Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 91 giảng văn số phận con người của M. sôlôkhôp

Ngµy gi¶ng: Ngµy so¹n: TiÕt 91, Gi¶ng v¨n Sè phËn con ng­êi M. S«l«kh«p A. PhÇn chuÈn bÞ I. Yªu cÇu bµi d¹y 1. Gióp HS : N¾m ®­îc nh÷ng ý sau: - Nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cuéc ®êi, sù ng cña nhµ v¨n, nh÷ng TP tiªu biÓu. - §o¹n trÝch: + TÝnh c¸ch Nga: kiªn c­êng, nh©n ¸i. + Chøa ®ùng 1 néi dung s©u s¾c vÒ triÕt häc vµ thÈm mÜ, néi dung mang ý nghÜa nh©n lo¹i. + NT trÇn thuËt. 2. GDHS : C¶m th«ng víi nh÷ng sè phËn sau chiÕn tranh. II. ChuÈn bÞ - GV: §äc, nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - HS : SGK, vë so¹n. B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp * æn ®Þnh tæ chøc I. KiÓm tra bµi cò (5’) 1. C©u hái Em h·y nªu ý nghÜa cña t¸c phÈm Sè phËn con ng­êi? 2. §¸p ¸n - TruyÖn chøa ®ùng mét néi dung s©u s¾c vÒ triÕt häc vµ thÈm mÜ. §ã lµ néi dung mang ý nghÜa nh©n lo¹i; søc m¹nh tinh thÇn cã kh¶ n¨ng cøu vít con ng­êi, vµ nhê nã, con ng­êi cã thÓ v­ît qua sù tµn ph¸, huû diÖt cña chiÕn tranh x©y dùng cuéc sèng tù do, yªn b×nh. II. Bµi míi * Lêi vµo bµi (1’) Sau chiÕn tranh trë vÒ víi ®êi th­êng kh«ng khái cã nh÷ng nçi ®au cña c¸ nh©n hoÆc ®Êt n­íc. Hä ®· v­ît qua nh÷ng mÊt m¸t, ®au th­¬ng ®ã nh­ thÕ nµo... 2. TrÝch gi¶ng ? TruyÖn tËp trung vµo mÊy nh.vËt? sè phËn cña hä ra sao? ? Gi¶i ngò, anh kh«ng d¸m vÒ thµnh phè quª h­¬ng v× lÝ do g×? ? H·y chøng minh nçi ®au buån, bÊt h¹nh cña X«c«lèp? ? Anh ph¶i sèng trong h/c NTN? ? Song nçi khæ lín nhÊt cña X« lµ g×? ? Nãi lªn ®iÒu g×? ? Chó bÐ cã ý thøc ®­îc nçi bÊt h¹nh cña m×nh kh«ng? c/m? ? Suy nghÜ cña em vÒ 2 sè phËn? ? T¹i sao nãi thÕ? ? H·y c/m? ? QuyÕt ®Þnh ®ã cã ý nghÜa g×? ? Cã ý kiÕn cho r»ng: s/m cña t×nh th­¬ng ®· s­ëi Êm sè phËn 2 h¹t c¸t c« ®¬n bÞ chiÕn tranh thæi b¹t. ý kiÕn em thÕ nµo? ? Trong c/s míi cña 2 cha con c¸i khã nhÊt cña X« lµ g×? v× sao? Thuéc ch­¬ng 3 vµ 1 phÇn kÕt truyÖn a. Nh÷ng sè phËn bÞ chiÕn tranh vïi dËp (15’) - X«c«lèp Ch.tranh ®· t­íc ®o¹t tÊt c¶ nh÷ng g× quý gi¸ nhÊt cña ng lÝnh: kh«ng vî con, kh«ng gia ®×nh, kh«ng nhµ cöa, niÒm hi väng -> T.thÇn, thÓ x¸c d­êng nh­ sôp ®æ (d/c). Anh ®· uèng trän nçi ®au cïng cùc cña kiÕp ng -> V× ë ®ã cã qu¸ nhiÒu kØ niÖm vÒ gia ®×nh yªu th­¬ng cña anh..... + Nçi ®au buån in ®Ëm trªn g­¬ng mÆt. + Vß xÐ tr¸i tim anh (tr¸i tim t«i suy kiÖt, chai s¹n v× ®au khæ) +Tµn ph¸ søc khác anh (tr¸i tim t«i ®· rÖu r· l¾m råi...) -> Trë thµnh kÎ lang thang, ¨n nhê ë ®Ëu, ch×m vµo trong men r­îu ®Ó trèn ch¹y qu¸ khø, tiªu sÇu hiÖn t¹i - Nçi khæ lín nhÊt... nh÷ng kÝ øc lu«n lµ nh÷ng vÕt th­¬ng nhøc nhèi kh«ng ngõng rØ m¸u + Ban ngµy nhê nghÞ lùc, lßng dòng c¶m, anh vÉn gi÷ ®­îc b×nh tÜnh.. + §ªm nµo còng chiªm bao gèi ®Ém n­íc m¾t... -> Qóa khø kh«ng hÒ mÊt ®i mµ trë thµnh nçi ®ín ®au m·i m·i lµm nhøc nhèi t©m hån anh * BÐ Vania V× ch.tranh thµnh ng c« ®¬n : bå chÕt ë mÆt trËn mÑ chÕt bom, sèng ®ãi kh¸t lang thang + §«i m¾t lÆng thinh, tù lù . + Nh÷ng tiÕng thë dµi. - Nh÷ng kÝ øc lu«n ¸m ¶nh lÊy chó. + Lu«n mong gÆp bè. + Nhí ¸o bµnh t« da cña bè..-> ®iÒu nµy lµm X«c«l«p lo sî bÐ sÏ ý thøc ®­îc th©n phËn m×nh. => C¸i gi¸ ®¾t nhÊt cña chiÕn th¾ng: nh÷ng ®au khæ tét cïng do chiÕn tranh g©y ra. Lªn ¸n ch.tranh. nh×n th¼ng vµo hi sinh m¸t m¸t bªn c¹nh viÖc ngîi ca khÝ ph¸ch anh hïng cña nh©n d©n X« viÕt lµ mét c¸ch nh×n míi vÒ ch.tranh cña S«l«kh«p. b. Lßng nh©n ¸i v­ît lªn sè phËn (15’) - Tr­íc khi gÆp Vania: X«c«l«p ch×m trong men r­îu -> bÕ t¾c tuyÖt väng. - Khi gÆp: t/c¶m, tr¸ch nhiÖm cña 1 ng cha, t×nh yªu mÕn trÎ ®· trçi dËy-> t/c¶m bét ph¸t, tù nhiªn. + Vui vÎ lµm quen. + Rñ ®i ¨n tr­a víi nh÷ng lêi lÏ gi¶n dÞ + Nh¹y c¶m víi nçi ®au trong tr¸i tim bÐ báng cña Vania. + QuyÕt ®Þnh kh«ng thÓ ®Ó m×nh víi nã ch×m nghØm => N©ng ®ì, tr¸ch nhiÖm, t×nh th­¬ng víi kÎ bÊt h¹nh; Thùc sù n©ng ®ì ®êi anh t©m hån t«i nhÑ nhâm vµ bõng s¸ng. Anh ®· t×m ®­îc lÏ sèng cho m×nh: th­¬ng yªu, ®ïm bäc kÎ bÊt h¹nh kh¸c lµ liÒu thuèc quý khu©y kho¶ nçi khæ cña m×nh. §óng. - Víi X«c«l«p: nh­ ®· nªu, ®· ®­a anh trë vÒ víi c/s ®êi th­êng - Cã bÐ Vania anh lÊy l¹i phÇn nµo bãng d¸ng gia ®×nh, niÒm vui, hi väng nh÷ng t­ëng anh ®· mÊt trong chiÕn tranh. . S¨n sãc tØ mØ, chu ®¸o tõ viÖc ¨n ngñ, lo c¶ viÖc häc hµnh sau nµy… tuy cã vông vÒ nh­ng Èn trong ®ã gèc rÔ cña 1 tÊm lßng nh©n hËu -> Tr¸i tim anh thùc sù ®­îc håi sinh sau bao n¨m anh míi ®­îc ngñ 1 giÊc yªn lµnh - Víi bÐ Vania: nh­ thæi luång giã míi vµo t©m hån bÐ th¬ cña nã (khiÕn cËu bÐ nh¶y chåm lªn, rÝu rÝt, lÝu lo nh­ chim sÎ.) -> Cè g¾ng kh«ng lµm tæn th­¬ng ®Õn tr¸i tim bÐ báng cña Vania, cè giÊu sù thËt vÒ c/® cña bÐ vµ m×nh. Bëi bÐ cÇn ®­îc sèng hån nhiªn, kh«ng bÞ qu¸ khø ¸m ¶nh Tãm l¹i: Hai sè phËn ®au khæ ®· dùa vµo nhau, n©ng ®ì nhau, ®Æc biÖt lµ X«c«l«p , anh ®· ®øng dËy b»ng nghÞ lùc, t×nh th­¬ng, lßng nh©n ¸i. 3. Tæng kÕt (4’) ? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt? a. NghÖ thuËt - KÓ chuyÖn gi¶n dÞ, ng¾n gän, chøa ®ùng chiÒu s©u hiÖn thùc vµ t©m lÝ nh©n vËt - Nh©n vËt mang tÝnh sö thi b. Néi dung - Cuéc ®êi X«c«l«p bÞ ch.tranh vïi dËp nh­ng ®· kiªn c­êng ®øng v÷ng b»ng t×nh yªu th­¬ng, lßng dòng c¶m - TÝnh c¸ch con ng Nga: ®øc tÝnh kiªn c­êng, tÊm lßng nh©n hËu * Cñng cè (3’) ? §.trÝch ®Ó l¹i cho em bµi häc g×? -> §¸p: + HËu qu¶ cña chiÕn tranh dï lµ chÝnh nghÜa ®Òu lµ rÊt lín. + Cuéc sèng kh«ng cã con ®­êng cïng, chØ cã ®iÒu ta ph¶i biÕt v­ît qua. + NghÞ lùc lµ cÇn thiÕt song t×nh th­¬ng, lßng nh©n ¸i còng cã s/m v« cïng to lín ®Ó ®éng viªn con ng ta mçi khi gÆp bÊt h¹nh.. III. H­íng dÉn häc, lµm bµi (2’) 1. Bµi cò §äc l¹i v¨n b¶n, n¾m néi dung bµi häc 2. Bµi míi ChuÈn bÞ «n tËp VHNN. + §äc l¹i bµi häc, n¾m néi dung. + N¾m nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ VHTG.