Giáo án Ngữ văn 12 - Tuần 31 năm 2008

SỐ PHẬN CON NGƯỜI (Trích) (SôLôKhốp) I- Mục đích, yêu cầu: 1. Nắm được những nét lớn về con người và các sáng tác của SôLôKhốp. 2. Hiểu và cảm thụ được nội dung, nghệ thuật đoạn trích. II- Phương tiện thực hiện - Giáo án, SGK, tài liệu tham khảo. - PP: Thuyết trình + Gợi mở bằng câu hỏi - Đọc Sgk -> những nét chính về tác giả. Trả lời câu hỏi HDHB. III- Tiến trình dạy học Ổn định: Bài cũ: Em hiểu nguyên lí Tảng băng trôi như thế nào? Bài mới: * Giới thiệu bài: Số phận con người -> Tp đầu tiên trong văn học Xô Viết tập trung vào hình tượng con người bất hạnh trong chiến tranh với cái nhìn đầy tin tưởng vào tính cách Nga. Phương pháp Kết quả cần đạt GVH: Đọc phần giới thiệu tác giả em biết gì về Sôlôkhốp? - Nhà văn hiện thực vĩ đại được nhận giải Noben. - Từng làm nhiều nghề để kiếm sống, là phóng viên chiến trường. - Sớm tham gia CM -> sáng tác văn học. GVH: Kể tên một vài tác phẩm chính? Nội dung bao trùm toàn bộ những sáng tác? Những sáng tạo nghệ thuật của Sôlôkhốp? GV lưu ý HS về kết cấu truyện: Truyện lồng trong truyện. Câu truyện mở đầu bằng cuộc gặp gỡ của nhân vật người kể chuyện (tác giả) với Xôcôlốp (46 tuổi) và bé Vania (5, 6 tuổi) tại một bến đò vào mùa xuân 1946. Anh lái xe kể cho tác giả nghe về cuộc đời đau khổ của mình và Vania. GVH: “Số phận con người” được cụ thể hóa qua số phận của ai? (Xôcôlốp, Vania). GVH: Em biết gì về hoàn cảnh của Xôcôlốp (Trước, trong và sau chiến tranh)? - Vì sao khi chiến tranh kết thúc Xôcôlốp không trở về quê? - Quá khứ dày vò anh như thế nào? - Những giọt nước mắt vô thức trong đêm cho ta biết điều gì? GV giảng thêm: Nỗi đau in đậm trên nét mặt Cặp mắt nguội lạnh … vò xé trái tim Trái tim tôi … tôi chết luôn. GVH: Lý do nào dẫn đến hành động nhận bé Vania? - Bé Vania có hoàn cảnh như thế nào? Hoàn cảnh đó gợi cho em những suy nghĩ gì? - Từ khi nhận bé Vania, Xôcôlốp thay đổi như thế nào? GVH: Em có nhận xét gì về Xôcôlốp? Nét tính cách tiêu bểu ở nhân vật này? GV bổ sung -> chuyển ý (II.3) GVH: Em hiểu suy nghĩ của tác giả về số phận con người? GVH: Tính cách Nga biểu hiện như thế nào trong truyện? GV bổ sung, ghi bảng, chuyển ý (III). HS khái quát: Nội dung? Đặc sắc nghệ thuật? GV khái quát -> ghi bảng tổng kết. I- Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: Sôlôkhôp (1905-1984) - Nhà văn Xô Viết danh tiếng. - Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Liên Xô (1939). - Nhận giải Nôben (1965) 2. Tiểu thuyết “Sông Đông êm đềm”: (SGK)…. 3.“Số phận con người”: - Tóm tắt nội dung. - Miêu tả toàn diện bộ mặt chiến tranh. - Biểu dương khí phách anh hùng của nhân dân. - Những mất mát do chiến tranh gây ra. - Những bất hạnh trong cuộc sống con người. - Vị trí đoạn trích giảng: Phần cuối Tp. II- Nội dung chính 1. Xôcôlốp: * Chịu nhiều đau thương, mất mát: - Trước CT: gia đình hạnh phúc. - CT bùng nổ: + Bị thương 2 lần. + Bị đạy đoạ trong các trại giam. + Vợ chết, con chết. - Sau CT: Đơn độc, không niềm hy vọng. à Nỗi đau ngày càng lớn. Xôcôlốp cắn răng chịu đựng > bi kịch sâu sắc (tính chân thực). Xôcôlốp không ngừng vươn lên trong ý thức nhưng trong giấc ngủ, trong vô thức anh hoàn toàn bất lức -> bi kịch số phận -> tính chân thực của số phận con người sau chiến tranh. * Có lòng nhân hậu: Nhận bé Vania làm con (cưu mang một con người) -> tâm hồn bừng sáng, dịu bớt nỗi đau. à Tình thương + trách nhiệm -> sưởi ấm tâm hồn con người. => Kí ức luôn dày vò, cuộc đời vẫn tàn nhẫn > kiên cường. 2. Bé Vania: (Gợi ý để HS tự phân tích). 3. Suy nghĩ của tác giả: - Số phận con người phụ thuộc vào bản thân con người. Cần có tình thương, nghị lực để vượt qua số phận bi đát. - Thái độ cảm thông, chia sẻ. III- Tổng kết: - Tính cách Nga: Kiên cường, nhân hậu (Xôcôlốp). - Nghệ thuật trần thuật 2 ngôi kể đan xen. ÔN TẬP VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI I- Mục đích, yêu cầu: 1. Xác định những kiến thức cơ bản về: Tác giả, tác phẩm, đoạn trích đã học và nắm vững những kiến thức ấy một cách có hệ thống. 2. Rèn kỹ năng tổng hợp, khái quát. II- Phương tiện thực hiện - Giáo án, SGK, tài liệu tham khảo. - PP: Gợi mở bằng câu hỏi. III- Tiến trình dạy học: Ổn định: Bài cũ: Tiến hành trong quá trình HD ôn tập. Bài mới: GV hướng dẫn HS hoàn thành bảng tóm lược. HS hoàn thành bảng: Bổ sung theo gợi ý của GV. Hướng dẫn: * Nắm chắc kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm VHNN. * Xem lại bài Trả bài số 7: - Xác định yêu cầu của bài. - Lập dàn bài khái quát.