Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 21 nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

Tiết 21 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC I. Mục tiêu: - Kỹ năng: Củng cố và nâng cao kiến thức nghị luận văn học - Kỹ năng: + Có kĩ năng vận dụng các thao tác phân tích, bình luận, chứng minh, so sánh,…để làm bài nghị luận + Biết cách làm bài văn nghị luận về một ý kiến bàn về văn học - Giáo dục: Ý thức học và luyện tập cách làm bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học II. Tiến trình và nội dung bài dạy Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ Bài mới Lối vào bài …… Hoạt động của GV – HS Nội dùng cần đạt * GV: - Hướng dẫn hs tìm hiểu đề, lập dàn ý qua 2 đề bài SGK ở phần 1 trả lời các câu hỏi ở phần gợi ý thảo luận. * GV: Để hiểu đúng đề em cần làm rõ nghĩa các từ, cụm từ nào trong đề văn? * GV: Căn cứ vào việc tìm hiểu đề, em hãy lập dàn ý cho bài viết? * HS: Lập dàn ý như cột bên * Chú ý: - GV căn cứ vào việc xây dựng dàn ý của HS mà gợi ý, bổ sung cho thích hợp. * GV: - Ý kiến của Lâm Ngữ Đường trong đề bài này có mấy ý? Nội dung từng ý? * HS: - Trả lời như cột bên. * GV: - Trên cơ sở các ý, em hãy nêu ý của cả câu? * HS: - Suy nghĩ, thảo luận và trả lời như cột bên. - Nếu chưa đúng GV có thể gợi ý. * GV: - Dựa vào phần tìm hiểu đề, em hãy lập dàn ý cho bài viết? * HS: - Lập dàn ý trên cơ sở các ý như cột bên. * GV: - Từ các đề bài và kết quả thảo luận qua việc tìm hiểu đề, lập dàn ý. Em hãy cho biết: Đối tượng và nội dung của bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học? * HS: + Thảo luận + Trả lời như cột bên *GV: - Cho HS làm bài tập trên cơ sở những gợi ý sau: + Thạch Lam không tán thành quan điểm văn học thoát ly thực tế…Ông nhấn mạnh giá trị cải tạo văn học và giá trị giáo dục của văn học … + Đây là quan điểm tiến bộ và vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay. * GV: (Gợi ý HS làm bài tập 2) như cột bên 1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý Đề 1 a. Tìm hiểu đề - Nghĩa của các từ trong đề bài là: + Phong phú, đa dạng: Có nhiều tác phẩm với nhiều hình thức, thể loại khác nhau. + Chủ lưu: Dòng chính (Bộ phận chính) + Quán thông kim cổ: Thông suốt từ xưa đến nay. - Bài viết cần trình bày suy nghĩ về ý kiến của GS. Đặng Thai Mai: Từ xưa đến nay trong cái phong phú, đa dạng của văn học Việt Nam, dòng văn học yêu nước là một chủ lưu, xuyên suốt. + Cuộc sống của con người Việt Nam phong phú, đa dạng, thơ văn Viêt Nam đã phản ánh cuộc sống đó. + Để tồn tại và phát triển…dân tộc Việt Nam từ xưa đã phải luôn chú tâm phòng bị và chiến đấu kiên cường để giữ vững nền độc lập của mình. Do hoàn cảnh đặc biệt đó, chủ lưu của dòng văn học Việt Nam là văn học yêu nước. Đặc điểm này xyuên suốt từ xưa đến nay. Các tác phẩm: Nam Quốc Sơn Hà, Cáo bình Ngô, Văn tế nghĩa Cần Giuộc, Tuyên ngôn độc lập, thơ Tố Hữu…đã minh chứng điều này. + Chúng ta là người Việt Nam cần nắm được những hoàn cảnh của đất nước và đặc điểm văn học của dân tộc mình. Đó cũng là cách nhớ đến công lao của cha ông ta. Ý kiến của GS. Đặng Thai Mai giúp ta nhìn rõ và khắc sâu những điều đó. b. Lập dàn ý * Yêu cầu: - Mở bài: + Giới thiệu nét khái quát về nội dung của văn học Việt Nam. + Dẫn người đọc vào vấn đề mà đề yêu cầu là ý kiến của Đặng Thai Mai. - Thân bài: (các ý ở phần tìm hiểu đề) - Kết bài: + Ý kiến của GS. Đặng Thai Mai hoàn toàn đúng và sâu sắc về văn học Việt Nam từ xưa đến nay. + Ý kiến đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị… Đề 2: a. Tìm hiểu đề - Ý kiến của Lâm Ngữ Đường trong đề bài có 3 ý: + Tuổi trẻ …cái kẽ : Tuổi trẻ đọc sách chỉ thấy được trong phạm vi nhỏ hẹp. + Lớn tuổi …ngoài sân: Theo thời gian, kinh nghiệm, vốn sống nhiều hơn thì khi đọc sách tầm nhìn được mở rộng hơn. + Tuổi già ….trên đài: Càng nhiều vốn sống, vốn văn hóa, kinh nghiệm …thì đọc sách càng hiệu quả. → Cả câu: Càng lớn tuổi, càng nhiều vốn sống, vốn văn hóa và kinh nghiệm…thì đọc sách càng hiệu quả. Tác phẩm văn học ghi lại những cảnh, những tình, những trải nghiệm của cuộc đời. Nhưng tiếp nhận điều đó đến mức độ nào còn tùyd thuộc vào trình độ, kinh nghiệm, sự hiểu biết của mỗi người. Tuy nhiên không phải ai từng trải cũng có thể hiểu sâu sắc tpVH. Những người trẻ tuổi, nếu chú ý qua sát, tìm hiểu…nhất định học cũng sẽ hiểu sâu sắc tpVH. b. Lập dàn ý * Yêu cầu: - Mở bài: + Nhìn chung về việc đọc sách, nhất là đọc các tác phẩm văn học và việc tiếp nhận các giá trị của tác phẩm gắn với điều kiện và năng lực chủ quan của người đọc. + Dẫn ý kiến của Lâm Ngữ Đường - Thân bài: + Giải thích hàm ý của 3 hình ảnh so sánh và ý kiến của Lâm Ngữ Đường. + Bình luận và chứng minh những khía cạnh đúng đắn trong ý kiến của Lâm Ngữ Đường (Phần tìm hiểu đề). + Muốn đọc sách có hiệu quả nhất cần trang bị cho mình sự hiểu biết về nhiều mặt kết hợp với suy ngẫm, không vội vàng… - Kết bài: + Tầm quan trọng của đọc sách + Bài học chung về đọc sách, đặc biệt là với tpVH. 2. Đối tượng và nội dung của bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học. *. Yêu cầu: - Đối tượng nghị luận (phần ghi nhớ 1 – SGK) - Nội dung nghị luận….(phần ghi nhớ 2 – SGK) 3. Luyện tập a. Bài tập 1: - trang 93 – SGK b. Bài tập 2 – trang 93 – SGK * Yêu cầu: - Ý kiến này được trích từ bài viết nào của Hoài Thanh.. - Cần phải nêu ý chữ chính trong câu. Theo ông còn có những nguyên nhân nào khác góp phần làm nên thành công của thơ Tố Hữu… - Hoài Thanh nói cụ thể vào trường hợp thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu chứ không nói đến lý do thành công của mọi nhà thơ. - Ý kiến của Hoài Thanh phù hợp vơí thực tế sáng tác của Tố Hữu và gợi ý cho chúng ta khi8 tìm hiểu những bài thơ của ông. 4. Củng cố - Đối tượng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học? - Cách làm kiểu bài này?(Nội dung nghị luận) 5. Hướng dẫn - Xem các bài làm văn nghị luận về một ý kiến bàn về văn học - Soạn bài Tây tiến của Quang Dũng