Giáo án Ngữ văn 12 - Trường THPTXuân Huy

Ngµy gi¶ng 12C4: 12C5: 12C6: TiÕt 3 – Lµm v¨n nghÞ luËn vÒ mét T­ t­ëng, ®¹o lÝ Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - Nắm được cách viết bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lý, trước hết là kỹ năng tìm hiểu đề và lập dàn ý. - Có ý thức và khả năng tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm về tư tưởng, đạo lý. B. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: SGK Ng÷ v¨n 12 CTC, Gi¸o ¸n, bµi so¹n, C¸ch thøc tiÕn hµnh: Tái hiện, thảo luận nhóm, phát vấn, gợi tìm TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. KiÓm tra bµi cò: Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña VH VN giai ®o¹n 1945 – 1975? Yªu cÇu tr¶ lêi: - Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng CM hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước. - Nền văn học hướng về đại chúng. - Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc c¬ b¶n H§I. H­íng dÉn HS t×m hiÓu ®Ò - Câu thơ Tố Hữu nêu lên vấn đề gì? - Thế nào là lối sống đẹp? - Để sống đẹp cần rèn luyện những phẩm chất nào? I. T×m hiÓu ®Ò vµ lËp dµn ý 1.Tìm hiểu đề: a.Khảo sát ví dụ: Đề: Anh (chị) hãy trả lời câu hỏi sau của nhà thơ Tố Hữu: “Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn” (Một khúc ca) * Vấn đề NL: lối sống đẹp của con người. -Sống đẹp: sống tích cực, có lí tưởng, có tâm hồn, có trí tuệ - Để sống đẹp, cần: + lí tưởng đúng đắn + tâm hồn lành mạnh + trí tuệ sáng suốt + hành động hướng thiện Những thao tác lập luận cần được sử dụng trong đề bài trên? Tư liệu làm dẫn chứng thuộc lĩnh vực nào trong đời sống? HS rót ra ghi nhí. H§II. H­íng dÉn HS lËp dµn ý Giới thiệu vấn đề theo cách nào? HS viÕt më bµi trong 3p - Sắp xếp các luận điểm, luận cứ tìm được theo trật tự thích hợp? - ThÕ nµo lµ sèng ®Ñp? -Ý nghĩa lối sống đẹp và tác dụng giáo dục của đề bài? HS chän mét sè nh©n vËt, con ng­êi tiªu biÓu trong v¨n häc vµ trong cuéc sèng. * Thao tác lập luận + giải thích (sống đẹp là gì?) + phân tích (các khía cạnh sống đẹp) + chứng minh (nêu tấm gương người tốt) + bình luận (bàn về cách sống đẹp; phê phán lối sống ích kỉ) - Dẫn chứng chủ yếu dùng tư liệu thực tế. b.Các bước tìm hiểu đề: - Xác định vấn đề cần nghị luận: tư tưởng, đạo lí được nêu. - Tìm luận điểm, luận cứ cho vấn đề cần nghị luận. - Dự kiến thao tác lập luận cho bài văn 2. Lập dàn ý: a. Më bµi: - giới thiệu quan niệm sống đẹp - trích dẫn nguyên văn câu thơ Tố Hữu VD: Gi¸ trÞ cuéc sèng cña con ng­êi lµ ë phÈm chÊt sèng ®­îc x¸c lËp trong mèi quan hÖ víi céng ®ång. Tõ khi cßn lµ mét thanh niªn TH ®· ®i t×m lÏ sèng cho m×nh.Trong bµi th¬ “Một khúc ca” «ng ®· viÕt: “Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn” b. Th©n bµi: * Gi¶i thÝch kh¸i niÖm sèng ®Ñp: - “ý nghÜa cuéc sèng” lµ mét vÊn ®Ò tr¨n trë cña nh©n lo¹i tõ x­a ®Õn nay, ch¼ng h¹n suy nghÜ cña nv H¨m lÐt trong ®o¹n trÝch “Sèng hay kh«ng sèng” (KÞch H¨m lÐt – Sªcxpia) - “Sèng ®Ñp” lµ sèng cã ý nghÜa, sèng cã môc ®Ých cao c¶, biÕt hi sinh, cèng hiÕn chø kh«ng Ých kØ, biÕt “nhËn” nh­ng ph¶i biÕt “cho”, lµ sèng cã v¨n ho¸, cã chung thuû, biÕt phÊn ®Êu cho mét xh tèt ®Ñp, lµ ng­êi dòng c¶m, khiªm tèn… - Sèng ®Ñp thùc chÊt lµ sèng tèt, h­íng vÒ ch©n, thiÖn, mÜ. - Hµnh ®éng tÝch cùc, l­¬ng thiÖn. => Sống đẹp: sống tích cực, có lí tưởng, có tâm hồn, có trí tuệ * Chøng minh (nªu dÉn chøng vÒ phÈm chÊt cña ng­êi sèng ®Ñp) - H×nh ¶nh B¸c Hå: + T×nh yªu th­¬ng v« h¹n víi ng­êi d©n VN vµ nh©n lo¹i Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng vÝ dô ®­a ra? Bµi häc rót ra cho b¶n th©n? Bªn c¹nh lèi sèng tèt ®Ñp nh­ trªn, h·y nªu mét lèi sèng kh¸c ®¸ng phª ph¸n nhÊt lµ trong ®êi sèng thÞ tr­êng hiÖn nay? - Anh (chÞ) h·y ph¸t biÓu nhËn thøc cña m×nh vÒ c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t­ t­ëng ®¹o lÝ? + Sù phÊn ®Êu vµ sù cèng hiÕn vÜ ®¹i. + mét l·nh tô, mét danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi + Khiªm tèn, gi¶n dÞ, liªm khiÕt, tÊt c¶ v× h¹nh phóc cña nd. - H×nh ¶nh NguyÔn V¨n Trçi, NguyÔn ViÕt Xu©n, Phan §×nh Giãt, Vâ ThÞ S¸u… + Anh dòng, hi sinh quyÒn lîi c¸ nh©n quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c (NVT) + C¨m thï giÆc s©u s¾c, anh dòng hi sinh (NVX) + §em c¶ th©n m×nh ra lÊp lç ch©u mai. + Kiªn c­êng, bÊt khuÊt… => Tuy c­¬ng vÞ, viÖc lµm, hµnh ®éng cã kh¸c nhau nh­ng hä cïng chung mét ®iÓm lµ “sèng ®Ñp” * B×nh luËn: - Bµi häc cho b¶n th©n: §Êu tranh víi chÝnh b¶n th©n m×nh ®Ó lo¹i bá dÇn nh÷ng nh÷ng c¸i nhá nhen, Ých kØ , chØ biÕt thu vÐn cho c¸ nh©n, sèng v« c¶m, hÌn nh¸t, ph¶n béi qu¸ khø, b¹n bÌ, tæ quèc, sèng trªn må h«i n­íc m¾t ng­êi kh¸c, l­êi biÕng. - CÇn ph¶i ®Êu tranh víi nh÷ng kÎ cã t­ t­ëng vµ hµnh ®éng xÊu. - Mét sè quan niÖm kh¸c cÇn phª ph¸n: sèng thùc dông, tÇm th­êng, ch¹y theo vËt chÊt mµ coi nhÑ tinh thÇn t×nh c¶m, döng d­ng tr­íc nçi ®au cña ng­êi kh¸c … c. KÕt luËn - Kh¼ng ®Þnh ý nghÜa cña vÊn ®Ò sèng ®Ñp - Nh¾c nhë, c¶nh tØnh mäi ng­êi ®õng ch¹y theo nh÷ng c¸i tÇm th­êng phï phiÕm mµ bá ®i nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc quý b¸u. 3. Dµn bµi chung : - Mở bài: giới thiệu tư tưởng đạo lí cần bàn. - Thân bài: + Giải thích tư tưởng đạo lí đó + Phân tích mặt đúng, bác bỏ mặt sai + Phương hướng phấn đấu - Kết bài: + Ý nghĩa của tư tưởng, đạo lí trong đời sống. + Rút ra bài học nhận thức và hành động về tư tưởng đạo lí. H§III. Häc sinh ®äc ghi nhí sgk trang 21 II. Nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí SGK trang 21. H§IV. H­íng dÉn HS luyÖn tËp HS th¶o luËn nhãm nhá (cÆp ®«i) VÊn ®Ò mµ Nª – ru ®­a ra nghÞ luËn lµ g×? H·y ®Æt tªn cho v¨n b¶n? §Ó nghÞ luËn, t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng thao t¸c lËp luËn g×? C¸ch diÕn ®¹t cña v¨n b¶n cã g× ®Æc s¾c? HS chia nhóm thảo luận dàn ý. Nhµ v¨n Nga L. T«n – xt«i nãi: “LÝ t­ëng lµ ngän ®Ìn chØ ®­êng. Kh«ng cã lÝ t­ëng th× kh«ng cã ph­¬ng h­íng kiªn ®Þnh, mµ kh«ng cã ph­¬ng h­íng th× kh«ng cã cuéc sèng”. Anh (chÞ) h·y nªu suy nghÜ vÒ vai trß cña lÝ t­ëng trong cuéc sèng con ng­êi. III. LuyÖn tËp: Bài tập 1/SGK/21-22 a.VĐNL: phẩm chất văn hóa trong mỗi con người. - Tên văn bản: Con người có văn hoá b. Thao t¸c lËp luËn: - Giải thích: văn hoá là gì? (đoạn 1) - Phân tích: các khía cạnh văn hoá (đoạn 2) - Bình luận: sự cần thiết phải có văn hoá (đoạn3) c.Cách diễn đạt trong văn bản rất sinh động, lôi cuốn: - Để giải thích, tác giả sử dụng một loạt câu hỏi tu từ gây chú ý cho người đọc. - Để phân tích và bình luận, tác giả trực tiếp đối thoại với người đọc, tạo quan hệ gần gũi, thẳng thắn. - Kết thúc văn bản, tác giả viện dẫn thơ Hi Lạp, vừa tóm lượt được các luận điểm, vừa tạo ấn tượng nhẹ nhàng, dễ nhớ. Bài 2/ SGK/22: a.Dàn ý: - Mở bài: + Vai trò lí tưởng trong đời sống con người. + Có thể trích dẫn nguyên văn câu nói của Lep Tônxtôi - Thân bài: + Giải thích: lí tưởng là gì? + Phân tích vai trò, giá trị của lí tưởng: Ngọn đèn chỉ đường, dẫn lối cho con người. Dẫn chứng: lí tưởng yêu nước của Hồ Chí Minh. + Bình luận: Vì sao sống cần có lí tưởng? + Suy nghĩ của bản thân đối với ý kiến của nhà văn. Từ đó, lựa chọn và phấn đấu cho lí tưởng sống. - Kết bài: + Lí tưởng là thước đo đánh giá con người. + Nhắc nhở thế hệ trẻ biết sống vì lí tưởng. b. Viết văn bản: HS làm ở nhà 3. Cñng cè: Nắm vững các bước tìm hiểu đề và lập dàn ý 4. DÆn dß: Chuẩn bị bài mới: “Tuyên ngôn độc lập” ( Hồ Chí Minh) Ngµy gi¶ng 12C4: 12C5: 12C6: TiÕt 4 Tuyªn ng«n ®éc lËp – phÇn mét: t¸c gi¶ Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng viÖt Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc quan ®iÓm s¸ng t¸c, nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ sù nghiÖp v¨n häc vµ nh÷ng nÐt chÝnh vÒ phong c¸ch nghÖ thuËt cña Hå ChÝ Minh.. - HS trªn c¬ së bµi kh¸i qu¸t biÕt vËn dông cã hiÖu qu¶ vµo viÖc ®äc hiÓu c¸c t¸c phÈm v¨n häc cña Hå ChÝ Minh - Lßng yªu mÕn, kÝnh phôc ng­êi “anh hïng gi¶i phãng d©n téc, danh nhan v¨n hã thÕ giíi. - Nhận thức được sự trong sáng của tiếng Việt biểu hiện ở một số phương diện cơ bản và sự trong sáng cũng là một yêu cầu đối với việc sử dụng tiếng Việt. - Có ý thức, thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt khi sử dụng ; luôn nâng cao hiểu biết về tiếng Việt và rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng Việt một cách trong sáng. B. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: SGK Ng÷ v¨n 12 CTC, Gi¸o ¸n, bµi so¹n, C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: Tái hiện, ®äc hiÓu, thảo luận nhóm, phát vấn, gợi tìm D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc c¬ b¶n H§I. Gióp HS n¾m ®­îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ tiÓu sö Tìm hiểu những nét chính về cuộc đời và quá trình hoạt động CM của NAQ - HCM. A. Tuyªn ng«n ®éc lËp – phÇn mét: t¸c gi¶ I. Vài nét về tiểu sử: ( Hs tham khảo SGK ) H§II. Tìm hiểu sự nghiệp văn học. - Quan điểm sáng tác của HCM có những nét nổi bật nào? II. Sự nghiệp văn học: 1. Quan điểm sáng tác: - Coi văn học là một vũ khí chiến đấu phục vụ cho sự nghiệp cách - Hồ Chí Minh luôn chú trọng tích chân thực và tính dân tộc của văn học - Người luôn chú ý đến mục đích và đối tượng tiếp nhận để q.định nd và hình thức của tp. - Khái quát di sản văn học NAQ - HCM Gv:Sáng tác của HCM gồm 3 bộ phận lớn, cho hs nêu lên những nét chính và xác định giá trị văn chương của từng bộ phận. - Hãy trình bày mđ ,nd của văn chính luận? Kể tên một số t/phẩm tiêu biểu? GV giới thiệu kq 1 số t/phẩm. Gv:Các truyện ngắn thường dựa trên một sự,câu chuyện có cơ sở thật đẻ từ đó hư cấu tái tạo để thực hiện dụng ý nghệ thuật của mình - Hãy kể 1 số truyện, kí của NAQ-HCM.Nêu nội dung. - Nét nổi bật nghệ thuật của thể loại này là gì? 2. Di sản văn học * Lớn lao về tầm vóc tư tưởng,phong phú về thể loại và đa dạng về phong cách nghệ thuật. a. Văn chính luận: - Mục đích: Đấu tranh chính trị nhằm tiến công trực diện kẻ thù, thực hiện những nhiệm vụ CM của dân tộc. -Nội dung: Lên án chế độ thực dân Ph¸p và chính sách thuộc địa, kêu gọi thức tỉnh người nô lệ bị áp bức liên hiệp lại trong mặt trận đấu tranh chung. - Một số t/phẩm tiêu biểu: + Các bài báo đăng trên tờ báo: Người cùng khổ, Nhân đạo... + Bản án chế độ thực dân Pháp: áng văn chính luận sắc sảo nói lên nỗi thống khổ của người dân bản xứ, tố cáo trực diện chế độ thực dân Pháp, kêu gọi những người nô lệ đứng lên chống áp bức. + Tuyên ngôn độc lập: Có giá trị lịch sử lớn lao, phản ánh khát vọng độc lập, tự do và tuyên bố nền độc lập của dân tộc VN. + Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, không có gì quý hơn độc lập, tự do. b. Truyện và kí: - Truyện ngắn: Hầu hết viết bằng tiềng Pháp xb tại Paris khoảng từ 1922-1925: Pari (1922), Lời than vãn của bà Trưng Trắc (1922), Con người biết mùi hun khói (1922), Vi hành (1923), Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu (1925) ... + Nội dung: Tố cáo tội ác dã man, bản chất tàn bạo xảo trá của bọn thực dân - phong kiến ... đề cao những tấm lòng yêu nức và cách mạng. + Nghệ thuật: Bút pháp hiện đại nghệ thuật trần thuật linh hoạt, xây dựng được những tình huống độc đáo, hình tượng sinh động, sắc sảo. - Ký : Nhật kí chìm tàu (1931), Vừa đi vừa kể chuyện(1963)... GV cho hs tìm hiếu trong sgk để nắm nội dung của ba tập thơ H§III. Tìm hiểu phong cách NT của NAQ - HCM. Gv dẫn chứng minh họa Yêu cầu rút ra kết luận chung và đọc phần ghi nhớ c.Thơ ca: Có giá trị nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của NAQ-HCM, đóng góp quan trọng trong nền thơ ca VN. Nhật kí trong tù (133 bài). Thơ HCM (86 bài) Thơ chữ Hán HCM (36 bài) 3. Phong cách nghệ thuật: * Phong cách độc đáo, đa dạng - Văn chính luận: Ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép - Truyện và kí: Nét đặc sắc: giàu tính sáng tạo, chất trí tuệ va tính hiện đại - Thơ ca: Kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại. H§IV H.dẫn hs tìm hiểu sự trong sáng của TV Cho HS đọc 3 ví dụ trong SGK và so sánh nội dung. - Qua so sánh nội dung các ví dụ , em có nhận xét gì? - Trong quá trình giao tiếp, chúng ta có vay mượn hay sử dụng ngôn ngữ nước ngoài như thế nào để đảm bảo sự trong sáng của tiếng Việt? GV: Cho HS đọc đoạn văn hội thoại (SGK) và nhận xét. Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt I. Sự trong sáng của tiếng Việt So sánh nội dung 3 ví dụ : Câu a: Diễn đạt không rõ nội dung: vừa thiếu ý, vừa không mạch lạc--> câu không trong sáng Câu b,c: diễn đạt rõ nội dung, quan hệ giữa các bộ phận mạch lạc: câu trong sáng * Sự trong sáng của tiếng Việt trước hết bộc lộ ở chính hệ thống các chuẩn mực và qui tắc chung ở sự tuân thủ các chuẩn mực và qui tắc đó Hệ thống chuẩn mực, qui tắc ở các lĩnh vực: ngữ âm, chữ viết,từ ngữ , câu, lời nói bài văn - Mượn tiếng nước ngoài như: tiếng Hán, tiếng Pháp... * Sự trong sáng của tiếng Việt là không lai căng,pha tạp những yếu tố của ngôn ngữ khác.Tuy nhiên, vẫn dung hợp những yếu tố tích cực đối với tiếng Việt. Qua lời nói trong đoạn hội thoại ta thấy: Lão Hạc và ông Giáo thể hiện ứng xử cóa văn hóa và lịch sự * Sự trong sáng của tiếng Việt còn được biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sự của lời nói. HS th¶o luËn nhãm – chia thµnh 4 nhãm Ph©n tÝch tÝnh chuÈn x¸c trong viÖc sö dông tõ ng÷ cña Hoµi Thanh vµ NguyÔn Du khi chØ ra nÐt tiªu biÓu vÒ diÖn m¹o hoÆc tÝnh c¸ch c¸c nv trong TruyÖn KiÒu ®Ó thÊy ®­îc sù trong s¸ng cña ®o¹n v¨n. HS lµm viÖc c¸ nh©n. H·y ®Æt l¹i c¸c dÊu c©u cÇn thiÕt vµo vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o sù trong s¸ng cña ®o¹n v¨n? Đọan văn bị lược đi một số dấu câu do đó lời văn không gãy gọn , ý không sáng tỏ , sửa lại HS lµm viÖc c¸ nh©n. - NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ n­íc ngoµi trong vÝ dô? Thö thay b»ng tõ ng÷ kh¸c? LuyÖn tËp: Bài tập 1 / trang 33 Tính chuẩn xác : là biểu hiện về sự trong sáng của ngôn ngữ . Kim Trọng : rất mực chung tình Thúy Vân : cô em gái ngoan Hoạn Thư : người đàn bà bản lĩnh khác thuờng biết điều mà cay nghiệt . Thúc Sinh : sợ vợ Từ Hải : chợt hiện lên , chợt biến đi như vì sao lạ Tú Bà : màu da nhờn nhợt Mã Giám Sinh :mày râu nhẵn nhụi Sở Khanh : chải chuốt dịu dàng Bạc Bà , Bạc Hạnh : miệng thề xoen xoét → Gv gợi HS nhớ những chi tiết trong truyện gắn với từng nhân vật , để thấy rõ tính chuẩn xác trong cách dùng từ của ND . Bài tập 2/trang 34 “ Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông .Dòng sông vừa trôi chảy, vừa phải tiếp nhận – dọc đường đi của mình –những dòng nước khác .Dòng ngôn ngữ cũng vậy – một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc , nhưng nó không được phép gạt bỏ , từ chối những gì thời đại đem lại .” (Chế Lan Viên) Bài Tập 3/ trang 34 Microsoft là tên công ty nên để lại không sửa Từ File → tệp tin : người không rành máy tính dễ hiểu hơn. Từ Hacker → Kẻ đột nhập trái phép hệ thống máy tính ( kẻ xâm nhập không mời )... Cocoruder là danh từ tự xưng để nguyên 3. Cñng cè: - Quan ®iÓm s¸ng t¸c, nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ sù nghiÖp v¨n häc vµ nh÷ng nÐt chÝnh vÒ phong c¸ch nghÖ thuËt cña Hå ChÝ Minh. - Sự trong sáng của tiếng Việt biểu hiện ở một số phương diện cơ bản 4. DÆn dß: Giê sau viÕt bµi 2 tiÕt t¹i líp. Ngµy gi¶ng 12C4: 12C5: 12C6: TiÕt 5 – 6 ViÕt bµi lµm v¨n sè 1: nghÞ luËn x· héi Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: VËn dông kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ v¨n nghÞ luËn ®· häc ®Ó viÕt ®­îc bµi v¨n nghÞ luËn x· héi bµn vÒ mét vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ. TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò, lËp dµn ý vµ c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi nghÞ luËn x· héi nh­ gi¶i thÝch, ph©n tÝch, b¸c bá, so s¸nh, b×nh luËn. N©ng cao nhËn thøc vÒ lÝ t­ëng, c¸ch sèng cña b¶n th©n trong häc tËp vµ rÌn luyÖn. B. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: SGK Ng÷ v¨n 12 CTC, Gi¸o ¸n, bµi so¹n, C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: GV ra ®Ò cho häc sinh lµm bµi trong 90p D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. KiÓm tra bµi cò: kh«ng thùc hiÖn 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc c¬ b¶n H§I. GV ®äc vµ chÐp ®Ò lªn b¶ng I. §Ò bµi: C©u 1(2 ®iÓm) NhËn xÐt vÒ viÖc dïng tõ n­íc ngaßi trong tr­êng hîp sau. H·y thay nh÷ng tõ ng÷ mµ anh (chÞ) cho lµ l¹m dông b»ng tõ ng÷ tiÕng ViÖt t­¬ng xøng. “ChØ vµi ngµy sau khi Microsoft v¸ lçi nghiªm träng trong phÇn mÒm xö lÝ file ®å ho¹, mét hacker x­ng lµ “cocoruder” ®· c«ng bè chi tiÕt vÒ hai vÊn ®Ò t­¬ng tù trong hÖ ®iÒu hµnh” C©u 2 (8 ®iÓm) Trong bµi th¬ “Mét khóc ca xu©n” (12/1977), TH cã viÕt: “NÕu lµ con chim chiÕc l¸ Th× con chim ph¶i hãt, chiÕc l¸ ph¶i xanh LÏ nµo vay mµ kh«ng cã tr¶ Sèng lµ cho ®©u chØ nhËn riªng m×nh” Anh (chÞ) h·y ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh vÒ ®o¹n th¬ trªn? II. §¸p ¸n C©u 1: Yªu cÇu tr¶ lêi Microsoft là tên công ty nên để lại không sửa Từ File → tệp tin : người không rành máy tính dễ hiểu hơn. Từ Hacker → Kẻ đột nhập trái phép hệ thống máy tính ( kẻ xâm nhập không mời )... Cocoruder là danh từ tự xưng để nguyên C©u 2: * Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: BiÕt b×nh luËn mét vÊn ®Ò x· héi nªu ra trong bµi th¬ cña TH, ®ång thêi biÕt tr×nh bµy bµi râ rµng, m¹ch l¹c, hµnh v¨n s¸ng sña, biÕt bµy tá chÝnh kiÕn cña b¶n th©n. * Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: HS cã thÓ tr×nh bµy nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ng cÇn ®¶m b¶o nh÷ng ý nh­ sau: - Gi¶i thÝch ý nghÜa cña ®o¹n th¬: Con ng­êi sèng trong x· héi kh«ng chØ biÕt h­ëng thô mµ cßn ph¶i cèng hiÕn. - Kh¼ng ®Þnh quan niÖm sèng trong ®o¹n th¬ cña TH lµ hoµn toµn x¸c ®¸ng. - Bµn luËn më réng. III. Thang ®iÓm : C©u 1(2 ®iÓm) mçi ý 0.5 ®iÓm C©u 2: (8 ®iÓm) 7- 8 ®iÓm: Tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c ý, diÔn ®¹t l­u lo¸t, bµi viÕt cã c¶m xóc, kh«ng sai lçi chÝnh t¶, c¸ch dïng tõ, ®Æt c©u. 5 – 6 ®iÓm: Tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c ý song diÔn ®¹t ch­a l­u lo¸t, conµ m¾c mét sè lçi nhá. 3 – 4 ®iÓm: Tr×nh bµy ch­a ®Çy ®ñ ý, diÕn ®¹t vông vÒ. 1- 2 ®iÓm: ThiÕu nhiÒu ý, diÔn ®¹t yÕu. 0 ®iÓm: Bµi viÕt ®Ó giÊy tr¾ng. H§II. GV thu bµi sau 90 p 3. DÆn dß: So¹n “Tuyªn ng«n ®éc lËp” phÇn 2 – t¸c phÈm. Ngµy gi¶ng 12C4: 12C5: 12C6: TiÕt 7 – 8 ®äc v¨n Tuyªn ng«n ®éc lËp (phÇn hai – t¸c phÈm) Hå ChÝ Minh A. Mục tiêu cần đạt:Giúp học sinh: - Hiểu được những nét khái quát về sự nghiệp văn học, quan điểm sáng tác và những đặc điểm cơ bản trong phong cách nghệ thật của Hồ Chí Minh. - Thấy được giá trị nhiều mặt và ý nghĩa to lớn của bản Tuyên ngôn độc lập. - Hiểu vẻ đẹp của tư tưởng và tâm hồn Hồ Chí Minh qua bản Tuyên ngôn độc lập. C. Phương tiện thực hiện - SGK, SGV, tài liệu tham khảo, giáo án. B. C¸ch thøc tiÕn hµnh: - Phần tác phẩm :Nêu vấn đề, gợi mở, phát vấn, đàm thoại kết hợp với diễn giảng. Hoạt động song phương giữa GV và HS trong quá trình tiếp cận D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: TiÕt thø nh©t: 1. KiÓm tra bµi cò: kh«ng thùc hiÖn 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc c¬ b¶n H§I. Giíi thiÖu cho HS nh÷ng nÐt chung nhÊt vÒ b¶n tuyªn ng«n - Nêu hoàn cảnh sáng tác của bản tuyên ngôn? - Đối tương của bản tuyên ngôn đây là ai ? Bác viết nhằm mục đích gì? - Gi¸ trÞ cña b¶n tuyªn ng«n? I. Giới thiệu chung 1. Hoàn cảnh ra đời - Sáng tác 8/1945 sau khi CMTT thành công. - 2/9/1945 Bác đọc bản tuyên ngôn tại quảng trường Ba Đình khai sinh nước VNDCCH. 3. Mục đích: - Tuyên bố nền độc lập của dân tộc. - Ngăn chặn âm mưu xâm lược của các nước thực dân, đế quốc. 4 .Giá trị của bản TNĐL a.Về lịch sử Là một văn kiện có giá trị lịch sử to lớn: tuyên bố chấm dứt chế độ thực dân ,phong kiến ở nước ta và mở ra kỉ nguyên mới độc lập tự do dân tộc. b.Về văn học: TNĐL là bài văn chính luận ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, đanh thép, lời lẽ hùng hồn & đầy sức thuyết phục -áng văn bất hủ . HS ®äc v¨n b¶n vµ t×m bè côc. §äc râ rµng, nhÊn m¹nh c¸c ý quan träng. Giäng ®anh thÐp, phÉn né, ®au xãt, tù hµo, tha thiÕt, trang träng, hïng hån. 5. Bố cục: gồm 3 đoạn . - Đoạn 1: Tõ ®Çu ...kh«ng ai chèi c·i ®­îc: Cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn - Đoạn 2: ThÕ mµ ...ph¶i ®­îc ®éc lËp: Cơ sở thực tiễn của bản tuyên ngôn: Tè c¸o téi ¸c cña td Ph¸p, kh¼ng ®Þnh thùc tÕ lÞch sö. - Đoạn 3: Lời tuyên bố độc lập ---> Bố cục cân đối ,kết cấu chặt chẽ . H§II. H­íng dÉn ®äc hiÓu v¨n b¶n. - Tại sao mở đầu.. Bác lại trích dẫn 2 bản TN của Mĩ và Pháp? Việc trích dẫn ấy có ý nghĩa gì ? - Lập luận của Bác sáng tạo ở điểm nào ? tập trung ở từ ngữ nào ? - Với cách lập luận trên, HCM đã đập tan âm mưu gì của Pháp? Gv bổ sung, sơ kết đoạn 1 II. Đọc -Hiểu văn bản: 1.Cơ sở pháp lí &chính nghĩa của bản TN: Nêu và khẳng định quyền con người và quyền dân tộc: - Trích dẫn 2 bản TN: + Tuyên ngôn độc lập của Mĩ (1776) + Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp (1791) -> nêu lên nguyên lí cơ bản về quyền bình đẳng, độc lập của con người . * Ý nghĩa của viêc trích dẫn: - Có tính chiến thuật sắc bén, khéo léo, khóa miệng đối phương. - Khẳng định tư thế đầy tự hào của dân tộc( đặt 3 cuộc CM, 3 nền độc lập, 3 bản TN ngang tầm nhau.) * Lập luận sáng tạo :" Suy rộng ra.." “ -> từ quyền con người nâng lên thành quyền dân tộc. * Tóm lại: Với lời lẽ sắc bén, đanh thép, Người đã xác lập cơ sở pháp lý của bản TN, nêu cao chính nghĩa của ta. Đặt ra vấn đề cốt yếu là độc lập dân tộc. 3. Cñng cè: - Giá trị của bản TNĐL - Cơ sở pháp lí &chính nghĩa của bản TN 4. DÆn dß: So¹n tiÕp phÇn cßn l¹i. TiÕt thø hai: 1. KiÓm tra bµi cò: kh«ng thùc hiÖn 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc c¬ b¶n H§ I. H­íng dÉn HS t×m hiÓu phÇn 2 - Từ cơ sở pháp lí, bản TN tiếp tục đưa ra những vấn đề gì, nhằm mục đích gì ? 2. Cơ sở thực tiễn của bản TN: a. Tội ác của Pháp: *Tội ác 80 năm: lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng..nhưng thực chất cướp nước, áp bức đồng bào ta, trái với nhân đạo& chính nghĩa. - Trên thực tế Bác đã đưa ra luận cứ l/chứng nào để bác bỏ? (gợi ý tội ác trong hơn 80 năm đô hộ nước ta, trong 5 năm 40 - 45 ) Gv nhận xét giá trị đoạn trích - Y/c hs nhận xét thái độ của t/giả khi kể tội ác của th/dân Pháp - Lập trường chính nghĩa của dân tộc ta thể hiện ntn ? - Từ cách trình bày của t/g, em nh/xét cách biện luận ? -Chứng cứ cụ thể : + Về chính trị: không có tự do, chia để trị , đầu độc , khủng bố. + Về kinh tế: bóc lột dã man - Đoạn văn có giá trị của bản cáo trạng súc tích, đanh thép, đầy phẫn nộ đ/v tội ác tày trời của thực dân *Tội ác trong 5 năm(40-45) - Bán nước ta 2 lần cho Nhật (bảo hộ?) - Phản bội đồng minh, không đáp ứng liên minh cùng Việt Minh để chống Nhật, thậm chí thẳng tay khủng bố, giết nốt tù chính trị ở Yên Bái, Cao Bằng. *Lời kết án đầy phẫn nộ, sôi sục căm thù. vừa: ->vạch trần thái độ nhục nhã của P(quì gối , đầu hàng , bỏ chạy..) ->đanh thép tố cáo tội ác tày trời (từ đó,...từ đó..) Đó là lời khai tử dứt khoát cái sứ mệnh bịp bợm của th/d P đ/v nước ta ngót gần một thế kỉ. b. Dân tộc VN (lập trường chính nghĩa) - Gan góc chống ách nô lệ của Pháp trên 80 năm ... - Gan góc đứng về phe đồng minh chống Phát xít. - Khoan hồng với kẻ thù bị thất thế. -Giành độc lập từ tay Nhật chứ không phải từ P . *PP biện luận ch/chẽ, lôgích, từ ngữ s/sảo. Cấu trúc đặc biệt, nhịp điệu dồn dập, điệp ngữ "sự thật " như chân lí không chối cãi được. Lời văn biền ngẫu. c. Phủ định chế độ thuộc địa thực dân P & k/định quyền độc lập, tự do của dân tộc -Phủ định dứt khoát, triệt để...(thoát ly hẳn, xóa bỏ hết.....) mọi đặc quyền , đặc lợi của th/d P đ/v đất nước VN. -Khẳng định m/mẽ quyền đl, td của dân tộc *Hành văn: hệ thống móc xích-> k/đ tuyệt đối H§ II. Gióp HS t×m hiÓu phÇn cßn l¹i. - Hãy chỉ ra những cơ sở để chứng tỏ rằng dân tộc VN xứng đáng được hưởng tự do, độc lập? Nhận xét lời tuyên bố chính thức về mặt l/luận 3.Lời tuyên bố độc lập trước thế giới: - Lời tuyên bố thể hiện lí lẽ đanh thép vững vàng của HCT về quyền dân tộc - tự do ( trên cơ sở l/luận pháp lí, thực tế , bằng ý chí mãnh liệt của d/tộc ) -Tuyên bố dứt khoát triệt để . H§III. H­íng dÉn HS tæng kÕt HS th¶o luËn nhãm, rót ra kÕt luËn tæng qu¸t III. Tổng kết: Với tư duy sâu sắc, cách lập luận chặt chẽ, ngôn ngữ chính xác, dẫn chứng cụ thể, đầy sức thuyết phục, thể hiện rõ phong cách chính luận của HCM, TNĐL đã khẳng định được quyền tự do, độc lập của dân tộc VN. TNĐL có giá trị lớn lao về mặt l/sử, đánh dấu một trong những trang vẻ vang bậc nhất trong l/sử đấu tranh k/cường, b/khuất giành độc lập tự do từ trước đến nay và là một áng văn bất hủ của nền v/học dân tộc. 3. Củng cố và luyện tập - Nắm h/cảnh s/tác, đốitượng, mục đích s/tác ? - Phong cách chính luận HCM thể hiện ntn qua TNĐL? 4. Dặn dò : Soạn bài “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt”- tiết 2 Ngµy gi¶ng 12C4: 12C5: 12C6: TiÕt 9 – tiÕng ViÖt Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng viÖt (tiÕp) A. Mục tiêu cần đạt:Giúp học sinh: - Nhận thức được sự trong sáng của tiếng Việt là một trong những phẩm chất của tiếng Việt, là kết quả phấn đấu lâu dài của ông cha ta. Phẩm chất đó được biểu hiện ở nhiều phương diện khác nhau. - Có ý thức giữ gìn và phát huy sự trong sáng của tiếng Việt, quý trọng di sản của cha ông; có thói quen rèn luyện các kĩ năng nói và viết nhằm đạt được sự trong sáng; đồng thời biết phê phán và khắc phục những hiện tượng làm vẩn đục tiếng Việt C. Phương tiện thực hiện - SGK, SGV, tài liệu tham khảo, gi