Giáo án Ngữ văn 6 - Bài 2 - Tiết 8: Tìm hiểu chung về văn tự sự

Ngày soạn:22 /8/2012 Ngày giảng: 30 /8/2012 Bài 2. Tiết 8 Tìm hiểu chung về văn tự sự A.. Mục tiêu 1. Mục tiêu chung - Có hiểu biết bước đầu về văn tự sự - Vận dụng kiến thức đã học để đọc- hiểu và tạo lập văn bản - Có ý thức sử dụng kiểu văn bản tự sự đúng mục đích giao tiếp 2. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng a. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm ( phương thúc) biểu đạt của văn tự sự. b. Kĩ năng - Nhận biết được các văn bản tự sự; - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể chuyện, sự, người. B. Các KNScơ bản được giáo dục trong bài -Tự nhận thức, ra quyết định, giao tiếp, đảm nhiệm trách nhiệm, hợp tác, tư duy sáng tạo, tìm kiếm hỗ trợ, quản lí thời gian, giải quyết vấn đề.. II. Đồ dùng dạy học GV: Bảng phụ III. Phương pháp: Thông báo giải thích, phân tích ngôn ngữ ( quy nạp, diễn dịch), rèn luyện theo mẫu - KTDH “ Động não”, “ khăn trải bàn” IV. Các bước lên lớp 1. OĐTC: 2. Kiểm tra đầu giờ (1p) - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động 1: Khởi động(2’) - Cách tiến hành: H: Trong văn bản Thánh Gióng các em đã học ở tiết 5,6, văn bản này kể về sự việc gì? HS: TL GV: Nx, chốt - PTBĐ là kể ra các sự kiện theo quan hệ nào đấy - Văn bản TG là văn bản tự sự - Văn tự sự là gì Hoạt động của GV-HS TG Nội dung chính Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới - Mục tiêu: + Phân tích bài tập chỉ ra Ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự. - Cách tiến hành: GV: Sử dụng bảng phụ có ghi các câu hỏi trên b.tập H: Trong cuộc sống hàng ngày ta thường nghe những yêu cầu và những câu hỏi: - Bà ơi . kể chuyện cổ tích cho cháu nghe đi! - Cậu kể cho mình nghe Lan là người như thế nào? - Ban An gặp chuyện gì mà thôi học nhỉ? Gặp những trường hợp như thế theo em , người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì? HS: HĐCN, trả lời GV: NX, chốt ý H: Trong những trường hợp trên, câu chuyện có phải có một ý nghĩa nào đó VD: nếu muốn cho bạn biết Lan là một người bạn tốt, người được hỏi phải kể những việc như thế nào về Lan? Vì sao? Nếu người trả lời kể một câu chuyện về An mà không liên quan tới việc thôi học của An thì có thể coi là câu chuyện có ý nghiã được không? Vì sao? HS: HĐCN, trả lời GV: NX, bổ sung Để trả lời các câu hỏi trên, người ta cần phải sử dụng thể văn tự sự- kể chuyện. Nghĩa là để đáp ứng yêu cầu tìm hiểu sự việc, con người , cuâu chuyện của người nghe, người đọc đó là phương thức tự sự. H: Truyện Thánh Gióng là một văn bản tự sự kể về ai? ở thời điểm nào? làm việc gì? HS: HĐCN, trả lời GV: NX, bổ sung - Truyện TG kể về chú bé làng Gióng. Thời Hùng Vương thứ 6. Gióng đánh giặc Ân cøu nưíc. H: TruyÖn b¾t ®Çu tõ ®©u? diÔn biÕn như thÕ nµo? kÕt thóc ra sao? H·y liÖt kª c¸c sù viÖc cña truyÖn? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, chèt Chi tiÕt më ®Çu: Vî chèng n«ng d©n nghÌo lµng phï §æng ®· giµ råi mµ cha cã con. C¸c chi tiÕt biÓu hiÖn diÕn biÕn cña c©u chuyÖn: Bµ vî ra ®ång giÉm vµo vÕt ch©n l¹Thô thai kh¸c thưêng Giãng ra ®êi Ba n¨m kh«ng nãi, kh«ng ho¹t ®éngNghe tiÕng sø gi¶ C©u nãi ®Çu tiªn Yªu cÇu ®Çu tiªn C¶ lµng gióp ®ìGiãng lín m¹nh phi thưêngChiÕn ®Êu víi giÆc ¢n Roi s¾t gÉyNhæ tre lµm vò khݧuæi giÆc ®Õn ch©n nói Sãc S¬n Bay vÒ trêiBay vÒ trêi §ưîc phong thÇn, phong vư¬ng, d©n nhí ¬n ®êi ®êi. Chi tiÕt kÕt thóc Sù tÝch tre ®»ng ngµ, lµng Ch¸y. H: V× sao cã thÓ nãi truyÖn TG lµ truyÖn ngîi ca c«ng ®øc cña vÞ anh hïng lµng Giãng? HS: H§N, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung - TruyÖn thÓ hiÖn chñ ®Ò ®¸nh giÆc gi÷ nưíc cña ngêi ViÖt cæ: Qu¸ tr×nh trëng thµnh , lËp chiÕn c«ng, thµnh th¸nh cña vÞ anh hïng gi÷ nưíc ®Çu tiªn cña d©n téc ta. H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c s¾p xÕp c¸c sù viÖc cña truyÖn HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, chèt H: Tõ thø tù c¸c sù viÖc ®ã, em h·y suy ra ®Æc ®iÓm (c¸ch thøc) tù sù? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, chèt - §Æc ®iÓm: Tù sù ( kÓ chuyÖn) lµ phư¬ng thøc tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy dÉn ®Õn sù viÖc kia, cuèi cïng dÉn ®Õn mét kÕt thóc, mét ý nghÜa. - Tù sù gióp ngưêi kÓ gi¶i thÝc sù viÖc, t×m hiÓu con ngưêi, nªu vÊn ®Ò vµ bµy tá th¸i ®é khen chª. HS: 2 em ®äc ghi nhí vµ rót ra ®Æc ®iÓm, ý nghÜa cña phư¬ng thøc tù sù GV: nhÊn m¹nh l¹i Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp - Môc tiªu: + NhËn diÖn phư¬ng thøc tù sù + KÓ tãm t¾t vµ gi¶i thÝch ®ưîc yªu cÇu cña v¨n b¶n tù sù + Chỉ ra được nội dung tự sự và phân tích tác dung chi tiết tự sự trong văn bản đã học - C¸ch tiÕn hµnh: HS: §äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp 1 H: Trong truyÖn nµy phư¬ng thóc tù sù thÓ hiÖn nh thÕ nµo? C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, ch÷a H: X¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp H: Em h·y kÓ l¹i c©u chuyÖn vµ gi¶i thÝch v× sao ngêi ViÖt Nam tù xưng lµ con Rång, ch¸u Tiªn? H: H§CN, tr×nh bµy GV: NX, bæ sung, giíi thiÖu VD - Bµi tËp nµy tư¬ng ®èi khã v× ®ßi hái c¸c em ph¶i lùa chän chi tiÕt, s¾p xÕp chi tiÕt l¹i ®Ó gi¶i thÝch mét tËp qu¸n. V× kÓ nh»m giai thÝch lµ chÝnh, nªn kh«ng cÇn cô thÓ chi tiÕt- C¸c em cÇn kÓ tãm t¾t. 20 2 16 I. ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña phư¬ng thøc tù sù. 1. Bµi tËp ( SGK-T27) Bµi tËp 1 - Ngưêi kÓ: Th«ng b¸o, cho biÕt vµ gi¶i thÝch. - Ngưêi nghe: t×m hiÓu, biÕt Bµi tËp 2 T×m hiÓu truyÖn Th¸ng Giãng - Chi tiÕt më ®Çu - C¸c chi tiÕt biÓu hiÖn diÔn biÕn - Chi tiÕt kÕt thóc - ý nghÜa: TruyÖn thÓ hiÖn chñ ®Ò ®¸nh giÆc gi÷ nưíc cña ngêi ViÖt cæ. C¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau( Sù viÖc trưíc gi¶i thÝch sù viÖc sau) II. Ghi nhí ( SGK-T28) III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ( SGk-T28) Y/c: Phư¬ng thøc tù sù thÓ hiÖn ntn? ý nghÜa truyÖn? - Phư¬ng thøc tù sù: kÓ theo tr×nh tù thêi gian, sù viÖc nèi tiÕp nhau, kÕt thóc bÊt ngê. - ý nghÜa: + Ca ngîi trÝ th«ng minh, hiÓu biÕt cña «ng giµ. + Tư tưởng yªu cuéc sèng. Bµi tËp 4 ( SGK-T29) KÓ c©u chuyÖn ®Ó gi¶i thÝch v× sao ngưêi ViÖt Nam tù xng lµ con Rång, ch¸u Tiªn VD: Tæ tiªn cña ngưêi ViÖt xa lµ Hïng Vư¬ng lËp nưíc V¨n Lang, ®ãng ®« ë Phong Ch©u. Vua Hïng lµ con trai cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. Long Qu©n ngưêi L¹c ViÖt (B¾c Bé ViÖt Nam), m×nh rång,thưêng rong ch¬i ë Thuû Phñ. ¢u C¬ lµ con g¸i dßng hä thÇn N«ng, gièng Tiªn ë nói, phư¬ng B¾c. Long Qu©n vµ ¢u C¬ gÆp nhau, lÊy nhau, ¢u C¬ ®Î mét bäc trøng; tr¨m trøng në ra mét tr¨n ngưêi con, ngưêi con trưëng ®ưîc chän lµm vua Hïng ®êi ®êi nãi tiÕp lµm vua. Tõ ®ã ®Ó tưëng nhí tæ tiªn m×nh, ngưêi ViÖt Nam tù xưng lµ con Rång ch¸u Tiªn. 4. Tổng kết: (2p - Trình bày ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thúc tự sự ? - GV sơ kết bài học 5. HDHB: (1p) - Học bài trong vở ghi+SGk, làm các bài tập 2,3,5 ( SGK-T28,29) + Tập liệt kê chuỗi sự việc được kể trong truyện Bánh chưng, bánh giầy. - Đọc và tóm tắt , trả lời các câu hỏi đọc hiểu văn bản “ Sơn Tinh, Thuỷ Tinh”