Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 54: Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

Tiết 54. Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận Ngày soạn: 12 - 12 - 09. Ngày giảng: 14 - 12 - 09 A. Mục tiêu: - Giúp Hs: + Củng cố lại lý thuyết các lỗi lập luận thường gặp đã học. + Rèn luyện kĩ năng chữa lỗi cho Hs, giúp Hs tránh các lỗi trong diễn đạt. B. Phương tiện hỗ trợ: - Sgk + Sgv. - Thiết kế bài soạn. - Bảng phụ. C. Cách thức tiến hành: Dạy học nêu vấn đề, kết hợp các hình thức trao đổi, thảo luận, trả lời câu hỏi D. Tiến trình bài học: Hoạt động của GV - HS Yêu cầu cần đạt - Hs: Nhóm 1 làm bài tập 1 a, b. Đoạn văn mắc lỗi thiếu hụt chủ đề: +VHDG khụng chỉ cú ca dao tục ngữ mà cũn cú truyện cổ, truyện cười,… + Giỏ trị nhận thức khụng chỉ cú kinh nghiệm về thời tiết mà cũn cú hiểu biết về đời sống + hiểu biết về thiờn nhiờn khụng chỉ cú kinh nghiệm về thời tiết mà cũn cú hiểu biết về vũ trụ, vầ cỏc sự vật, hiện tượng… - Hs: Nhóm 2: Làm bài tập 1c. -Hs: Nhóm 3 làm bt 2 sgk. - Hs: Nhóm 4 làm bài tập mở rộng. - Gv: Chuẩn bị bảng phụ cho Hs làm bài tập và trình bày. Gv lấy ngay các baì làm của Hs để minh hoạ. I. Củng cố lại lý thuyết: Các lỗi thường gặp trong lập luận: II.Thực hành: 1. Bài tập 1: a) Lỗi trong lập luận này là nêu luận cứ không đầy đủ, chủ yếu nêu nhiều về ca dao, tục ngữ trong khi đó bài văn nêu : “ Giá trị quan trọng nhất của vhdg là giá trị nhận thức”. Luận cứ này chỉ đề cập đến một khía cạnh nhỏ thuộc về tự nhiên. Nguyên nhân là Hs không hiểu được tính logic của luận cứ và thiếu các dẫn chứng cụ thể để làm rõ luận điểm. b) Luận điểm nêu ko rõ ràng: luận điểm nêu ko xác đáng, ko nêu được rõ bản chất vấn đề - Luận cứ thiếu lôgic. Vì người viết ko nắm vững vấn đề cần trình bày, ko hiểu mqh giữa cá chi tiết trong tác phẩm. c). Cách dùng từ của luận điểm mang tính chung. Ko làm nổi bật vấn đề. 2. Bài tập số 2: Sữa các lỗi lập luận: a). Bổ sung các luận cứ về giá trị nhận thức của văn học dân gian trong truyện cổ tích, ca dao, tục ngữ,…và sắp xếp theo hệ thống: xã hội, con người, lao động, sản xuất, tự nhiên,…. b) Nêu rõ luận điểm: - Viết lại cõu chủ đề: + Người thanh niờn .... khụng chỉ yờu đời, mà cũn rất yờu thiờn nhiờn. Or + Người thanh niờn … tuy rất say mờ vớicụng việc của mỡnh, nhưng vẫn luụn khắc khoải một nỗi thốm người - Sửa lại các luận cứ: + Nếu theo cõu chủ đề thứ nhất thỡ phải viết đủ hai ý: yờu đời, yờu thiờn nhiờn. Từ hai ý này dẫn đến kết luận về “tinh thần lạc quan” + Nếu theo cõu chủ đề thỳ hai thỡ phải viết đủ hai ý: say mờ cụng việc, thốm người. Từ hai ý này dẫn đến kết luận về sự hi sinh thầm lặng của người thanh niờn. c) Cần nêu luận điểm, lụân cứ nên bổ sung cụ thể, tiêu biểu, ngắn gọn liên quan đến tình huống nhặt vợ của Tràng, thái độ, tâm trạng của bà Cụ Tứ sau đó mới kl. - Viết lại cõu chủ đề: Truyện ngắn … đó cho ta thấy vẻ đẹp của tỡnh thương trong hoàn cảnh ngặt nghốo của nạn đúi khủng khiếp năm 1945. - Bổ sung luận cứ + Tỡnh thương đồng loại giữa Tràng và người đàn bà dẫn đến một cuộc “hụn nhõn” mà lỳc đầu thỡ cú vẻ tỡnh cờ, nhưng về sau thỡ sõu sắc, cảm động. + Tỡnh thương của bà cụ Tứ đối với nàng dõu và người con trai. + Sự đồng cảm của những người cựng cảnh ngộ trong xúm ngụ cư đối với vợ chồng Tràng. + Nhờ cú tỡnh thương mà con người cú khỏt vọng được sống, được đổi đời. d) – Viết lại cõu chủ đề Trong bài thơ “Súng” của Xuõn Quỳnh, “súng” là một hỡnh tượng đa nghĩa, đầy bớ ẩn. 3. Mở rộng thêm các bài tập ngoài sgk: - Xác định lỗi sai về lập luận trong các đoạn văn. - Khắc phục các lỗi sai. III. Tổng kết: 1. Hệ thống lại các lỗi trong lập luận. 2. Lưu ý khi lập luận trong bài viết. Củng cố - Dặn dũ: Làm cỏc bài tập trong Sỏch bài tập Tiết sau HDĐT “Những ngày đầu của nước VN mới”