Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 4: Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt

Tiết 4 : GIAO TIẾP VĂN BẢN VÀ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT I. Mục tiêu cần đạt : - Giáo viên cần huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà Hs đã biết. - Giúp HS hình thành sơ bộ các khái niệm : Văn bản, mục đích giao tiếp & phương thức biểu đạt . II.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1, Oån định lớp : 2, Bài cũ : Phân biệt từ đơn & từ phức ? Cho ví dụ ? 3.Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : ?Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng cho mọi người hay ai đó biết thì em phải làm như thế nào ? Có thể nói hoặc viết. ?Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng một cách đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu thì em phải làm như thế nào ? Nói hoặc viết có đầu đuôi chặt chẽ. Cho HS đọc câu ca dao. ?Câu ca dao sáng tác dùng để làm gì ? Muốn nói lên vấn đề gì ? Biểu đạt một ý trọn vẹn chưa ? Câu ca dao dùng để khuyên. Chủ đề : Giữ chí kiên định. Hai vế câu đã diễn đạt trọn vẹn một ý. ?Hai câu ca dao trên có phải là một văn bản không ? Đó chính là văn bản. ?Lời thầy ( cô ) hiệu trưởng phát biểu trong lễ khai giảng có phải là một văn bản không ? vì sao ? - Đó là văn bản viết. * Hoạt động 2 : ( mở rộng câu hỏi d, đ e ( sgk ) ). Tất cả đều là văn bản . Chúng có chủ đề, liên kết, bố cục rõ ràng, mạch lạc, cách diễn đạt phù hợp . ?Bức thư em viết cho bạn bè, người thân có phải là văn bản không ? Nó là văn bản. ?Kể thêm một số văn bản mà em biết ? Đơn xin nghỉ học, nghị quyết … Hoạt động 3 : Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản. HS : Thảo luận & trình bày. GV +HS : Cùng nhận xét. STT Kiẻu văn bản & phương thức … Mục đích giao tiếp Ví dụ 1 Tự sự Trình bày diễn biến sự việc. “Tấm cảm” 2 Miêu tả Tái hiện trạng thái sự vật, cngười . Tả : cô giáo 3 Biểu cảm Bày tỏ tình cảm, cảm xúc. 4 Nghị luận Nêu ý kiến, đánh giá. Tục ngữ : ‘ có công… 5 Thuyết minh Giới thiệu đặc diểm, tính chất, phương pháp. Thuyết minh thí nghiệm . 6 Hành chính Công vụ Trình bày ý muốn, quyết định thể hiện quyền hạn, trách nhiệm giữa người với người. Đơn từ, báo cáo, thông báo, giấy mời Hoạt động 4 : Làm bài tập. Lựa chọn các kiểu văn bản sao cho phù hợp. - Xin phép sử dụng sân vận động ( Hành chính – công vụ ) - Tường thuật … thuộc kiểu 1 - Tả lại … Thuộc kiểu 2. - Giới thiệu … Thuộc kiểu 5. - Bày tỏ lòng mình … Thuộc kiểu 3. - Bác bỏ ý kiến …Thuộc kiểu 4. III, Luyện tập : 1, Bài tập 1/17 : Xác định phương thức biểu đạt của các đoạn văn, thơ sau : a. tự sự. b. Miêu tả. c. nghị luận. d. Biểu cảm. e. Thuyết minh. 2, Bài tập 2/18 : - Truyền thuyết “ Con Rồng cháu Tiên “ thuộc kiểu văn bản tự sự. Bởi nó trình bày diễn biến sự việc. I. Tìm hiểu chung về văn bản và phương thức biểu đạt : 1, Văn bản và mục đích giao tiếp : - Muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm cho người khácthì em phải giao tiếp với người đó. - Phải lập văn bản nói hoặc viết có chủ đề thống nhất, liên kết mạch lạc. 2, Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản : - Có 6 kiểu văn bản và phương thức biểu đạt. Tự sự. Miêu tả. Biểu cảm. Nghị luận. Thuyết minh. Hành chính – Công cụ. III. Luyện tập : 4. Củng cố : 5.Dặn dò : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ - ý nghĩa và đặc điểm của phương thức tự sự . - chuẩn bị bài tập 1,2,3 sgk.