Giáo án ngữ văn 12 - Tiết 69 giảng văn: Sóng, tác giả Xuân Quỳnh

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 69, Gi¶ng v¨n Sãng Xu©n Quúnh A. PhÇn chuÈn bÞ I. Yªu cÇu bµi d¹y 1. Gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc 1 t©m hån phô n÷ lu«n khao kh¸t, ch©n thµnh d¸m bµy tá T.yªu. - ThÊy ®­îc nh÷ng thµnh c«ng vÒ NT bµi th¬ trong cÊu tø, h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu. - C¶m nhËn ®­îc c¸i hay cña ht¬ XQ: hån nhiªn, gi¶n dÞ mµ s©u s¾c. - RLKN c¶m nhËn, PT 1 bµi th¬ t×nh. 2. GDHS: t×nh c¶m trong s¸ng trong t×nh yªu. II. ChuÈn bÞ - GV: ®äc tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - HS : chuÈn bÞ bµi theo HD cña GV, SGK. B. PhÇn trªn líp * æn ®Þnh tæ chøc I. KiÓm tra bµi cò (5’) 1. C©u hái T¹i sao nãi: Ng chÝnh lµ “MTCR’’? 2. §¸p ¸n Nãi nh­ vËy v×: - Ng chÝnh lµ ¸nh tr¨ng cña trêi ®Êt. - NguyÖt lµ ¸nh tr¨ng cña lßng ng­êi. -> Ph¶i t×m kiÕm, ph¸t hiÖn. - VÎ ®Ñp Èn dÊu trong ng con g¸i nµy ë ngo¹i h×nh, t©m hån. II. Bµi míi * Lêi vµo bµi (1’) Trong th¬ ca VN hiÖn ®¹i, nÕu Xu©n DiÖu ®­îc tuæi trÎ x­ng tông lµ «ng hoµng cña th¬ t×nh, th× Xu©n Quúnh lµ n÷ hoµng cña t×nh yªu. Víi bµi th¬ “Sãng’’ ta sÏ thÊy râ... I. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ (6’) ? Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ nhµ th¬? §Æc ®iÓm th¬? - 10. 1942- 8. 1988. - 1 trong nh÷ng tªn tuæi tiªu biÓu cña líp nhµ th¬ trÎ thêi chèng MÜ. - NÐt næi bËt: Sù dung dÞ, hån nhiªn, ch©n thËt Th¬ TYªu lµ m¶ng th¬ ®Æc s¾c vµ tiªu biÓu cho hån th¬ XQ. II. T¸c phÈm (30’) 1. C¶m nhËn chung vÒ bµi th¬ ? Qua ®äc, cho biÕt c¶m nhËn vÒ ©m h­ëng giäng ®iÖu, h×nh ¶nh vµ kÕt cÊu b.th¬? - ¢m h­ëng: D¹t dµo, nhÞp nhµng, gîi ra h.¶nh c¸c con sãng gèi lªn nhau, lóc trµo lªn s«i næi, lóc ªm dÞu l¾ng ®äng l¹i-> NhÞp ®iÖu cña t©m hån- nh÷ng ®ît sãng t.yªu khao kh¸t, d¹t dµo s«i næi vµ da diÕt s©u l¾ng - KÕt cÊu: h×nh t­îng sãng vµ em. 2. Ph©n tÝch ? Sãng hiÖn lªn NTN, b»ng NT g×? T¸c dông? a. Hai khæ th¬ ®Çu - Khæ 1: - Nh÷ng tr¹ng th¸i tr¸i ng­îc nhau. Ph¸t hiÖn tÝnh c¸ch sãng b»ng 2 cÆp ®èi lËp: d÷ déi, ån µo >< dÞu ªm, lÆng lÏ B¶n tÝnh sãng thÊt th­êng nh­ t©m hån ng con g¸i ®ang yªu §©y lµ c©u th¬ tù b¹ch, t¸o b¹o mµ ªm ®Òm. T©m hån ®ang yªu tù nhËn thøc vÒ nh÷ng biÕn ®éng kh¸c th­êng cña lßng m×nh... khao kh¸t t×m ®Õn miÒn ®Êt bao la v« tËn “ S«ng kh«ng hiÓu næi m×nh’’ C¸i kh¸t väng ®­îc c¶m nhËn nh­ lµ nçi kh¸t khao vÜnh h»ng mu«n thö¬ cña nh©n lo¹i, mµ tr­íc hÕt lµ cña tuæi trÎ. ? ë khæ 2, em cã nhËn xÐt g× vÒ tø th¬? (cã hoµn toµn nãi vÒ sãng) ? VËy nÐt riªng cña XQ lµ g×? - Khæ 2: Tø th¬ chuyÓn tõ “sãng’’-> “ng­êi’’ võa ®ét ngét võa dÔ hiÓu “«i con sãng.. trÎ’’ GV: Tõ x­a - nay liªn t­ëng th¬ ®· v­¬n tíi c¸i mu«n ®êi. Tõ sãng ®Õn t×nh yªu vèn quen thuéc x­a nay (ca dao; XDiÖu) - XQ t¹o ra con sãng m·nh liÖt ®Çy n÷ tÝnh, giµu tr¹ng th¸i: Cã båi håi rÊt trÎ trung; Cã d÷ déi t­¬ng xøng víi t×nh yªu; Cã dÞu dµng s©u l¾ng rÊt con g¸i. -> XQ xoay trë ngän sãng yªu ®Çy ©u lo ®Ó c¶m nhËn nã trªn nhiÒu chiÒu ®èi lËp. §ã lµ c¸ch c¶m nhËn nång nµn mµ cã chiÒu s©u. Trªn c¶ 2 bÒ c¶m xóc vµ nhËn thøc. Sãng tõ ®èi t­îng ®Ó c¶m nhËn thµnh ®èi t­îng ®Ó suy t­. ? §äc thÇm 2 khæ tiÕp, XQ muèn gi·i bµy ®iÒu g×? ? Nh÷ng c©u th¬ “Sãng b¾t ®Çu tõ giã... yªu nhau’’ gîi cho em nhí ®Õn c©u th¬ nµo cña XD? ? C¸ch lÝ gi¶i cña XQ cã g× kh¸c? ? T¹i sao nãi nh­ vËy? ? C¸ch nãi ®ã cã t¸c dông g×? ? Quy luËt t×nh c¶m ®ã ®­îc XQ diÔn t¶ NTN? SD NT g×? t¸c dông? ? Nçi nhí ®ã ®­îc XQ diÔn t¶ NTN? ? Qua nçi nhí nµy gióp E hiÓu g× vÒ ng­êi phô n÷ ®ang yªu trong th¬? ? Cao trµo ®ã ®­îc thÓ hiÖn ntn? Ph©n tÝch nh÷ng c©u th¬ nµy? Nªu c¶m nhËn? ? E hiÓu nh÷ng c©u th¬ ë khæ cuèi NTN? b. Bèn khæ th¬ tiÕp - Tõ c¸i nÒn hoµnh tr¸ng cña th.nhiªn “Tr­íc mu«n trïng sãng bÓ” dßng suy t­ cuén lªn nh­ sãng kh«ng cïng- nh÷ng c©u hái hãa thµnh cuéc ®èi tho¹i lín víi vò trô vÒ t×nh yªu. §ã lµ 1 nhu cÇu ph©n tÝch, lÝ gi¶i, 1 quy luËt tù nhiªn cña t©m lÝ. “Lµm sao c¾t nghÜa ®­îc t×nh yªu Cã nghÜa g× ®©u 1 buæi chiÒu Nã chiÕm hån ta b»ng n¾ng nh¹t B»ng m©y nhÌ nhÑ, giã ®×u hiu.’’ MÆc dï tá ra ngÈn ng¬ nh­ng XD vÉn c¾t nghÜa kh¸ r¹ch rßi. - XQ kh«ng h¼n thÕ, nhu cÇu t×m hiÓu lµ t×nh c¶m h¬n nhu cÇu trÝ tuÖ -> Bëi nÕu ®¶o trËt tù có ph¸p “khi nµo.. kh«ng biÕt n÷a’’ th× c©u th¬ nghiªng vÒ lÝ trÝ tØnh t¸o => T¹o nªn 1 giäng ®iÖu rÊt thó vÞ, n÷ tÝnh. (ChÝnh sù bÊt lùc cña nh÷ng c©u tr¶ lêi gãp phÇn k× ¶o ho¸ t×nh yªu.) B»ng trùc c¶m, = tÊt c¶ lßng m×nh, nh­ 1 lêi thó nhËn, thµnh thùc, hån nhiªn mµ ý nhÞ, s©u s¾c. - T×nh yªu- nçi nhí: Chç da diÕt, kh¾c kho¶i nhÊt cña t.yªu. + CÆp h×nh ¶nh so s¸nh song song: / Sãng vç bê c¶ ngµy lÉn ®ªm \ E nhí A c¶ khi thøc khi ngñ. C©u th¬ nh­ 1 ph¸t hiÖn néi t©m yªu tinh tÕ. ChØ cã nh÷ng tr¸i tim yªu hÕt m×nh míi lµm cho t×nh yªu thèng trÞ c¶ thêi gian, c¶ ý thøc lÉn tiÒm thøc. (T.yªu nµy qu¶ lµ 1 bÊt th­êng, 1 phi th­êng gi÷a ®êi th­êng.) + ChiÕm c¶ tÇng s©u, bÒ réng, bao trïm c¶ kh«ng gian. / Xu«i B¾c, ng­îc Nam: Võa ®i võa ngo¸i ®Çu nh×n l¹i \ Xu«i, ng­îc: linh c¶m tai ho¹ trªn cuéc ®êi bÊt tr¾c. + H­íng vÒ anh mét ph­¬ng -> c¸ch nãi n«m na mµ ch¾c nÞch, kh¼ng ®Þnh c¸i vÜnh h»ng cña t×nh yªu, nçi nhí. - M¹nh b¹o, ch©n thµnh, bµy tá nh÷ng kh¸t khao trong lßng m×nh, lµ ®iÒu rÊt míi mÎ trong ®êi vµ trong th¬. §ã lµ 1 t×nh yªu g¾n bã bÒn l©u, thuû chng. c. Ba khæ th¬ cuèi - Më ®Çu: sãng cßn kho¶ng c¸ch víi ng­êi. - Gi÷a: sãng lµ cí ®Ó suy t­. - Cuèi: ng­êi tan nhËp vµo sãng, ®Èy sãng tíi cao trµo. ->Kh¸t väng sèng: t×m ®iÓm tùa tõ 1 niÒm tin ë ngoµi kia... vÒ xa. -> C¸i hay cña lèi diÔn ®¹t niÒm tin nµy ë chç muîn quy luËt cña biÓn m©y trêi ®Ó nãi quy luËt con ng Dï thÕ nµo t×nh yªu vÉn v­ît qua mäi trë ng¹i ®Ó tíi ®Ých - Kh¸t väng ho¸ th©n vµo sãng thËt m¹nh mÏ . Tan ra: k.väng ®¹t ®é ch¸y báng. . Ngµn n¨m: t×nh yªu v­¬n tíi c¸i bÊt tö GV: Ch÷ tan ra ch­a ®ñ c­êng ®é ®Ó so s¸nh víi nghiÒn n¸t cña XD v×: . Con sãng XD: m·nh lùc nam tÝnh- h­ëng thô. . Con sãng XQ: giµu n÷ tÝnh, t×m h¹nh phóc ë chç d©ng hiÕn. -> Sãng hoµ nhËp vµo em ®Ó nãi lªn kh¸t väng thuû chung, hiÕn d©ng trong t×nh yªu. 3. Tæng kÕt ? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ NT? ? ND kh¸i qu¸t? a. NghÖ thuËt - Sù ph¸t triÓn cña tø th¬. - Èn dô, h×nh ¶nh giµu søc gîi b. Néi dung - 1 t©m hån phô n÷ lu«n khao kh¸t, ch©n thµnh nång hËu vµ d¸m bµy tá kh¸t väng cña m×nh trong t×nh yªu. - 1 t×nh yªu ®»m th¾m, thuû chung, hiÕn d©ng. - T.yªu thµnh 1 gi¸ trÞ v¨n ho¸ lín ®· ®­îc chän läc qua t©m hån ng phô n÷ VN nång nµn mµ ®«n hËu. * Cñng cè (1’) “Víi XQ, t×nh yªu kh«ng bao giê chØ ®¬n thuÇn lµ t×nh yªu. Nã cßn tuîng tr­ng cho c¸i ®Ñp, c¸i tèt, c¸i cao quý cña con ng, t­îng tr­ng cho niÒm khao kh¸t ®­îc tù hoµn thiÖn m×nh” ( L­u Kh¸nh Th¬). III. HD häc bµi, lµm bµi tËp (2’) 1. Bµi cò - Häc thuéc bµi th¬. - N¾m ND bµi häc. 2. Bµi míi - ChuÈn bÞ dµn bµi sè 5, tiÕt sau tr¶ bµi.