Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 88: Phương pháp tả cảnh Viết bài tập làm văn tả cảnh (làm ở nhà)

Ngày soạn: 14.02.2009. Tiết 88 Phương pháp tả cảnh Viết bài tập làm văn tả cảnh ( làm ở nhà ) A. Mục tiêu bài học: * Kiến thức: Giúp học sinh: Nắm đượccách miêu tả và bố cục hình thức của một bài văn, đoạn văn tả cảnh. Luyện tập kĩ năng quan sát và luqạ chọn, kĩ năng trình bày những điều quan trọng, lựa chon theo một thứ tự hợp lí. * Kĩ năng: Tích hợp văn bản Vượt thác và các biện pháp so sánh và nhân hóa. * Tình cảm, thái độ: Vận dụng tốt vào thực tế để viết bài tốt. B. Chuẩn bị: - Giáo viên: Nctl-soạn g.a.-+ Bảng phụ viết VD - Học sinh:+ đọc trước bài-+ Bảng phụ hoạt động nhóm C. Các bước lên lớp: *. ổn định tổ chức.ktss. * Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc làm bài tập và soạn bài của hs. *Các hoạt động dạy học: HĐ1: Giới thiệu bài. Chúng ta sống cùng thiên nhiên, sống giữa thiên nhiên nhưng làm thế nào để cảnh thiên nhiên kì thú ấyhiện hình, sống động trên trang giấy qua một bài hoặc đoạn văn miêu tả? Hoạt động 2:: Bải mới. i. Phương pháp viết văn tả cảnh: * GV: Sử dụng bảng phụ đã viết VD - Gọi HS đọc - GV chia 3 nhóm chuẩn bị cho 3 văn bản. Nhóm 1: Tổ 1 ? Văn bản đầu tiên tả hình ảnh ai trong trong một chặng đường của cuộc vượt thác? ? Tại sao có thể nói qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ? Nhóm 2: Tổ 2 ? Văn bản thứ hai tả quang cảnh gì? ? Người viết đã tả quang cảnh ấy theo một thứ tự nào? Nhóm 3: Tổ 3 + 4 ? Văn bản thứ ba là một bài văn miêu tả có ba phần tương đối chọn vẹn. Em hãy chỉ ra và tóm tắt các ý của mỗi phần ?Từ dàn ý đó hãy nhận xét về thứ tự miêu tả của tác giả trong đoạn văn? ? Vậy muốn tả cảnh chúng ta cần ghi nhớ điều gì? ? Nhắc lại bố cục của bài văn tả cảnh? * GV nhấn mạnh các bước khi tả và bố cục một bài văn tả cảnh 1. Tìm hiểu ví dụ: * Đoạn a: Tả người chống thuyền vượt thác. - Qua hình ảnh DHT, người đọc có thể hình dung được phần nào cảnh sắcở khúc sông nhiều thác dữ. Đó là bởi vì người vượt thác đã phải đem hết gân sức, tinh thần để chiến đấu cùng thác dữ: Hai hàm răng cắn chặt, cặp mắt nảy lửa, quuai hàm bạnh ra, bắp thịt cuồn cuộn, như hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh..(Nhờ tả ngoại hình và các động tác) * Đoạn b: tả cảnh sắc một vùng sông nước Cà Mau - Năm Căn. - Theo trình tự: + Từ dưới mặt sông nhìn lên bờ. + Từ gần đến xa - Trình tự tả như thế là rất hợp líbởi người tả đang ngồi trên thuyền xuôi từ kênh ra sông. Tất nhiên, cái đạp vào mắt người ngồi trước hết phải là cảnh dồng sông, nước chảy, rồi mới tới cảnh vật hai bên bờ sông. Nếu tả khác đi, ngược lại chẳng hạn thì người tả cũng phải ngồi ở chỗ khác đi. * Đoạn c: dàn ý gồm 3 phần: - Mở đoạn gồm 3 câu đầu: Tả khái quát về tác dụng, cấu tạo, mầu sắc của luỹ tre làng. - Thân đoạn: Tả kĩ 3 vòng của luỹ tre. - Kết đoạn: Tả măng tre dưới gốc. - Nhận xét về trình tự miêu tả: Từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vào trong (trình tự không gian). Cách tả như vậy cũng rất hợp lí bởi cái nhìn của người tả là hướng từ bên ngoài. Nếu tả theo trật tự thời gian thì chắc chắn phải tả khác. 2. Ghi nhớ: (SGK - tr 47) Hoạt động 3. ii. Luyện tập: - Cho HS trả lời từng ý một - GV cho HS viết phần mở bài và kết bài - HS viết bài - HS đọc Gọi HS đọc - Gọi HS đọc đề bài - HS làm việc theo nhóm trong 3 phút - 4 nhóm trình bày *Củng cố: ? Muốn làm được bài văn m.tả ta phải làm gì? ? Một bài văn m.tả gồm mấy phần? n.dung từng phần? Bài 1: Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ viết bài TLV thì em sẽ miêu tả như thế nào a. Từ ngoài vào trong (Trình tự không gian) b. Từ lúc trống vào lớp đến khi hết giờ. c. Kết hợp cả hai trình tự trên - Những hình ảnh cụ thể tiêu biểu. - cảnh HS nhận đề, một vài gương mặt tiêu biểu - Cảnh HS chăm chú làm bài, GV quan sát HS làm bài. - Cảnh bên ngoài lớp học: Sân trường, gó, cây... Bài 2: Tả cảnh sân trường lúc ra chơi: a. Cảnh tả theo trình tự thời gian - Trống hết tiết 2, báo giờ ra chơi đã đến - HS từ các lớp ùa ra sân trường - cảnh HS chơi đùa - Các trò chơi quen thuộc - Trống vào lớp, HS về lớp - cảm xúc của người viết b. Cách tả theo trình tự không gian: - Các trò chơi giữa sân trường, các góc sân - Một trò chơi đặc sắc, mới lạ, sôi động. Bài 3: dàn ý chi tiết bài Biển đẹp a. Mở bài: Biển thật đẹp b. Thân bài: - Cảnh biển đẹp trong mọi thời điểm khác nhau - Buổi sớm nắng sáng - Buổi chiều gió mùa đông bắc - Ngày mưa rào - Buổi sớm nắng mờ - Buổi chiều lạnh - Buổi chiều nắng tàn, mát dịu - Buổi trưa xế - Biển, trời đổ màu c. Kết bài: nhận xét vì sao biển đẹp Tóm lại: Người viết không tả theo trình tự thời gian, cũng không tả theo không gian mà theo mạch cảm xúc và hướng theo con mắt của mình. * Hướng dẫn học tập: Học bài, thuộc ghi nhớ. Hoàn thiện bài tập. Soạn bài: Buổi học cuối cùng Bài viết số 5 ở nhà.Giờ sau nộp. + Đề bài: Hãy tả hình ảnh cây đào ( hoặc cây mai vàng ) vào dịp tết đến, xuân về.