều khi cũn đối lập với phẩm chất bờn trong, khụng phải bao giờ cỏi Đẹp cũng thống nhất với cỏi Thiện, vỡ thế, cần phải cú cỏi nhỡn đa chiều sõu sắc, cảm thụng với cuộc sống và con người. Thể hiện tuyờn ngụn nghệ thuật về trỏch nhiệm người nghệ sĩ: Khụng nờn tỏch rời nghệ thuật với cuộc đời, cần phải rỳt ngắn khoảng cỏch giữa cuộc đời và nghệ thuật; nghệ sĩ khụng được nhỡn cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dói, phải cú tấm lũng, cú can đảm, và biết trăn trở về con người.- Thể hiện một cỏch rừ nột nhất khả năng ứng xử, phẩm chất, tớnh cỏch của cỏc nhõn vật:* Người đàn bà:+ Chịu nhiều thua thiệt, ộo le của số phận, cuộc đời chất chồng những cay đắng khổ đau: vất vả trong cụng cuộc mưu sinh, thường xuyờn bị hành hạ về thõn xỏc, đau khổ dằn vặt về tinh thần+ Nhưng ở chị vẫn ngời lờn chất ngọc lấm lỏp từ cuộc sống cũn nhiều vất vả đắng cay: nhẫn nhịn, chịu đựng hi sinh vỡ con, là người đàn bà từng trải sõu sắc, thấu hiểu cỏc lẽ đời, vị tha, nhõn hậu, bao dung, biết chắt chiu từng niềm vui nho nhỏ để làm nờn ý nghĩa cuộc đời.* Nghệ sĩ Phựng và chỏnh ỏn Đẩu+ Là những người chiến sĩ đó từng tham gia chiến đấu vỡ sự sống của dõn tộc, trở về với cuộc sống đời thường, vẫn say mờ khỏm phỏ cỏi đẹp, đấu tranh với cỏi ỏc.+ Hiện thực trớ trờu, đầy nghịch lớ của cuộc đời đó giỳp cho họ nhận thức được những chõn lớ, những lẽ đời sõu sắc.- Tỡnh huống truyện gúp phần làm nờn giỏ trị hiện thực và nhõn đạo của tỏc phẩm+ Giỏ trị hiện thực: Cuộc sống đúi nghốo lạc hậu tăm tối là nguyờn nhõn dẫn tới nạn bạo hành gia đỡnh. Cuộc chiến đấu bảo vệ quyền sống của cả dõn tộc trải qua bao hi sinh gian khổ nhưng cuộc đấu tranh bảo vệ quyền sống của từng con người cũn đầy cam go, lõu dài, cần cú sự quan tõm của cỏch mạng, của cộng đồng+ Giỏ trị nhõn đạo: Sự chia sẻ cảm thụng của tỏc giả với những số phận đau khổ tủi nhục của những người lao động vụ danh đụng đảo trong xó hội. Lờn ỏn, đấu tranh với cỏi xấu, cỏi ỏc vẫn cũn tồn tại trong từng gia đỡnh. Phỏt hiện, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của người lao động. Nhúm 2 Đề 2: Phõn tớch nhõn vật Phựng trong "Chiếc thuyền ngoài xa" - Nguyễn Minh Chõu I. Mở bàiGiới thiệu tỏc phẩm - Giới thiệu nhõn vật : - Phựng trước kia là một người lớnh, đó từng vào sinh ra tử. - Phựng đựơc trưởng phũng giao nhiệm vụ đi chụp một tấm ảnh để làm lịch. Và Phựng quyết định về vựng biển cỏch Hà Nội 600 km. . II. Thõn bài 1. Phựng - một trỏi tim nghệ sĩ thăng hoa trước cỏi đẹp.- Anh đó săn tỡm ảnh nghệ thuật về cảnh biển. Anh rất cụng phu trong việc chọn một tấm ảnh cú hồn. Anh đó “phục kớch” mất mấy buổi sang và cả tuần lễ suy nghĩ và tỡm kiếm. Và cuối anh mới tỡm được một cảnh ưng ý. - Một khoảnh khắc khỏm phỏ phỏt hiện ra cỏi đẹp của thiờn nhiờn tạo vật- con người: xỳc động, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp tinh khụi của chiếc thuyền lỳc bỡnh minh. một khỏm phỏ chõn lớ của nghệ thuật đớch thực. một vẻ đẹp toàn bớch của tạo vật. “… Mũi thuyền in một nột mơ hồ loố nhoố vào bầu sương mự trắng như sữa cú pha đụi chỳt màu hồng hồng do ỏnh mặt trời chiếu vào. Vài búng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trờn chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ. Tất cả khung cảnh ấy nhỡn qua những cỏi mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vú hiện ra dưới một hỡnh thự y hệt cỏnh một con dơi, toàn bộ khung cảnh từ đường nột đến ỏnh sỏng đều hài hoà và đẹp, một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bớch khiến đứng trước nú tụi trở nờn bối rối, trong trỏi tim như cú cỏi gỡ búp thắt vào?”. 2. Phựng - một trỏi tim nghệ sĩ trước cuộc đời - Phựng chứng kiến cảnh lóo đàn ụng vũ phu trờn chiếc thuyền chài đỏnh vợ một cỏch tàn bạo. Người vợ thỡ nhẫn nhục chịu đựng. Phựng “kinh ngạc”, “hỏ mồm ra mà nhỡn” và anh đó “vứt chiếc mỏy ảnh xuống đất chạy nhào tới”. Trước khi là trỏi tim nghệ sĩ, Phựng cú một trỏi tim con người. Phản xạ của anh trước sự kiện trờn là phản xạ tự nhiờn của con người cú bản chất thiờn lương, tốt đẹp: căm ghột cỏi xấu, sự bất cụng, bảo vệ kẻ yếu. - Với trỏi tim nghệ sĩ, Phựng đó thức tỉnh. Chiếc thuyền nghệ thuật thỡ ở ngoài xa, một khoảng cỏch đủ để tạo nờn vẻ đẹp huyền ảo, nhưng sự thật cuộc đời thỡ lại rất gần. Đừng vỡ nghệ thuật mà quờn cuộc đời, đừng mượn danh nghệ thuật mà vụ trỏch nhiệm vơớ cuộc đời. Bởi lẽ nghệ thuật chõn chớnh là cuộc đời và vỡ cuộc đời. Trước khi là một nghệ sĩ biết rung động trước cỏi đẹp, hóy là một con người biết yờu ghột, vui buồn trước mọi lẽ đời thường tỡnh, biết hành động để cú một cuộc sống xứng đỏng với một con người. - Phựng chứng kiến cảnh chị em thằng Phỏc phản ứng trước hành động vũ phu tàn bạo của cha đối với mẹ. Phựng cũng đó chứng kiến cõu chuyện người đàn bà kia ở toà ỏn huyện. - Nhận thức về cuộc đời, về nghệ thuật của Phựng sau chuyến đi đó cú sự thay đổi ở mỗi người trong cừi đời. Nhất là người nghệ sĩ khụng thể đơn giản và dễ dói khi nhỡn nhận mọi vấn đề trong cuộc sống và nhỡn nhận con ngưũi. III. Kết bài - Khỏi quỏt những nột chớnh về nhõn vật, nờu ý nghĩa hỡnh tượng nhõn vật Phựng. - Đỏnh giỏ nghệ thuật xõy dựng nhõn vật của NMC Nhúm 3 Đề 3: PHÂN TÍCH HèNH TƯỢNG NGƯỜI ĐÀN BÀ LÀNG CHÀI TRONG TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NHÀ VĂN NMC Trong tỏc phẩm Chiếc thuyền ngoài xacủa nhà văn Nguyễn Minh Chõu, nhõn vật để lại ấn tượng sõu sắc nhất chongười đọc là người đàn bà làng chài - người phụ nữ vụ danh với tấm lũngbao dung, vị tha, đức hi sinh cao thượng mà khiến khi gấp trang sỏchlại ta khụng thể nào quờn. Đểtạo nờn hỡnh tượng người đàn bà  ấy nhà văn đó tạo ra tỡnh huống truyệnđộc đỏo và từ tỡnh huống độc đỏo này mà nhõn vật dần hộ lộ số phận:        Truyện được kể lại qua lời của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phựng, một ngườilớnh vừa bước ra từ cuộc chiến tranh nhiều đau thương mất mỏt. Phựngđược dịp trở về chiến trường xưa để chụp một bức tranh cảnh biển theolời đề nghị của trưởng phũng. Tại đõy anh đó phỏt hiện ra một bức tranhcảnh biển cú một khụng hai(dẫn chứng) . Nhưng đằng sau chiếc thuyền đẹpnhư trong mơ ấy lại là một cảnh tượng phũ phàng: người chồng vũ phu,thụ bạo hành hạ người đàn bà bằng những trận đũn thự, người đàn bà nhẫnnhục chịu đựng (dẫn chứng). Phựng từ sung sướng đến ngạc nhiờn, sững sờsửng sốt. Nghịch cảnh ấy khiến lũng anh tan vỡ. Xuyờnsuốt toàn bộ cõu chuyện, hầu như người đọc khụng hề được biết đến tờngọi của người đàn bà tội nghiệp ấy, NMC đó gọi một cỏch phiếm định: khithỡ gọi là người đàn bà hàng chài, lỳc lại gọi mụ, khi thỡ gọi chị ta.... Khụng phải nhà văn "nghốo" ngụn ngữ đến độ khụng thể đặt cho chị một cỏi tờn mà là vỡ Chịcũng giống như hàng trăm người đàn bà ở vựng biển nhỏ bộ này: CHỊ LÀNGƯỜI Vễ DANH. Dường như cuộc sống chẳng cú gỡ đỏng núi nhưng trong chịlại chứa đựng nhiều điều kỡ diệu khiến người khỏc phải suy nghĩ. - Ngoại hỡnh: trạc ngoài 40, hỡnh dỏng thụ kệch, rỗ mặt, khuụn mặt mệt mỏi sau một đờm thức trắng kộo lưới, tỏi ngắt vàgợi ấn tượng người đàn bà xấu xớ, mệt mỏi dường như đang buồn ngủ.Và cuộc đời nhọc nhằn, lam lũ, vất vả, đau khổ làm cho diện mạo chị đó xấu giờ trở nờn thụ kệch. - Số phận: Bất hạnhDườngnhư mọi sự bất hạnh của cuộc đời đều trỳt cả lờn chị, xấu, nghốo khổ,lam lũ, lại phải thường xuyờn chịu những trận đũn roi của người chồngvũ phu, tổn thương, đau xút cho cỏc con phải nhỡn cảnh bố đỏnh mẹ...+ Cỏi xấu đó đeo đuổi chị như định mệnh, suốt từ khi cũn nhỏ+Cú mang với một anh hàng chài, đến mua bả về đan lưới, rồi thành vợchồng. Cuộc sống mưu sinh trờn biển cực nhọc, vất vả, lam lũ, bấp bờnh+ Gia đỡnh nghốo lại cũn đụng con, thuyền thỡ chật,...+Bị chồng thường xuyờn đỏnh đập, hành hạ: ba ngày một trận nhẹ, năm ngàymột trận nặng. Cứ khi nào lóo thấy khổ quỏ là lại xỏch chị ra đỏnh, nhưlà để trỳt giận, như đỏnh 1 con thỳ, với lời lẽ cay độc" Mày chết đicho ụng nhờ, chỳng mày chết hết đi cho ụng nhờ". Khi bị đỏnh chị khụnghề kờu một tiếng, khụng chống trả, khụng tỡm cỏch chạy trốn mà  coi đúlà một lẽ đương nhiờn.  Người đàn bà ấy nhẫn nhục, cam chịu, thầm lặng chịu đựng mọi đau đớn tất cả vỡ những đứa con.Số phận đầy bi kịch được tỏc giả tỏi hiện đầy cảm thụng và chia sẻ. - Phẩm chất, tớnh cỏch:+ Nhẫn nhục, chịu đựng:chị coi việc mỡnh bị đỏnh đú như 1 phần đó rất quen thuộc của cuộc đờimỡnh, chị chấp nhận, khụng kờu van, khụng trốn chạy. Khi được đề nghịgiỳp đỡ thỡ : "Quý tũa bắt tội con cũng được, phạt tự con cũng đượcnhưng đừng bắt con bỏ nú".Chị hiểu cơ cực của của cuộc sống mưu sinh trờn biển khụng cú người đàn ụng.+ Yờu thương con tha thiết(" phải sống cho con chứ khụng thể sống cho mỡnh")       Nguyờn nhõn sõu xa của sự cam chịu chớnh là tỡnh thương con vụ bờbến của chị. Sự cần thiết của việc cú người đàn ụng làm chỗ dựa, đểchốo chống khi phong ba bóo tỏp, cựng nuụi dạy cỏc con " Đàn bà trờnthuyền chỳng tụi phải sống cho con, ko thể sống cho mỡnh như trờn đấtđược".Tỡnh thương vụ bờ đối với những đứa con Phõn tớch ty của chịvới thằng Phỏc, chị gửi nú lờn rừng, chị đau xút khi thấy nú vỡ thươngmẹ mà hận bố,....=> Tỡnh mẫu tử vỳt lờn, trờn cỏi nền của 1 cuộc sống cơ cực, ngang trỏi, đau đớn đầy xút xa .+ Người đàn bà vị thaTrongkhổ đau triền miờn, người đàn bà ấy vẫn chắt lọc được những niềm hạnhphỳc nhỏ nhoi ( "...nhỡn con được ăn no, cú khi vợ chồng, con cỏi sốngvui vẻ, hoà thuận")+Người đàn bà thất học nhưng lại rất sắc sảo, thấu hiểu lẽ đời í thức được thiờn chức của người phụ nữ ("ễng trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuụi con cho đến khi khụn lớn")Vỡ hoàn cảnh: trong cuộc mưu sinh đầy cam go: thuyền ở xa biển, cần một người đàn ụng khỏe mạnh, biết nghề.Đúlà sự cam chịu, nhẫn nhục đỏng cảm thụng, chia sẻ. Bởi nếu hiểu sự việcmột cỏch đơn giản chỉ cần yờu cầu người đàn bà bỏ chồng là xong. Nhưngnhỡn vấn đề một cỏch thấu suốt thỡ suy nghĩ và cỏch xử sự của người đànbà là khụng thể khỏc được.Đắng sau sự nhẫn nhục ấy làbản năng sinh tồn mónh liệt và một tấm lũng yờu thương mờ muội, đỏngthương. Người đàn bà hàng chài vừa lam lũ, chất phỏc, cú tỡnh thươngcon vụ bờ bến, vừa luụn mang nỗi đau, vừa cú cỏi thõm trầm trong việcthấu hiểu cỏc lẽ đời.Thấp thoỏng trong người đàn bà ấy là búng dỏng của biết bao phụ nữ Việt Nam nhõn hậu, bao dung, giàu lũng vị tha và đức hi sinh.    Qua cõu chuyện của người đàn bà, ta càng thấy rừ: Khụng thể dễ dói,đơn giản trong việc nhỡn nhận mọi sự vật, hiện tượng của cuộc sống,khụng thể cú cỏi nhỡn một chiều, phiến diện với con người và cuộc sống.Đõy cũng ;à nột mới trong văn xuụi sau năm 1975 mà NMC chớnh là vị"khai quốc cụng thần của triều đại văn học mới". Củng cố: _Nội dung trọng tõm của tỏc phẩm _Kĩ năng nhận dạng và phõn tớch một đề bài, một cõu hỏi cú liờn quan đến tỏc phẩm. Dặn dũ: _Hs vể nhà học bài _Viết hoàn chỉnh bài văn vừa ụn tập trờn lớp. _ Thực hành lập dàn ý cho cỏc đề Gv đó cho. Đề luyện tập: Đề 1: Những đổi mới trong cỏch nhỡn hiện thực cuộc sống của Nguyễn Minh Chõu tr