Giáo án Ngữ văn 12 - Đọc văn: Tây Tiến (Quang Dũng) - Trường Yersin Đà Lạt

Tuần ,Tiết Ngày soạn:20.8, Ngày dạy:25.8.08 , Gv: Trần Công Hân,Yersin Đà Lạt Đọc văn: Tây Tiến (Quang Dũng) A.Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức : Cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ mĩ lệ của thiên nhiên miền Tây và nét hào hoa,dũng cảm,vẻ đẹp bi tráng của hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ . Nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:bút pháp lãng mạn,hình ảnh,ngôn từ,giọng điệu 2.Kĩ năng : Đọc hiểu một bài thơ . 3.Thái độ : Hiểu một thời lãng mạn và hào hùng,yêu Tổ quốc B.Trọng tâm và Phương pháp: I.Trọng tâm: -Hình tượng người lính Tây Tiến, Nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ II.Phương pháp: Đàm thoại-Trao đổi,thảo luận nhóm(dạy thơ 1945-1954 C.Chuẩn bị: 1.Công việc chính: @.Giáo viên: SGK,SGV,GA,Tài liệu @.Học sinh: Học bài cũ,Chuẩn bị bài mới 2.Nội dung tích hợp: Đồng chí(Chính Hữu),Màu tím hoa sim,Nghị luận về bài thơ,đoạn thơ D.Tiến trình: 1.Oån định ,sỉ số: 2.Bài cũ: Em biết gì về đồn quân Tây Tiến? 3.Bài mới: Bài thơ còn mãi với thời gian…! Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt * Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả và tác phẩm. Em hãy trình bày những nét chính về nhà thơ Quang Dũng ? GV nhận xét và bổ sung sau đó chốt lại . Em hãy cho biết bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào ? GV giới thiệu vị trí và số phận chìm nổi của bài thơ trong thời gian trước đây . Giải thích tại sao đổi nhan đề là Tây Tiến mà không phải là Nhớ Tây Tiến ? Em hãy cho biết bài thơ được chia làm mấy phần ? Nêu nội dung chính của mỗi phần ? Từ kết cấu của bài thơ, em hãy nhận xét mạch cảm xúc của bài thơ ? Người lính Tây Tiến:hành quânànghỉàchiến đấuàhisinh Hướng dẫn học sinh đọc hiểu đoạn trích .- Man mác bâng khuâng . - Cổ kính trang nghiêm . - Lãng mạn hào hùng. Gv gọi học sinh đọc bài thơ . Chú ý âm điệu + gieo vần . Nỗi nhớ về thiên nhiên miền Tây và đoàn quân Tây Tiến được gợi lên qua từ ngữ nào ? @Phân tích:nhớ chơi vơi? GV diễn giảng (đọc tham khảo) . Thiên nhiên Tây Bắc được vẽ ra trong đoạn 1 với những vẻ đẹp naò ? Luận cứ cho vẻ đẹp hùng vĩ,dữ dội? GV hướng dẫn để học tìm ra những luận cứ bên!!. Luận cứ cho vẻ đẹp trữ tình,thơ mộng? GV hướng dẫn để học tìm ra những luận cứ bên!!. @Chỉ ra đặc sắc nghệ thuật trong đoạn thơ 1? GV diễn giảng (đọc tham khảo) #GV chốt kiến thức đoạn thơ 1! Vì sao nói đêm liên hoan của người lính Tây Tiến đầy chất thơ và lãng mạn? GV hướng dẫn để học tìm ra những luận cứ bên!!. Bài hát:Chiếc khăn piêu Sơn nữ ca!! Nêu các chi tiết về cảnh sông nước miền Tây(Bắc)? GV hướng dẫn để học tìm ra những luận cứ bên!!. @Chỉ ra đặc sắc nghệ thuật trong đoạn thơ 1? GV diễn giảng (đọc tham khảo) #GV chốt kiến thức đoạn thơ 2! Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến hiện ra trên nền thiên nhiên ấy như thế nào ? Chân dung? Tâm hồn? Khí phách? Cái chết? Liên hệ Đồng chí GV hướng dẫn để học tìm ra những luận cứ bên!!. Hãy làm rõ chất bi tráng trong những câu thơ nói về sự hi sinh của những người lính Tây Tiến ? @Chỉ ra đặc sắc nghệ thuật trong đoạn thơ 1? GV diễn giảng (đọc tham khảo) #GV chốt kiến thức đoạn thơ 3! @Cảm nhận của học sinh về đoạn thơ cuối? @ Cảm nhận của em về NT TP? @ Hs đọc ghi nhớ SGK? @HS thực hiện bài tập? @GV đọc các tham khảo HS nghe! (lời bình trong sách giáo viên rất hay) I. Tìm hiểu chung : 1. Tác giả : ( 1921 – 1988 ) . -Quang Dũng một nghệ sĩ đa tài . một nhà thơ – chiến sĩ -Hồn thơ hồn thơ phóng khoáng, đậm chất lãng mạn tài hoa 2. Tác phẩm : a. Hoàn cảnh sáng tác : - Năm 1947 đoàn quân Tây Tiến được thành lập, phần lớn là thanh niên học sinh Hà Nội, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào để giải phóng biên giới Việt - Lào . - QD là đại đội trưởng trong đoàn quân Tây Tiến ,năm 1948 khi chuyển sang đơn vị khác, ở Phù Lưu Chanh, nhớ về đại đội của mình, Quang Dũng đã sáng tác bài thơ. b. Nhan đề : - Ban đầu có tên : Nhớ Tây Tiến ,năm 1975 khi in lại lấy tên Tây Tiến c. Bố cục : 4 phần. -Đoạn 1:Những cuộc hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến và khung cảnh thiên nhiên miền Tây -Đoạn 2:Những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan thơ mộng -Đoạn 3:Hình tượng người lính Tây Tiến -Đoạn 4:Lời thề gắn bĩ với Tây Tiến và miền Tây II Đọc hiểu bài thơ : 1. Đọc bài thơ : 2. Tìm hiểu : a. Hình ảnh thiên nhiên miền Tây(Chiến trường Tây Tiến) : * Hai câu thơ đầu: Nỗi nhớ chơi vơi à nhớ sông Mã : miền Tây.nhớ Tây Tiến : người lính. ® từ láy : âm thanh của núi rừng và thể hiện nỗi nhớ tha thiết. * Hình ảnh thiên nhiên miền Tây : - Hùng vĩ, dữ dội. + Địa danh :Mường Lát,Mường Hịch,Sài Khao + Địa hình: khúc khuỷu, thăm thẳm,heo hút +Hình ảnh: thác gầm,cọp trêu -Thơ mộng,trữ tình + Địa danh :Mai Châu,Pha Luông, +Hình ảnh:hoa đêm hơi,mưa xa khơi,cơm lên khói,thơm nếp xôi *Nghệ thuật -Từ ngữ giàu giá trị tao hình:khúc khuỷu,thăm thẳm -Hình tượng thơ độc đáo,nhân hĩa,cường điệu:súng ngửi trời,cọp trêu người -Âm điệu: +Câu thơ tồn thanh bằng:Nhà ai Pha Luơng mưa xa khơi +Câu thơ nhiều thanh trắc:Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm -Đối lập: Ngàn thước lên cao,ngàn thước xuống àChiến trường gian khổ,cái nhìn đầy tinh nghịch chất lính (những thanh niên Hà Thành) Þ Bút pháp độc đáo,hồn thơ lãng mạn b. Những kỉ niệm về tình quân dân trong đêm liên hoan thơ mộng đuốc hoa - Đêm liên hoan người đẹp sơn nữ e ấp khèn, nhạc,thơ,vũ điệu ® chan hoà màu sắc, âm thanh,thi vị,lãng mạn. Tình quân dân gắn bó . dáng người trên độc mộc - Cảnh sơng nước dòng nước lũ hoa đong đưa . ® thơ mộng, đẹp mơ màng . *Nghệ thuật:Trong một bài thơ viết về một chiến trường ác liệt nhất mà Quang Dũng viết một đoạn thơ tám câu mĩ lệ,êm ả và thanh bình đến thếà Hồn thơ hào hoa,lạc quan,lãng mạn c. Hình ảnh người lính Tây Tiến : -Chân dung không mọc tóc. quân xanh màu lá dữ oai hùm ® thiếu thốn >< hiên ngang lẫm liệt - Tâm hồn mộng : biên giới mơ : Hà Nội dáng kiều thơm -->lãng mạn,hào hoa - Khí phách : chẳng tiếc đời xanh ® sãn sàng hiến dâng sự sống, tuổi trẻ cho nghĩa lớn. -Cái chết:mồ viễn xứ,anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành. *Nghệ thuật: -->không hề né tránh sự mất mát của người lính cách mạng -->Giọng điệu:trang trọng,đau thương,kính cẩn ® Xây dựng bức tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến. ® cảm hứng anh hùng + bút pháp lãng mạn . d.Lời thề gắn bĩ với Tây Tiến và miền Tây -Tây Tiến mùa xuân ấyàmột thời không quên -Hồn về Sầm Nứầlời thề sông núi III. Tổng kết ,Luyện tập 1.Tổng kết SGK 2.Luyện tập a.Cảm nhận hình ảnh người lính Tây Tiến b.Bút pháp trong Tây Tiến hiện thực hay lãng mạn,so sánh với Đồng chí để làm rõ bút pháp đó 4. Củng cố : Đọc lại đoạn thơ thứ 3.Hướng dẫn cách thực hiện luyện tập 5. Dặn dò : - Học thuộc bài thơ. - Chuẩn bị bài mới:Nghị luận ý kiến bàn về văn học @ Câu hỏi kiểm tra: 1. Em hãy phân tích hình ảnh núi rừng miền Tây trong bài thơ Tây Tiến ? 2. Chân dung người lính trong bài thơ có vẻ đẹp như thế nào ? D.Rút kinh nghiệm: Hình ảnh Mai Châu (mùa em thơm nếp xơi)