Giáo án Ngữ văn 6 - Bài 31, Tiết 129: văn bản: Động phong nha

Bµi 31: TiÕt 129: V¨n b¶n: §éng PHong Nha TrÇn Hoµng A. Môc tiªu bµi häc: * Gióp häc sinh: - HiÓu, n¾m v÷ng v¨n b¶n nhËt dông. - C¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp léng lÉy, k× ¶o cña §éng Phong Nha. - Cã th¸i ®é yªu quÝ, tù hµo, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ danh lam th¾ng c¶nh. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch tõ ng÷, h×nh ¶nh ®Æc s¾c.TÝch hîp víi phÇn tËp lµm v¨n ë tr×nh tù miªu t¶, víi c¸c v¨n b¶n kh¸c cïng viÕt vÒ ®éng Phong Nha ( Bµi th¬ “§éng Phong Nha” cña Tè H÷u) B. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. æn ®Þnh tæ chøc: 1.1 KiÓm tra sÜ sè. 1.2 KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi. GV ®Æt c©u hái ®Ó dÉn vµo bµi: §Õn nay ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu di s¶n v¨n hãa, danh lam th¾ng c¶nh ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi. Em nµo cã thÓ giíi thiÖu cho c¶ líp biÕt c¸c di s¶n ®ã kh«ng? HS. Tr¶ lêi, bæ sung ý kiÕn, Sau khi häc sinh tr¶ lêi gi¸o viªn chèt dÉn vµo bµi míi: C¸c di s¶n v¨n hãa thÕ giíi cña ViÖt Nam gåm: VÞnh H¹ Long, Cè ®« HuÕ, Th¸nh ®Þa MÜ S¬n, Phè Cæ Héi An, Nh· nh¹c Cung §×nh HuÕ, Cång Chiªng T©y Nguyªn vµ c¶ quÇn thÓ rõng quèc gia Phong Nha – KÎ Bµng. Nãi ®Õn di s¶n Phong Nha – KÎ Bµng kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn ®éng Phong Nha. §Ó biÕt t¹i sao ®éng Phong Nha l¹i ®­îc c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi, thÇy trß chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu trong tiÕt häc nµy qua v¨n b¶n " §éng Phong Nha cña t¸c gi¶ TrÇn Hoµng. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn t×m hiÓu chung v¨n b¶n: GV: H­íng dÉn häc sinh c¸ch ®äc v¨n b¶n :V¨n b¶n “ §éng Phong Nha” lµ mét v¨n b¶n nhËt dông. Trong v¨n b¶n cã sö dông kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nh­ tù sù, miªu t¶, thuyÕt minh…V× vËy, chóng ta nªn ®äc v¨n b¶n theo giäng kÓ, kÕt hîp víi miªu t¶, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÎ ®Ñp léng lÉy, k× ¶o cña §éng Phong Nha. GV: §äc mÉu mét ®o¹n, sau ®ã gäi 3 häc sinh ®äc tiÕp ®Õn hÕt. Cïng lóc ®ã chiÕu h×nh ¶nh vÒ ®éng Phong Nha . GV: NhËn xÐt c¸ch ®äc cña häc sinh. - Nghe, nhí ®Ó ®äc cho ®óng. - 3 häc sinh ®äc diÔn c¶m, to, râ. C¶ líp nghe ®ång thêi quan s¸t tranh , cè g¾ng t­ëng t­îng, c¶m nhËn vÎ ®Ñp léng lÉy, k× ¶o cña ®éng Phong Nha. I .§äc – t×m hiÓu chung §äc: GV: Trong v¨n b¶n cã nhiÒu tõ, côm tõ lµ thuËt ng÷ chuyªn m«n cña mét sè ngµnh. ë ®©y, thÇy l­u ý c¸c em c¸c tõ “§Ö nhÊt k× quan Phong Nha”, “V©n nhò”, “Nguyªn sinh”, “K× ¶o”( Gi¸o viªn chiÕu c¸c tõ trªn lªn ph«ng) GV: Gi¶i thÝch thªm vÒ tõ “Phong Nha”.( “Phong”: nhän; l­îc. “Nha”: r¨ng. => §éng Phong Nha lµ ®éng r¨ng nhän hay cßn gäi lµ ®éng r¨ng l­îc Ú VÝ víi h×nh d¸ng c¸c th¹ch nhò trong ®éng. ? Theo em, v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn, néi dung mçi phÇn lµ g×? GV: Sö dông m¸y chiÕu kiÕn thøc lªn ®Ó häc sinh kh¾c s©u. GV: §Ó hiÓu râ h¬n vµ c¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp cña ®éng Phong Nha, thÇy trß chóng ta cïng t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n theo bè côc trªn. Mét häc sinh ®äc to râ ®Ó c¶ líp nghe, nhí. C¸c häc sinh kh¸c nghe, theo dâi SGK/147 Tr¶ lêi c¸ nh©n, nhËn xÐt, bæ sung vµ ghi nhanh kÕt qu¶. T×m hiÓu chó thÝch: - “§Ö nhÊt k× quan Phong Nha” - “V©n nhò” - “Nguyªn sinh” - “K× ¶o” 3. Bè côc: 3 phÇn a. PhÇn 1: Tõ ®Çu…. “ n»m r¶i r¸c”. Giíi thiÖu vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®­êng vµo ®éng Phong Nha. b. PhÇn 2: TiÕp theo…. “ n¬i c¶nh chïa ®Êt Bôt”. C¶nh t­îng §éng Phong Nha. c. PhÇn 3: §o¹n cßn l¹i. Gi¸ trÞ cña ®éng Phong Nha. Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n . ? Em h·y cho biÕt §éng Phong Nha n»m ë ®©u? GV: Giíi thiÖu thªm c¸ch ®i tõ Hµ Néi ®Õn ®éng Phong Nha. GV: Chèt liªn hÖ víi c¸c hang ®éng kh¸c ( §éng Thiªn Cung ë VÞnh H¹ Long, ®éng H­¬ng TÝch ë chïa H­¬ng) ®Ó häc sinh hiÓu t¹i sao ®éng Phong Nha ®­îc coi lµ " §Ö nhÊt k× quan". ?§Ó vµo chiªm ng­ìng vÎ ®Ñp cña ®éng chóng ta cã thÓ ®i thÕ nµo? GV: (Chèt chuyÓn ý) Hai con ®­êng dÉn du kh¸ch vµo th¨m ®éng Phong Nha lµ hai con ®­êng cã phong c¶nh hÕt søc t­¬i ®Ñp. Cã thÓ nãi bøc tranh phong c¶nh h÷u t×nh trªn ®­êng ®Õn víi rõng quèc gia Phong Nha – KÎ Bµng ®· g©y sù chó ý n¬i du kh¸ch. §Ó thÊy ®­îc vÎ ®Ñp cña ®éng Phong Nha, thÇy trß chóng ta cïng t×m hiÓu phÇn tiÕp theo. Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu vÎ ®Ñp cña §éng Phong Nha: GV: Nh­ vËy, chóng ta ®· biÕt §éng Phong Nha thuéc tØnh Qu¶ng B×nh ë MiÒn Trung n­íc ta. VËy b©y giê thÇy mêi c¸c em cïng ®Õn tham quan ®éng.(GV chiÕu ®o¹n phim lªn cho häc sinh xem ®Ó c¸c em thÊy ®­îc vÎ ®Ñp cña §éng Phong Nha. ? T¸c gi¶ ®· miªu t¶ ®éng kh« vµ ®éng n­íc nh­ thÕ nµo ? GV: ChiÕu lªn ph«ng, chèt gi¶ng: C¸ nh©n tr¶ lêi, bæ sung ý kiÕn. Ghi nhanh kÕt qu¶ vµo vë. C¸ nh©n tr¶ lêi, bæ sung ý kiÕn. Ghi nhanh kÕt qu¶ vµo vë. HS quan s¸t , c¶m nhËn vÎ ®Ñp cña ®éng. Liªn hÖ ®Õn néi dung bµi häc C¸ nh©n tr¶ lêi, bæ sung ý kiÕn. Nghe, ghi ý chÝnh. II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n: 1. Giíi thiÖu vÒ ®éng Phong Nha: a. VÞ trÝ: §éng Phong Nha thuéc khèi nói ®¸ v«i KÎ Bµng ë T©y Qu¶ng B×nh. §­îc gäi lµ ®Ö nhÊt kú quan. b. §­êng vµo ®éng: Cã hai con ®­êng: + §­êng thñy: Ng­îc dßng s«ng Gianh råi ®i vµo s«ng Son lµ ®Õn n¬i. + §­êng bé : Theo ®­êng sè 2 ®Õn bÕn s«ng Son råi ®i thuyÒn kho¶ng ba m­¬i phót lµ ®Õn n¬i. c. Toµn c¶nh ®éng Phong Nha: c1. C¶nh bªn trong ®éng Phong Nha §éng kh«: - Cao 200 mÐt. - X­a lµ dßng s«ng ngÇm cßn nay lµ “ nh÷ng vßm ®¸ tr¾ng v©n nhò vµ v« sè cét ®¸ xanh mµu ngäc bÝch ãng ¸nh.” §éng n­íc: - Cã mét con s«ng ngÇm dµi ch¶y suèt ngµy ®ªm d­íi nói ®¸ v«i. - Nèi KÎ Bµng vµ khu rõng nguyªn sinh. - S«ng s©u, n­íc rÊt trong. - Khi vµo ®éng n­íc ph¶i mang theo ®Ìn, ®uèc. â Miªu t¶ kh¸i qu¸t. GV:Tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn nhãm c¸c c©u hái sau: 1.a.Em h·y cho biÕt ®éng chÝnh ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo?( t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ®éng chÝnh vµ nhËn xÐt) b.C¶nh bªn ngoµi ®éng cã vÎ ®Ñp nh­ thÕ nµo? 2. Cã ý kiÕn cho r»ng: “ C¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ rÊt hîp lÝ, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao ®èi víi ng­êi ®äc”. Em cã ®ång ý kh«ng? V× sao? GV: Tr×nh tù miªu t¶ cña t¸c gi¶ rÊt hîp lý. ViÖc miªu t¶ theo tr×nh tù kh«ng gian (tõ xa ®Õn gÇn, tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ ) cïng víi phÐp liÖt kª ®· kh¾c häa c¶nh s¾c Phong Nha võa k× vÜ võa hÕt søc gÇn gòi ®ång thêi kÝch thÝch trÝ t­ëng t­îng phong phó cña du kh¸ch. Qua v¨n b¶n nµy mét lÇn n÷a chóng ta l¹i thÊy trong v¨n miªu t¶ viÖc chän tr×nh tù miªu t¶ hîp lÝ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®Õn sù thµnh c«ng cña v¨n b¶n. GV b×nh: D­íi ngßi bót cña t¸c gi¶ TrÇn Hoµng, vÎ ®Ñp cña ®éng Phong Nha hiÖn lªn võa cã nÐt hoang s¬, bÝ hiÓm võa thanh tho¸t vµ giµu chÊt th¬ nhê sù hßa tÊu cña ©m thanh " kh¸c nµo tiÕng ®µn, tiÕng chu«ng n¬i c¶nh chïa, ®Êt Bôt." nh­ nhµ th¬ Tè H÷u ®· viÕt: "M¸i chÌo ®­a ta qua rÌm ®¸ thªu hoa Ng¾m nh÷ng tiªn nga ngùc trÇn m¬ méng Nh÷ng vÞ phËt ®iÒm nhiªn ph¬i bông Bªn nh÷ng th»ng quØ d÷ nhe nanh §éng tá mê nghe giã hó luån quanh Nh­ s¸o tù trêi xanh thæi linh hån cho ®¸ ThuyÒn cø tr«i.. Ta ngåi nghe con s«ng k× l¹ Ch¶y lÆng thÇm trong nói th¼m hang s©u." Líp chia thµnh 4 nhãm ®Ó tiÕn hµnh th¶o luËn. Nhãm 1+2 th¶o luËn c©u hái 1, nhãm 3 + 4 th¶o luËn c©u hái 2. §¹i diÖn ghi ra giÊy sau 3 phót c¸c nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nghe, bæ sung . Häc sinh nghe, ghi nhanh ý chÝnh, nhí ®Ó vËn dông vµo bµi viÕt v¨n t¶ c¶nh. Häc sinh nghe, c¶m thô c¸i hay, thÊy ®­îc c¸i ®Ñp cña ®éng Phong Nha. - Gåm 14 buång th«ng nhau. - CÊu t¹o: + §¸ nhiÒu h×nh khèi: khèi h×nh con gµ, khèi h×nh con cãc, khèi xÕp thµnh ®èt tróc dùng ®øng, khèi mang h×nh m©m x«i, khèi mang h×nh c¸i kh¸nh, tiªn «ng ®¸nh cê... + Mµu s¾c: Th¹ch nhò huyÒn ¶o, lãng l¸nh nh­ kim c­¬ng, phong lan xanh biÕc. + B·i c¸t, b·i ®¸ réng vµ ®Ñp. âMiªu t¶ chi tiÕt, ®a d¹ng, phong phó, gîi t¶, sinh ®éng, hÊp dÉn. => §©y lµ ®éng chÝnh. c2.C¶nh bªn ngoµi ®éng: - TiÕng nãi, tiÕng n­íc nh­ tiÕng ®µn, tiÕng chu«ng n¬i c¶nh chïa ®Êt Bôt. - Nh­ thÕ giíi cña tiªn c¶nh. NghÖ thuËt: - Tr×nh tù kh«ng gian ( tõ xa ®Õn gÇn, tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ ). - BiÖn ph¸p liÖt kª.( h×nh khèi, mµu s¾c, ©m thanh) - So s¸nh ®éc ®¸o, gîi h×nh ¶nh S¬ kÕt: VÎ ®Ñp cña ®éng Phong Nha lµ vÎ ®Ñp léng lÉy vµ k× ¶o, võa hoang s¬ bÝ hiÓm, võa thanh tho¸t vµ giµu chÊt th¬. Ho¹t ®éng 5:H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu gi¸ trÞ cña ®éng Phong Nha: ? Qua lêi ph¸t biÓu cña nhµ th¸m hiÓm Hao – yít Lim – be vµ b¸o c¸o khoa häc cña Héi ®Þa lÝ Hoµng gia Anh, ®éng Phong Nha ®­îc ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo? §Þnh h­íng: §éng dµi vµ ®Ñp, cã b¶y c¸i nhÊt: Hang ®éng dµi nhÊt, cöa hang cao vµ réng nhÊt,b·i c¸t b·i ®¸ réng vµ ®Ñp nhÊt, hå ngÇm ®Ñp nhÊt, hang kh« réng vµ ®Ñp nhÊt,th¹ch nhò tr¸ng lÖ vµ k× ¶o nhÊt, s«ng ngÇm dµi nhÊt. ? Víi vÎ ®Ñp cña m×nh, ®éng Phong Nha ®· mang l¹i nh÷ng gi¸ trÞ g×? GV: Tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn ®Ó rót ra th¸i ®é vµ tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n ®èi víi ®éng Phong Nha nãi riªng c¸c di s¶n v¨n ho¸ nãi chung. ? §Ó ®éng Phong Nha nãi riªng vµ c¸c danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n­íc nãi chung lu«n t­¬i ®Ñp, mçi chóng ta cÇn lµm g×? GV: Chèt kiÕn thøc, liªn hÖ tr¸ch nhiÖm cña häc sinh trong viÖc gi÷ g×n, b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. Häc sinh ph¸t hiÖn, ®äc l¹i lêi ph¸t biÓu cña «ng tr­ëng ®oµn th¸m hiÓm H«i ®Þa lÝ Hoµng Gia Anh. Tr¶ lêi theo sù c¶m nhËn cña c¸ nh©n, bæ sung ý kiÕn, ghi ý chÝnh. Häc sinh lµm viÖc theo nhãm nhá. Mçi nhãm 2 bµn lµm viÖc trong vßng 1 phót. Sau khi th¶o luËn cö ®¹i diÖn tr×nh bµy c¸c nhãm kh¸c bæ sung. 2. Gi¸ trÞ cña ®éng Phong Nha: - V¨n hãa: Lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi. - Kinh tÕ + Du lÞch. + Th¸m hiÓm. + Nghiªn cøu khoa häc. => Lu«n tù hµo, cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n, ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Sau khi häc sinh tr¶ lêi gi¸o viªn chiÕu ®o¹n phim nh÷ng lêi ph¸t biÓu cña ng­êi d©n Qu¶ng B×nh cho häc sinh quan s¸t. Sau khi häc sinh quan s¸t ®o¹n phim gi¸o viªn b×nh më réng: Nh÷ng suy nghÜ trªn ®©y cña l·nh ®¹o vµ nh©n d©n Qu¶ng B×nh cã lÏ còng chÝnh lµ suy nghÜ cña tÊt c¶ nh÷ng ng­êi d©n ViÖt Nam. NÕu ng­êi d©n Qu¶ng B×nh tù haß vÒ ®éng Phong Nha th× tÊt c¶ chóng ta lu«n tù hµo v× ë ®©u trªn ®Êt n­íc ta còng cã c¶nh ®Ñp víi: " Giã ®­a cµnh tróc la ®µ TiÕng chu«ng TrÊn Vò, canh gµ Thä X­¬ng MÞt mï khãi táa ngµn s­¬ng, NhÞp chµy Yªn Th¸i, mÆt g­¬ng T©y Hå." Hay: " §­êng v« xø NghÖ quanh quanh, Non xanh n­íc biÕc nh­ tranh häa ®å" Vµ cµng tù hµo bao nhiªu chóng ta l¹i cµng nhËn thøc râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa tinh thÇn ®ã bÊy nhiªu. Ho¹t ®éng 6: H­íng dÉn tæng kÕt v¨n b¶n: ? Qua viÖc t×m hiÓu v¨n b¶n, c¸c em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ ®éng Phong Nha ? GV: Chèt néi dung tæng kÕt lªn ph«ng gäi 1 -2 häc sinh nh¾c l¹i. GV chèt toµn bµi: Qua tiÕt häc nµy chóng ta ®· hiÓu t¹i sao ®éng Phong Nha l¹i ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi. ThÇy mong r»ng sau tiÕt häc nµy mçi chóng ta l¹i cµng tù hµo h¬n vÒ tæ quèc ViÖt Nam. Vµ thÇy hi väng mét ngµy kh«ng xa chóng ta sÏ ®­îc ®Æt ch©n ®Õn " §Ö nhÊt k× quan Phong Nha" ®Ó ®­îc chiªm ng­ìng vÎ ®Ñp k× vÜ cña nã. Ho¹t ®éng 7: H­íng dÉn häc sinh cñng cè vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ. GV sö dông s¬ ®å ®Ó cñng cè toµn bé néi dung kiÕn thøc cña bµi. GV tæ chøc cho häc sinh ®iÒn vµo s¬ ®å nh÷ng néi dung chÝnh cña bµi. ( Xem phÇn phô lôc ) GV: Ra bµi tËp, dÆn dß c«ng viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. Häc sinh quan s¸t phim, ghi nhí. Häc sinh nghe, ghi nhí C¸ nh©n tr¶ lêi, bæ sung c¸c em kh¸c ghi l¹i kÕt qu¶. Häc sinh nghe, l¾ng s©u kiÕn thøc. Häc sinh ®iÒn th«ng tin chÝnh cña bµi häc vµo giÊy vµ d¸n vµo s¬ ®å. Häc sinh nghe, ghi nhí vÒ nhµ thùc hiÖn. III.Tæng kÕt: B»ng nh÷ng tõ ng÷ gîi h×nh gîi c¶m cïng víi tr×nh tù miªu t¶ hîp lÝ, t¸c gi¶ TrÇn Hoµng ®· gióp ng­êi ®äc hiÓu ®éng Phong Nha ®­îc xem lµ k× quan thø nhÊt, ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi. Tõ ®ã, chóng ta thªm tù hµo vµ thªm yªu Tæ Quèc ViÖt nam giµu vµ ®Ñp. IV. Cñng cè – dÆn dß: 1. Cñng cè: S¬ ®å cñng cè kiÕn thøc  2.DÆn dß: - VÒ nhµ viÕt ®o¹n v¨n giíi thiÖu ®éng Phong Nha theo c¶m nhËn cña b¶n th©n. - ¤n l¹i néi dung bµi häc. - So¹n bµi " ¤n tËp vÒ dÊu c©u"