Giáo án Ngữ văn 6 - Bài 4 - Tiết 15 Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

Ngµy so¹n:11/9/2012 Ngµy gi¶ng: 14 /9/2012 Bµi 4 - TiÕt 15 Chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù A. Môc tiªu` 1. Mục tiêu chung - Trình bày được thế nào là chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự - Hiểu mối quan hệ giữa sự việc và chủ đề - Nghiªm tóc vËn dông c¸ch x¸c ®Þnh chñ ®Ò, lËp dµn bµi vµo bµi v¨n tù sù 2. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng a. KiÕn thøc: - Tr×nh bµy vµ hiÓu ®ù¬c yªu cÇu vÒ sù thèng nhÊt chñ ®Ò trong v¨n tù sù. - Nªu ®­îc nh÷ng biÓu hiÖn cña mèi quan hÖ gi÷a sù viÖc vµ chñ ®Ò trong v¨n tù sù. - Tr×nh bµy ®­îc bè côc cña v¨n TS. b. KÜ n¨ng: - T×m ®­îc chñ ®Ò vµ dµn bµi trong mét bµi v¨n tù sù, viÕt ®­îc më bµi cho bµi v¨n tù sù. B. §å dïng d¹y häc GV: B¶ng phô HS : Soạn theo yêu cầu C. Ph­¬ng ph¸p/ KTDH: 1.Phương pháp thông báo giải thích 2. Phương pháp quy nạp( KT đặt câu hỏi, KT động não) 3.Phương pháp thảo luận nhóm ( Ktchia nhóm, giao nhiệm vụ) D. Các bước lên lớp 1. O§TC: 2. KiÓm tra ®Çu giê: (5p) H: Tr×nh bµy sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù? HS: (ghi nhí sgk) 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Hoạt động1: Khởi động (2’) H: VÊn ®Ò chÝnh trong v¨n b¶n: S¬n Tinh , Thuû Tinh lµ g× ? V¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? - Hs: Cuéc giao tranh gi÷a S¬n Tinh , Thuû Tinh ... Gi¶i thÝch hiÖn t­îng lò lôt...V¨n b¶n gåm 3 phÇn . - Gv gi¶ng: Muèn hiÓu mét bµi v¨n tù sù tr­íc hÕt ng­êi ®äc cÇn n¾m ®­îc chñ ®Ò cña bµi , sau ®ã lµ t×m hiÓu bè côc cña bµi v¨n. VËy chñ ®Ò lµ g× ? Bè côc cã ph¶i lµ dµn ý kh«ng ? Lµm thÕ nµo cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chñ ®Ò vµ dµn ý cña t¸c phÈm tù sù ? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em tr¶ lêi c©u hái . Ho¹t ®éng cña GV-HS TG Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi Môc tiªu: + Ph©n tÝch truyÖn TuÖ TÜnh + Tr×nh bµy ®­îc chñ ®Ò, sù thèng nhÊt cña chñ ®Ò, dµn bµi cña truyÖn §å dïng d¹y häc:B¶ng phô C¸ch tiÕn hµnh: HS ®äc bµi v¨n 1 ( T44) H: Bµi v¨n kÓ chuyÖn g×? Bµi v¨n cã ph¶i lµ bµi v¨n tù sù hay kh«ng? V× sao? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung - §©y lµ bµi v¨n tù sù, v× cã dÇu, cuèi, sù viÖc nµy nä sang sù viÖc kia H: ViÖc TuÖ TÜnh ­u tiªn cho em bÐ tr­íc, nãi lªn phÈm chÊt g× cña TuÖ TÜnh? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung - HÕt lßng th­¬ng yªu ng­êi nghÌo, kh«ng ph©n biÖt giÇu nghÌo. H: Trong phÇn th©n bµi cã mÊy sù viÖc chÝnh? Sù viÖc Êy thÓ hiÖn chñ ®Ò g×? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung - 2 sù viÖc - Tõ chèi ch÷a bÖnh cho ng­êi nhµ giµu tr­íc, v× «ng ta bÖnh nhÑ. - Ch÷a ngay cho con trai «ng n«ng d©n v× con trai «ng bÖnh nÆng h¬n H: VÊn ®Ò chñ yÕu mµ ng­êi kÓ muèn kÓ trong v¨n b¶n nµy lµ g×? - VËy chñ ®Ò lµ g×? Trong bµi v¨n chñ ®Ò ®­îc thÓ hiÖn trùc tiÕp qua c©u v¨n nµo? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung - VÊn ®Ò: “...TuÖ TÜnh lµ 1 danh y hÕt lßng th­¬ng yªu gióp ®ì ng­êi bÖnh” - C©u thÓ hiÖn chñ ®Ò: HÕt lßng th­¬ng yªu gióp ®ì ng­êi bÖnh: Ng­êi ta cøu gióp nhau lóc ho¹n n¹n sao l¹i nã lµ chuyÖn ©n huÖ H: Qua ®ã em thÊy chñ ®Ò ®­îc thÓ hiÖn qua c¸ch nµo? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung H: NÕu TuÖ TÜnh l¹i cø thùc hiÖn ch÷a bÖnh theo thø tù ai ®Õn tr­íc ch÷a tr­íc, ai ®Õn sau ch÷a sau th× chñ ®Ò truyÖn ntn? - Gi÷a chñ ®Ò vµ sù viÖc cã mèi quan hÖ víi nhau kh«ng ? t¹i sao? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung, ghi b¶ng TuÖ TÜnh vµ hai ng­êi bÖnh ( nh¾c tíi 3 nh©n vËt chÝnh) TÊm lßng th­¬ng ng­êi cña thÇy thuèc TuÖ TÜnh ( kh¸i qu¸t phÈm chÊt TuÖ TÜnh) Y ®øc TuÖ TÜnh. ( Nh©n vËt trung t©m cña truyÖn ) H: Cho c¸c nhan ®Ò trªn em h·y chän nhan ®Ò thÝch hîp vµ nªu lÝ do? Em cã thÓ ®Æt nhan ®Ò kh¸c cho bµi v¨n trªn kh«ng? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung, ghi - Cã thÓ mét chñ ®Ò cã c¸ch gäi kh¸c nhau nh»m kh¸i qu¸t khÝa c¹nh. VD: HÕt lßng v× ng­êi bÖnh - Ai nguy hiÓm h¬n th× ch÷a tr­íc H: C¨n cø vµo ®©u cã thÓ ®Æt tªn cho v¨n b¶n? c©u chñ ®Ò cña v¨n b¶n th­êng n»m ë vÞ trÝ nµo trong v¨n b¶n? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung, ghi - C©u chñ ®Ò th­êng cã vÞ trÝ: ë ®Çu v¨n b¶n, cuèi v¨n b¶n còng cã thÓ to¸t lªn tõ néi dung v¨n b¶n mµ kh«ng h¼n lµ c©u nµo trong v¨n b¶n. LÖnh: Theo dâi vµo bµi v¨n H: Cho biÕt ®©y cã ph¶i lµ mét bµi viÕt hoµn chØnh kh«ng? T¹i sao? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung H: C¸c phÇn MB, TB, KB trªn ®©y thùc hiÖn yªu cÇu g× cña bµi v¨n tù sù? HS: H§CN, tr¶ lêi GV: NX, bæ sung, ghi H: Chñ ®Ò cña bµi v¨n tù sù lµ g×? Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù gçm mÊy phÇn? Mçi phÇn thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu nµo? HS: H§CN, tr¶ lêi GV KÕt luËn Dµn bµi : MB, TB, KB HS: §äc, kh¸i qu¸t kiÕn thøc c¬ b¶n GV KÕt luËn Chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù. Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp - Môc tiªu: + X¸c ®Þnh yªu cÇu vµ gi¶i bµi tËp - C¸ch tiÕn hµnh: GV:sö dông KTDH “ Kh¨n tr¶i bµn” HS: H§N nhá theo tæ, (5’). B¸o c¸o + Tæ 1: phÊn a + Tæ 2: phÊn b + Tæ 3: phÊn c GV ch÷a 25 2 12 I. T×m hiÓu chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù 1. T×m hiÓu chñ ®Ò - Chñ ®Ò lµ vÊn ®Ò chñ yÕu mµ ng­êi viÕt muèn ®Æt ra cho v¨n b¶n. - C¸ch thÓ hiÖn chñ ®Ò: + qua lêi ph¸t biÓu, lêi giíi thiÖu cña ng­êi kÓ. + qua viÖc lµm - C¨n cø vµo chñ ®Ò cã thÓ ®Æt tªn cho v¨n b¶n 2. T×m hiÓu dµn bµi - Më bµi: Giíi thiÖu TuÖ TÜnh lµ danh y tµi giái, giµu t×nh th­¬ng. Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt, sù viÖc - Th©n bµi: + TuÖ TÜnh chuÈn bÞ ®i ch÷a bÖnh cho nhµ quý téc. + Ch÷a cho chó bÐ con nhµ n«ng tr­íc råi míi ch÷a cho nhµ quý téc. KÓ diÔn biÕn cña sù viÖc. - KÕt bµi: + TuÖ TÜnh véi ®i ch÷a cho nhµ quý téc KÓ kÕt côc sù viÖc. III. Ghi nhí ( SGK-T46) IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ( SGK-T45) T×m hiÓu truyÖn “ PhÇn th­ëng” a, Chñ ®Ò: Tè c¸o tªn cËn thÇn gian tham, ca ngîi trÝ th«ng minh cña ng­êi n«ng d©n. - Sù viÖc tËp trung cho chñ ®Ò: c©u nãi cña ng­êi n«ng d©n víi vua: “ xin ®­îc th­ëng so....” b, Bè côc: 3 phÇn - MB: c©u 1 - TB: TiÕp..., “ hai m­¬i n¨m” - KB: c©u cuèi c, So s¸nh víi truyÖn TuÖ TÜnh * Gièng: - KÓ theo trËt tù thêi gain - 3 phÇn râ rÖt - Ýt hµnh ®éng nhiÒu ®èi tho¹i * Kh¸c: - Nh©n vËt trong “ PT” Ýt h¬n - Chñ ®Ò : “ PT” lé râ ë MB - KÕt thóc “ PT” bÊt ngê thó vÞ. 4. Tæng kÕt: (3’) - Chñ ®Ò vµ dµn bµi cña bµi v¨n tù sù lµ g×? - GV ®­a bµi tËp « ch÷ cho HS gi¶i thÝch - GV s¬ kÕt néi dung bµi häc HDHB: (1p) Häc bµi vë ghi+SGK Lµm bµi tËp 2 SGK §o¹c hiÓu soan bµi : T×m hiÓu chñ ®Ò vµ c¸ch lµm bµi v¨n tù sù