Giáo án Ngữ văn 6 - Học kỳ II

BAØI 1 (Tuaàn 1) TIEÁT 1 : Vaên baûn : (Truyeàn thuyeát) KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh hieåu theá naøo laø truyeàn thuyeát. Hieåu noäi dung, yù nghóa vaø nhöõng chi tieát töôûng töôïng kì aûo cuûa truyeän. Reøn kyõ naêng ñoïc – keå chuyeän. Troïng taâm: HS caàn thaáy ñaây laø moät caâu chuyeän nhaèm giaûi thích nguoàn goác daân toäc Vieät Nam, ca ngôïi toå tieân, daân toäc, qua ñoù bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát cuûa daân toäc Vieät Nam ta. CHUAÅN BÒ: GV: SGK+SGV+TRANH HS: SGK+ Taäp soaïn CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP: OÅn ñònh lôùp : Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra taäp cuûa HS. Baøi môùi : TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG HOAÏT ÑOÄNG 1: Tìm hieåu khaùi nieäm truyeàn thuyeát: GV môøi HS ñoïc phaàn chuù thích (*) trong saùch giaùo khoa trang 7. HOAÏT ÑOÄNG 2: Ñoïc -hieåu vaên baûn. GV ñoïc (1 phaàn) à HS ñoïc tieáp. [?] Hình aûnh Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô ñöôïc giôùi thieäu ra sao? - HS döïa vaøo sgk traû lôøi. [?] Haõy tìm nhöõng chi tieát trong truyeän theå hieän tính chaát kì laï, lôùn lao, ñeïp ñeõ cuûa hình töôïng Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô? -HS tìm vaø traû lôøi. [?] Vieäc keát duyeân cuûa Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô cuøng vieäc AÂu Cô sinh nôû coù gì kì laï? -HS tìm vaø traû lôøi. [?] Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô chia con nhö theá naøo vaø ñeå laøm gì? -HS tìm vaø traû lôøi. [?]Theo truyeän naøy thì ngöôøi Vieät Nam ta laø con chaùu cuûa ai? Em coù suy nghó gì veà ñieàu naøy? - HS phaân tích vaø töï phaùt bieåu. [?] Theo em cô sôû lòch söû cuûa truyeän “Con Roàng Chaùu Tieân” laø gì? -HS traû lôøi: Döïa vaøo tình hình daân toäc VN (54 daân toäc). [?] Emhieåu theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng kì aûo? Haõy noùi roõ vai troø cuûa caùc chi tieát naøy trong truyeän? - GV gôïi yù, cho HS thaûo luaän ñeå ruùt ra yù nghóa truyeän. Truyeàn thuyeát laø gì? SGK trang 7 Tìm hieåu – Phaân tích: Nhaân vaät: Laïc Long Quaân: noøi roàng AÂu Cô: gioáng Tieân Dieãn bieán: - Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô keát nghóa vôï choàng - AÂu Cô sinh ra boïc tröùng à nôû ra 100 con trai khoâi ngoâ, khoûe maïnh: 50 con theo cha xuoáng bieån, 50 con theo meï leân nuùi. - Döïng nöôùc Vaên Lang, ngöôøi con tröôûng laáy hieäu Huøng Vöông, ñoùng ñoâ ôû Phong Chaâu. YÙ nghóa truyeän: Truyeän Con Roàng Chaùu Tieân coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng kyø aûo (nhö hình töôïng caùc nhaân vaät thaàn coù nhieàu pheùp laï vaø hình töôïng boïc traêm tröùng …) nhaèm giaûi thích, suy toân nguoàn goác gioáng noøi vaø theå hieän yù nguyeän, ñoaøn keát thoáng nhaát coäng ñoàng cuûa ngöôøi Vieät) . 4. Luyeän taäp: - Caâu 1, 2 trang 8 phaàn Luyeän taäp - Ñoïc theâm: SGK trang 8, 9 5. Daën doø: - Hoïc yù nghóa truyeän vaø taäp keå laïi caâu chuyeän - Soaïn: Baùnh chöng, baùnh giaày. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT 2 : Vaên baûn : KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: Giuùp HS Naém ñöôïc noäi dung vaø yù nghóa truyeän. Reøn luyeän kó naêng ñoïc – keå chuyeän Troïng taâm: HS caàn thaáy ñöôïc ñaây laø moät caâu truyeän nhaèm giaûi thích nguoàn goác 1 loaïi baùnh coå truyeàn cuûa daân toäc, töø ñoù ñeà cao ngheà noâng, ñeà cao söï thôø kính Trôøi – Ñaát vaø Tieân cuûa daân toäc Vieät Nam ta. CHUAÅN BÒ: GV: SGK+SGV+TRANH - HS: SGK+ Taäp soaïn TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: Truyeàn thuyeát laø gì? Haõy keå moät caùch dieãn caûm truyeän Con Roàng Chaùu Tieân. Neâu yù nghóa truyeän? Baøi môùi: TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG HOAÏT ÑOÄNG 1: Ñoïc hieåu chuù thích. HOAÏT ÑOÄNG 2: Ñoïc hieåu vaên baûn. GV ñoïc (1 phaàn) à HS ñoïc tieáp [?] Trong truyeän coù bao nhieâu nhaân vaät vaø ai laø nhaân vaät chính? Cho bieát vaøi neùt veà caùc nhaân vaät ñoù? - HS traû lôøi: Vua Huøng vaø Lang Lieâu laø nhaân vaät chính. - GV cho hs ghi baûng. [?] Vua Huøng choïn ngöôøi noái ngoâi trong hoaøn caûnh naøo, vôùi yù ñònh ra sao vaø baèng hình thöùc gì? Em coù suy nghó gì veà yù ñònh ñoù? - HS traû lôøi. - GV ghi baûng. [?] Haõy ñoïc ñoaïn vaên “ Caùc lang ai... veà leã Tieân vöông ”. Theo em, ñoaïn vaên naøy chi tieát naøo em thöôøng gaëp trong caùc truyeän coå daân gian? Haõy goïi teân chi tieát aáy vaø noùi yù nghóa cuûa noù? - HS töï tìm vaø phaùt bieåu theo yù cuûa mình. [?] Vì sao trong caùc con vua, chæ coù Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp ñôõ? Lang Lieâu ñaõ thöïc hieän lôøi daïy cuûa thaàn ra sao? - HS traû lôøi. [?] Haõy noùi yù nghóa cuûa 2 loaïi baùnh maø Lang Lieâu laøm ñeå daâng leã? - HS traû lôøi - GV choát vaø ghi baûng [?] Theo em vì sao 2 thöù baùnh cuûa Lang Lieâu ñöôïc Vua Huøng choïn ñeå teá Trôøi, Ñaát, Tieân Vöông vaø Lang Lieâu ñöôïc noái ngoâi? - GV gôïi yù cho HS thaûo luaän ñeå ruùt ra yù nghóa truyeän. Tìm hieåu – Phaân tích: Nhaân vaät: - Vua Huøng Vöông: coù20 ngöôøi con (20 vò lang). - Lang Lieâu: con thöù 18, moà coâi meï, gaén boù vôùi cuoäc soáng ñoàng aùng. Dieãn bieán: - Vua Huøng muoán choïn vò Lang taøi gioûi noái ngoâi. Ñieàu kieän: seõ truyeàn ngoâi cho ngöôøi con naøo laøm vöøa yù. - Lang Lieâu thi taøi: Ñöôïc thaàn baùo moäng giuùp ñôõ. Laøm 2 loaïi baùnh: Baùnh hình troøn –töôïng tröng cho Trôøi: Baùnh giaày Baùnh hình vuoâng–töôïng tröng cho Ñaát: baùnh chöng Keát quaû: Lang Lieâu ñöôïc noái ngoâi . YÙ nghóa truyeän: Truyeàn thuyeát Baùnh chöng baùnh giaày vöøa giaûi thích nguoàn goác baùnh chöng baùnh giaày, vöøa phaûn aùnh thaønh töïu vaên minh noâng nghieäp ôû buoåi ñaàu döïng nöôùc vôùi thaùi ñoä ñeà cao lao ñoäng, ñeà cao ngheà noâng vaø theå hieän thôø kính Trôøi, Ñaát toå tieân cuûa nhaân daân ta. Truyeän coù nhieàu chi tieát ngheä thuaät tieâu bieåu cho truyeän daân gian . 4. Luyeän taäp: - Caâu 1 , 2 trang 12 phaàn luyeän taäp . - Ñoïc theâm : Naøng UÙt laøm baùnh ôùt . 5. Daën doø: - Hoïc yù nghóa truyeän vaø taäp keå laïi chuyeän . - Soaïn vaø chuaån bò baøi taäp 1 ñeán 5 trang 14 vaø 15 IV. RUÙT KINH NGHIEÄM Tieát 3 : KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: HS naém ñöôïc khaùi nieäm veà töø, töø ñôn, töø phöùc. HS naém ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo töø tieáng Vieät. Troïng taâm: HS nhaän bieát vaø ñeám ñöôïc chính xaùc soá löôïng töø ôû trong caâu. Hieåu ñöôïc nghóa cuûa töø gheùp trong tieáng Vieät. CHUAÅN BÒ: GV: SGK+SGV+baûng phuï - HS: SGK+ Taäp soaïn TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra baøi taäp chuaån bò cuûa HS Baøi môùi: TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG HOAÏT ÑOÄNG 1: Hình thaønh khaùi nieäm veà töø: GV môøi HS ñoïc caâu tìm hieåu baøi trang 13 Gv treo baûng phuï. [?] Caâu naøy coù bao nhieâu tieáng? Töø? - HS leân baûng xaùc ñònh . [?] Haõy phaân loaïi caùc töø trong caâu naøy theo yeâu caàu sau: + Töø coù 1 tieáng? + Töø coù 2 hoaëc nhieàu tieáng? - HS xaùc ñònh, gv ghi baûng. à GV choát laïi: Töø coù 1 tieáng: thaàn, daïy, vua-->töø ñôn.Töø 2 hoaëc nhieàu tieáng, troàng troït ... con tröôûng-->töø phöùc. Nhö vaäy, tieáng laø ñôn vò caáu taïo neân töø. Töø bao goàm: töø ñôn vaø töø phöùc. [?] Vaäy töø ñôn laø gì? Töø phöùc laø gì? - HS phaùt bieåu . - GV ghi baûng. [?] Trong nhöõng töø phöùc naøy, haõy phaân loaïi: Töø naøo ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù nghóa vôùi nhau; Töø naøo ñöôïc taïo baèng nhöõng tieáng coù söï hoøa phoái aâm thanh? à GV choát laïi: Töø phöùc coù 2 loaïi: töø gheùp vaø töø laùy. [?] Trong nhöõng töø gheùp treân, töø naøo coù nghóa khaùi quaùt (cuï theå) hôn so vôùi nghóa cuûa töøng tieáng taïo ra chuùng? GV môøi HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK trang 13 vaø 14 Baøi hoïc: Ñôn vò caáu taïo töø: tieáng VD:Ngöôøi/con tröôûng/ñöôïc/toân/leân/laøm vua à 7 töø, 8 tieáng Phaân loaïi töø: 2 loaïi - Töø ñôn: laø töø chæ goàm 1 tieáng. VD : thaàn , daïy , daân... - Töø phöùc : laø töø goàm 2 hoaëc nhieàu tieáng VD: troàng troït, chaên nuoâi, hôïp taùc xaõ... Caùc loaïi töø phöùc: Töø gheùp : ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù nghóa vôùi nhau. VD: aên ôû, con tröôûng.... Nghóa cuûa töø gheùp: Khaùi quaùt hôn nghóa cuûa moãi ñôn vò taïo thaønh chuùng. VD: aên, ôû, con chaùu... Cuï theå hôn nghóa cuûa moãi ñôn vò taïo thaønh chuùng. VD: aên côm, con tröôûng... Töø laùy: ñöôïc taïo ra baèng nhöõng tieáng coù aâm thanh hoøa phoái vôùi nhau. VD: troàng troït, hoàng haøo... Ghi nhôù : * Töø laø ñôn vò nhoû nhaát ñeå ñaët caâu . * Tieáng laø ñôn vò caáu taïo neân töø . * Töø chæ goàm moät tieáng laø töø ñôn. Töø goàm hai hoaëc nhieàu tieáng laø töø phöùc . * Nhöõng töø phöùc ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù quan heä vôùi nhau veà nghóa ñöôïc goïi laø töø gheùp. Coøn nhöõng töø phöùc coù quan heä laùy aâm giöõa caùc tieáng ñöôïc goïi laø töø laùy . Baøi taäp: Baøi 1/14 : Töø “nguoàn goác” laø kieåu töø gheùp. Tìm töø: nguoàn coäi, goác reã, xuaát xöù, caên do, goác tích, goác gaùc... c. Tìm töø gheùp: con chaùu, cha meï, anh chò, coâ chuù... Baøi 2/14 : Tìm quy taéc saép xeáp: Theo giôùi tính (nam, nöõ) : oâng baø, cha meï, anh chò... Theo baäc (treân, döôùi) : cha anh, oâng chaùu, meï con... Theo quan heä (gaàn, xa) : coâ chuù, dì duôïng... Baøi 3/14: Ñieàn tieáng Neâu caùch cheá bieán cuûa baùnh : (baùnh) raùn, chieân, haáp... Neâu teân chaát lieäu cuûa baùnh : (baùnh) neáp, ñaäu xanh, kem... Neâu tính chaát cuûa baùnh : (baùnh) deûo, boäc loïc, phoàng, laït... Neâu hình daùng cuûa baùnh : (baùnh) goái, uù, chöõ... Baøi 4/15: Tìm töø laùy taû tieáng khoùc: thuùt thít, suït sòt, suït suøi, tæ teâ... Baøi 5/15: Tìm töø laùy Taû tieáng cöôøi : lanh laûnh, sang saûng, hoâ hoá... Taû tieáng noùi : Thaùnh thoùt, dòu daøng... Taû daùng ñieäu : co ro, cuùm nuùm, löøng löõng... Daën doø: Hoïc baøi Chuaån bò baøi taäp 2 trang 18. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM Tieát 4 : KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: Huy ñoäng kieán thöùc cuûa HS veà loaïi vaên baûn maø HS ñaõ bieát. Hình thaønh sô boä khaùi nieäm vaên baûn, muïc ñích giao tieáp, phöông thöùc bieåu ñaït. Troïng taâm: HS caàn naém ñöôïc 2 khaùi nieäm trong phaàn ghi nhôù: vaên baûn vaøphöông thöùc bieåu ñaït. TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra phaàn baøi taäp chuaån bò Baøi môùi: TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG GV môøi HS ñoïc caâu tuïc ngöõ: “Laøm khi laønh ñeå daønh khi ñau”. [?] Caâu tuïc ngöõ naøy ñöôïc vieát ra ñeå laøm gì, noùi veà ñieàu gì vaø ñöôïc lieân keát nhö theá naøo? (Sau moãi caâu hoûi, HS traû lôøi vaø GV ghi baûng) à GV choát laïi, giôùi thieäu ñeán HS: “vaên baûn laø moät chuoãi lôøi... muïc ñích giao tieáp” GV môøi HS ñoïc phaàn b trang 16 [?] Trong tranh 1 (2, 3) theo em seõ coù nhöõng vaên baûn gì? [?] Haõy goïi teân vaên baûn sau cho phuø hôïp vôùi caùc muïc ñích giao tieáp sau: chaøo möøng (bieåu caûm), keâu goïi (nghò luaän),caàu khaån thoâng baùo (haønh chính-coâng vuï), bieåu loä tình caûm (bieåu caûm). GV giôùi thieäu ñeán HS 6 kieåu vaên baûn vôùi phöông thöùc bieåu ñaït töông öùng (Keát hôïp cho HS laøm ngay luoân baøi taäp 1, 18). GV môøi HS ñoïc phaàn öùng duïng trang 17. à HS seõ löïa choïn kieåu vaên baûn vöøa ñöôïc hoïc ñeå phuø hôïp vôùi caùc tình huoáng giao tieáp ñöôïc ñöa ra. (VD : SGK trang 17 ) Baøi hoïc: Vaên baûn laø gì? VD: Laøm khi laønh ñeå daønh khi ñau Chuû ñeà: caàn kieäm Lieân keát: theo trình töï hôïp lyù, coù vaàn ñieäu (laønh - daønh) Muïc ñích giao tieáp: khuyeân baûo à Coù chuû ñeà, coù lieân keát maïch laïc à vaên baûn Kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït: Coù 6 kieåu: Töï söï: Muïc ñích giao tieáp: keå dieãn bieán söï vieäc. VD: Tr.Taám Caùm (Btaäp 1a/17 vaø18). Mieâu taû: Muïc ñích giao tieáp: taû traïng thaùi söï vaät ngöôøi. VD: Btaäp 1b/18 Thuyeát minh: Muïc ñích giao tieáp: trình baøy ñaëc ñieåm chaát, phöông phaùp. VD: Btaäp 1ñ/18 Nghò luaän: -Muïc ñích giao tieáp: baøn luaän, neâu yù kieán. Btaäp c/18 Bieåu caûm: - Muïc ñích giao tieáp: bieåu hieän tình caûm. Btaäp d/18 Haønh chính - coâng vuï: - Muïc ñích giao tieáp: theå hieän quyeàn haïn, traùch nhieäm giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. VD: ñôn töø, baùo caùo. Ghi nhôù: Giao tieáp laø hoaït ñoäng truyeàn ñaït, tieáp nhaän tö töôûng, tình caûm bang phöông tieän ngoân töø . Vaên baûn laø chuoãi lôøi noùi mieäng hay baøi vieát coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát, maïch laïc, vaän duïng phöông thöùc bieåu ñaït phuø hôïp ñeå thöïc hieän muïc ñích giao tieáp . Coù saùu kieåu vaên baûn thöôøng gaëp vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït töông öùng : töï söï, mieâu taû, bieåu caûm, nghò luaän, thuyeát minh, haønh chính-coâng vuï. Moãi kieåu vaên baûn coù muïc ñích giao tieáp rieâng . Luyeän taäp: - Baøi taäp 2 trang 18 Daën doø: - Hoïc baøi. - Soaïn baøi: Thaùnh Gioùng BAØI 2 (Tuaàn 2) Tieát 5 : Vaên baûn : ---TRUYEÀN THUYEÁT--- KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: HS hieåu ñöôïc: Thaùnh Gioùng laø moät truyeàn thuyeát lòch söû ca ngôïi ngöôøi anh huøng laøng Gioùng coù coâng ñaùnh giaëc ngoaïi xaâm cöùu nöôùc. Thaùnh Gioùng phaûn aùnh khaùt voïng vaø mô öôùc cuûa nhaân daân veà söùc maïnh kyø dieäu lôùn lao trong vieäc choáng giaëc ngoaïi xaâm baûo veä ñaát nöôùc. Giaùo duïc loøng töï haøo veà truyeàn thoáng anh huøng trong lòch söû choáng ngoaïi xaâm cuûa daân toäc. Giaùo duïc tinh thaàn ngöôõng moä, kính yeâu nhöõng anh huøng coù coâng vôùi non soâng ñaát nöôùc. Reøn luyeän kyõ naêng: keå toùm taét taùc phaåm truyeän daân gian. Phaân tích vaø caûm thuï nhöõng moâ-típ tieâu bieåu trong truyeän daân gian. CHUAÅN BÒ: GV: SGK + SGV + baûng phuï(Tranh) - HS: SGK + Taäp soaïn TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: YÙ nghóa cuûa hai truyeän truyeàn thuyeát ñaõ hoïc ôû tuaàn 1 Khaùi nieäm truyeàn thuyeát. Baøi môùi: Vaøo baøi: Giaùo vieân giôùi thieäu baøi Ghi ñeà baøi leân baûng. Hoaït ñoäng giaûng daïy: TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY PHAÀN GHI BAÛNG Hoïat ñoäng 1: Ñoïc - hieåu chuù thích. Giaùo vieân höôùng daãn caùch ñoïc vaên baûn cho HS Giaùo vieân ñoïc maãu 1 ñoaïn, HS ñoïc phaàn coøn laïi Giaùo vieân höôùng daãn cho HS giaûi nghóa töø khoù (döïa vaøo phaàn chuù thích trong saùch giaùo SGK/ 21 vaø 22 ): Thaùnh Gioùng, Traùng só, Phuø Ñoång Thieân Vöông, tröôïng, aùo giaùp... Hoïat ñoäng 2: Ñoïc – hieåu vaên baûn [?] Theo em truyeän Thaùnh Gioùng coù maáy nhaân vaät? Ai laø nhaân vaät chính? - HS traû lôøi: Thaùnh Gioùng. [?] Chi tieát naøo lieân quan ñeán söï ra ñôøi cuûa nhaân vaät Gioùng? - HS traû lôøi döïa vaøo SGK [?] Em coù nhaän xeùt gì veà söï ra ñôøi cuûa Gioùng? - HS nhaän xeùt: kì laï [?] Yeáu toá kì laï veà söï ra ñôøi khaùc thöôøng naøy ñaõ nhaán maïnh ñieàu gì veà con ngöôøi cuûa caäu beù laøng Gioùng? [?] Yeáu toá kì laï naøy coøn coù trong truyeän naøo nöõa? [?] Nhöõng chi tieát naøo tieáp tuïc noùi leân söï kì laï cuûa caäu beù? HS trao ñoåi, phaùt hieän chi tieát, GV seõ ghi laïi taát caû nhöõng chi tieát HS ñaõ phaùt hieän leân baûng (saùu chi tieát ôû caâu hoûi 3 trang 23). Tình huoáng 1: Theo em caùc chi tieát treân coù yù nghóa nhö theá naøo? Thaûo luaän töø 2-3 phuùt, sau ñoù moãi nhoùm cöû ñaïi dieän leân trao ñoåi yù kieán. Trong quaù trình HS trao ñoåi, GV ñaët nhöõng caâu hoûi nhoû ñeå daãn daét khi caàn thieát roài choát laïi töøng phaàn ôû nhöõng chi tieát troïng taâm. (VD: Gioùng lôùn nhanh nhö thoåi laø nhôø vaøo ñaâu? Taïi sao taùc giaû daân gian laïi choïn chi tieát caû laøng nuoâi Gioùng lôùn?... Qua chi tieát naøy, em thaáy xoùm laøng ñaõ gôûi gaém öôùc mô gì nôi caäu beù?...) Ca ngôïi yù thöùc ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. YÙ thöùc ñaùnh giaëc cöùu nöôùc ñöôïc ñaët leân ñaàu tieân ñoái vôùi ngöôøi anh huøng. Gioùng laø hình aûnh cuûa nhaân daân Ä Giaùo vieân choát yù: ngöôøi anh huøng lôùn leân trong söï yeâu thöông, ñuøm boïc, chôû che cuûa nhaân daân... Gioùng tieâu bieåu cho söùc maïnh toaøn daân. Söùc maïnh cuûa loøng yeâu nöôùc. [?] Daân gian coù caùch keå naøo khaùc veà söï tröôûng thaønh vaø ra traän cuûa Gioùng? Ä Tính dò baûn cuûa vaên hoïc daân gian. [?] Em haõy töôûng töôïng vaø keå laïi cuoäc chieán ñaáu cuûa traùng só Gioùng. (Giaùo vieân tieáp tuïc höôùng daãn thaûo luaän ñeå HS phaùt hieän ra yù nghóa cuûa chi tieát truyeän). Thieân nhieân cuøng ngöôøi anh huøng cöùu nöôùc ra traän. Tre chaúng nhöõng gaén boù vôùi con ngöôøi trong lao ñoäng saûn xuaát, xaây döïng maø coøn gaén boù vôùi con ngöôøi trong caû chieán ñaáu. [?] Trong caùc truyeän daân gian ñaõ hoïc, ta thaáy thoâng thöôøng sau khi moät nhaân vaät laäp ñöôïc moät chieán coâng laãy löøng thì truyeän seõ keát thuùc nhö theá naøo? Coøn traùng só Gioùng sau khi chieán thaéng ñaõ laøm gì? Em haõy noùi leân suy nghó cuûa mình veà chi tieát naøy. GV xaâu chuoãi laïi caùc chi tieát ñeå keát thuùc tình huoáng 1. GV bình: Thaùnh Gioùng ñöôïc sinh ra trong nhaân daân, ñöôïc nhaân daân nuoâi döôõng ñuøm boïc. Thaùnh Gioùng laø nhaân vaät theå hieän nguyeän voïng mô öôùc cuûa nhaân daân... Tình huoáng 2: YÙ nghóa cuûa hình töôïng Thaùnh Gioùng (HS thaûo luaän trong hai phuùt) Gioùng laø hình töôïng tieâu bieåu röïc rôõ cuûa ngöôøi anh huøng ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. Gioùng laø bieåu töôïng cuûa loøng yeâu nöôùc, khaû naêng vaø söùc maïnh quaät khôûi cuûa daân toäc ta trong cuoäc ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm. Gioùng laø ngöôøi anh huøng mang trong mình nhieàu nguoàn söùc maïnh Giaùo vieân bình: Thaùnh Gioùng mang trong mình söùc maïnh cuûa caû ñaát nöôùc... Tình huoáng 3: Theo em, Thaùnh Gioùng laø nhaân vaät coù thaät hay khoâng? (HS tranh luaän, sau ñoù Giaùo vieân choát laïi vaán ñeà) Giaùo vieân bình: Thaùnh Gioùng laø nhaân vaät truyeàn thuyeát, nhöng hình aûnh Thaùnh Gioùng soáng maõi trong loøng daân toäc... HS ñoïc phaàn ghi nhôù trong SGK. I. Ñoïc -hieåu vaên baûn Caäu beù laøng Gioùng ñöôïc sinh ra kì laï. Tieáng noùi ñaàu tieân cuûa chuù beù leân ba laø tieáng noùi ñoøi ñaùnh giaëc. Roi saét gaõy, Gioùng nhoå tre beân ñöôøng ñaùnh giaëc. Ñaùnh giaëc xong, Gioùng côûi aùo giaùp saét ñeå laïi vaø bay veà trôøi. II Ghi nhôù: Hình töôïng Thaùnh Gioùng vôùi nhieàu maøu saéc thaàn kyø laø bieåu töôïng röïc rôõ cuûa yù thöùc vaø söùc maïnh baûo veä ñaát nöôùc, ñoàng thôøi laø söï theå hieän quan nieäm vaø öôùc mô cuûa nhaân ta ngay töø buoåi ñaàu lòch söû veà ngöôøi anh huøng cöùu nöôùc choáng ngoaïi xaâm . III Luyeän taäp: Baøi taäp 1, 2 trang 24 Luyeän taäp: Baøi taäp 1: Giaùo vieân chæ 3 böùc tranh trong SGK. Trong nhöõng böùc tranh naøy em thích böùc tranh naøo nhaát, taïi sao? (HS coù theå coù nhieàu yù kieán khaùc nhau. Caùc em cuõng coù theå veõ baèng ngoân ngöõ böùc tranh maø em thích). Baøi taäp 2: Theo em taïi sao Hoäi thi theå thao trong nhaø tröôøng phoå thoâng laïi mang teân “Hoäi khoûe Phuø Ñoång” (Thaùnh Gioùng laø hình aûnh cuûa thieáu nhi Vieät Nam. Söùc Phuø Ñoång töø laâu ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng cho söùc maïnh vaø loøng yeâu nöôùc cuûa tuoåi treû). Baøi taäp 3: Boán nhoùm cöû ñaïi dieän leân keå laïi caùc chi tieát. (Caùc em hoïc sinh khaùc nhaän xeùt vaø bình ñieåm cho phaàn keá cuûa nhoùm baïn). Daën doø: Hoïc phaàn ghi nhôù Soaïn phaàn Tieáng vaø Laøm vaên döïa treân vaên baûn Thaùnh Gioùng IV. RUÙT KINH NGHIEÄM Tieát 6 : KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: Giuùp HS Hieåu ñöôïc theá naøo laø töï möôïn. Nhaän bieát ñöôïc nhöõng töø möôïn ñang ñöôïc söû duïng trong Tieáng Vieät. Coù thaùi ñoä ñuùng vôùi töø möôïn Troïng taâm: HS caàn nhaän bieát ñöôïc trong töø möôïn, töø möôïn cuûa tieáng Haùn laø quan troïng (töø Haùn Vieät) ; böôùc ñaàu bieát löïa choïn ñeå söû duïng töø möôïn cho thích hôïp. CHUAÅN BÒ: GV: SGK + SGV + baûng phuï HS: SGK + Taäp soaïn TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra baøi taäp. Baøi môùi: TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG Töø thuaàn Vieät Töø möôïn Thaàn Nuùi Thaàn Nöôùc Soâng nuùi Nöôùc nhaø Maùy phaùt thanh Maùy truyeàn hình Ñieän thoaïi Ngöôøi say meâ Sôn Tinh Thuûy Tinh Giang sôn Quoác gia à töø möôïn tieáng Haùn (Haùn Vieät) xaø laùch ra-ñi-oâ à töø möôïn tieáng Phaùp tivi phoân fan in-tô-neùt GV ghi baûng caùc töø sau: Sôn Tinh, Thuûy Tinh, thaàn Nuùi, thaàn Nöôùc, giang sôn, nöôùc nhaø, soâng nuùi, quoác gia, xaø laùch, maùy phaùt thanh, ra-ñi-oâ, phoân, maùy truyeàn hình, maùy phaùt thanh, ti vi, fan, ñieän thoaïi, ngöôøi say meâ. Haõy phaân loaïi caùc töø sau: [?] Chæ ra caùc töø thuaàn Vieät? [?] Tìm nhöõng töø ñoàng nghóa vôùi nhöõng töø thuaàn Vieät treân? [?] Theo em nhöõng töø ñoù coù nguoàn goác töø ñaâu? à ñoù laø töø möôïn [?] Em coù nhaän xeùt gì veà soá löôïng töø möôïn tieáng Haùn? [?] Theo em, khi söû duïng töø möôïn ta caàn löu yù ñieàu gì? II. Ghi nhôù: Ngoaøi töø thuaàn Vieät laø nhöõng töø do nhaân daân ta töï saùng taïo ra, chuùng ta coøn vay möuôïn nhieàu töø cuûa tieáng nöôùc ngoaøi ñeå bieåu thò nhöõng söï vaät, hieän töôïng, ñaëc ñieåm, … maø tieáng Vieät chöa coù töø thaät thích hôïp ñeå bieåu thò. Ñoù laø töø möôïn . Boä phaän töø möôïn quan troïng nhaát trong tieáng Vieät laø töø möôïn tieáng haùn ( goàm töø goác Haùn vaø töø Haùn Vieät ) . Beân caïnh ñoù, tieáng Vieät coøn möôïn töø cuûa moät soá ngoân ngöõ khaùc nhö : tieáng Phaùp, tieáng Anh, tieáng Nga, … Caùc töø möôïn ñaõ ñöôïc Vieät hoaù thì vieát nhö töø thuaàn Vieät. Ñoái vôùi nhöõng töø möôïn chöa ñöôïc Vieät hoaù hoaøn toaøn, nhaát laø nhöõng töø goàm treân hai tieáng, ta neân duøng gaïch noái ñeå noái caùc tieáng vôùi nhau . Möôïn töø laø caùch laøm giaøu tieáng Vieät Tuy vaäy, ñeå baûo veä söï trong saùng cuûa ngoân ngöõ daân toäc, khoâng neân möôïn töø nöôùc ngoaøi moät caùch tuyø tieän . Luyeän taäp: ÔÛ lôùp: Thöïc hieän caùc baøi luyeän taäp 1, 2, 3 SGK trang 26 Veà nhaø: Laøm baøi taäp 4 SGK trang 26 Daën doø: Laøm laïi caùc baøi taäp vaøo vôû. Tìm moät soá töø möôïn khaùc maø em bieát. Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù trong SGK trang 64. Soaïn baøi môùi: “Nghóa cuûa töø” SGK trang 35. Tieát 7,8 : KEÁT QUAÛ CAÀN ÑAÏT: Cho HS naém baét ñöôïc muïc ñích giao tieáp cuûa töï söï. Khaùi nieäm sô boä veà phöông thöùc töï söï. Bieát caùch toùm taét truyeän keå ngaén. CHUAÅN BÒ: GV: SGK + SGV + baûng phuï HS: SGK + Taäp soaïn TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG: OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ: Vaên baûn laø gì? Caùc kieåu vaên baûn vôùi phöông thöùc bieåu ñaït töông öùng. Giôùi thieäu baøi môùi: TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG PHAÀN GHI BAÛNG HOAÏT ÑOÄNG 1: Tìm hieåu baøi Môøi HS ñoïc ví duï trong SGK Baø ôi, baø keå chuyeän coå tích cho chaùu nghe. Vì sao Lan laïi thoâi hoïc? Taïi sao Thôm nhaø ngheøo maø laïi hoïc gioûi? [?] Theo em, ngöôøi traû lôøi nhöõng caâu hoûi naøy phaûi traû lôøi nhö theá naøo? - HS traû lôøi: Keå laïi moät caâu chuyeän. Keå moät caâu chuyeän ñeå cho bieát vì sao baïn Lan laïi thoâi hoïc... [?] Qua caùc tröôøng hôïp naøy, em hieåu töï söï ñaùp öùng yeâu caàu gì cho con ngöôøi? - HS: Mong muoán ñöôïc nghe keå chuyeän Bieát roõ lí do vì sao Lan thoâi hoïc. Hieåu roõ veà con ngöôøi. [?] Vaäy khi caùc em yeâu caàu ngöôøi khaùc keå laïi moät caâu chuyeän naøo ñoù cho mình nghe thì caùc em mong muoán ñieàu gì? - HS: Thoâng baùo moät söï vieäc, ñöôïc nghe giôùi thieäu, giaûi thích veà moät söï vieäc. [?] Trong vaên baûn Thaùnh Gioùng ñaõ ñoïc, em haõy lieät keâ caùc chi tieát chính? Söï ra ñôøi kì laï. Giaëc AÂn xaâm löôïc Gioùng tröôûng thaønh Gioùng ra traän, ñaùnh tan giaëc Bay veà trôøi HS trình baøy, gv ghi baûng. Ä Caùc em ñang keå laïi moät chuoãi söï vieäc, söï vieäc naøy tieáp dieãn söï vieäc khaùc. [?] Vaäy môû ñaàu laø söï vieäc naøo? - Söï ra ñôøi kì laï cuûa Thaùnh Gioùng [?] Keát thuùc laø söï vieäc naøo? - Ñaùnh giaëc xong, Gioùng côûi boû aùo giaùp saét bay thaúng veà trôøi. [?] Theo em, töï söï giuùp em tìm hieäu söï vieäc baèng phöông thöùc naøo? Keå laïi moät chuoãi söï vieäc, söï vieäc naøy daãn ñeán söï vieäc khaùc roài keát thuùc. [?] Sau khi tìm hieåu caùc chi tieát trong truyeän Thaùnh Gioùng, em haõy cho bieát truyeän ñaõ theå hieän nhöõng noäi dung gì? (HS thaûo luaän) GV gôïi yù: Truyeän muoán noùi veà ai? Giaûi thích söï vieäc gì? Khi löïa choïn nhöõng chi tieát ñoù ngöôøi keå ñaõ baøy toû thaùi ñoä tình caûm nhö theá naøo? HS trao ñoåi theo nhoùm vaø phaùt bieåu yù kieán cuûa mình. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, coù yù kieán. [?] Qua vaên baûn Thaùnh Gioùng, em hieåu ñöôïc vì sao coù tre ñaèng ngaø, laøng Chaùy... Vì sao daân toäc ta töï haøo veà truyeàn thoáng yeâu nöôùc choáng giaëc ngoaïi xaâm…? - HS traû lôøi. [?] Vaäy muïc ñích giao tieáp cuûa töï söï laø gì? - HS: Giaûi thích söï vieäc. Tìm hieåu veà con ngöôøi, baøy toû thaùi ñoä khen cheâ. Ä Baøi taäp nhanh: Trong lôùp em, baïn An hay ñi hoïc treã, haõy keå laïi moät caâu chuyeän ñeå cho bieát vì sao baïn aáy hay ñi hoïc muoän? Keå la