Giáo án ngữ văn 12 - Phần lý luận văn học, sự phát triển của lịch sử văn học

PhÇn Lý LuËn V¨n Häc Sù Ph¸t TriÓn Cña LÞch Sö V¨n Häc TiÕt theo ch­¬ng tr×nh: 1-2 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Môc §Ých Yªu cÇu: * Gióp HS cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ VH b»ng c¸ch liªn kÕt c¸c TG, TP ®· häc thµnh mét ®­êng d©y theo thø tù thêi gian tõ ®ã h×nh thµnh ë c¸c em ý thøc vÒ LS cña VH * HiÓu ®­îc quan hÖ cña sù vËn ®éng cña VH víi sù vËn ®éng cña LSXH vµ nh÷ng qui luËt néi t¹i cña VH HS n¾m ®­îc * HS n¾m ®­îc mét sè kh¸i niÖm khi kh¶o s¸t LSVH: p/c, thÓ lo¹i, tr­êng ph¸i.... .C«ng viÖc chuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n gi¸o ¸n, ®äc t­ liÖu tham kh¶o 2/ HS: §äc SGK, so¹n bµi theo c©u hái C¸c b­íc lªn líp: 1/ æn ®Þnh tæ chøc líp: KiÓm tra sÜ sè 2/ KiÓm tra bµi cò : Bµi so¹n cña HS ë nhµ 3/ Gi¶ng bµi míi : TiÕn Tr×nh Bµi Gi¶ng: Mèi quan hÖ gi÷a ®êi sèng vµ v¨n häc rÊt phøc t¹p. ë ®©y bµi gi¶ng chØ ®Ò cËp ®Õn quan hÖ gi÷a XH vµ VH xÐt tõ gãc ®é vËn ®éng LS Hái: Em h·y cho biÕt gi÷a VH vµ XH cã mèi liªn hÖ víi nhau hay kh«ng? Mèi quan hÖ ®ã ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? VD: SGK ( 132 ) Hái: Dùa vµo phÇn LSVHVN em h·y chøng minh r»ng LSVH kh«ng hoµn toµn ®ång nhÊt víi LS chung cña XH ? Tãm l¹i: LS VH lµ mét bé phËn cña LS chung cïng PT víi LSDT. Mét mÆt nã chÞu t¸c ®éng m¹nh cña §/S Xh vµ vËn ®éng theo h­íng ®i cña §/ S chung. MÆt kh¸c nã cßn PT dùa trªn nh÷ng qui luËt bªn trong, bÞ chi phèi bëi sù vËn ®éng n«i t¹i cña c¸c nh©n tè thuéc qu¸ tr×nh s¸ng t¸c. V× vËy kh«ng nªn ®ång nhÊt LSVH víi LS chung cña VH XH Trong nghiªn cøu VH cã 2 c¸ch kh¶o s¸t LSPT cña VH: + LÊy TP, nhµ v¨n vµ thêi kú lµm ®¬n vÞ nghiªn cøu + Gäi lµ ph­¬ng ph¸p lo¹i h×nh, lÊy kh¸i niÖm xu h­íng, trµo l­u, kiÓu s¸ng t¸c, p/c thÓ lo¹i lµm ®¬n vÞ kh¶o s¸t Hái: Lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc giíi h¹n cña mét thêi kú VH ? Hái: ThÕ nµo gäi lµ mét trµo l­u VH ? Trµo l­u VH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× ? * Trong LSVH thÕ giíi chØ ®Õn TK 18 míi cã trµo l­u: CN cæ ®iÓn, CN LM, trµo l­u hiÖn thùc, trµo l­u HTXHCN . ë VN trµo l­u lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn vµo kho¶ng nh÷ng n¨m 30: +LM: Th¬ míi, nhãm Tù Lùc V¨n §oµn: VTPhông, NCao, N. Hång, + HT: NCao, NCHoan, NTTè.. + HTXHCN: HCMinh, T. H÷u, CLViªn.. Hái ThÕ nµ lµ sù tiÕn bé trong v¨n häc ? *LS loµi ng­êi ®i tõ d· man ®Õn hiÖn ®¹i,tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p,tõ nghÌo nµn ®Õnphong phó.Sù PT cña VH kh«ng n»m ngoµi qui luËt ®ã Hái: Sù tiÕn bé trong VH cã kh¸c g× víi sù tiÕn bé trong c¸c liÜnh vùc KHKT ? I/ VËn ®éng cñaXH vµ vËn ®éng cña VH - VH cã sù g¾n bã víi sù vËn ®éng cña LSXH, XH biÕn ®æi tÊt sÏ dÉn ®Õn sù biÕn ®æi hoÆc thÕ nµy hoÆc thÕ kh¸c cña VH NÕu XH cã LS ph¸t triÓn cña m×nh th× VH còng cã LS cña VH. Nh­ng LSVH kh«ng hoµn toµn ®ång nhÊt víi LS chung cña XH xÐt c¶ vÒ ND vµ thêi ®iÓm VH: + ND: VH kh«ng ph¶i lµ toµn bé LS cña XH ®­îc ghi b»ng h×nh t­îng, ®ã lµ c«ng viÖc cña c¸c nhµ sö häc, chø kh«ng ph¶i c«ng viÖc chÝnh yÕu cña nhµ v¨n. + Thêi ®iÓm: Thêi ®iÓm kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c mèc cña DT ®Òu lµ mèc ph©n ®Þnh cña c¸c thêi kú VH II/ Thêi Kú V¨n Häc - Thêi kú VH lµ mét giai ®o¹n LS mµ trong ®ã sù ph¸t triÓn cña VH mang nh÷ng nÐt riªng nµo ®ã, kh¸c víi giai ®o¹n tr­íc vµ sau ®ã - Tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh giíi h¹n thêi kú VH: + Cã tr­êng hîp ®iÓm mèc cña mét thêi kú trïng víi ®iÓm mèc trong LS chung cña DT ( VH 45- Nay) + Cã tr­êng hîp ®iÓm mèc cña mét thêi kú kh«ng liªn quan g× ®Õn c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ- XH lín mµ g¾n liÒn víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã trong sù PT cña b¶n th©n VH III/ Trµo L­u V¨n Häc: - Kh¸i niÖm trµo l­u VH ®­îc dïng ®Ó chØ PT m¹nh mÏ cña VH trong mét giai ®o¹n nµo ®ã víi nh÷ng TP ®­îc s¸ng t¸c theo mét c­¬ng lÜnh chung mang hµng lo¹t ®Æc ®iÓm chung: + Trµo l­u lµ mét hiÖn t­îng cã T/C LS xuÊt hiÖn trong mét thêi ®iÓm nµo ®ã råi sau ®ã mÊt ®i +Tiªu chuÈn chñ yÕu ®Ó x¸c ®Þnh trµo l­u lµT/C cã c­¬ng lÜnh, tÝnh tù gi¸c cña viÖc tu©n theo 1 nguyªn t¾c, 1 t­ t­ëng chØo ®¹o nµo ®ã khi XD TP nghÖ thuËt ®­îc nhiÒu nhµ v¨n ñng hé vµ theo ®uæi. ChÝnh v× vËy c¸c trµo l­u th­êng t¹o ra c¸c tr­êng ph¸i g¾n liÒn víi chóng + Trµo l­u kh«ng cã ngay tõ ®Çu khi VH míi ph¸t sinh IV/ TiÕn Bé Trong v¨n häc -TiÕn bé trong VH béc lé ë sù ®æi míi kh«ng ngõng cña t­ duy NT, ë sù xuÊt hiÖn c¸c TP míi, c¸c gi¸ trÞ míi. Cµng PT, VH cµng phong phó h¬n Sù tiÕn bé trong VH ®éc ®¸o so víi c¸c lÜnh vùc KHKT ë chç: kh«ng ph¶i bao giê c¸i g× cã sau còng h¬n c¸i cã tr­íc vµ c¸i cã tr­íc th× kh«ng cßn gi¸ trÞ g× víi mai sau n÷a. Tr¸i l¹i do T/ C v÷ng bÒn, ®éc ®¸ovµ kh«ng lÆp l¹i hoµn c¶nh LSXH mµ trong ®ã TP ra ®êi, nhiÒu TP cña qu¸ khø vÉn hÊp dÉn ng­êi ®äc. Cñng cè dÆn dß: -Sù g¾n bã gi÷a VH víi LSXH còng nh­ sù kh¸c biÖt gi÷a VH víi LS H­íng dÉn häc bµi: T¹i líp: N¾m v÷ng néi dung bµi gi¶ng - ë nhµ : Häc bµi, so¹n bµi. C¸c gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc TiÕt theo ch­¬ng tr×nh: 3- 4 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Môc ®Ých yªu cÇu - HS nhËn thøc ®­îc: TPVH kh«ng ph¶i chØ cã mét gi¸ trÞ mµ cã thÓ cã nhiÒu gi¸ trÞ kh¸c nhau c¨n cø vµo nh÷ng mÆt kh¸c nhau vÒ ND vµ NT cña TP. - N¾m ®­îc mét sè kh¸i niÖm quan träng dïng lµm tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TP. TÇm quan träng cña v/® tiÕp nhËn VH, sù ®a d¹ng, phong phó trong c¸ch tiÕp nhËn VH Kh©u chuÈn bÞ : 1/ GV : So¹n gi¸o ¸n 2/ HS : §äc SGK, so¹n bµi theo c©u hái C¸c b­íc lªn líp: 1/ æn ®Þnh tæ chøc líp: kiÓm tra sÜ sè 2/ KiÓm tra bµi cò: VËn ®éng cña XH vµ vËn ®éng cña VH cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? Nghiªn cøu trµo l­u VH cÇn chó tíi nh÷ng ®iÓm nµo ? 3/ Gi¶ng bµi míi: ( GV giíi thiÖu phÇn vµo bµi ) TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Gi¸ trÞ VH lµ mét v/® phøc t¹p, tr­íc hÕt cÇn ph©n biÖt 2 k/n: gi¸ trÞ VH vµ c¸c gi¸ trÞ VH _ Gi¸ trÞ VH kh«ng chØ kh¸c gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm L§ mµ cßn kh¸c gi¸ trÞ K.H, ®¹o ®øc Hái: Mét TPVH ®­îc ®¸nh gi¸ cao lµ mét TP ph¶i cã nh÷ng gi¸ trÞ nµo ? Hái: NhËn thøc b»ng TPVH kh¸c nhËn thøc c«ng tr×nh K.H ? + VH nhËn thøc th«ng qua h×nh t­îng + K.H nhËn thøc th«ng qua kh¸i niÖm Nh÷ng tri thøc nµy liªn quan ®Õn c¸ch ¨n, ë cña con ng­êi, cuéc ®/t cña con ng­êi víi thiªn nhiªn Hái: VH gióp cho con ng­êi cã nh÷ng hiÓu biÕt g× ? Hái: TiªuchuÈn ®Ó x¸c®Þnh gi¸ trÞ nhËn thøc cña TP ? Hái: Theo em gi¸ trÞ gi¸ trÞ t­ t­ëng, t×nh c¶m cña TPVH ®­îc béc lé ë nh÷ng mÆt nµo ? VD: + Cã nh÷ng bµi th¬ vang lªn nh­ mét tiÕng thÐt gµo , mét lêi kªu gäi + Cã nh÷ng bµi nh­ mét lêi nh¾n göi ©m thÇm +Cã nh÷ng bµi chØ lµ nh÷ng rung ®éng vÈn v¬ Hái: Mét TP cã gi¸ trÞ vÒ mÆt t­ t­ëng, t/c¶m lµ mét TP cÇn l­u ý ®Õn nh÷ng mÆt c¬ b¶n nµo trong TP ? Hái: C¸i hay, c¸i ®Ñp cña TP th­êng ®­îc béc lé ë nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo ? Hái: lµm thÕ nµo ®Ó x/®Þnh gtrÞ cña c¸c yÕu tè NT trong TP ? Hái: thÕ nµo lµ tiÕp nhËn VH ?Nªu mét sè c¸ch tiÕp nhËn VH ? * GV gi¶ng: TiÕp nhËn VH chØ viÖc tiÕp thu c¸c s/ t¸c VH ( th¬ truyÖn , kÞch ) chø kh«ng ph¶i mäi s¸ng t¸c. - Nã chØ c¸ch tiÕp nhËn ®èi víi TPVH thiªn vÒ th­ëng thøc, c¶m thô chø kh«ng ph¶i nghiªn cøu, kh¶o cøu... Hái: Em h·y cho biÕt gi÷a TP vµ c«ng chóng cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? Hái: Khi tiÕp nhËn VH ng­êi ®äc th­êng cã nh÷ng c¸ch ®¸nh gi¸ kh¸c nhau, v× sao ? GV gi¶ng: - Do yÕu tè chñ quan: + Mçi ng­êi ®äc ®øng ë gãc ®é kh¸c nhau ®Ó quan s¸t, c¶m nhËn nªn cã nh÷ng ph¸t hiÖn kh¸c nhau + Tuú theo tr×nh ®é, løa tuæi, nghÒ nghiÖp, kinh nghiÖm sèng, ®Þa vÞ XH... Hái: Mèi quan hÖ gi÷a t/gi¶ víi b¹n ®äc ? GV gi¶ng: ë ®©y cã v/®Ò ®ång ®iÖu, ®ång t©m nh­ng còng cã v/®Ò tr×nh ®é, kinh nghiÖm sèng. §éc gi¶ cã thÓ hiÓu réng h¬n hoÆc kh¸c h¬n nhiÒu ®iÒu t/ gi¶ ®Þnh nãi Hái: H·y nªu mét sè c¸ch c¶m thô VH mµ em biÕt ? c¸ch c¶m thô nµo lµ tèt nhÊt v× sao ? I/ C¸c gi¸ trÞ VH: - Nãi ®Õn gi¸ trÞ VH lµ nãi ®Õn kiÓu gi¸ trÞ mµ con ng­êi t¹o ra nhê ho¹t ®éng s¸ng t¹o VH - Nãi ®Õn c¸c gi¸ trÞ VH lµ nãi ®Õn gi¸ trÞ cña TPVH, ®Õn nh÷ng tiªu chñ©n ®Ó ®¸nh gi¸ TPVH 1/ Gi¸ trÞ nhËn thøc: TPVH mang l¹i cho con ng­êi nhiÒu tri thøc vÒ c/s, sù kiÖn LS, c¸c chi tiÐt liªn quan ®Ðn sinh ho¹t cña . con ng­êi trong mét h/c¶nh XH, mét thêi ®¹i nµo ®ã _ Gi¸ trÞ nhËn thøc cña TPVH kh«ng chØ thÓ hiÖn ë chç gióp ta biÕt mµ cßn gióp ta hiÓu: + HiÓu ®êi: HiÓu c¸c v/® XH m×nh ®ang sèng, v/® thêi cuéc + HiÓu ng­êi: hiÓu t/c XH cña con ng­êi, c¸i tèt c¸i xÊu, sù phøc t¹p cña t/ giíi tù nhiªn vµ con ng­êi + HiÓu m×nh: Qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ tù nhËn thøc - 3 k/n liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh g/ trÞ cña TPVH vÒ ph­¬ng diÖn nhËn thøc: + TÝnh ch©n thùc + Sù s©u s¾c + TÝnh k/ qu¸t 1/ Gi¸ trÞ vÒ t­ t­ëng – t×nh c¶m: - VH kh«ng chØ lµ h/ ®éng nhËn thøc mµ cßn lµ mét h/ ®éng t×nh c¶m cña con ng­êi. ND t­ t­ëng – t/c¶m cña TPVH thÓ hiÖn ë 2 mÆt sau: + §ã lµ sù phong phó hay méc m¹c, gi¶n dÞ hay phøc t¹p, quyÕt liÖt hay l¹nh lïng cña nh÷ng rung ®éng c¶m xóc mµ t/gi¶ göi vµo TP. Dung l­îng cña TP phô thuéc vµo b¶n tÝnh, t©m huyÕt hay kinh nghiÖm sèng cña t/ gi¶ + V/®Ò néi dung XH nh©n v¨n vµ khuynh h­íng t/ t­ëng, t/ c¶m bbäc lé trong TP, th¸i ®é cña nhµ v¨n ®èi víi quª h­¬ng ®Êt n­íc, con ng­êi, c¸c v/® XH... - Tiªu chuÈn ®Ó x/ ®Þnh g/trÞ TP vÒ mÆt t/ t­ëng, t/c¶m: + Sù ch©n thµnh + Lßng nh©n ¸i hay CN nh©n ®aä + Lßng yªu n­íc + t/ thÇn chuéng ®¹o lý + Sù nh¹y c¶m vµ tinh tÕ 3/ Gi¸ trÞ vÒ thÈm mü _ Nãi ®Õn gi¸ trÞ thÈm mü lµ nãi ®Õn c¸i hay, c¸i ®Ñp cña TP. Muèn biÕt ®­îc c¸i hay, c¸i ®Ñp cña TP cÇn tËp trung PT c¸c yÕu tè HT cña TP: ng/ ng÷, k/cÊu, giäng ®iÖu, c¸ch XD n/ vËt, kÓ chuyÖn - PT g/ trÞ thÈm mü cÇn l­u ý mét sè ®iÓm sau: + PT t/chÊt ®iªu luyÖn, sù hoµn thiÖn, tay nghÒ cña nhµ v¨n trong viÖc ®iÒu khiÓn con ch÷, c¸ch miªu t¶, dÉn d¾t chuyÖn... + C¸ch diÔn t¶ cho thËt hay cho hÕt c¸i ý c¸i t×nh mµ m×nh muèn nãi, ng­êi ®äc còng c¶m thÊy nh­ ng­êi viÕt diÔn t¶ hé m×nh + TÝnh ®éc ®¸o cña TP II/ TiÕp nhËn v¨n häc: 1/ TiÕp nhËn v¨n häc lµ g× ? K/niÖm: SGK (146 ) - Cã nhiÒu thuËt ng÷ ®­îc dïng ®Ó chØ viÖc tiÕp thu TPVH: c¶m thô VH, ®äc tiÕp nhËn, phª b×nh VH...Tuy nhiªn cã 3 k/n chÝnh cÇn ph©n biÖt: + §äc: kh«ng ph¶i lµ h/ thøc duy nhÊt cña tiÕp nhËn VH, ng­êi ta cã thÓ nghe, nh×n hoÆc xem + TiÕp nhËn: chØ h/ ®éng tiÕp thu ( ®äc, nghe, nh×n ) nh÷ng TP do con ng­êi t¹o ra + TiÕp nhËn VH lµ mét trong nh÷ng c¸ch tiÕp nhËn nãi trªn. Nã cã 2 ®/ ®iÓm: 2/ T¸c phÈm vµ c«ng chóng: - TPVH khi ra m¾t tr­íc c«ngchóng ®­îc tiÕp nhËn theo nhiÒu kiÓu kh¸c nhau, sù kh¸c nhau cã nhiÒu møc ®é: + Môc ®Ých: th­ëng thøc, phª b×nh, nghiªn cøu + C¸ch c¶m thô: ng­êi thÝch mÆt nµy, ng­êi thÝch mÆt kh¸c + §¸nh gi¸, khen chª: t¸n ®ång, ph¶n b¸c... - Sù kh¸c nhau tr­íc hÕt lµ do b¶n th©n c«ng chóng ( yÕu tè chñ quan ) - ThËt ra c¸ch c¶m thô cña mçi ng­êi vÉn bÞ qui ®Þnh bëi yÕu tè kh¸ch quan kh¸c: + B¶n th©n TP cã nhiÒu nghÜa + M«i tr­êng v¨n ho¸ Xh trong ®ã c¸ nh©n sèng 3/ T¸c gi¶ vµ ng­êi ®äc: - T/ gi¶ vµ ng/ ®äc thËt ra còng lµ mét bé phËn cña v/®Ò TP vµ c«ng chóng. Trong VH,t/gi¶ vµ TP g¾n chÆt víi nhau - Mèi quan hÖ gi÷a t/ gi¶ víi ng­êi ®äc: + Sù tri ©m hiÓu nhau gi÷a ng­êi ®äc vµ ng­êi viÕt + Quan hÖ gi÷a ®äc gi¶ vµ t/ gi¶ kh«ng ph¶i mét chiÒu 4/ C¸ch c¶m thô v¨n häc: Cã nhiÒu c¸ch c¶m thô VH: + Ng­êi ®äc thiªn vÒ gi¶i trÝ th­êng tËp trung vµo cèt truyÖn, sè phËn c¸c nh©n vËt trong TP + Ng­êi ®äc cã v¨n ho¸ th­êng chó ý ®Õn ND t­ t­ëng cña TP + §äc kÕt hîp c¶ t/c¶m vµ lý trÝ, võa chó ®Õn cèt truyÖn, n/ vËt, võa chó ý ®Õn ND t­ t­ëng vµ sù s¸ng t¹o NT + §äc s¸ng t¹o còng lµ c¸ch c¶m thô VH Cñng cè bµi gi¶ng: - N¾m ®­î nét sè c¸ch tiÕp nhËn VH - Mèi quan hÖ gi÷a nhµ v¨n- TP- c«ng chóng H­íng dÉn häc bµi: - T¹i líp: n¾m ®­îc ND bµi gi¶ng - ë nhµ: häc bµi, so¹n bµi tiÕp theo PhÇn v¨n häc NguyÔn ¸i Quèc- Hå ChÝ Minh TiÕt theo ch­¬ng tr×nh: 8- 9 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Môc ®Ých yªu cÇu: HS nhËn thøc ®­îc: quan ®iÓm s/ t¸c VH cña NAQ- HCM Qua sù nghiÖp VH lín lao cña Ng­êi, hiÓu B¸c lµ ng­êi anh hïng gi¶i phãng DT, danh nh©n v¨n ho¸ TG HiÓu ®­îc nh÷ng nÐt lín vÒ p/c NT cña HCM Kh©u chuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n bµi, chuÈn bÞ t­ liÖu ®Ó gi¶ng d¹y: TËp th¬ NKTT, v¨n chÝnh luËn HCM, c¸c truyÖn ng¾n HCM 2/ HS : §äc bµi kh¸i qu¸t, so¹n bµi theo c©u hái, s­u tÇm c¸c TP th¬ vµ v¨n xu«i cña HCM C¸c b­íc lªn líp: 1/ æn ®Þnh tæ chøc líp, kiÓm tra sÜ sè 2/ KiÓm tra bµi cò: 3/ Gi¶ng bµi míi : TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: HS ®äc phÇn giíi thiÖu tiÓu sö Hái: Cuéc ®êi cña NAQ- HCM nh÷ng ®iÒu g× ®¸ng chó ý? Hái : HHái: tr×nh bµy quan ®iÓm s/ t¸c cña HCM, em cã nhËn xÐt g× vÒ quan ®iÓm s¸ng t¸c Êy ? ®iÓm ®ã GV: HCM lµ ng­êi ®Æt nÒn mãng më ®­êng cho VHCM, Ng­êi am hiÓu s©u s¾c qui luËt ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng v¨n nghÖ tõ ph­¬ng diÖn t­ t­ëng c/trÞ ®Õn NT biÓu hiÖn Ng­êi x/ ®Þnh vÞ trÝ, vai trß to lín cña nghÖ sÜ trong sù nghiÖp ®/ tranh g/ phãng DT vµ p/ triÓn XH GV: TÝnh ch©n thËt biÓu hiÖn ë chç: + Miªu t¶ cho hay, cho ch©n thËt, cho hïng hån nh÷ng ®Ò tµi phong phó cña hiÖn thùc + Nªu g­¬ng ng­êi tèt, viÖc tèt, uèn n¾n, phª b×nh c¸i xÊu - CÇn chó ý ®Õn c¸i ®Ñp v¶ c¶m høng thi ca cña t/gi¶: + Chñ + Chñ quan: t©m hån th¬ giµ c¶m xóc + K/ quan: vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn Hái: c¸cTP v¨n CL cña HCM viÕt ra nh¾m môc ®Ých g× ? - V¨n CL giµu tÝnh c/®Êu ®Ó kÕt téi kÎ thï, v¹ch trÇn ©m m­u cña TD Ph¸p, M ü trong 2 cuéc c/tranh XL Hái: TruyÖn vµ ký ®­îc viÕt trong kho¶ng thêi gian nµo ? KÓ tªn nh÷ng TP tiªu biÓu GV: Ng­êi tÊn c«ng kÎ thï b»ng nhiÒu h×nh thøc linh ho¹t kh¸c nhau: Khi th× dùa vµo sù th©ti tai nghe m¾t thÊy..... dùa vµo t­ëng t­îng, ­íc ®o¸n, gi¶ ®Þnh.... Hái: H·y kÓ nh÷ng tËp th¬ tiªu biÓu cña NAQ- HCM ? Hái: ND næi bËt nhÊt cña tËp NKTT lµ g× ? VD: §i ®­êng, ChiÒu tèi, Gi¶i ®i sím.. VD: Bèn th¸ng råi, Tù khuyªn m×nh, nghe tiÕng gi· g¹o, ®i ®­êng... VD: Ng­êi b¹n tï....., Ch¸u bÐ trong...., Kh«ng ngñ ®­îc, èm nÆng, Mét ng­êi b¹n tï..... VD: Ng¾m Tr¨ng, Trêi höng, C¶nh chiÒu h«m.... Hái: H·y kÓ tªn mét sè bµi th¬ tiªu biÓu ? VD: P¾c Bã hïng vÜ, Tøc c¶nh P¾cPã Bµi ca du kÝch, Bµi ca sîi chØ Hái: P/ c¸ch næi bËt nhÊt tron s¸ng t¸c cña HCM lµ g× ? I/Vµi nÐt vÒ tiÓu sö HCM lµ ng­êi C/S CM kiªn c­êng trong suèt nöa TK ®/tranh gi¶i phãng DT. Trong SNCM lín lao cña Ng­êi cßn mét di s¶n ®Æc biÖt, ®ã lµ sù nghiÖp VH II/ Quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n häc: HCM xen v¨n nghÖ lµ mét ho¹t ®éng tinh thÇn phong phó, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho SNCM Ng­êi chó ý ®Õn ®èi t­îng th­ëng thøc vµ tiÕp nhËn VC. VC trong thêi ®¹i CM ph¶i coi qu¶ng ®aÞ quÇn chóng lµ ®èi t­îng phôc vô. Tr­íckhi viÕt bao giê Ng­êi còng ®Æt c©u hái vµ tr¶ lêi: + ViÕt cho ai ? ( §èi t­îng ) + ViÕt ®Ó lµm g× ? ( Môc ®Ých ) + ViÕt c¸i g× ? ( Néi dung ) + viÕt nh­ thÕ nµo ? ( H×nh thøc ) - TPVC ph¶i cã tÝnh ch©n thËt N/XÐt: Quan ®iÓm vÒ v¨n ch­¬ng cña HCM lµ sù tiÕp thu kÕ thõa quan ®iÓm dïng v¨n ch­¬nglµm vò khÝ c/®Êu vµ ®­îc n©ng cao trong SN CMVS III/ Sù nghiÖp s¸ng t¸c VH: 1/ V¨n chÝnh luËn: - Môc ®Ých: ®/ tranh c/trÞ nh»m tÊn c«ng trùc diÖn kÎ thï, hoÆc thÓ hiÖn nh÷ng n/vô CM qua nh÷ng chÆng ®­êng LS VD: B¶n ¸n C§ thùc d©n Ph¸p TN ®éc lËp Lêi kªu gäi toµn Quèc K/C Di chóc 2/ TruyÖn vµ ký: - Kho¶ng nh÷ng n¨m 22- 25, NAQ viÕt mét sè truyÖn ký b»ng tiÕng Ph¸p rÊt ®Æc s¾c s¸ng t¹ovµ hiÖn ®¹i ( VD: SGK- 7 ) NXÐt: C¸ch viÕt c« ®äng, cèt truyÖn s¸ng t¹o, k/ cÊu ®éc ®¸o, ý t­ëng th©m thuý, chÊt trÝ tuÖ to¶ s¸ng trong h×nh t­îng - Thêi kú chèng Ph¸p: “ GiÊc ngñ 10 n¨m” (1949)víi bót danh TrÇn Lùc giµu t/thÇn l¹c quan vµ ý nghi· dù b¸o 3/ Th¬ ca: Gåm: + NKTT (133 bµi ) + Th¬ HCM ( 86 bµi ) + Th¬ ch÷ H¸n (36 bµi ) a/ TËp NKTT: - Lµ tËp th¬ tiªu biÓu nhÊt trong di s¶n th¬ ca cña HCM. TËp th¬ ®­îc s¸ng t¸c trong mét hoµn c¶nh ®Æc biÖt, lóc NAQ bÞ giam cÇm trong nhµ tï TGT tõ 29- 8- 42 ®Õn 10- 9- 43 - NKTT lµ tËp NKý b»ng th¬, ghi l¹i nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe trong nhµ tï vµ trªn ®­êng bÞ gi¶i lao + ChÊt ký t¹o nªn tÝnh ch©n thùc + ChÊt th¬ ph¶n ¸nh t©m hån vµ nh©n c¸ch cao ®Ñp cña ng­êi c/sÜ CM trong hoµn c¶nh nÆng nÒ vµ kh¾c nghiÖt nhÊt: vÎ ®Ñp t/thÇn, ý chÝ nghÞ lùc v­ît lªn khã kh¨n xiÒng xÝch ®Ó v­¬n tíi tù do + chøa ®ùng nh÷ng ba× häc nh©n sinh ®¹olý - NKTT lµ tËp th¬ chan chøa t/ c¶m nh©n ®¹o: + Phong th¸i ung dung, t©m hån nh¹y c¶m tr­íc vÎ ®Ñp cña c¶nh s¾c thiªn nhiªn + Trong hoµn c¶nh tï téi, Ng­êi vÉn h­íng tíi c¶m th«ng víi bao c/ ®êi bÊt h¹nh + Lßng yªu n­íc thiÕt tha, trong c¶nh ngé xa n­íc - NKTT lµ TP giµu g/ trÞ NT: + Tø th¬ s¸ng t¹o + H. ¶nh gîi c¶m + ThÓ th¬ tø tuyÖt T¹o nªn vÎ ®Ñp hµm sóc, linh ho¹t, tµi hoa b/ Ngßai NKTT, B¸c cßn viÕt nhiÒu bµi th¬ tr÷ t×nh ®éc ®¸o, méc m¹c, gi¶n dÞ ®Ó tuyªn truyÒn CM - K/C chèng Ph¸p, Ng­êi béc lé nhiÒu lo l¾ng vÒ vËn n­íc ( C¶nh khuya, C¶nh rõng VB ) ca ngîi søc m¹nh cña qu©n vµ d©n ta qua 2 cuéc k/c vµ niÒm vui th¾ng lîi( R»m th¸ng Giªng,Tin th¾ng trËn ) IV/ Phong c¸ch nghÖ thuËt: - TP cña NAQ- HCM cã p/c ®a d¹ng mµ thèng nhÊt, kÕt hîp s©u s¾c mèi quan hÖ gi÷a c/trÞ vµ v¨n ch­¬ng, gi÷a t/ t­ëng vµ NT, gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i - P/C¸ch riªng: + V¨n CL: béc lé t­ duy s¾c s¶o, giµu tri thøc v¨n ho¸, g¾n lý luËn víi thùc tiÔn, vËn dông cã hiÖu qu¶ nhiÒu ph­¬ng thøc biÓu ®¹t + TruyÖn ký: ngßi bót chñ ®éng vµ s¸ng t¹o, lèi kÓ chuyÖn ch©n thùc, t¹o kh«ng khÝ gÇn gòi, khi lµ giäng ®iÖu ch©m biÕm s¾c s¶o th©m thuý vµ tinh tÕ.ChÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i lµ nÐt ®Æc s¾c trong truyÖn ng¾n + Th¬ ca: cã p/c ®a d¹ng, nhiÒu bµi cæ thi hµm sóc, uyªn th©m, ®¹t chuÈn mùc cao vÒ NT V/ KÕt luËn: ( SGK- 12 ) Cñng cè bµi gi¶ng: HCM võa lµ ng­êi c/sÜ CM võa lµ nhµ v¨n nhµ th¬ lín Nh÷ng s¸ng t¸c chñ yÕu cña HCM vµ p/c næi bËt cña Ng­êi H­íng dÉn häc bµi: TaÞ líp: N¾m v÷ng bµi gi¶ng ë nhµ : Häc bµi vµ so¹n bµi tiÕp theo Vi Hµnh ( TrÝch “Nh÷ng bøc th­ gøi c« em hä” ) NguyÔn Ai Quèc TiÕt theo ch­¬ng tr×nh: 10- 11 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Môc ®Ých yªu cÇu: HS n¾m ®­îc b»ng bót ph¸p trµo phóng ®Æc s¾c, t/gi¶ ®· phª ph¸n sù lè l¨ng kÖch cìm cña K. §Þnh trong chuyÕn y sang Ph¸p HiÓu vµ ®¸nh gi¸ ®­îc tµi n¨ng NT ®éc ®¸o cña NAQ Kh©u chuÈn bÞ: 1/ GV: S¹n gi¸o ¸n 2/ HS: §äc TP, so¹n bµi theo c©u hái C¸c b­íc lªn líp: 1/ æn ®Þnh tæ chøc líp: kiÓm tra sÜ sè 2/ KiÓm tra bµi cò: nªu ND cña TP “ NKTT” 3/ Gi¶ng bµi míi: TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hái: Môc ®Ých cña NAQ khi s¸ng t¸c Vi hµnh ? Gäi HS ®äc TP Hái: §èi t­îng chÝnh mµ Vi hµnh ®¶ kÝch ? Hái: Nh»m ®¶ kÝch chuyÕn ®i cña K.§Þnh vµ lËt tÈy ©m m­u cñaTP P, NAQ ®· sö dông biÖn ph¸p NT g× ? GV: K.§Þnh lµ n/vËt trung t©m cña TP nh­ng l¹i v¾ng mÆt, kh«ng xuÊ hiÖn trong TP. Nh­ng ch©n dung cña K.§Þnh hiÖn lªn râ nÐtT/ gi¶ t×nh cê nghe ®­îc vµ ghi l¹i bé mÆt thËt cña hoµng ®Õ An Nam còng nh­ chuyÕn ®i cña K. §Þnh sang P Da mÆt bñng nh­ qu¶ chanh, ®Çu chôp c¸i chao ®Ìn, quÇn ¸o ®ñ thø lôa lµ, tay ®eo ®Çy nh÷ng nhÉn...... Hái: Sù cã mÆt cña K. §Þnh trªn ®Êt P gîi cho em suy nghÜ g× ? Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ ch©n dung K. §Þnh ? T×m nh÷ng tõ ng÷, h/¶nh miªu t¶ ch©n dung K§Þnh Hái: ngßai n/vËt K§Þnh, mòi nhän ®¶ kÝch cßn nh»m vµo ®èi t­îng nµo ? GV: BÒ ngoµi truyªn cã vÎ b«ng ®ïa, nh­ng bªn trong t/gi¶ rÊt ®au lßngMÆt kh¸c nh÷ng ng­êi VN trªn ®Êt P cã mét b¶n lÜnh kiªn c­êng, kh«ng hÒ nao nóng tr­íc sù theo dâi cña mËt th¨m P I/ XuÊt xø, h/c s¸ng t¸c vµ ý ®å s¸ng t¸c - XuÊt xø: Vi hµnh ®­îc viÕt bµng tiÕng Ph¸p ®¨ng trªn b¸o “Nh©n ®¹o “ cña §CS, sè ra ngµy 19- 2 –23 - Hoµn c¶nh s/ t¸c: Gi÷a n¨m 1922 TD Ph¸p ®­a vua bï nh×n K. ®Þnh sang P dù cuéc ®Êu x¶o thuéc ®Þa ë MacX©y.Môc®Ých cña chóng lµ lõa ND P: ®©y lµ vÞ quèc v­¬ng An Nam hoµn toµn qui phôc MÉu quèc, sang P ®Ó c¶m t¹ c«ng ¬n b¶o hé, khai ho¸ cña MÉu quèc.Qua sù cã mÆt vµ th¸i ®é hÌn h¹ cña K.§Þnh, chóng muèn nãi víi ND P r»ng: T×nh h×nh § d­¬ng ®· æn ®Þnh, P cÇn nhiÖt t×nh ñng hé cuéc ®Çu t­ lín c¶u chÝnh phñ P vµo §. D­¬ng ®Ó khai th¸c xø thuéc ®Þa bÐo bë nµy vµ ®Ó tiÕp tôc ®em v¨n minh ®Õn khai ho¸ cho d©n b¶n xø - §Ó ®Ëp tan ©m m­u Êy, n¨m 1923, NAQ ®· viÕt mét lo¹t TP nh­: Lêi than....., Con Rång tre...tÊt c¶ ®Òu nh»m ®¶ kÝch chuyÕn ®i cña K.§Þnh vµ lËt tÈy ©m m­u cña chÝnh phñ P b»ng ngßi bót ch©m biÕm hÕt søc s¾c bÐn II/ Ph©n tÝch: Nhan ®Ò Vi hµnh lµ do dÞch gi¶ Phan Huy Th«ng ®Æt -Nhan ®Ò truyÖn: Nguyªn v¨n trong tiÕng P lµ: INC¤GNIT¤ cã nghÜa lµ: kh«ng ®Ó ng­êi ta biÕt, ®éi mét c¸i tªn kh«ng ph¶i lµ thËt Ng­êi P dïng tõ nµy víi ý b×nh th­êng còng cã khi víi ý nghÜa chª bai ng­êi lµm viÖc lÐn lót ¸m muéi nªn ph¶i dÊu tªn, kh«ng muèn ai biÕt NAQ dïng c¸i tªn INC¤GNIT¤ víi nhiÒu ý nghÜa tinh vi, ®éc gi¶ sÏ tù hái: chuyÖn thËt hay gi¶ ? Lµ INC¤GNIT¤ th× ch­a h¼n ®· lµ K§Þnh nh­ng t¹i sao l¹i ®óng víi K§Þnh nh­ vËy ? C¸i dông ý tinh vi cña t/gi¶ lµ ë chç h­ h­ thùc thùc Êy 1/ Néi dung: - Mòi nhän ®¶ kÝch chÝnh cña truyÖn chñ yÕu nh»m vµo K.§Þnh- tªn vua bï nh×n b¸n n­íc b»ng bót ph¸p trµo phóng, ch©m biÕm ®Æc s¾c - Mòi nhän ®¶ kÝch thø 2 lµ bän TD P trong ®ã cã bän mËt th¸m P 2/ NghÖthuËt: a/ T¹o t×nh huèng nhÇm lÉn: ( NhÇm tgi¶ víi K. §Þnh ®i vi hµnh ) * Cuéc ®èi tho¹i cña ®«i nam n÷ vÒ K. §Þnh + MÆt mòi : v« duyªn +Trang phôc: lè l¨ng kÖch cìm + §iÖu bé, cö chØ, th¸i ®é: nhót nh¸t, lóng ta lóng tóng N. XÐt: mét con ng­êi lè l¨ng, ng­êi ngîm - H¾n cã mÆt t¹i tr­êng ®ua, tiÖm cÇm ®å + K.§Þnh lµ1 tªn vua ¨n ch¬i xa xØ, tr¸c t¸ng b»ng må h«i n­íc m¾t cña ND, ¨n ch¬i ®Õn ch¸y c¶ tói, ph¶i ®i cÇm ®å “Nghe nãi «ng bÇu....thuª ®Êy” NXÐt: trong con m¾t cña ng­êi P, K. §Þnh chØ lµ mét trß ®ïa ®Ó gi¶u trÝ ,kh«ng h¬n, kh«ng kÐm, mét trß gi¶i trÝ kh«ng mÊt tiÒn - Th¸i ®é cña ng­êi P víi K.§Þnh: + “ H¾n ®Êy...xem h¾n k×a....”: lêi lÏ m¸t mÎ thËt s©u cay - Mòi nhän thø 2: +Tè c¸o TD P b¾t d©n thuéc ®Þa hót thuèc phiÖn, uèng r­îu cån “ Ph¶i ch¨ng ngµi........” + ChÕ diÔu bän mËt th¸m P: bÝ mËt theo dâi nh÷ng ng­êi VN yªu n­íc trªn ®Êt P mét c¸ch r¸o riÕt “ C¸c vÞ b¸m......” NxÐt: giäng v¨n hµi h­íc ch©m biÕm s©u cay Tãm l¹i: B»ng NT t¹o t×nh huèng nhÇm lÉn t/gi¶ ®¹t ®­îc 2 hiÖu qu¶ ch©m biÕm s©u s¾c ®ång thêi t¹o ®­îc søc thuyÕt phôc cao ®èi víi ng­êi ®äc Gi÷ ®­îc th¸i ®é kh¸ch quan ®èi ng­êi kÓ b/ Dïng h×nh thøc viÕt th­: - Th­ lµ thÓ v¨n tù do phãng tóng, gióp t/gi¶ cã thÓ ®æi giäng mét c¸ch tho¶i m¸i, tù nhiªn ( giäng tù nhiªn ®Õn giäng tr÷ t×nh ®Õn giäng hµi h­íc s©u cay ) - ChuyÓn c¶nh linh ho¹t ( PARI- Quª nhµ) - Liªn hÖ , t¹t ngang so s¸nh tho¶i m¸i: Tõ chuyÖn nä sang chuyÖn kia, tõ ®èi t­îng nµy sang ®èi t­îng kh¸c ( Tõ chuyÖn vuaThuÊn ®Õn vua PIE ®Õn chuyÖn ch©m biÕm K§Þnh ®Õn tè c¸o bän TD ) Tãm l¹i: Lèi viÕt th­ ®­îc sö dông s¸ng t¹o khiÕn cho TP ng¾n gän. §¶ kÝch cïng mét lóc ®­îc nhiÒu ®èi t­îng , ®¶ kÝch tõ nhiÒu phÝa, nhiÒu giäng ®iÖu kh¸c nhau t¹o nªn tÝnh hµi h­íc, cã søc hÊp dÉn ®èi ng­êi ®äc III/ Tæng kÕt: Vi hµnh lµ mét TP ®Çy tÝnh c/®Êu.Tuy ®­îc viÕt ra ®Ó ch©m biÕm ®¶ kÝch tªn vua bï nh×n K§Þnh, TP ®· ®¹t ®Õn tr×nh ®é cao: ch©m biÕm ®¶ kÝch s©u s¾c. d­êng nh­ mçi chi tiÕt, mçi c©u ch÷ ®Òu trë thµnh l­ìi dao s¾c, mét mòi tªn nhän nh»m vµo kÎ thï Cñng cè dÆn dß Bé mÆt cña K§Þnh qua bót ph¸p ch©m biÕm s©u s¾c Mé ( ChiÒu tèi ) Hå ChÝ Minh TiÕt theo ch­¬ng tr×nh: 12 Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Môc ®Ých yªu cÇu: Qua bµi th¬,gióp HS nhËn thøc ®­îc: chØ b»ng mét vµi nÐt ch©m ph¸, t/gi¶ ®· miªu t¶ c¶nh chiÒ tèi mªnh m«ng mµ ®Çm Êm,qua ®ã thÊy ®­îc t©m hån cao réng, kho¸ng ®¹t, lßng yªu thiªn nhiªn vµ con ng­êi cña B¸c C¶m nhËn ®­îc tinh thÇn hiÖn ®¹i vµ vÎ ®Ñp cæ ®iÓn cña bµi th¬ RÌn kü n¨ng c¶m thô vµ PT bµi th¬ tø tuyÖt Kh©u chuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n gi¸o ¸n, tËp th¬ NKTT 2/ HS: So¹n bµi theo c©u hái C¸c b­íc lªn líp: 1/ æn ®Þnh tæ chøc líp: kiÓm tra sÜ sè 2/ KiÓm tra bµi cò: + Tr×nh bµy qua ®iÓm s¸ng t¸c vµ p/c¸ch NT cña NAQ- HCM ? + Nªu ND c¬ b¶n cña tËp NKTT, ®äc mét vµi bµi th¬ mµ em thuéc 3/ Gi¶ng bµi míi TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hái: H·y nªu xuÊt xø vµ hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬ ? HS: §äc bµi th¬, ®èi chiÕu phiªn ©m víi b¶n dÞch, t×m nh÷ng chç dÞch ch­a s¸t Hái: hai c©u ®Çu cña bµi th¬ më ra kh«ng giianthêi, thêi gian nµo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kh«ng gian, thêi gian ®ã ? Hái: Cïng lµ h/¶nh mang c«ng thøc ­íc lÖ, nh­ng c¸ch miªu t¶ cña B¸c cã g× kh¸c ? Hái: Tõ ng÷ nµo dÞch ch­a s¸t so víi phiªn ©m ? Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña B¸c qua 2 c©u th¬ ®Çu ? GV: Nhµ th¬ kh«ng thÓ vui ®­îc,