Giáo án Ngữ văn 6 - Nguyễn Đình Thành - Trường THCS Trần Phú

Ngµy so¹n: 09/10/2007 Ngµy d¹y : 10/2007 TiÕt 21 Th¹ch sanh I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H ®äc, t×m hiÓu cÊu tróc cña v¨n b¶n, n¾m ®­îc kh¸i qu¸t vÒ néi dung v¨n b¶n vµ t×m hiÓu râ h¬n vÒ sù ra ®êi cña Th¹ch Sanh. 2. RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu kh¸i qu¸t v¨n b¶n, ®äc vµ tãm t¾t. 3. BiÕt yªu nh÷ng vÎ ®Ñp cña c¸c nh©n vËt cæ tÝch tõ ®ã kh¸i qu¸t lªn ý nghÜa gi¸o dôc cña t¸c phÈm lµ ­íc m¬ vµ kh¸t väng sèng hoµ b×nh cña nh©n d©n ta. II. chuÈn bÞ. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: - Nªu néi dung vµ ý nghÜa truyÖn Sù tÝch Hå G­¬m. 3. Bµi míi: Gv: Yªu cÇu giäng ®äc trÇm gîi kh«ng khÝ cæ tÝch, chËm r·i, s©u l¾ng, ph©n biÖt c¸c giäng kÓ. ? Cho H kiÓm tra lÉn nhau phÇn tõ khã. ? H·y t×m bè côc cña truyÖn. C¸c ý ®­îc tr×nh bµy s¾p xÕp nh­ thÕ nµo ? * Më truyÖn: Lai lÞch, nguån gèc cña nh©n vËt chÝnh lµ Th¹ch Sanh. * Th©n trruyÖn: - Th¹ch Sanh kÕt nghÜa anh em víi LÝ Th«ng. - Th¹ch Sanh diÖt ch»n tinh bÞ LÝ Th«ng c­íp c«ng. - Th¹ch Sanh diÖt ®¹i bµng cøu c«ng chóa l¹i bÞ c­íp c«ng. - Th¹ch Sanh diÖt Hå tinh cøu Th¸i tö, bÞ vu oan vµ vµo tï. - Th¹ch Sanh ®­îc gi¶i oan. - Th¹ch Sanh chiÕn th¾ng qu©n 18 n­íc ch­ hÇu. * KÕt: - Th¹ch Sanh c­íi c«ng chóa vµ lªn nèi ng«i vua. I. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n 1. §äc - kÓ. 2. Bè côc Gv: ThËt khã cã thÓ t×m thÊy trong kho tµng v¨n häc cæ ViÖt Nam mét t¸c phÈm võa lín vÒ ®Ò tµi, võa phong phó vÒ c¸c lo¹i h×nh nh©n vËt, chÆt chÏ , hoµn chØnh vÒ kÕt cÊu nghÖ thuËt nh­ truyÖn Th¹ch Sanh. ë ®©y võa cã ®Êu tranh chèng thiªn nhiªn, võa cã ®Êu tranh gi÷a c¸c giai cÊp trong x· héi l¹i võa cã ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m. Còng ch­a cã nh©n vËt nµo ph¶i ho¹t ®éng nhiÒu, réng lín, gÆp nhiÒu lo¹i ng­êi, lËp nhiÒu chiÕn c«ng nh­ Th¹ch Sanh. Cã thÓ nãi trong nh÷ng nh©n vËt chÝnh diÖn cña truyÖn cæ tÝch, Th¹ch Sanh lµ con ng­êi ®Ñp nhÊt, tiªu biÓu vµ hoµn h¶o nhÊt. ? Sù ra ®êi cña Th¹ch Sanh cã g× kh¸c th­êng ? ? Cã g× b×nh th­êng? ? Khi ra ®êi, TS r¬i vµo hoµn c¶nh nµo? * Kh¸c th­êng: TS ra ®êi do ý ®Þnh cña Ngäc Hoµng sai Th¸i tö xuèng ®Çu thai; Bµ mÑ mang thai nhiÒu n¨m míi sinh vµ khi sinh ra ®­îc c¸c thiªn thÇn ®Õn d¹y vâ nghÖ. * B×nh th­êng: Lµ con mét gia ®×nh n«ng d©n tèt bông, sèng nghÌo khæ. * Hoµn c¶nh: Må c«i tõ tÊm bÐ. II. T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n. 1. Nguån gèc xuÊt th©n Gv: Lo¹i nh©n vËt må c«i lµ lo¹i nh©n vËt tiªu biÓu cña truyÖn cæ tÝch. Hoµn c¶nh cña TS ®· ®­a TS trë thµnh mét lo¹i nh©n vËt tiªu biÓu cña truyÖn cæ tÝch. §èi víi nh©n d©n, c¸c dòng sÜ mµ hä t¹o ra bao giê còng ph¶i mang yÕu tè thÇn k×. Vµ v× thÕ, chóng ta kh«ng cã g× l¹ khi TS lµ mét nhan vËt cã xuÊt th©n nh­ vËy. Còng gièng nh­ Sä dõa, TG ….. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ. - TiÕp tôc so¹n bµi, t×m hiÓu nh÷ng ý c¬ b¶n sau: + Nh÷ng chiÕn c«ng cña TS + Nh÷ng nh©n vËt kh¸c . NhËn xÐt sau giê d¹y Ngµy so¹n: 09/10/2007 Ngµy d¹y : 10/2007 TiÕt 22 Th¹ch sanh I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H ®äc,tiÕp tôc t×m hiÓu, ph©n tÝch n«i dung ý nghÜa cña truyÖn: ca ngîi ng­êi dòng sÜ, v¹ch mÆt kÎ vong ©n béi nghÜa, thÓ hiÖn niÒm tin , ­íc m¬ vµo c«ng lÝ x· héi, lÝ t­ëng nh©n ®¹o vµ kh¸t väng hoµ b×nh cña nh©n d©n ta. 2. RÌn kÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸ néi dung qua c¸c sù kiÖn 3. Gi¸o dôc lßng nh©n ®¹o, yªu chuéng hoµ b×nh. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: - KÓ l¹i truyÖn TS, kÓ diÔn c¶m. 3. Bµi míi. ? Trong ®êi m×nh, TS ®· lËp bao nhiªu chiÕn c«ng ? ? KÕt qu¶, chµng ®· thu ®­îc nh÷ng chiÕn lîi phÈm g× ? * TL: H·y t×m nguyªn nh©n th¾ng lîi cña TS ? Trong c¸c vò khÝ cña TS, vò khÝ nµo ph¸t huy t¸c dông nhiÒu nhÊt ? ? Em thÊy th¸i ®ä cña TS víi LT nh­ thÕ nµo ? ? T¹i sao l¹i nhu vËy ? * Nh÷ng chiÕn c«ng: - ChÐm ch»n tinh trõ h¹i cho d©n. - DiÖt ®¹i bµng, cøu c«ng chóa, cøu con vua Thuû TÒ. * Nh÷ng chiÕn lîi phÈm quý gi¸: - Thu ®­îc bé cung tªn vµng, ®­îc tÆng c©y ®µn thÇn vµ niªu c¬m thÇn. =>TS lµ ng­êi dòng sÜ gan d¹, dòng c¶m, b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng. * Nguyªn nh©n th¾ng lîi: - Môc ®Ých chiÕn ®Êu cña chµng lu«n s¸ng ngêi. ChiÕn ®Êu ®Ó cøu ng­êi bÞ h¹i, ®Ó cøu d©n, ®Ó b¶o vÖ ®Êt n­íc. - Cã søc khoÎ vµ cã tµi n¨ng v« ®Þch. - Cã trong tay nh÷ng vò khi k× diÖu. * Vò khÝ: - C©y ®µn thÇn: Lµ mét thø vò khÝ k× diÖu. TiÕng ®µn khi th× v¹ch mÆt kÎ thï nham hiÓm, khi th× ch÷a bÖnh, khi th× lµm nhôt chÝ qu©n ®éi c¸c n­íc ch­ hÇu. => §ã lµ tiÕng ®µn cña t×nh yªu, tiÕng ®µn cña c«ng lÝ, tiÕng ®µn cña lßng yªu hoµ b×nh. - Niªu c¬m thÇn: ¨n hÕt l¹i ®Çy cã ý nghÜa thËt s©u sa, thÓ hiÖn lßng nh©n ¸i, ­íc nguyÖn sèng hoµ b×nh ®Ó yªn æn lµm ¨n. - C©y cung vµng vµ c©y r×u s¾t ®· cïng víi TS chiÕn ®Êu chèng l¹i ¸c thó, gióp TS trë thµnh dòng sÜ. * Víi LÝ Th«ng: - Kh«ng hÒ o¸n giËn, c¨m thï thËm trÝ cßn tin t­ëng, trung thµnh. - V× TS cã b¶n chÊt lµ mét con ng­êi nh©n hËu, ®é l­îng vµ trong s¸ng. - Víi yªu qu¸i th× tiªu diÖt th¼ng tay nh­ng víi con ng­êi, TS dïng t×nh c¶m ®èi sö mét c¸ch ch©n t×nh, ®é l­îng. II. (tiÕp) 2. Nh÷ng chiÕn c«ng cña TS. * Tãm l¹i: Th¹ch Sanh lµ mét ng­êi anh hïng, mét biÓu t­îng ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam trong cuéc sèng lao ®éng, chiÕn ®Êu vµ gia ®×nh. * LÝ Th«ng: Lµ nh©n vËt ®èi lËp toµn diÖn víi TS vÒ mäi mÆt (thiÖn vµ ¸c; lao ®éng vµ bãc lét; thËt thµ trung hËu víi lõa dèi, s¶o tr¸; vÞ tha víi Ých kØ; anh hïng víi b¹c nh­îc; cao th­îng víi thÊp hÌn …). - Lµ mét tªn x¶o quyÖt, tµn nhÉn, mÊt hÕt l­¬ng t©m, tham lam ®éc ¸c vµ c¶ hÌn nh¸t. - Trong truyÖn cæ tÝch kh«ng cã nh©n vËt ph¶n diÖn nµo so ®­îc víi LÝ Th«ng nªn dï ®­îc TS tha bæng, mÑ con h¾n vÉn ph¶i chÞu mét h×nh ph¹t nÆng nÒ do trêi ban. 3. C¸c nh©n vËt kh¸c. Gv: Ngoµi ra, nh©n vËt c«ng chóa còng ®ãng vai trß quan trong trong c©u chuyÖn. Nµng lµ vî, lµ ng­êi mang ¬n TS nh­ng cóng lµ ng­êi cã c«ng gi¶i oan cho TS - Nh©n vËt ®¹i bµng còng cã vai trß l¬n trong viÖc t¹o mèi cho TS vµ c«ng chóa …….. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ. - TruyÖn cßn nhiÒu dÞ b¶n, s­u tÇm vµ kÓ l¹i. - C¸c nÐt ph©n tÝch chØ lµ kh¸i qu¸t. CÇn dùa trª nh÷ng nÐt ph©n tÝch kh¸i qu¸t ®ã ®Ó t×m hiÓu sau s¾c h¬n. NhËn xÐt sau giê d¹y Ngµy so¹n: 09/10/2007 Ngµy d¹y : 10/2007 TiÕt 23 Ch÷a lçi dïng tõ I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H nhËn biÕt hiÖn t­îng lÆp khi viÕt v¨n vµ lçi lÆp khi viÕt . NhËn biÕt hiÖn t­îng dïng tõ ®ång ©m hoÆc gÇn ©m kh¸c nghÜa dÉn ®Õn viÖc diÔn ®¹t sai. 2. RÌn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn lçi khi viÕt tõ ®ã cã c¸ch kh¾c phôc. 3.TÝch hîp víi bµi viÕt trªn líp ®Ó ch÷a nh÷ng lçi diÔn ®¹t tõ ®ã cã nh÷ng ®Þnh h­íng cô thÓ vÒ viÖc diÔn ®¹t khi viÕt v¨n. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn dÞnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: ? Ph¸t hiÖn trong ®o¹n v¨n SGK cã hiÖn t­îng g× ? ? ViÖc lÆp lai ë ®o¹n v¨n a cã t¸c dông g× ? ? Söa nh­ thÕ nµo ? ? XÐt 2 ®o¹n v¨n vµ cho biÕt tõ nµo dïng kh«ng ®óng? ? Thay b»ng tõ nµo? ? §Ó kh«ng m¾c lçi lµm nh­ thÕ nµo ? - §o¹n v¨n a cã tõ Tre ®­îc lÆp lai 7 lÇn, tõ anh hïng ®­îc lÆp l¹i 2 lÇn. - §o¹n v¨n b ng÷ TruyÖn d©n gian ®­îc lÆp lai 2 lÇn. => §o¹n v¨n a: T¹o ra sù liªn kÕt gi÷a c¸c vÕ c©u, nhÊn m¹nh vai trß cña c©y Tre vµ t¹o ra nhÞp ®iÖu hµi hoµ cho c©u v¨n. => §o¹n v¨n b: Lµ lçi diÔn ®¹t kÐm. =>Söa: Em rÊt thÝch ®äc truyÖn d©n gian v× truyÖn cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o. - C©u a: Thay tõ Th¨m quan b»ng tõ Tham quan. - C©u b: Thay tõ NhÊp nh¸y b»ng MÊp m¸y. - Tham quan: Xem tËn m¾t ®Ó më réng vèn hiÓu biÕt. - Th¨m quan: Kh«ng cã trong tõ ®iÓn. (Th¨m viÕng, Th¨m hái, Th¨m thó, Th¨m dß ….). => §Ó tr¸nh hiÖn t­îng nµy th× phØ hiÓu ®óng nghÜa cña tõ. NÕu kh«ng râ th× kh«ng nªn dïng. I. Lçi lÆp tõ. II. Lçi lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m III. luyÖn tËp. 1. L­îc bá tõ ng÷ lÆp. - C©u a: bá tõ B¹n, ai, còng, rÊt, lÊy, lµm, b¹n, Lan. => Lan lµ mét b¹n líp tr­ëng g­¬ng mÉu nªn c¶ líp ®Òu rÊt quý mÕn. - C©u b: Bá C©u chuyÖn Êy. + Thay C©u chuþÖn nµy b»ng C©u chuyÖn Êy. + Thay nh÷ng nh©n vËt Êy b»ng ®¹i tõ Hä. + Thay nh÷ng nh©n vËt b»ng nh÷ng ng­êi. => Sau khi nghe c« gi¸o kÓ, chóng t«i ai còng thÝch nh÷ng nh©n vËt trong chuþªn Êy v× hä ®Òu lµ nh÷ng ng­êi cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ñp. - C©u c: Bá tõ Lín lªn (v× lÆp nghÜa víi tõ Trung thµnh). 2. Thay tõ dïng sai b»ng c¸c tõ kh¸c. * C©u a: thay tõ Linh ®éng b»ng tõ Sinh ®éng. - Nguyªn nh©n: LÉn lén tõ gÇn ©m, nhí kh«ng chÝnh x¸c h×nh thøc ng÷ ©m. - Ph©n biÖt nghÜa: + Sinh ®éng: gîi ra h×nh ¶nh, c¶m xóc, liªn t­ëng. + Linh ®éng: Kh«ng rËp khu«n, m¸y mãc c¸c nguyªn t¾c. * C©u b: Thay tõ Bµng quang b»ng tõ bµng quan. - Ph©n biÖt nghÜa: + Bµng quang: Lµ bé phËn cña c¬ thÓ chøa n­íc tiÓu. + Bµng quan: döng d­ng, thê ¬ nh­ ng­êi ngoµi cuéc. *C©u c: Thay tõ Thñ tôc b»ng tõ hñ tôc. - Ph©n biÖt nghÜa: + Hñ tôc: Nh÷ng thãi quen l¹c hËu cÇn bµi trõ. + Thñ tôc: Nh÷ng quy ®Þnh hµnh chÝnh cÇn ph¶i tu©n theo. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ. - T×m mét sè tõ gÇn ©m cã thÓ m¾c ph¶i khi viÕt v¨n. NhËn xÐt sau giê d¹y Ngµy so¹n: 21/10/2007 Ngµy d¹y : /10/2007 TiÕt 25, 26 Em bÐ th«ng minh I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H ®äc vµ t×m hiÓu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ v¨n b¶n EBTM, mét d¹ng chuyÖn cæ tÝch vÒ lo¹i nh©n vËt th«ng minh, nhËn biÕt kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm cña lo¹i chuyÖn nµy lµ viÖc t¹o dùng nh÷ng mÈu chuyÖn ®Ó bËt lªn néi dung ý nghÜa cña t¸c phÈm. 2. RÌn kÜ n¨ng kÓ chuyÖn. 3. Qua bµi häc gióp H ®Ò cao trÝ tuÖ d©n gian. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nhbµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: TS ®· cã ®­îc nhòng chiÕn c«ng g× ? V× sao chµng lËp ®­îc nhiÒu chiÕn c«ng thÇn k× rùc rì nh­ vËy ? 3. Bµi míi Gv: §äc víi giäng ®äc vui ®ïa hãm hØnh. ? §Æt c©u víi tõ Dinh thù, hoµng cung … ? Em h·y chia bè côc cña truyÖn ? VD: ¤ng ta cã mét dinh thù nguy nga bªn bê hå T©y. - §Õn víi HuÕ, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng vµo Hoµng cung, n¬i mµ c¸c vua NguyÔn ®· tõng sinh sèng. * Bè côc : + Më truyÖn : vua sai quan ®i kh¾p n¬i t×m ng­êi tµi gióp n­íc. + Th©n truyÖn : - Em bÐ gi¶i c©u ®è cña quan. - Em bÐ gi¶i c©u ®è cña vua lÇn thø nhÊt, thø hai. - E bÐ gi¶i c©u ®è cña sø gi¶ n­íc ngoµi. + KÕt truyÖn: Em bÐ trë thµnh tr¹ng nguyªn. I. §äc-t×m hiÓu cÊu tróc t¸c phÈm. * Tõ khã * Bè côc. Gv: Néi dung cña truyÖn chñ yÕu thÓ hiÖn qua viÖc gi¶i c¸c c©u ®è mét c¸ch s¾c s¶o bÊt ngê. Do ®ã, t×m hiÓu truyÖn lµ t×m hiÓu néi dung c©u ®è, c¸ch gi¶i, lêi gi¶i. ? C©u ®è thø nhÊt lµ cña ai dµnh cho ai ? ? C©u ®è Êy nh­ thÕ nµo ? ? Khã ë chç nµo ? ? Em bÐ ®· tr¶ lêi ra sao ? ? Em thÊy c¸ch tr¶ lêicña em bÐ nh­ thÕ nµo ? ? C©u ®è thø hai nh­ thÕ nµo ? ? ai lµ ng­êi ra c©u ®è ? ? møc ®é cña c©u ®è nh­ thÐ nµo ? ? Khã ë chç nµo ? ? Em bÐ ®· gi¶i c©u ®è nµy nh­ thÕ nµo ? ? C©u ®è thø 3 do ai ra ? ? C©u ®è nµy khã ë chç nµo ? ? Em bÐ ®· gi¶i ®è nh­ thÕ nµo ? ? C©u ®è lÇn thø 4 cã g× kh¸c c¸c lÇn tr­íc ? ? T¹i sao ? ? Em bÐ ®· gi¶i nh­ thÕ nµo ? ? T¹i sao l¹i gi¶i b»ng mét bµi ®ång dao ? * C©u ®è 1 ; - Viªn quan ®è : Tr©u cña l·o cµy mét ngµy ®­îc mÊy ®­êng ? => Lµ mét c©u ®ã khã : Hái mét ®iÒu ®¬n gi¶n tíi møc kh«ng ai ®Ó ý c¶ v× kh«ng ai ®Õm ®­îc m×nh ®· ®i ®­îc bao nhiªu b­íc ch©n mét ngµy, kh«ng ai ®Õm ®­îc tr©u ®· cµy ®­îc bao nhiªu ®­êng - Tr¶ lêi : Ngùa cña «ng ®i mét ngµy ®­îc mÊy b­íc ? => Dïng c¸ch gËy «ng ®Ëp l­ng «ng. Em bÐ hái lÞ viªn quan * C©u ®è 2: - Vua ®è: Cho 3 con tr©u ®ùc + 3 thóng g¹o nÕp hÑn 1 n¨m ph¶i ®Î ®­îc 9 con nghÐ. => Khã h¬n c©u tr­íc rÊt nhiÒu: + Tr©u ®ùc th× kh«ng thÓ nµo ®Î ®­îc. + G¹o nÕp kh«ng ph¶i lµ thøc ¨n cña tr©u (qu¸ Ýt). + Ph¹t téi c¶ lµng - Gi¶i: ThÞt tr©u ¨n -> lªn kinh gi¶ vê khãc tr­íc s©n rång -> tr×nh bµy lÝ do víi vua vÒ viÖc cha kh«ng ®Î em bÐ. => T¹o ra c¸i cí ®Ó ®­a vua vµo bÉy cña m×nh, buéc vua ph¶i tù nãi ra c¸i v« lÝ trong lêi ®è cña m×nh. * C©u ®è 3 : - Vua ®è : Cho mét con chim sÎ vµ b¾t dän thµnh 3 cç thøc ¨n : => §©y lµ ®iÒu kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc h¬n n÷a l¹i ph¶i thùc hiÖn ngay. - Gi¶i : Yªu cÇu vua rÌn cho mét con dao tõ c¸i kim => Yªu cÇu cña vua hoµn toµn cã thÓ lµm ®­îc nÕu nh­ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Çy ®ñ. * C©u ®è 4: - Ng­êi ®è: Lµ sø gi¶ n­íc ngoµi: Cho mét con èc v¨n dµi vµ yªu cÇu x©u mét sîi chØ xuyªn qua. => TÝnh chÊt vµ møc ®é quan träng h¬n rÊt nhiÒu v× liªn quan tíi vËn mÖnh cña ®Êt n­íc. - Gi¶i: Kh«ng cÇn ®Õn tËn n¬i, chØ cÇn gi¶i b»ng mét bµi ®ång dao. => Víi em bÐ, c©u ®è ®ã qu¸ ®¬n gi¶n. * Tãm l¹i: 4 c©u ®è, 4 lÇn gi¶i ®è, mçi lÇn, møc ®é khã l¹i ®­îc t¨ng lªn. Em bÐ ®· gi¶i ®è dÔ dµng. Mçi c¸ch gi¶i ®Òu rÊt lÝ thó. => §ã lµ mét chó bÐ th«ng minh, b¶n lÜnh, nhanh nhÑn, khÐo lÐo nh­ng còng rÊt hån nhiªn, ng©y th¬ II. T×m hiÓu néi dung chi tiÕt cña truyÖn. * C©u ®è 1 vµ lêi gi¶i. * C©u ®è 2: * C©u ®è 3 * C©u ®è 4 * LuyÖn tËp: - KÓ l¹i diÔn c¶m truyÖn. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ. - Chó ý ghi nhí 4 t×nh huèng, 4 c©u ®è vµ 4 c¸ch gi¶i tõ ®ã thÊy ®­îc néi dung truyÖn. Ngµy so¹n: 21/10/2007 Ngµy d¹y : /10/2007 TiÕt 27 Ch÷a lçi dïng tõ (tiÕp) I. môc tiªu bµi d¹y. 1. Gióp H ph¸t hiÖn c¸c lçi vÒ dïng tõ sai nghÜa. T×m nguyªn nh©n cña viÖc dïng tõ sai nghÜa lµ do kh«ng hiÓu nghÜa cña tõ vµ n¾m nghÜa tõ mét c¸ch kh«ng râ rµng, hiÓu nhÇm nh÷ng tõ gÇn nghÜa. 2. RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn nghÜa tõ, tõ ®ã söa ®­îc c¸c lçi dïng tõ sai nghÜa. 3. Cã ý thøc trong viÖc dïng tõ ®óng nghÜa. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Söa lçi sai trong c©u sau: §Ò nghÞ tÊt c¶ im lÆng ®Ó kh«ng khÝ buæi lÔ thªm nghiªm träng. 3. Bµi míi: ? T×m tõ dïng sai trong c¸c c©u v¨n SGK. ? T¹i sao l¹i m¾c lçi nh­ vËy ? ? H·y gi¶i nghÜa cña c¸c tõ nµy ? ? VËy em cã thÓ söa nh­ thÕ nµo ? ? §Ó cã thÓ söa l©u dµi, h·y ®Ò xuÊt mét biÖn ph¸p tèt nhÊt lµ g× ? ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ thay thÕ ? III. dïng tõ sai nghÜa. - Tõ dïng sai: a) YÕu ®iÓm. b) §Ò b¹t. c) Chøng thùc. => Kh«ng hiÓu nghÜa cña tõ. - YÕu ®iÓm: lµ ®iÓm cèt yÕu, quan träng. - §Ò b¹t: CÊt nh¾c ng­êi cã tµi vµo mét nhiÖm vô cao h¬n. - Chøng thùc: B»ng chøng x¸c thùc ®Ó chøng minh mét ®iÒu g× ®ã. => Thay: + YÕu ®iÓm b»ng tõ §iÓm yÕu hoÆc Nh­îc ®iÓm + §Ò b¹t b»ng tõ BÇu. + Chøng thùc b»ng Chøng kiÕn. => §Ó kh«ng m¾c lçi, cÇn hiÓu ®óng nghÜa cña tõ, ph¶i ®äc s¸ch b¸o, tra tõ ®iÓn vµ cã thãi quen gi¶i nghÜa tõ. + §iÓm yÕu : Lµ ®iÓm yÕu kÐm. (dïng cho c¶ sù viÖc) + Nh­îc ®iÓm : ®iÓm yÕu kÐm (c¸ nh©n) + BÇu : TËp thÓ hay ®¬n vÞ chän ng­êi ®Ó giao chøc vô b»ng c¸ch bá phiÕu hoÆc biÓu quyÕt. + Chøng kiÕn : TËn m¾t nh×n thÊy mét sù viÖc nµo ®ã s¶y ra. II. LuyÖn tËp. 1. söa lçi dïng tõ sai. Dïng sai Dïng ®óng B¶ng (tuyªn ng«n) B¶n S¸ng l¹ng (T­¬ng lai) X¸n l¹n Bu«n ba (H¶i ngo¹i) B«n ba Thuû mÆc (bøc tranh) Thuû mÆc Tù tiÖn (nãi n¨ng) Tuú tiÖn 2. §iÒn tõ. a) Khinh khØnh b) khÈn tr­¬ng. c) B¨n kho¨n. 3. Söa lçi dïng tõ ch­a chÝnh x¸c. a) Bé phËn (cô thÓ lµ tay, ch©n) cña ng­êi th­êng cã sù t­¬ng øng víi c¸c hµnh ®éng sau: - Tèng(b»ng tay): t­¬ng øng víi mét có ®Êm. - Tung (b»ng ch©n): T­¬ng øng víi mét có ®¸. V× vËy cã thÓ söa: - Thay có ®¸ b»ng có ®Êm vµ gi÷ nguyªn tõ Tèng. - Thay tõ Tèng b»ng tõ tung, gi÷ nguyªn có ®¸. b) - Thay tõ Thùc thµ b»ng tõ Thµnh khÈn. - Thay tõ Bao biÖn b»ng tõ Nguþ biÖn. c) Thay tõ Tinh tó b»ng tõ Tinh tuý; hoÆc thay C¸i tinh tó b»ng tõ Tinh hoa. * H­íng dÉn häc bµi vÒ nhµ: - T×m tõ vµ tù gi¶i nghÜa - LuyÖn viÕt chÝnh t¶ NhËn xÐt sau giê d¹y Ngµy so¹n: 21/10/2007 Ngµy d¹y : /10/2007 TiÕt 28 KiÓm tra v¨n I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H thùc hµnh nh÷ng kiÕn thøc vÒ ph©n m«n v¨n d­íi h×nh thøc nh÷ng c©u hái tr¾c nghiÖm. Gióp gi¸o viªn ®¸nh gi¸ ®­îc kÕt qu¶ häc tËp cña H vÒ ph©n m«n v¨n sau lo¹t bµi vÒ truyÖn cæ tÝch. 2. RÌn kÜ n¨ng sö lÝ kiÕn thøc b»ng hÖ thèng nh÷ng c©u hái tr¾c nghiÖm. 3. Cã ý thøcnghiªm tóc trong giê d¹y. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1, æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. A. §Ò bµi: C©u 1: (0,25 ®iÓm) TruyÖn Th¹ch Sanh ThÓ hiÖn ­íc m¬ g× cña nh©n d©n lao ®éng. A. Søc m¹nh cña nh©n d©n. B. C«ng b»ng x· héi. C. C¸i thiÖn th¾ng c¸i ¸c. D. C¶ ba ­íc m¬ trªn. C©u 2: (0,25 ®iÓm) KÕt thóc cã hËu cña truyÖn Th¹ch Sanh ®­îc thÓ hiÖn qua chi tiÕt nµo ? A. Th¹ch Sanh giÕt ®­îc ch»n tinh. B. Th¹ch Sanh cøu ®­îc c«ng chóa. C. TiÕng ®µn cña Th¹ch Sanh buéc qu©n sÜ 18 n­íc xin hµng. D. Th¹ch Sanh lÊy ®­îc c«ng chóa vµ lµm vua. C©u3:(0,25 ®iÓm) Nh©n vËt chÝnhtrong truyÖn Em bÐ th«ng minh(EBTM)lµ ai ? A. Em bÐ. B. Hai cha con em bÐ. C. Viªn quan. D. Nhµ vua. C©u4 : (0,25 ®iÓm) Nh©n vËt Em bÐ th«ng minh trong truyÖn EBTM thuéc kiÓu nh©n vËt nµo trong truyÖn cæ tÝch ? A. KiÓu nh©n vËt må c«i bÊt h¹nh. B. KiÓu nh©n vËt khoÎ. C. KiÓu nh©n vËt th«ng minh tµi giái. D. KiÓu nh©n vËt cã phÈm chÊt tèt ®Ñp nh­ng cã h×nh d¹ng bÒ ngoµi xÊu xÝ. C©u 5: (1 ®iÓm)Khoanh trßn vµo ch÷ § nÕu nhËn ®Þnh ®· cho lµ ®óng, ch÷ S nÕu nhËn ®Þnh ®· cho lµ sai. NhËn ®Þnh A. Th¹ch Sanh lµ h×nh ¶nh cña nh÷ng con ng­êi lao ®éng cÇn cï, thËt thµ vµ tèt bông. LÝ Th«ng lµ h×nh ¶nh cña lo¹i ng­êi gian s¶o, hÌn nh¸t, tµn nhÉn, Ých kØ vµ s½n sµng lµm bÊt k× viÖc g× cã lîi cho m×nh. § S B. Th¹ch Sanh lµ ®¹i diÖn cho tÇng líp nh©n d©n thèng khæ, chÞu nhiÒu tÇng ¸p bøc, ®« hé. LÝ Th«ng lµ h×nh ¶nh tiªu biÓu cña giai cÊp thèng trÞ trong x· héi phong kiÕn. § S C. H×nh ¶nh Th¹ch Sanh trong truyÖn cæ tÝch lu«n lµ c¶m høng s¸ng t¸c cho nhiÒu nhµ v¨n, nhµ th¬ hiÖn ®¹i. § S D. LÝ Th«ng vµ h×nh ¶nh con bä hung lµ biÓu hiÖn cô thÓ th¸i ®é c¨m ghÐt cña nh©n d©n ®èi víi nh÷ng kÎ bÊt nh©n. § S C©u 6: (0,5 ®iÓm) Nèi « bªn tr¸i víi « bªn ph¶i ®Ó cã mét nhËn ®Þnh ®óng vÒ s¾c th¸i cña tiÕng c­êi trong truyÖn em bÐ th«ng minh ? TiÕng c­êi trong truyÖn em bÐ th«ng minh lµ : TiÕng c­êi th©m thuý, mØa mai. TiÕng c­êi s©u cay. TiÕng c­êi vui vÎ, s¶ng kho¸i. C©u 7: (3 ®iÓm)Hoµn thiÖn ®o¹n v¨n cßn bá löng sau: C¸ch kÕt thóc cña truyÖn Th¹ch Sanh thÓ hiÖn ……………………………………… ……………………………………………………nh©n d©n muèn cã mét cuéc sèng c«ng b»ng, ng­êi cã tµi, cã ®øc ph¶i ®­îc ………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..……. kÎ gian ¸c ph¶i chÞu …………………………………………………………... C©u 8: (4 ®iÓm)§iÒn tõ phï hîp vµo « trèng ®Ó cã ®­îc nh÷ng nhËn xÐt ®óng nhÊt vÒ em bÐ th«ng minh. A. Nh÷ng c¸ch gi¶i c©u ®è cña Em bÐ thËt ……………………………………. vµ .. ………………………………………….. . B. Mçi c©u ®è, mçi hoµn c¶nh, ®­îc em bÐ gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng ………………… ……………….. vµ cã ph­¬ng ph¸p ………………………………………………… C. Em bÐ lu«n biÕt sö dông nh÷ng ®iÒu kiÖn, yªu cÇu …………………………….. tõ phÝa ng­êi ra c©u ®è ®Æt ra cho m×nh ®Ó …………………………………………. D. H×nh t­îng em bÐ h«ng minh lµ sù thÓ hiÖn ……………………………………. ………………………………………………………………………… ®èi víi con ng­êi nhÊt lµ nh©n d©n lao ®éng. §Ò 2: I. Tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm) C©u1: Khoanh trßn vµo ®¸p ¸n mµ em cho lµ ®óng nhÊt. a) TruyÒn thuyÕt lµ g× ? (0,25 ®). A. Nh÷ng c©u chuyÖn hoang ®­êng. B. C©u chuyÖn víi c¸c yÕu tè hoang ®­êng nh­ng cã liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn nh©n vËt lÞch sö cña mét d©n téc. C. LÞch sö d©n téc, ®Êt n­íc ®­îc ph¶n ¸nh ch©n thùc trong c¸c c©u chuyÖn vÒ mét hay nhiÒu nh©n vËt lÞch sö. D. Cuéc sèng hiÖn thùc ®­îc kÓ mét c¸ch nghÖ thuËt. b) ý nghÜa næi bËt nhÊt cña h×nh t­îng c¸i bäc tr¨m trøng lµ g×?(0,25 ®). A. Gi¶i thÝch sù ra ®êi cña d©n téc ViÖt Nam. B. Ca ngîi sù h×nh thµnh cña nhµ n­íc V¨n Lang. C. T×nh yªu ®Êt n­íc vµ lßng tù hµo d©n téc. D. Mäi ng­êi, mäi d©n téc ViÖt Nam ph¶i th­¬ng yªu nhau nh­ anh em mét nhµ. c) Tõ phøc gåm cã bao nhiªu tiÕng?(0,25 ®). A. Mét. B. Hai. C. Ba. D. Bèn. d) Trong bèn c¸ch chia lo¹i tõ phøc sau ®©y, c¸ch nµo ®óng? (0,25 ®). A. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y. B. Tõ phøc vµ tõ ghÐp. C. Tõ phøc vµ tõ l¸y. D. Tõ phøc vµ tõ ®¬n. C©u 2: §iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ, côm tõ mµ em cho lµ hîp lÝ. (1 ®iÓm. Mçi phÇn 0,25 ®). (Giao tiÕp, §¸nh giÆc, BiÓu c¶m, Anh hïng). a) V¨n b¶n víi môc ®Ých giao tiÕp lµ bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc gäi lµ kiÓu v¨n b¶n . . . . . . . . . . . . . . b) . . . . . . . . . . . lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng t×nh c¶m b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ. c) TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi . . . . . . . . . . . . . . d) Th¸nh Giãng lµ biÓu t­îng rùc rì cu¶ ý thøc vµ søc m¹nh b¶o vÖ ®Êt n­íc, ®ång thêi lµ sù thÓ hiÖn quan niÖm vµ ­íc m¬ cña nh©n d©n ta ngay tõ buæi ®Çu lÞch sö vÒ ng­êi . . . . . . . . . . . cøu n­íc chèng ngo¹i x©m. C©u3: a) Nèi hai cét A vµ B sao cho thÝch hîp. Cét A Cét B 1. Tù sù 1. Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. 2. Miªu t¶ 2. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc. 3. BiÓu c¶m 3. T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con ng­êi b) Nèi hai cét tõ thuÇn ViÖt cã cïng nghÜa (0,25 ®). Giang s¬n Xe löa Phô n÷ Ng­êi xem Kh¸n gi¶ S«ng nói Ho¶ xa §µn bµ c) Khoanh trßn vµo ch÷ ®óng hoÆc sai sao cho phï hîp víi néi dung. (0,5 ®). A. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng thÓ hiÖn quan niÖm vµ ­íc m¬ cña nh©n d©n ta vÒ ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc. § S B. Bé phËn tõ m­în quan träng nhÊt trong tiÕng ViÖt lµ tiÕng H¸n. § S II. Tù luËn. (6.5 ®iÓm). Em h·y t­êng thuËt l¹i buæi lÔ khai gi¶ng n¨m häc míi 2006 - 2007 cña tr­êng em. Bµi lµm. B. §¸p ¸n 1. §ª sè 1: C©u 1 2 3 4 §¸p ¸n D D A C C©u 5 A B C D §¸p ¸n § § S § TiÕng c­êi trong truyÖn em bÐ th«ng minh lµ : TiÕng c­êi th©m thuý, mØa mai. TiÕng c­êi s©u cay. TiÕng c­êi vui vÎ, s¶ng kho¸i. C©u 6 C©u7 vµ 8 H tù lµm theo h×nh thøc tù luËn. Yªu cÇu ph¶i dïng tõ ®óng nghÜa, nèi ®­îc c©u v¨n liÒn m¹ch vµ cã nghÜa. 2. §Ò sè 2: C©u 1 C©u a b c d §¸p ¸n B D B A C©u 2: C©u A B C D §¸p ¸n BiÓu c¶m Giao tiÕp §¸nh giÆc Anh hïng C©u 3: a)Nèi cét A -B nh­ sau theo thø tù: 1 - 2; 2 - 3; 3 - 1. b) Giang s¬n - S«ng nói; Phô n÷ - ®µn bµ; Kh¸n gi¶ - ng­êi xem; Ho¶ xa - xe löa. c) C¶ hai nhËn ®Þnh ®Òu khoanh § * PhÇn tù luËn ph¶i thuËt l¹i ®­îc buæi lÔ khai gi¶ng ®Çu n¨m häc míi. Bµi viÕt ph¶i cã bè côc 3 phÇn râ rµng, cã lång ®­îc yÕu tè c¶m xóc vµo bµi viÕt. C. BiÓu ®iÓm: C¨n cø vµ biÓu ®iÓm ®· cho s½n. (mçi bµi cho 0.5 ®iÓm tr×nh bµy) * Thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra. Ngµy so¹n: 24/10/2007 Ngµy d¹y : /10/2007 TiÕt 29. LuyÖn nãi kÓ chuyÖn. I. môc tiªu bµi häc. 1. Thùc hµnh lµm viÖc theo nhãm lËp dµn ý cña bµi v¨n sau ®ã thùc hµnh trong nhãm vµ tr­íc líp theo yªu cÇu cña ®Ò bµi. 2. RÌn kÜ n¨ng nãi, kÓ tr­íc tËp thÓ. Chó ý kh¶ n¨ng vËn dông tõ ng÷ sao cho linh ho¹t. 3. Cã ý thøc chuÈn bÞ tr­íc ë nhµ vµ cã ý thøc trong viÖc thùc hµnh nãi tr­íc líp. II. chuÈn bÞ. - H chuÈn bÞ tr­íc dµn ý ë nhµ qua viÖc so¹n bµi. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë bµi so¹n cña H. 3. Bµi míi. A. ChuÈn bÞ: Chia líp thµnh 5 nhãm. - C¶ nhãm cïng lËp mét dµn ý. - Nhãm tr­ëng ph©n c«ng tõng c¸ nh©n thùc hµnh trong nhãm. - NhËn xÐt, bæ xung vµ cö mét c¸ nh©n tèt nhÊt trong nhãm thùc hµnh tr­íc líp. B. §Òbµi. 1. Tù giíi thiÖu vÒ b¶n th©n. - Më bµi: Lêi chµo, nªu lÝ do giíi thiÖu. - Th©n bµi: + Tr×nh bµy tªn tuæi, vµi nÐt vÒ h×nh d¸ng. + Tr×nh bµy vÒ gia ®×nh (gåm nh÷ng ai). + Tr×nh bµy vÒ cong viÖc hµng ngµy. + Tr×nh bµy vµi nÐt vÒ së thÝch, ­íc m¬ … - KÕt bµi : Lêi c¶m ¬n ng­êi nghe. 2. KÓ vÒ gia ®×nh m×nh. - Më bµi: Nªu lÝ do kÓ, giíi thiÖu vÒ gia ®×nh m×nh. - Th©n bµi:+ KÓ kh¸i qu¸t vÒ c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh. + KÓ cô thÓ vÒ tõng thµnh viªn. Chó ý kÓ, t¶ mét sè ý vÒ ch©n dung, ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch, t×nh c¶m, ho¹t ®éng trong c«ng viÖc hµng ngµy … - KÕt bµi: Nªu t×nh c¶m cña m×nh víi gia ®×nh. C. Thùc hµnh trªn líp. 1. Thùc hµnh trong nhãm 15 phót. 2. C¸c nhãm thùc hµnh tr­íc líp 20 phót. 3. Gi¸o viªn nhËn xÐt 10 phót: NhËn xÐt cÇn chó ý tíi tÝnh s¸ng t¹o cña H, kh«ng nªn gß Ðp H vµo mét khu«n mÉu nµo. Ngµy so¹n: 24/10/2007 Ngµy d¹y : /10/2007 TiÕt 30. C©y bót thÇn. I. môc tiªu bµi häc. 1. Gióp H ®äc vµ kÓ , n¾m ®­îc kh¸i qu¸t néi dung cña truyÖn C©y bót thÇn. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n, n¾m ®­îc nh÷ng chi tiÕt kh¸i qu¸t cña v¨n b¶n th«ng qua viÖc t×m bè côc cña t¸c phÈm. 2. RÌn kÜ n¨ng ®äc, kÓ, t×m bè côc v¨n b¶n. 3. Qua nh©n vËt M· L­¬ng, tù ý thøc ®­îc cÇn ph¶i rÌn luyÖn, phÊn ®Êu v­¬n lªn trong cuéc sèng. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Sù gièng nhau vµ kh¸c nhau trong c¸ch gi¶i ®è cña em bÐ ? 3. Bµi míi: Gv: §äc víi giäng chËm r·i, b×nh tÜnh. ? Em h·y nªu bè côc cña truyÖn ? - H ®äc vµ kÓ. - Bè côc: + Më truyÖn: (c«ng thøc: Ng­êi ta kÓ l¹i r»ng ….). +Th©n truyÖn: - M· L­¬ng dèc lßng häc vÏ vµ ®­îc thÇn th­ëng bót. - M· L­¬ng ®em tµi n¨ng phôc vô nh©n d©n. - M· L­¬ng dïng bót thÇn trõng trÞ tªn ®Þa chñ vµ tªn vua ®éc ¸c tham lam. +KÕt truyÖn: M· L­¬ng l¹i vÒ sèng gi÷a lßng d©n. I. §äc-T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n. Gv : Gäi 1 - 2 H lªn b¶ng kÓ l¹i. Cè g¾ng kÓ ®­îc diÔn c¶m cµng tèt. ? M· L­¬ng ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ nµo ? ? VÒ tÝnh nÕt, kh¶ n¨ng, sè phËn ? ? T¹i sao ThÇ