Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 110 - Tiếng Việt: Câu trần thuật đơn

Ngµy so¹n: TiÕt 110- TiÕng ViƯt: C©u trÇn thuËt ®¬n A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - N¾m ®­ỵc kh¸i niƯm c©u trÇn thuËt ®¬n vµ t¸c dơng cđa c©u trÇn thuËt ®¬n. 2. KÜ n¨ng : - BiÕt vËn dơng linh ho¹t c©u trÇn thuËt ®¬n khi giao tiÕp. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Tìm hiểu kĩ CKTKN và soạn bài Sưu tầm ngữ liệu và một số bài tập theo dạng Hướng dẫn HS chuẩn bị bài Phương tiện DH và Đồ dùng DH - Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của SGK và sự hướng dẫn của cơ giáo. C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp, quy nạp, đàm thoại, trị chơi, thảo luận nhĩm, động não, … C. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: - Nªu nh÷ng thµnh phÇn chÝnh cđa c©u ? - Cho biÕt vai trß, chøc n¨ng ng÷ ph¸p cđa tõng thµnh phÇn ? II. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Hình thành khái niệm Mục tiêu: HS nắm được khái niệm về C©u trÇn thuËt ®¬n Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề… Thời gian: 15 phút. Häat ®éng cđa thÇy Häat ®éng cđa trß Néi dung cÇn ®¹t GV: Treo b¶ng phơ H: §o¹n v¨n cã mÊy c©u ? H: X¸c ®Þnh chđ ng÷, vÞ ng÷ cđa c©u ? H: Cho biÕt mçi c©u thuéc lo¹i c©u g× ? Dïng ®Ĩ lµm g× ? GV: Yªu cÇu chĩ ý c©u 1,2,9. - Yªu cÇu HS ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cđa c©u 1,2,9. GV: Kh¼ng ®Þnh ®ã lµ nh÷ng c©u trÇn thuÞ©t ®¬n. H: HiĨu thÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt ®¬n ? GV: L­u ý c©u 6 (c©u trÇn thuËt nh­ng cã cÊu t¹o lµ 2 kÕt cÊu (C-V) => c©u trÇn thuËt ghÐp ). GV: Yªu cÇu HS lÊy vÝ dơ vỊ c©u trÇn thuËt ®¬n. Hoạt động 3: Luyện tập Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. Phương pháp: Vấn đáp giải thích,chơi trị chơi, động não, thảo luận nhĩm… Thời gian: 20 phút. GV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh yªu cÇu BT1. - H­íng dÉn thùc hµnh GV: L­u ý HS c©u 3,4 lµ c©u trÇn thuËt ghÐp . GV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh yªu cÇu BT 2. - Yªu cÇu HS dïng vë BT lµm phiÕu thùc hµnh . GV: NhËn xÐt ®¸nh gi¸. GV: Yªu cÇu HS nªu yªu cÇu BT3. - Yªu cÇu dïng vë BT ®Ĩ thùc hµnh. GV: H­íng dÉn thùc hµnh BT 4 mét c¸ch t­¬ng tù . GV: §¸nh gi¸ nhËn xÐt vµ cho ®iĨm. HS: §äc, theo dâi vµ quan s¸t. HS: Ho¹t ®éng c¸ nh©n - Nªu sè c©u vµ ph©n tÝch cÊu t¹o cđa c©u. HS: Th¶o luËn - X¸c ®Þnh kiĨu lo¹i c©u chia theo mơc ®Ých nãi . - Nªu mơc ®Ých cơ thĨ cđa c©u. HS: Theo dâi HS: Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cđa c©u. - §¸nh gi¸ : chØ cã mét kÕt cÊu C-V. HS: Theo dâi vµ quan s¸t. HS: Nªu theo ý hiĨu - §äc ghi nhí . HS: Theo dâi HS: Suy nghÜ ®éc lËp - LÊy vÝ dơ vµ ph©n tÝch. HS: Nªu yªu cÇu BT1 - Ho¹t ®éng c¸ nh©n - X¸c ®Þnh c©u trÇn thuËt ®¬n. HS: Theo dâi vµ quan s¸t HS: Nªu yªu cÇu BT2 HS: Suy nghÜ ®éc lËp - Thùc hµnh c¸ nh©n HS: Theo dâi HS: X¸c ®Þnh yªu cÇu BT3 - §¸nh gi¸ nhËn xÐt - Th¶o luËn tr×nh bµy - Cïng nhËn xÐt sưa ch÷a bỉ sung HS: Nªu yªu cÇu BT4 - Thùc hµnh c¸ nh©n - Cïng ®¸nh gi¸ nhËn xÐt. HS: Theo dâi I. C©u trÇn thuËt ®¬n lµ g× ? * VÝ dơ: (SGK) * NhËn xÐt: - C©u kĨ (c©u trÇn thuËt): 1,2,6,9. - C©u nghi vÊn (c©u hái): 4 - C©u cÇu khiÕn : 7 - C©u c¶m th¸n : 3,5,8 * Ghi nhí : (SGK) II. LuyƯn tËp * BT1: T×m c©u trÇn thuËt ®¬n - C1: c©u giíi thiƯu - C2: nªu ý kiÕn nhËn xÐt => c©u trÇn thuËt ®¬n * BT2: a) lµ c©u trÇn thuËt ®¬n => dïng ®Ĩ giíi thiƯu nh©n vËt b) lµ c©u trÇn thuËt ®¬n => giíi thiƯu nh©n vËt c) lµ c©u trÇn thuËt ®¬n => giíi thiƯu nh©n vËt * BT3: - C¸ch giíi thiƯu nh©n vËt ë c¶ 3 vÝ dơ => lµ c¸ch giíi thiƯu nh©n vËt phơ tr­íc => tõ viƯc lµm nh©n vËt phơ => giíi thiƯu nh©n vËt chÝnh. * BT4: - Ngoµi viƯc giíi thiƯu nh©n vËt, c¸c c©u cßn miªu t¶ hµnh ®éng cđa nh©n vËt. Hoạt động 4: Củng cố bài học. Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học. Phương pháp: Khái quát hố Thời gian: 6 phút. HiĨu thÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt ®¬n ? Mơc ®Ých cđa c©u trÇn thuËt ®¬n lµ g× ? Hoạt động 5: Bài tập về nhà Thời gian: 2 phút. - Lµm BT5, n¾m néi dung bµi häc. - TËp thùc hµnh viÕt ®o¹n cã sư dơng c©u trÇn thuËt ®¬n. Ngµy so¹n: TiÕt 111: H­íng dÉn ®äc thªm :Lßng yªu n­íc ( £-ren- bua) A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - HiĨu ®­ỵc t­ t­ëng yªu n­íc b¾t nguån tõ t×nh yªu nh÷ng g× gÇn gịi, th©n thuéc cđa quª h­¬ng. 2. KÜ n¨ng : - §äc diƠn c¶m, Kể, ph©n tÝch c¶m thơ văn xuơi. B. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DH - Vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề, đọc sáng tạo, thảo luận nhĩm, Kĩ thuật động não, ... C. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Soạn bài theo CKTKN, tham khảo TL, hướng dẫn HS chuẩn bị bài. - Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của SGK và sự hướng dẫn của cơ giáo. B¶ng phơ,bĩt d¹,phÊn viÕt D. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: - C¶m nhËn cđa em vỊ h×nh t­ỵng c©y tre ViƯt Nam ? II. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung về văn bản Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm. Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình….. Thời gian: 7 phút. Häat ®éng cđa thÇy Häat ®éng cđa trß Néi dung cÇn ®¹t GV: Yªu cÇu HS ®äc v¨n b¶n - NhËn xÐt. GV: H­íng dÉn c¸ch ®äc mét sè tõ phiªn ©m tiÕng n­íc ngoµi. GV: Yªu cÇu gi¶i thÝch mét sè chĩ thÝch khã. GV: Giíi thiƯu ch©n dung t¸c gi¶ £-ren-bua . - Yªu cÇu theo dâi t­ liƯu SGK vỊ t¸c gi¶ . - Nªu nh÷ng hiĨu biÕt cđa em vỊ t¸c gi¶ £-ren-bua ? - §o¹n trÝch häc ®­ỵc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo ? GV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biĨu ®¹t , thĨ lo¹i , bè cơc . GV: §¸nh gi¸ chung. Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết Mục tiêu: HS hiểu, cảm thụ được giá trị nội dung và nghệ thuật tác phẩm. Phương pháp: Vấn đáp tìm tịi; thuyết trình; đọc sáng tạo tái hiện hình tượng, động não…. Thời gian: 30phút. GV: Yªu cÇu HS theo dâi ®o¹n 1. H: Céi nguån cđa lßng yªu n­íc ®­ỵc t¸c gi¶ diƠn t¶ b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? GV: H­íng dÉn ph©n tÝch : - Céi nguån ®ã ban ®Çu lµ nh÷ng g× ? T×m dÉn chøng minh ho¹ ? - Céi nguån ®ã cßn ®­ỵc t¸c gi¶ ®Ị cËp tíi nh÷ng con ng­êi nµo ? d©n téc nµo ? Nh÷ng h×nh ¶nh t­ỵng tr­ng nµo kh¸c ? H: Em cã nhËn xÐt g× vỊ ng«n ng÷ h×nh ¶nh vµ c¸ch diƠn ®¹t cđa t¸c gi¶ ? GV: B×nh gi¸ më réng H: Tõ nh÷ng h×nh ¶nh cơ thĨ vỊ dßng s«ng, con suèi... t¸c gi¶ ®· kÕt luËn vỊ lßng yªu tỉ quèc nh­ thÕ nµo ? GV: B×nh: t¸c gi¶ ®i tõ cơ thĨ => kh¸i qu¸t ®Ĩ nãi ®Õn t×nh yªu n­íc thiÕt tha... H: Lßng yªu n­íc trong chiÕn tranh ®­ỵc thĨhiƯn qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? H: T¹i sao khi chiÕn tranh, lßng yªu n­íc l¹i ®­ỵc thư th¸ch cao ®é nh­ vËy ? H: C©u nãi : mÊt n­íc Nga th× ta cßn sèng lµm g× n÷a cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? GV: B×nh gi¸ më réng vµ so s¸nh liªn hƯ víi chiÕn tranh ViƯt Nam . Hoạt động 4: Tổng kết Mục tiêu: HS khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. Phương pháp: Khái quát hố . Thời gian: 4 phút H: Nªu nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c vỊ nghƯ thuËt cđa v¨n b¶n ? H: Qua v¨n b¶n, t¸c gi¶ muèn ph¶n ¸nh bµi häc g× ? HS: §äc v¨n b¶n HS: §¸nh gi¸ giäng ®äc HS: Theo dâi HS: Gi¶i thÝch theo gỵi ý SGK HS: Quan s¸t HS: §äc nhÈm t­ liƯu chĩ thÝch * HS: Nªu kh¸i qu¸t . HS: Nªu n¨m s¸ng t¸c vµ xuÊt xø. HS: Ho¹t ®éng c¸ nh©n - Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ HS: NhËn xÐt bỉ sung. - Theo dâi. HS: §äc nhÈm v¨n b¶n vµ theo dâi HS: Th¶o luËn - §¹i diƯn nªu ý kiÕn tr×nh bµy - Cïng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bỉ sung HS: Ho¹t ®éng ®éc lËp - Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ HS: Theo dâi HS: Suy nghÜ - Nªu ®¸nh gi¸ më réng - Cïng nhËn xÐt b×nh gi¸ HS: Theo dâi .HS: Th¶o luËn t×m chi tiÕt - §¹i diƯn nªu ý kiÕn tr×nh bµy - Cïng nhËn xÐt bỉ sung HS: Ho¹t ®éng ®éc lËp - Nªu ®¸nh gi¸ nhËn xÐt - Cïng b×nh gi¸ HS: Suy nghÜ ®éc lËp - Nªu ý kiÕn b×nh gi¸ më réng HS: Theo dâi. HS: NhËn xÐt nghƯ thuËt x©y dùng v¨n b¶n. HS: §¸nh gi¸ vỊ lßng yªu n­íc cđa t¸c gi¶ vµ nh©n d©n Nga. I. §äc t×m hiĨu chung 1. §äc v¨n b¶n 2. Chĩ thÝch * Tõ khã * T¸c gi¶ (SGK) * T¸c phÈm - 6/ 1942 - Liªn X« chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt §øc . * PTB§: TS+ BC * ThĨ lo¹i: Tuú bĩt * Bè cơc : 2 ý chÝnh: - céi nguån cđa lßng yªu n­íc. - Thư th¸ch trong chiÕn tranh. II. §äc- t×m hiĨu v¨n b¶n 1. Céi nguån cđa lßng yªu n­íc . - Lßng yªu n­íc ban ®Çu : + lµ nh÷ng vËt tÇm th­êng nhÊt : - C¸i c©y - c¸i phè nhá - tr¸i lª - th¶o nguyªn + ng­êi xø B¾c, xø Xu c« n« + ng­êi Grudia, Matxc¬va, Lª nin gr¸t. + suèi s«ng V«n ga ... ra bĨ. => h×nh ¶nh Èn dơ, c¸ch vÝ von ®éc ®¸o. => cơ thĨ ho¸ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triĨn cđa lßng yªu n­íc . => §ã lµ " lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu lµng quª trë nªn lßng yªu tỉ quèc". 2. Lßng yªu n­íc thư th¸ch trong chiÕn tranh. - søc m¹nh m·nh liƯt cđa t×nh yªu ... ®em vµo lưa ®¹n gay go thư th¸ch - MÊt n­íc Nga th× ta con sèng lµm g× n÷a => chiÕn tranh cÇn ®Õn sù hy sinh cđa con ng­êi, lßng yªu n­íc ®­ỵc ®¸nh gi¸ b»ng hµnh ®éng d¸m x¶ th©n . => lµ tiÕng nãi thiÕt tha, ch¸y báng cđa t×nh yªu tỉ quèc. III. Tỉng kÕt ( SGK ) Hoạt động 5: Bài tập về nhà Thời gian: 2 phút. - C¶m nhËn cđa em vỊ v¨n b¶n lßng yªu n­íc cđa t¸c gi¶ £-ren-bua ? - Qua v¨n b¶n em cã suy nghÜ g× vỊ tinh thÇn yªu n­íc cđa nh©n d©n ta ? - N¾m ®­ỵc néi dung bµi häc. - T×m ®äc tinh thÇn yªu n­íc cđa nh©n d©n ta - Hå ChÝ Minh - So¹n : Lao xao cđa t¸c gi¶ Duy Kh¸n. Ngµy so¹n : TiÕt 112 - TiÕng ViƯt: c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - N¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ vµ c¸ch ph©n lo¹i c©u. 2. KÜ n¨ng : - RÌn kü n¨ng x¸c ®Þnh thµnh phÇn chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cđa c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Tìm hiểu kĩ CKTKN và soạn bài Sưu tầm ngữ liệu và một số bài tập theo dạng Hướng dẫn HS chuẩn bị bài Phương tiện DH và Đồ dùng DH - Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của SGK và sự hướng dẫn của cơ giáo. C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp, quy nạp, đàm thoại, trị chơi, thảo luận nhĩm, động não, … D. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: - §Ỉt mét c©u trÇn thuËt ®¬n ? ThÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt ®¬n ? - Mơc ®Ých sư dơng cđa c©u trÇn thuËt ®¬n lµ g× ? => DÉn vµo bµi míi. II. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Hình thành khái niệm Mục tiêu: HS nắm được khái niệm về §Ỉc ®iĨm cđa c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề… Thời gian: 15 phút. Häat ®éng cđa thÇy Häat ®éng cđa trß Néi dung cÇn ®¹t GV: Treo b¶ng phơ - Yªu cÇu HS theo dâi. GV: Yªu cÇu x¸c ®Þnh chđ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau. GV: H­íng dÉn ph©n tÝch cÊu t¹o cđa 4 vÝ dơ . - Yªu cÇu HS quan s¸t vÞ ng÷ ? - Thµnh phÇn ®øng tr­íc kÕt hỵp víi vÞ ng÷ cã ®Ỉc ®iĨm g× ? H: VÞ ng÷ cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo ? H: VÞ ng÷ cã thĨ kÕt hỵp víi tõ lo¹i nµo ? H: C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ cã ®Ỉc ®iĨm g× ? GV: Yªu cÇu HS lÊy vÝ dơ. GV: Yªu cÇu HS theo dâi vÝ dơ. H: Trong c¸c c©u ë vÝ dơ, c©u nµo dïng ®Ĩ ®Þnh nghÜa, c©u nµo dïng ®Ĩ giíi thiƯu, miªu t¶, ®¸nh gi¸ ... sù vËt hiƯn t­ỵng nªu ë chđ ng÷ ? H: Cã nh÷ng kiĨu c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ nµo ? Hoạt động 3: Luyện tập Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. Phương pháp: Vấn đáp giải thích,chơi trị chơi, động não, thảo luận nhĩm… Thời gian: 20 phút. - Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh yªu cÇu BT1,2. GV: Chia líp lµm hai bªn. - Giao viƯc theo nhãm. - Yªu cÇu nhãm A thùc hµnh phÇn : a,b,c. Nhãm B: phÇn d,®,e. GV: H­íng dÉn: - X¸c ®Þnh c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. - Ph©n tÝch cÊu t¹o cđa c©u. - CÊu t¹o cđa vÞ ng÷ vµ kiĨu c©u. HS: §äc vµ quan s¸t HS: - Suy nghÜ ®éc lËp - X¸c ®Þnh chđ ng÷ vµ vÞ ng÷. - Cïng x¸c ®Þnh chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cđa c©u. HS: Ho¹t ®éng ®éc lËp - Nªu ý kiÕn HS: §¸nh gi¸ nhËn xÐt HS: Nªu vÊn ®Ị HS: - Nªu kh¸i qu¸t - §äc ghi nhí HS: §¹t c©u theo yªu cÇu HS: §äc vµ quan s¸t vÝ dơ HS: Th¶o luËn - X¸c ®Þnh mơc ®Ých nãi cđa c©u - Nªu ý kiÕn HS: Nªu ®¸nh gi¸ - §äc ghi nhí HS: Nªu yªu cÇu BT1,2 HS: NhËn yªu c©u cÇu thùc hµnh. - Tỉ chøc thùc hµnh - Th¶o luËn nhãm theo yªu cÇu. - §¹i diƯn tr×nh bµy. - Cïng nhËn xÐt bỉ sung. I §Ỉc ®iĨm cđa c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ ? * VÝ dơ : a) Bµ ®ì TrÇn lµ ng­êi huyƯn §«ng TriỊu . b) TruyỊn thuyÕt lµ lo¹i ... kĨ c) Ngµy thø N¨m trªn ®¶o C« T« lµ mét ngµy... d) MÌn trªu chÞ Cèc lµ d¹i... * NhËn xÐt: - Cã tõ lµ ®øng tr­íc vÞ ng÷ - vÞ ng÷ lµ 1 tõ hoỈc mét cơm tõ - vÞ ng÷ kÕt hỵp víi tõ phđ ®Þnh * Ghi nhí : (SGK) II. Ph©n lo¹i * VÝ dơ: SGK a) Giíi thiƯu b) Tr×nh bµy c¸ch hiĨu c) miªu t¶ nhËn xÐt d) ®¸nh gi¸ * Ghi nhí (SGK) III. LuyƯn tËp * BT1: - X¸c ®Þnh c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. - C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ : a,c,d,e. => C©u b,® kh«ng ph¶i lµ c©u rÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. a) C©u ®/n , vÞ ng÷ lµ mét cơm ®éng tõ . c) miªu t¶ ®¸nh gi¸, vÞ ng÷ lµ mét cơm ®éng tõ d) giíi thiƯu, vÞ ng÷ lµ mét cơm DT. e) ®¸nh gi¸, VN lµ mét tinha tõ. Hoạt động 4: Củng cố bài học. Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học. Phương pháp: Khái quát hố Thời gian: 6 phút. - §Ỉt mét c©u trµn thuËt ®¬n cã tõ lµ ? - Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa c©u trÇn thuËt ®¬n ®ã ? Hoạt động 5: Bài tập về nhà Thời gian: 2 phút. - Lµm BT3,4 vµo VBT. - N¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. - X¸c ®Þnh ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n cã sư dơng c©u tr©n thuËt ®¬n cã tõ lµ. Ngµy so¹n : TiÕt 113+114: v¨n b¶n : Lao xao ( Duy Kh¸n ) A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - C¶m nhËn ®­ỵc vỴ ®Đp vµ sù phong phĩ cđa thiªn nhiªn lµng quª qua h×nh ¶nh cđa c¸c loµi chim. - ThÊy ®­ỵc t©m hån nh¹y c¶m, sù hiĨu biÕt vµ lßng yªu thiªn nhiªn lµng quª cđa t¸c gi¶. - HiĨu ®­ỵc nghƯ thuËt miªu t¶ sinh ®éng hÊp dÉn vµ tinh tÕ cđa t¸c gi¶. 2. KÜ n¨ng : - §äc diƠn c¶m, Kể, ph©n tÝch c¶m thơ văn xuơi. B. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DH - Vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề, đọc sáng tạo, thảo luận nhĩm, Kĩ thuật động não, ... C. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Soạn bài theo CKTKN, tham khảo TL, hướng dẫn HS chuẩn bị bài. - Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của SGK và sự hướng dẫn của cơ giáo. B¶ng phơ,bĩt d¹,phÊn viÕt D. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: - C¶m nhËn cđa em vỊ lßng yªu n­íc cđa t¸c gi¶ £-ren-bua ? II. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung về văn bản Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm. Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình….. Thời gian: 7 phút. Häat ®éng cđa thÇy Häat ®éng cđa trß Néi dung cÇn ®¹t GV: §éc mÉu mét ®o¹n - Yªu cÇu HS ®äc tiÕp v¨n b¶n. GV: Yªu cÇu HS nhËn xÐt giäng ®äc. - L­u ý giäng ®iƯu : chËm r·i, t©m t×nh. GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch mét sè chĩ thÝch khã. GV: Yªu cÇu theo dâi chĩ thÝch - Nªu nh÷ng hiĨu biÕt cđa em vỊ t¸c gi¶ Duy Kh¸n ? GV: Minh ho¹ tranh vµ t­ liƯu vỊ t¸c gi¶. - V¨n b¶n ®­ỵc viÕt trong hoµn c¶nh nµo ? GV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biĨu ®¹t vµ thĨ lo¹i truyƯn ? Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết Mục tiêu: HS hiểu, cảm thụ được giá trị nội dung và nghệ thuật tác phẩm. Phương pháp: Vấn đáp tìm tịi; thuyết trình; đọc sáng tạo tái hiện hình tượng, động não…. Thời gian: 30phút. GV: Yªu cÇu HS theo dâi ®o¹n ®Çu. - C¶nh buỉi sím chím hÌ ë lµng quª ®­ỵc t¸c gi¶ miªu t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo? GV: H­íng dÉn hiĨu nghÜa cđa tõ lao xao . - NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vỊ c¸ch x©y dùng h×nh ¶nh cđa t¸c gi¶ ? - Bøc tranh buỉi sím hiƯn lªn nh­ thÕ nµo ? GV: B×nh më réng : - Bøc tranh thiªn nhiªn hiƯn lªn cã ®đ : + Mµu s¾c + ¢m thanh + H­¬ng vÞ + Mu«n loµi + Con ng­êi => TÊt c¶ lµm nªn mét bøc tranh sèng ®éng. GV: Yªu cÇu ®äc ®o¹n sau - Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ ®Ị cËp ®Õn bao nhiªu loµi chim? - C¸c loµi ®­ỵc miªu t¶ theo tr×nh tù nµo ? (Theo nh÷ng nhãm nµo ?) - Em cã nhËn xÐt g× vỊ nghƯ thuËt miªu t¶ c¸c loµi chim cđa t¸c gi¶ ? - Qua ®ã ta thÊy t¸c gi¶ ®· diƠn t¶ vỊ loµi chim nh­ thÕ nµo ? GV: B×nh gi¸ : - Ph¶i lµ ng­êi am hiĨu tù nhiªn thÕ giíi loµi chim, ãc quan s¸t, tinh t­êng => Duy Kh¸n míi miªu t¶ ®­ỵc mét c¸ch s©u s¾c vỊ thÕ giíi c¸c loµi chim nh­ vËy ? Hoạt động 4: Tổng kết Mục tiêu: HS khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. Phương pháp: Khái quát hố . Thời gian: 4 phút H: Nªu nh÷ng nÐt nghƯ thuËt cđa v¨n b¶n ? H: V¨n b¶n ph¶n ¸nh vỊ vÊn ®Ị g× ? HS: Theo dâi - §äc tiÕp - §¸nh gi¸ nhËn xÐt. HS: Theo dâi HS: Dùa vµo chĩ thÝch SGK , gi¶i thÝch theo yªu cÇu . HS: §äc vµ quan s¸t HS: Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n - Theo dâi vµ bỉ sung. HS: Nªu hoµn c¶nh ra ®êi cđa v¨n b¶n. HS: Suy nghÜ ®éc lËp - Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸. HS: §äc vµ quan s¸t - Theo dâi v¨n b¶n HS: Th¶o luËn - X¸c ®Þnh chi tiÕt - Nªu h×nh ¶nh tiªu biĨu HS: Ho¹t ®éng c¸ nh©n - Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ HS: Suy nghÜ ®éc lËp - Nªu ý kiÕn ph©n tÝch - Cïng b×nh gi¸ më réng HS: Theo dâi l¾ng nghe HS: §äc vµ quan s¸t v¨n b¶n HS: Th¶o luËn - §¹i diƯn nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ - §¸nh gi¸ bỉ sung : 10 loµi => tr×nh tù xu«i => chim hiỊn -> chim ¸c . HS: §¸nh gi¸ vỊ nghƯ thuËt HS: Ph©n tÝch néi dung HS: Theo dâi l¾ng nghe - B×nh më réng vÊn ®Ị . HS: §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vỊ nghƯ thuËt . HS: Nªu bµi häc rĩt ra. I. §äc t×m hiĨu chung 1. §äc v¨n b¶n 2. Chĩ thÝch * Tõ khã : * T¸c gi¶ : ( SGK ) * T¸c phÈm : - håi ký tù truyƯn : Tuỉi th¬ im lỈng . * PTB§: Mt¶ + Tsù * ThĨ lo¹i : Ký II. §äc t×m hiĨu v¨n b¶n 1. C¶nh buỉi sím chím hÌ ë lµng quª . - c©y ... um tïm - c¶ lµng th¬m - hoa lan, hoa giỴ, mãng rång... - ong ... b­ím - ©m thanh : lao xao - chim ... - bän trỴ ... tơ ë gãc s©n => miªu t¶ => bøc tranh buỉi sím t­¬i ®Đp, rén r·, trµn ®Çy søc sèng. 2. ThÕ giíi c¸c loµi chim * Nhãm chim hiỊn - Bå c¸c : võa bay... võa kªu - s¸o ®Ëu trªn l­ng tr©u - tu hĩ ®Ëu c©y - ngãi bay s¹t mỈt trêi - nh¹n bay tÝt m©y xanh - b×m bÞp bé c¸nh n©u * Nhãm chim ¸c : - diỊu h©u mịi kho»m - chÌo bỴo c­íp måi - qu¹ ®en ... l­ỵn - c¾t h×nh ®u«i c¸ => nghƯ thuËt miªu t¶, quan s¸t tinh tÕ . => trÝ t­ëng t­ỵng phong phĩ => ®Ỉc ®iĨm tËp tÝnh riªng cđa c¸c loµi chim => so s¸nh, ®éng tõ m¹nh, tõ l¸y => th¸i ®é cđa trỴ, cđa t¸c gi¶ tr­íc thiªn nhiªn III. Tỉng kÕt ( Ghi nhí- SGK) Hoạt động 5: Bài tập về nhà Thời gian: 2 phút - C¶m nhËn cđa em vỊ vỴ ®Đp thiªn nhiªn ®­ỵc thĨ hiƯn qua v¨n b¶n : lao xao ? - Em häc ®­ỵc g× ë nghƯ thuËt miªu t¶ cđa t¸c gi¶ ? - N¾m ®­ỵc néi dung bµi häc . - ¤n tËp tèt kiÕn thøc vỊ tiÕng viƯt ®Ĩ chuÈn bÞ kiĨm tra . - So¹n v¨n b¶n : ¤n tËp truyƯn vµ ký. Ngµy so¹n: TiÕt 115 - TiÕng ViƯt: KiĨm tra tiÕng ViƯt A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - §¸nh gi¸ nhËn thøc cđa häc sinh vỊ kiÕn thøc tiÕng ViƯt nh­: + CÊu t¹o cđa cơm tõ. + BiƯn ph¸p nghƯ thuËt : so s¸nh, nh©n ho¸ , Èn dơ vµ ho¸n dơ . + C©u trÇn thuËt ®¬n . 2. KÜ n¨ng : - RÌn kü n¨ng vËn dơng øng dơng thùc hµnh. B. ChuÈn bÞ GV - Gi¸o viªn thèng nhÊt d¹ng bµi kiĨm tra trong nhãm NV6. - In sao ®Ị tr­íc. HS: - So¹n bµi C. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: II. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Ph¸t ®Ị PhÇn I. Tr¾c nghiƯm (3 điểm ) Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tr­íc c©u tr¶ lêi ®ĩng nhÊt : 1. Từ “ra” trong cơm tõ “ ®ỉ ra con sơng Bọ Mắt”, lµ phã tõ chØ : A. Thêi gian B. Sù tiÕp diƠn C. KÕt qu¶ D. H­íng 2. C©u v¨n: ThuyỊn chĩng t«i chÌo tho¸t qua kªnh Bä M¾t, ®ỉ ra con s«ng Cưa Lín, xu«i vỊ N¨m C¨n lµ : A. C©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ B. C©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ C. C©u nghi vÊn (hái) D. C©u c¶m 3.C©u trần thuật đơn là c©u cã mÊy kết cấu C- V ? A.1 B.2 C.3 D. 4 4. Khoanh trßn ch÷ c¸i ®Ỉt tr­íc c©u tr¶ lêi ®ĩng nhÊt vỊ c©u trÇn thuËt ®¬n: C©u trÇn thuËt ®¬n chØ do mét cơm C – V t¹o thµnh. C©u trÇn thuËt ®¬n dïng ®Ĩ kĨ, t¶ vỊ sù vËt, sù viƯc. C©u trÇn thuËt ®¬n lµ lo¹i c©u do mét cÊu trĩc C – V t¹o thµnh, dïng ®Ĩ giíi thiƯu, miªu t¶ hoỈc kĨ vỊ sù vËt sù viƯc. 5. H·y x¸c ®Þnh chđ ng÷, vÞ ng÷ cđa c¸c c©u sau b»ng c¸ch dïng g¹ch ®øng (/) ®Ĩ t¸ch thµnh phÇn C – V. Chỵ N¨m C¨n n»m s¸t bªn bê s«ng, ån µo, ®«ng vui, tÊp nËp. Mét buỉi chiªu, t«i ra ®øng cưa hang nh­ mäi khi, xem hoµng h«n xuèng. ThØnh tho¶ng, muèn thư sù lỵi h¹i cđa nh÷ng chiÕc vuèt, t«i co c¼ng lªn, ®¹p phanh ph¸ch vµo c¸c ngän cá. 6. Cho c¸c c©u sau: A. C©y tre lµ b¹n th©n cđa nh©n d©n ViƯt Nam, b¹n th©n cđa n«ng d©n ViƯt Nam. 5 B. Vµo ®©u tre cịng sèng, ë ®©u tre cịng xanh tèt. 5 C. Råi tre lín lªn cøng c¸p, dỴo dai, v÷ng ch¾c. 5 D. D­íi bãng tre cđa ngµn x­a thÊp tho¸ng bãng chïa cỉ kÝnh. 5 a) Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®Ỉt tr­íc c©u kh«ng ph¶i lµ c©u trÇn thuËt ®¬n. b) §iỊn c¸c kÝ hiƯu: GT (giíi thiƯu); T (t¶); YK (nªu ý kiÕn) vµo « vu«ng sau c¸c c©u giíi thiƯu, c©u t¶, c©u nªu ý kiÕn. PhÇn II. Tù luËn (7 điểm ) C©u 1:Thế nào là ẩn dụ ? C©u 2: Chỉ ra biện pháp tu từ trong các câu sau : a/ Một miếng khi đĩi bằng một gĩi khi no b/ Mồ hơi mà đổ xuống đồng Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương C©u 3: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n (3-5c©u) chđ ®Ị tù chä, trong ®ã cã sư dơng biƯn ph¸p so s¸nh hoỈc nh©n ho¸ ? Đáp án Phần I :Trắc nghiệm Mỗi ý đúng được 0,25 điểm Câu 1 2 3 4 ĐA D B A C C©u 5(1®) Chỵ N¨m C¨n/ T«i/ T«i/ C©u 6:(1®): B A: GT C: YK D: T Phần II 1/ Ẩn dụ là gọi tên sự vật này bằng tên sự vật hiện tượng khác cĩ nét tương đồng nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho diễn đạt . 2/Biện pháp tu từ: a/ So sánh b/ Hốn dụ 3/ Đảm bảo về nội dung và hình thức trong đĩ cĩ sử dụng so sánh hoặc nhân hố . Ho¹t ®éng 2: Yªu cÇu - Lµm bµi nghiªm tĩc - Tr×nh bµy cÈn thËn chu ®¸o Ho¹t ®éng 3: Thu bµi - Líp tr­ëng thu bµi theo ®¬n vÞ bµn . - GV: KiĨm tra sè bµi vỊ chÊm. III. Cđng cè IV. H­íng dÉn häc bµi - ¤n l¹i kiÕn thøc tiÕng ViƯt . - VËn dơng thùc hµnh tỉng hỵp c¸c v¨n b¶n ®· häc. Ngµy so¹n: TiÕt 116- Lµm v¨n: Tr¶ bµi kiĨm tra v¨n Tr¶ bµi tËp lµm v¨n t¶ ng­êi A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - ThÊy ®­ỵc nh÷ng ­u ®iĨm vµ h¹n chÕ vỊ c¸ch diƠn ®¹t cđa b¶n th©n. 2. KÜ n¨ng : - BiÕt vËn dơng thùc hµnh mét c¸ch linh ho¹t h¬n ë nh÷ng bµi sau. B. ChuÈn bÞ GV - C¶m thơ v¨n häc 6. - Mét sè bµi lµm cđa häc sinh ( bµi lµm cßn m¾c nhiỊu lçi diƠn ®¹t sai ) HS: - So¹n bµi C. lªn líp I. KiĨm tra bµi cị: II. Bµi míi: Häat ®éng cđa thÇy Häat ®éng cđa trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: Ph©n tÝch yªu cÇu cđa ®Ị. GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Ị ®· kiĨm tra. GV: KÕt hỵp ch÷a ®¸p ¸n GV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh yªu cÇu cơ thĨ Ho¹t ®éng 2: NhËn xÐt ®¸nh gi¸ GV: Nªu nh÷ng ­u ®iĨm vµ khuyÕt ®iĨm chung. - Minh ho¹ cơ thĨ b»ng mét sè ®o¹n cho tõng ­u khuyÕt cơ thĨ ®ã. - §¸nh gi¸ tËp trung vµo c¸ch diƠn ®¹t. Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn ch÷a lçi sai. GV: TËp trung ch÷a lçi diƠn ®¹t cđa HS. - ChÐp mét ®o¹n m¾c nhiỊu lçi sai vµo b¶ng phơ. - Yªu cÇu HS quan s¸t vµ ph¸t hiƯn lçi, cïng sưa ch÷a mét sè lo¹i lçi cơ thĨ : + VỊ chÝnh t¶ + VỊ viƯc dïng tõ + VỊ viƯc ®Ỉt c©u vµ diƠn ®¹t ®o¹n v¨n . GV: Yªu cÇu HS sưa ch÷a cho ®o¹n v¨n - Yªu cÇu ®äc minh ho¹ c¸c ®o¹n v¨n míi. GV: Chän mét sè bµi cßn m¾c nhiỊu lçi sai, yªu cÇu HS ch÷a bµi cho b¹n. GV: NhËn xÐt - Yªu cÇu HS chĩ ý lçi cÇn kh¾c phơc. GV: §äc mét sè bµi viÕt tèt. GV: Tr¶ bµi. - LÊy ®iĨm vµo sỉ c¸ nh©n HS: Nªu l¹i ®Ị kiĨm tra HS: Theo dâi sưa ch÷a ®¸p ¸n. HS: Theo dâi - L¾ng nghe nh÷ng ®Ỉc ®iĨm chung cđa bµi viÕt. HS: Theo dâi HS: Th¶o luËn - §¹i diƯn g¹ch ch©n lçi sai. - NhËn xÐt, bỉ sung lçi sai. HS: Cïng sưa lçi sai cho b¹n - Tr×nh bµy c¸ch sưa riªng. - Th¶o luËn ®¸nh gi¸ nhËn xÐt, sưa ch÷a vµ bỉ sung. HS: NhËn bµi - Th¶o luËn t×m lçi sai - Cïng ®¸nh gi¸ sưa ch÷a - Nªu c¸ch sưa ë mét sè bµi cơ thĨ. HS: Theo dâi HS: NhËn l¹i bµi - Th«ng b¸o ®iĨm I. Ph©n tÝch ®Ị - ViÕt ®ĩng h×nh thøc ®o¹n v¨n. - §đ sè c©u quy ®Þnh - Cã sư dơng biƯn ph¸p so s¸nh - DiƯn ®¹t l­u lo¸t, m¹ch l¹c râ rµng. Mở bài : Giới thiệu về người thân Thân bài Tả hình dáng Tả tính cách Ảnh hưởng của người đĩ với em . Kết bài Tình cảm ,suy nghĩ của em về ngưịi đĩ II. KÕt qu¶ chung * ¦u ®iĨm : * H¹n chÕ : III. Ch÷a lçi 1. Lçi chÝnh t¶ 2. Lçi diƠn ®¹t IV. Minh ho¹ III. Cđng cè IV. H­íng dÉn häc bµi - ¤n tËp chuÈn bÞ tiÕt : ¤n tËp v¨n miªu t¶ . Ngµy so¹n : TiÕt 117: ¤n tËp truyƯn vµ ký A. Mơc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - HiĨu ®­ỵc c¸c thĨ truyƯn vµ ký trong kiĨu v¨n b¶n tù sù. - N¨m ®­ỵc néi dung vµ nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c vỊ nghƯ thuËt cđa c¸c t¸c phÈm truyƯn vµ ký hiƯn ®¹i. 2. KÜ n¨ng :Hệ thống hố kiến thức , tổng hợp các văn