Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 53 giảng văn: Người lái đò sông đà (Nguyễn Tuân)

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 53 , Gi¶ng v¨n Ng­êi l¸i ®ß s«ng ®µ NguyÔn Tu©n A. PhÇn chuÈn bÞ I. Yªu cÇu bµi d¹y 1.Gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc §N m×nh cã 1 vÎ ®Ñp hïng vÜ vµ th¬ méng nh­ng còng hÕt søc kh¾c nghiÖt, d÷ déi. Nh÷ng ng d©n lao ®éng trÝ dòng tuyÖt vêi ®· ®Ó l¹i bao nhiªu må h«i n­íc m¾t, vËt lén víi th.nhiªn ®Ó tån t¹i vµ chiÕn th¾ng. - Qua ®ã, thÊy ®­îc tµi n¨ng NT cña NTu©n . - RLKN: p.tÝch tuú bót. 2. GD lßng yªu ®.n­íc; con ng lao ®éng. II. ChuÈn bÞ - GV: SGK, SGV, Häc tèt v12; TP S.§µ. - HS : SGK, So¹n bµi theo HD GV; SGK. B. PhÇn trªn líp * æn ®Þnh tæ chøc I. KiÓm tra bµi cò (5’) 1. C©u hái: T¹i sao nãi p.c¸ch NTu©n ®éc ®¸o? 2. §¸p ¸n: - Tr­íc CM: Tµi hoa, uyªn b¸c (ng«ng) §èi lËp x­a- nay, khao kh¸t c¶m gi¸c míi l¹. Lµ con ng yªu th.nhiªn. - Sau CM: T.thÇn yªu n­íc vµ DT ®­îc ph¸t huy m¹nh mÏ (h­íng vÒ ND ®¹i chóng) II. D¹y bµi míi: v Lêi vµo bµi (1’) NTu©n lµ 1 trong nh÷ng c©y bót t.biÓu cña v¨n xu«i hiÖn ®¹i. Mçi TP cña «ng lµ 1 bµi ca vÒ c¸i ®Ñp cña c.sèng, con ng, víi t­ t­ëng, t.c¶m g¾n bã víi ®.n­íc, quª h­¬ng. NTu©n ®­îc ng ®äc ®Æc biÖt chó ý vÒ p.c¸ch NT rÊt riªng vµ rÊt ®éc ®¸o cña «ng. “Ng­êi l¸i ®ß S.§µ” lµ 1 tuú bót, còng lµ 1 bµi th¬ b»ng v¨n xu«i ®· thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng nÐt t.biÓu vÒ p.c¸ch ®ã. I. XuÊt xø: (10’) ? Cho biÕt xuÊt xø cña tuú bót? ? §Æc ®iÓm næi bËt cña thiªn tuú bót? - TP t.biÓu trong tËp tuú bót “S.§µ’’ 1960. - TËp tuú bót viÕt 1958- chuyÕn ®i thùc tÕ T.B¾c. §ã lµ nh÷ng n¨m: MB ®ang hµn g¾n viÕt th­¬ng ch.tranh; Khëi s¾c trong c«ng cuéc XD c.s míi, chinh phôc th. nhiªn. - TËp tuú bót gåm 15 bµi tuú bót, 1 bµi th¬ ph¸c th¶o. * NÐt ®éc ®¸o cña thiªn tuú bót: - TP tr÷ t×nh- tuú bót pha kÝ. - Cã nh.vËt -> gÇn nh÷ng cèt truyªn -> TP tù sù - TrÝ t­ëng t­îng ®éc ®¸o. II. Ph©n tÝch: ? Tuú bót gåm mÊy nh.vËt? ? Qua l¨ng kÝnh chñ quan cña t.gi¶. t.c¸ch hung b¹o cña con S §µ hiÖn lªn NTN? ? §Ó lµm næi bËt t.c¸ch hung b¹o t.gi¶ chän h.¶nh nµo? sö dông thñ ph¸p NT nµo? t.dông? ? Gîi suy nghÜ g×? ? C¸c thñ ph¸p NT? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch t¶ S.§µ cña NTu©n? ? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt S.§µ? ? Dông ý cña nhµ v¨n? Hai nh.vËt: S §µ, ng l¸i ®ß . 1. Nh©n vËt S.§µ: (24’) - S.§µ kh«ng ph¶i lµ vËt v« tri v« gi¸c mµ lµ 1 sinh thÓ cã h.®éng; tÝnh c¸ch; t©m tr¹ng. - Gåm 2 nÐt t.c¸ch: hung b¹o vµ tr÷ t×nh. a. TÝnh hung b¹o: - S.§µ hiÖn lªn ë nhiÒu thêi ®iÓm nhiÒu qu·ng kh¸c nhau. (Chç ph¸t nguyªn cña con s«ng thuéc huyÖn C¶nh §«ng, mang nh÷ng c¸i tªn Trung Hoa gîi bao th¬ méng : Li Tiªn, B¶ Biªn Giang. Cã tæng sè 73 th¸c d÷ n»m tr¶i dµi tõ Lai Ch©u chç biªn giíi ViÖt Trung vÒ tíi chî Bê...) - KÓ tªn 50 th¸c; HiÓu râ vÒ lÞch sö xung quanh con s«ng lín: (Thêi cò tªn con s«ng §µ ®­îc dïng lµm tªn ®¹o tªn lé. Trong sè 15 lé hµnh chÝnh ®êi TrÇn, cã §µ Giang lé gåm nh÷ng ®Êt ®ai tõ tØnh Thanh Ho¸ ng­îc lªn...) -> ThÓ hiÖn sù am hiÓu cña NTu©n. - Chän h.¶nh c¸i th¸c d÷: NTu©n m« t¶ b»ng trÝ t­ëng t­îng t¹o h×nh phong phó, g©y c¶m gi¸c m¹nh. C¶nh th¸c n­íc ®­îc m« t¶ tõ xa ®Õn gÇn, b»ng c¶ ©m thanh vµ h.¶nh. + Lóc ë xa: tiÕng n­íc rÐo nghe nh­ lµ o¸n tr¸ch g×, råi l¹i nh­ lµ khiªu khÝch, giäng g»n mµ chÕ nh¹o... -> Uy hiÕp t.thÇn con ng. + Khi ®Õn gÇn: “Nã rèng lªn nh­ tiÕng 1 ngµn con tr©u méng”. -> §e do¹ tÝnh m¹ng con ng => Con s«ng nh­ loµi thuû qu¸i khæng lå kh«n ngoan, m­u trÝ, nham hiÓm vµ hung ¸c. . §¸ Èn nÊp mai phôc trong lßng s«ng ®Ó trùc vå lÊy thuyÒn. . §¸ “bµy th¹ch trËn trªn s«ng’’, ®ßi ¨n chÕt c¸i thuyÒn, dµn trËn s½n. - Thñ ph¸p nh©n ho¸, t.gi¶ m« t¶ ®o¹n S.§µ thùc sù lµ 1®èi thñ ghª gím cña con ng: Phèi hîp víi ®¸.../173 Trïng vi th¹ch trËn (nãi ë phÇn sau) - So s¸nh liªn t­ëng míi l¹: . N­íc S.§µ reo lªn nh­ ®un s«i lªn 100 ®é . Nh÷ng c¸i giÕng s©u n­íc Æc Æc… . TiÕng hµng ngµn con tr©u méng. - TrÝ t­ëng t­îng t¹o h×nh, kÕt hîp nh©n ho¸ cña nh.vËt rÊt phong phó víi 3 vßng trïng vi th¹ch trËn- tr 174. ->T.gi¶ sö dông kiÕn thøc ®a ngµnh: qu©n sù, vâ thuËt, ®iÖn ¶nh. TrÝ t­ëng t­îng t¹o h×nh cña nhµ v¨n rÊt p.phó nh­ng ®Òu dùa trªn nh÷ng sù thËt ®­îc nghiªn cøu, quan s¸t kÜ l­ìng: . TÝnh c¸ch “hung b¹o’’ cña S.§µ trong chÕ ®é cò, nhÊn m¹nh tÝnh ¸c liÖt, qu¸i ¸c do thiªn nhiªn t¹o nªn. . Cßn ®éc ¸c bëi bµn tay cña bän ®Õ quèc, pkiÕn “con S.§µ th× nhiÒu vùc xo¸y, nhiÒu luång chÕt t¨ng lªn mÊy tÇng’’/177. => Con s«ng nh­ 1 sinh vËt thùc sù. Thµnh c«ng cña t.gi¶ lµ ë trÝ t­ëng t­îng t¹o h×nh cña t.gi¶: rÊt p.phó nh­ng kh«ng tuú tiÖn. NghÜa lµ ®Òu cã c¨n cø ë nh÷ng sù thËt ®­îc quan s¸t kÜ l­ìng vµ chÝnh x¸c. Víi t.c¸ch hung b¹o, S.§µ hiÖn lªn lµ kÎ thï sè 1 cña con ng. -> Dông ý cña nhµ v¨n miªu t¶ søc m¹nh cña con s«ng §µ lµ ®Ó nhÊn m¹nh s.m¹nh cña con ng. b. TÝnh tr÷ t×nh: (Giê sau t×m hiÓu tiÕp) * Cñng cè: (3’) ? T¹i sao con S.§µ l¹i ®­îc coi lµ mét nh©n vËt trong t¸c phÈm ? §¸p: V× S.§µ cã t©m tr¹ng, tÝnh c¸ch. Gåm 2 tÝnh c¸ch næi bËt: - TÝnh hung b¹o. - TÝnh tr÷ t×nh. III. H­íng dÉn hs häc bµi. (2’) 1. Bµi cò: - N¾m nd bµi häc. - KÕt hîp ®äc SGK. 2. Bµi míi: - Giê sau tiÕp tôc bµi nµy.