Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 1

Tuần 1: Tiết 1 Bài 1: Con Rồng Cháu Tiên Ngày soạn : Ngày dạy : I/ Mục tiêu bài học : Giáo viên giúp học sinh. Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết .hiểu được nội dung ý nghĩa và những chi tiết tưởng tượng ,cuả truyện “Con Rồng cháu Tiên “ và kể được truyện . Giáo dục học sinh lòng tự hào dân tộc ,tình yêu thương đoàn kết . Rèn kỹ năng nghe ,nói ,đọc .viết ,phân tích tác phẩm văn học dân gian , học sinh biết kể truyện ntheo ngữ điệu của mình . II. Chuẩn bị . Thầy : Sưu tầm các câu chuyện nguồn gốc dân tộc như :Quả bầu mẹ ,Quả trứng to nở ra con người ,Kinh và Ba Na là anh em ,tranh ảnh . Trò : Luyện đọc, kể soạn bài theo câu hỏi ở phần đọc và hiểu văn bản ,sưu tầm tranh ảnh nói về nòi giống . III. Tiến trình tổ chức hoạt đông dạy và học . ổn định tổ chức :Kiểm tra số lượng .(1’) Kiểm tra bài cũ : Sự chuẩn bị sách vở ,đồ dùng của học sinh .(3’). Bài mới : * Giới thiệu bài :(1’) ”Con Rồng cháu Tiên “là một truyền thuyết tiêu biểu mở đầu cho chuỗi truyền thuyết về thời đại các Vua Hùng cũng như truyền thuyết Việt Nam nói chung .Truyện có nội dung và nghệ thuật độc đáo như thế nào , bài học hôm nay cô trò ta cùng tìm hiểu . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Gv.Văn học dân gian là một bộ phận của văn học Việt Nam ,bộ phậm của văn học này gọi là văn học truyền miệng .Là những sáng tác văn học của nhân dân lưu truyền từ đời này qua đời khác bằng cách truyền miệng dị bản . Văn bản dân gian có nhiều loại : Thần thoại ,truyền thuyết ,cổ tích ,ngụ ngôn ,truyện cười ,...Thuyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên” là văn bản tự sự . Gv.Cho học sinh đọc chú thích . ? Em hiểu gì về truyền thuyết ? Gv Trong sách ngữ văn 6 tập 1 chúng ta tập chung tìm hiểu về một số truyền thuyết thời đại vua Hùng . Thời đại mở đầu lịch sử việt nam . Những truyền thuyết này gắn với nguồn gốc dân tộc và công cuộc dựng nước ,giữ nước thời đại Hùng Vương . So với truyền thuyết thời kỳ đầu dựng nước ,truyền thuyết về sau ít có yếu tố hoang đường hơn . ? Truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên “gắn ví thời đại lịch sử nào ? Gv. Nêu yêu cầu đọc : đọc to ,rõ ràng ,mạch lạc ,nhấn giọng vào những chi tiết li kỳ ,tưởng tượng ,cố gắng thể hiện lời đối thoại của Lạc Long Quân và Âu Cơ . - Giọng Âu Cơ : lo lắng , than thở . - Giọng Lạc Long Quân : Tình cảm ,ân cần ,chậm rãi . - Gv đọc mẫu một đoạn – gọi học sinh đọc tiếp . - Gv nhận xét cách đọc ? Truyện có thể chia làm mấy phần ? nêu nội dung của từng phần ? Gv. cho h/s nhận xét phần chia đoạn của bạn . Gv. Cô nhất chí với cách chia đoạn của bạn và ba đoạn truyện này tương ứng với ba phần của một bài TLV.Dựa vào ba phần đó em hãy kể ngắn gọn truyện ? Gv cho h/s kể phải đảm bảo được những phần sau : Nguồn gốc của Lạc Long Quân và Âu Cơ . - Âu Cơ và Lạc Long Quân gặp nhau Âu Cơ sinh bọc100 trứng nở 100 con . Âu Cơ và Lạc Long Quân chia tay nhau . Sự ra đời của nước văn lang . Người việt tự hào về nguồn gốc của mình . ? Gọi h/s đọc chú thích 1,2,3,5,7 ?Gv. Để hiểu rõ nội dung nghĩa của văn bản ta chuyển sang phần 2. Gv. Căn cứ vào bố cục của truyện ,chúng ta tìm hiểu từng phần của văn bản . ? Đọc lại từ đầu đến cung điện Long trang . ? Mở đầu văn bản tác giả đân gian đã giới thiệu về ai ? -Lạc Long Quân và Âu Cơ . ? Người xưa đã giới thiệu Lạc Long Quân ntn? - Tên : Lạc Long Quân . - Nguồn gốc : Nòi Rồng ,là vị thần ,con trai thần Long Nữ ngự rtị nơi biển khơi . - Hình dáng :Mình Rồng . -Đặc điểm :ở dưới nước ,thỉnh thoảng lên cạn ,khoẻ mạnh . - Việc làm :Giúp dân . - Tài năng : Phép lạ . ? Với những chi tiết này cho thấy Lạc Long Quân xuất thântừ nguồn gốc ntn? - Nguồn gốc cao quí . ? Hình dáng và nếp sống sinh hoạt của Lạc Long Quân có điều gì kì lạ ? Thân mình rồng ,thường sống dưới nước ,thỉnh thoảng lên cạn . + sức khoẻ vô địch . + Nhiều phép lạ . ? Qua những chi tiết trên em có nhận xét gì về nhân vật Lạc Long Quân ? ? Với tài năng ,sức mạnh phi thường ấy ,Lạc Long Quân có những hành động gì để giúp dân ? - Giúp dân diệt : Ngư Tinh , Mộc Tinh , Hồ Tinh . - Giúp dân làm ăn : Dạy dân cách trồng trọt ,chăn nuôi - Hình thành nếp sống văn hoá cho dân (dạy cách ăn ở ) . ? Qua lời giới thiệu đó , em hiểu gì về Lạc Long Quân ? (Ông là vị thần ntn ?) Gv. Sau mỡi lần giúp dân ,thần thường trở về thuỷ cung . ? Đọc chú thích (2) cho biết “ Thuỷ cung “ là nơi nào ? - Thuỷ cung : Cung điện dưới nước . ? Nếu cô thay vào câu văn từ” thuỷcung “ bằng cụm từ “cung điện dưới nước với mẹ “có được không ? ý nghĩa câu có gì khác ? - Có thể thay đổi nhưng ý nghĩa câu không thay đổi . Nhưng nếu dùng “thuỷ cung “ thì sắc thái ý nghĩa trang trọng hơn . - Gv. Nhân vật Lạc Long Quân thì như vậy còn nhân vật thứ 2 mà truyện kể đến đó là Âu Cơ . Vậy Âu Cơ được giới thiệu với những nét nào lớn nao ,đẹp đẽ ? - Nguồn gốc : Thuộc dòng dõi Thần Nông ,ở vùng núi cao Phương Bắc . Gv Thần Nông : Vị thần của nghề nông dạy dân cách trồng trọt , cấy cày , (một nhân vật thần thoại , truyền thuyết ) ? Âu Cơ là người như thế nào ? - Là người xinh đẹp tuyệt trần , thích du ngoạn nơi có hoa thơm cỏ lạ . GV Khi nghe tiếng vùng đất Lạc có nhiều hoa thơm cỏ lạ ,nàng bèn tìm đến thăm. ? Em có nhận xét gì về nhân vật Âu Cơ ? Gv Từ nguồn gốc cao quý ,lại có nhan sắc xinh đẹp tuyệt trần , thích đến nơi có hoa thơm cỏ lạ ,có nếp sống thanh cao . Gv chuyển : Thế rồi , một trai tài ,một gái sắc đã gặp nhau :Lạc Long Quân và Âu Cơ . ? Cuộc gặp gỡ này đã đem lại kết quả gì ? - Hai người đem lòng yêu nhau rồi kết duyên vợ chồng . ? Trong phần mở đầu truyện ,cách giới thiệu nhân vật của tác giả ,có gì đáng chú ý ?Nêu tác dụng của cách giới thiệu ấy ? - Tác giả dùng những chi tiết kỳ lạ ,lớn lao nhằm tạo sự hấp dẫn người đọc . Gv Đúng vậy ngay từ mở đầu câu chuyện đã rất hấp dẫn bởi những chi tiết kỳ lạ : Rồng ở biển nhiều phép lạ ,Tiên ở non cao xinh đẹp tuyệt trần. Mỗi người một nguồn gốc phong tục ,nếp sống khác nhau thế mà lại mang lòng yêu nhau ,kết duyên vợ chồng . Cuộc tình duyên như thế là sự kết tinh của tất cả những gì đẹp đẽ nhất của con người và thiên nhiên sông núi . Gv giới thiệu tranh . Gv Gọi h/s đọc tiếp “ ít lâu sau .......thần “. ? Thông thường , chuyện nam nữ kết hôn bao giờ cũng có kết quả băng sự sinh con đẻ cái ? việc sinh nở của Âu Cơ có gì kỳ lạ ? - Nàng sinh ra một cái bọc trăm trứng . - TRăm trứng nở ra một trăm người con hồng hào đẹp đẽ lạ thường . - Đàn con không cần bú mớm mà tự lớn lên như thổi ,khôi ngô ,khoẻ mạnh nnhư thần . ? Em có nhận xét gì về những chi tiết mà tác giả dân gian kể trong đoạn truyện ? - Đây là những chi tiết kì ảo ,tưởng tượng , hoang đường. ? Em hiểu tưởng tượng kỳ ảo có nghĩa là ntn ? -Là những chi tiết không có thật . ? Vậy xây dựng những chi tiết kỳ oả hoang đường này ,tác giả dân gian nhằm mục đích gì ? - Nhằm tô đậm tính chất kỳ lạ ,lớn lao ,đẹp đẽ của nhân dân và sự kiện . Gv ở đây ,các chi tiết sự việc đã được tác giả dân gian hư cấu , tạo ra yếu tố thần kỳ ,kì lạ vừa để tăng thêm tích hấp dẫn của tác phẩm vừa tôn thêm niềm tôn kính ,vẻ đẹp linh thiêng của nguồn gốc dân tộc. ? H/s đọc tiếp đoạn truyện ;” Thế rròi ...lên đường “. ? Đoạn truyện cho biết điều gì đã xẩy ra với gia đình Lạc Long Quân và Âu Cơ ? - Lạc Long Quân vốn nòi Rồng quen sống giới nước đành dã biệt đàn con về thuỷ cung . - Âu Cơ một mình nuôi đàn con chờ mong buồn tủi . ?Trong tình cảnh ấy ,Âu Cơ đã làm gì ? - Âu Cơ gọi chồng lên than thở : :”Sao chàng .... các con “ . ? Trước lời than thở trách móc của Âu Cơ ,Lạc Long Quân đã giải quyết ntn ? – Lạc Long Quân phân trần : + Ta –vốn nòi Rồng ở đưới nước . + Nàng dòng tiên ở trên cạn ,tính tình tập quán khác nhau . - Chàng quyết định : Ta đưa 50 con xuốn biển ,nàng đưa 50 con lên núi ,chia nhau cai quản ,giúp nhau khi có việc . Gv.Tập quán là từ hán việt chỉ những thói quen đã sống từ lâu trong nếp sống phong tục . ở đây ,sự trái ngược về phong tục ,tập quán nếp sống đã được giải quyết một cách thoả đáng nhưng đầy tình nghĩa thuỷ chung và thể hiện sự đoàn kết gắn bó ? Cuộc chia tay của gia đình lạc Long Quân và Âu Cơ phản ánh điều gì ? Gv giới thiệu tranh . ? Bức tranh miêu tả cảnh gì ? _ Âu Cơ và Lạc Long Quân chia tay nhau . ? Hãy dựa vào bức tranh tưởng tượng miêu tả cuộc chia tay của gia đình họ và nêu cảm nghĩ của em ? -Bức tranh nói lên cuộc chia tay của Âu Cơ và Lạc Long Quân đầy lưu luyến và cảm động . ? Truyện được kết thúc ntn? Gv câu truyện kết thúc với cảnh con cháu tiên –Rồng lập nước văn Lang dựng triều đại đầu tiên của đân tộc . ? Câu truyện có ý nghĩa gì ? Gv dù câu truyện có yếu tố hoang đường kỳ lạ ,song từ xưa đến nay ,mọi con người Việt Nam đều tin vào tính xác thực của những điều trong truyền thuyết về sự tích Tổ Tiên và rất đỗi tự hào về nguồn gốc , dòng giống Tiên –Rồng đẹp đẽ cao quí của dân tộc mình . Mỗi năm cứ đến dịp 10-3 nhân dân cả nước nô nức chảy hội trở về đền hùng – nay thuộc phú thọbao nhiêu thì ta mới thật sự thấm thía ý nghĩa cao đẹp của truyền thuyết Tiên –Rồng bấy nhiêu . Và ở đây câu truỵện đã thực sự bồi đắp cho mỗi chúng ta vẻ đẹp và sức mạnh của tinh thần đoàn kết . ? Truyện “Con Rồng cháu Tiên “ có những đặc sắc gì về nghệ thuật ? ? Truyện kể nhằm giải thích cho ta biết điều gì ? ? Chi tiết nào trong truyện làm em thích nhất ? vì sao ? Gv Đây chính là nội dung phần ghi nhớ sgk về nhà các em cần học thuộc . III. Luyện tập - củng cố (4 p) Bài tập 1 :Kể lại diễn cảm bằng ngôn ngữ của mình truyện ‘con Rồng cháu Tiên “? * Bài tập 2 :Gv đưa bài tập trên bảng phụ –cho h/s trao đổi nhóm . a,ý nghĩa nổi bật nhất của hình tượng” Cái bọc trăm trứng“, là gì ? A. Giải thích sự ra đời của dân tộc Việt Nam . B. Ca ngợi sự hình thành nhà nước Văn Lang . C. Tình yêu đất nước và lòng tự hào dân tộc . D. Mọi người ,mọi dân tộc Việt Nam phải thương yêu nhau như anh em ruột thịt một nhà . Hãy khoanh tròn chữ cái ghi nhận định đúng . Khoanh tròn chữ ( Đ) nếu thấy nhận định đúng ,chữ ( S) nếu thấy nhận định sai hoặc không phù hợp với nội dung câu chuyện . Truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên “ phản ánh nghệ thuật sinh động về sự hình thành và phát triển các dân tộc Đ S - “ Con Rồng cháu Tiên “là sự khái quát hoá bằng hình tượng sự hình thành và cư trú của cộng đồng các dân tộc Việt Nam . Đ S - Hình tượng lãng mạncủa tác phẩm được tạo lên từ các hình ảnh kì ảo sản phẩm của trí tưởng tượng bay bổng ,hồn nhiên . Đ S D . Hướng dẫn học bài (2'). - Học thuộc khái niệm truyền thuyết . - Nắm được nội dung nghệ thuật của truyện . - Kể lại truyện bằng ngôn ngữ của mình . - Soạn bài “ Bánh chưng ,bánh dày “. I.Giới thiệu tác phẩm (3). . *Truyện thuyết : Là loại truyện dân gian truyền miệng kể về các nhân vật và sự kiện có liên quanđén lịch sử thời quá khứ . + Thường có yếu tố tưởn tượng kỳ ảo . + Thể hiện thái độ đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử . Truyền thuyết : “ con Rồng cháu Tiên “ gắn với thời đại Hùng Vương nhằm giải thích về nguồn gốc dân tộc . II.Đọc và tìm hiểu bố cục (5). 3phần : + Đoạn 1:” Từ đầu .............Long trang “: Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ . + Đoạn 2:” ít lâu sau .....lên đường “ Nàng Âu Cơ sinh nở . + Đoạn 3 : còn lại : Giải thích nguồn gốc các dân tộc Việt Nam . III/ Tìm hiểu chi tiết văn bản . 1. Mở đầu câu chuyện . Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ là nhân vật chính .của chuyện . Lạc Long Quân : Là một vị thần có tà năng , sức khoẻ phi thường . Lạc Long Quân là một vị thần tài đức vẹn toàn , yêu thương giúp đỡ nhân dân và được mọi người yêu quý . - Âu Cơ là người thuộc dòng dõi cao sang ,dòng dõi Tiên ,có nhăn sắc ,tính tình phóng khoáng ,tâm hồn mơ mộng . 2. Diễn biến truyện . u Cơ đẻ ra cái bọc trăm trứng –nở ra 100 người con không cần bú mớm lớn như thổi .............. Đây là những chi tiết kì lạ hoang đường ,tưởng tượng kì ảo . Nhằm tô đậm tính chất kì lạ ,lớn lao đẹp đẽ của nhân vật và sự kiện . Cuộc chia tay phản ánh nhu cầu phát triển của dân tộc Việt Nam trong việc mở mang ,cai quản vùng đất đai rộng lớn của đát nước . 3. Kết thúc truyện (5p) - Người con trưởng lên làm vua .Lấy hiệu là Vua Hùng ,lập nước văn Lang đóng đô ở Phong châu . - Truyện giải thích sự suy tôn nguồn gốc cao quý của cộng đồng người Việt ,biểu ý nguyện đoàn kết của dân tộc . IV. Tổng kết (4'). Nghệ thuật : Truyện kể sinh động hấp dẫn ,có nhiều chi tiết hoang đường ,kì ảo chứng tỏ trí tượng phong phú . Nội dung : truyện giải thích sự suy tôn nguồn gốc giống nòi và thể hiện ý nghĩa đoàn kết và thống nhất của cộng đồng . V. Rút kinh nghiệm . ........................................................................... Tuần 1: Tiết 2 : Bánh Chưng - Bánh Giày ( Truyền thuyết ) Ngày soạn : Ngày dạy : I .Mục tiêu cần đạt . - Giáo viên giúp học sinh hiểu : Truyền thuyết Bánh Chưng –Bánh Giày ,cách giải thích bánh chưng –bánh giày ,phong tục làm hai loại bánh này vào các ngày tết của dân tộc ta ,nội dung ý nghĩa truyện . - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm ,kể chuyện ,phân tích tác phẩm tự sự dân gian . - Giáo dục lòng tự hào về truyền thuyết dân tộc ,biết yêu lao động ,tôn kính trời đất ,tổ tiên II.Chuẩn bị . -Thầy: Sưu tầm tranh ảnh nói về cảnh nhân dân ta gói bánh chưng –bánh giày trong ngày tết . đọc tài liệu tham khảo ,soạn giáo án . - Trò : Luyện đọc ,kể ,sưu tầm tranh ảnh . III.Tiến trình tổ chức các hoạt động . A.ổn định tổ chức(1') : Kiểm tra số lượng . B .Kiểm tra bài cũ :( 4') ? kể tóm tắt truyện “ Con Rồng Cháu Tiên “ và nêu ý nghĩa của truyện ? Gv cho h/s kể lại theo bài học đã tóm tắt . C .Bài mới . * Gv giới thiệu : Người Viẹt Nam ta từ xưa đã có phong tục ngày tết thường : “ Thịt mỡ ,dưa hành ,câu đối đỏ Cây lêu ,chàng pháo ,bánh chưng xanh .” Ngày nay hình ảnh cây lêu ,chàng pháo ,câu đối đỏ ít xuất hiện trong ngày tết ,nhưng hình ảnh “ Bánh chưng xanh “ vẫn xuất hiện phổ biến trong các gia đình ,trong ngày tết .Vậy :bánh chưng –bánh giày “ có nội dung ý nghĩa như thế nào ,giờ học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu truyền thuyết đó . ( Gv ghi đầu bài lên bảng ). ?Văn bản thuộc truyện cổ dân gian nào ? ? Em hãy nhắc lại khái niệm về thể loại truyền thuyết ? Gv Nêu yêu cầu đọc : Đây là truyện ngắn truyền thuyết ,cần đọc to rõ ràng ,chú ý phân biệt được giọng các nhân vật : Thần ,Vua . Gv đọc mẫu –h/s đọc –nhận xét cách đọc . ? Văn bản có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung chính từng đoạn ? Gv nhấn mạnh : Đoạn 1:Giới thiệu ý định của Vua Hùng chọn người nối ngôi –câu đố của nhà vua . Đoạn 2: Quá trình thi tài giải đố –Lang Liêu thắng cuộc Đoạn 3: Giải thích phong tục làm Bánh Chưng –Bánh giày ngày tết . Gv Ba đoạn vừa chỉ ra nó tương ứng với 3 phần của văn bản : Mở đầu ,diễn biến và kết thúc –khi phân tích ta tìm hiểu rõ mỗi phần . Gv gọi h/s đọc cụ thể từng đoạn . ? Khi kể nhớ được các chi tiết ,sự việc nào ? - Hùng Vương truyền ngôi cho con : Thử tài tring ngày lễ Tiên Vương . _ Hai người con thi tà : Mọi người tìm của ngon vật lạ . - Lang Liêu nghèo được thần chỉ bảo lấy gạo làm bánh . - Vua đặt tên cho bánh ,nhường ngôi cho Lang Liêu . - tịc làm bánh chưng –bánh giày . * Gv cho h/s đọc chú thích sgk –nhấn mạnh một số từ khó . ? Mở đầu câu chuyện tác giả dân gian giới thiệu với chúng ta nhân vật chính nào ? - Giới thiệu Vua Hùng . ? Vua Hùng có ý định gì ? - Có ý định truyền ngôi . ? ý định của Vua Hùng nảy sinh trong hoàn cảnh nào ? - Giặc ngoài đã dẹp yên ,vua đã già . ? Khi muốn truyền ngôi cho con ,nhà Vua có điều gì băn khoăn ? - Vua có 20 người con không biết chọn ai cho xứng đáng . Gv ý của Vua nối ngôi phải là người nối chí Vua ,không nhất thiết phải là con trưởng . ? Điều đó chứng tỏ Vua mong muốn người nối ngôi Vua là người ntn? Gv đây là suy nghĩ ,ý định đúng đắn và hết sức tiến bộ trong các triều đại thời Hùng Vương . Thường thì người nối ngôi Vua là con trưởng . Vua đã phá lệ đó với ý định tìm cho được người có đức ,tài nối chí Vua . ? Hãy so sánh cách mở đầu truyện “ Bánh Chưng – Bánh Giày “ có gì kháuc so với truỵện “ Con Rồng Cháu Tiên “? - Truỵện “Con Rồng cháu Tiên “ giới thiệu nhân vật chính trước ,nhân vật phụ sau. - Truyện bánh chưng –bánh giày : Giới thiệu nhân vật phụ sau ,nhân vật chính trước . Gv Cả hai văn bản là văn bản tự sự ,qua cách giới thiệu ta thấy ,mở đầu một văn bản không nhất thiết cứ phải giới thiệu nhân vật chính trước mà có thể giới thiệu nhân vật phụ . đây là điều ta cần lưu ý khi làm bài văn tự sự . ? Để chọn được người nối ngôi như ý , nhà Vua đã ra điều kiện gì ? -Nhân ngày lễ Tiên Vương ,ai làm vừa ý Vua thì được nối ngôi . Gv Tiên Vương là một từ Hán Việt đọc chú thích 4 nêu nghĩa . - Tiên Vương : từ tôn xưng Vua đời trước đã mất thường cùng một triều . Gv Tiên : Trước trái nghĩa với hậu sau .Muốn hiểu rõ từ này giờ tiếng việt ta tìm hiểu tiếp . ? Theo em,việc làm của Hùng Vương là việc làm ntn? - Việc làm của Hùng Vương là hợp lý ,phù hợp với thời đại lúc bấy giờ . Gv Và như vậy ,lời ra điều kiện của vua có gì đó bí ẩn như một câu đố để thử tài ,đây thực là điều rất khó cho các hoàng tử con vua . Gv chuyển : Vậy đẻ giải được câu đố của vua cha ,các hoàng tử đã làm ta chuyển sang phần 2. ? Trước yêu cầu của vua các hoàng tử đã làm gì ? ( đọc chú thích 6 ) . - Đua nhau làm lễ thật hậu ,thật ngon để lễ Tiên Vương . - Gv Hậu : ở đây là cỗ to hơn mức bình thường . ? Trong số các hoàng tử ,ai là người buồn nhát ,lo lắng nhất ? vì sao ? - Lang Liêu buồn nhất ,li lắng nhất . + Mẹ bị vua cha ghẻ lạnh ,sớm phải ra ở riêng ,chăm lo việc đồng áng ,trồng lúa khoai ,nên trong nhà chỉ có khoai lúa . Gv dẫn : trong lúc buồn lo lắng nhất đó ,Lang Liêu đã được thần mách bảo : Hãy làm bánh bằng gạo mà lễ Tiên Vương. ? Theo em ,vì sao trong số các lang ,duy nhất chỉ có Lang Liêu được thần giúp đỡ ? - Vì chàng thiệt thòi nhất ,môi côi ,ở riêng ,lao động vất vả . - Vì chàng sống gần gũi với người lao động ,thấu hiểu cuộc sống và giá trị thành quả lao động . - Gv gọi h/s đọc lại lời mách bảo của thần thật diễnc cảm . ? Em có suy nghĩ gì về lời mách bảo của thần ? - Thần đã cho Lang Liêu biết hạt gạo là thứ quý nhất . Vì nó nuôi sống con người tự tay làm ra . Gv Đó là một mách bảo ,Lang Liêu đã làm gì ? Em có nhận xét gì về cách làm bánh của Lang Liêu ? - Chàng ngẫm nghĩ và tạo ra hai loại bánh khác nhau . - Lang Liêu làm bánh cầu kỳ ,công phu ,lựa chọn chất liệu ngon . - Cách làm bánh đó thể hiện sự thông minh tháo vát và rất sáng tạo . ? Cách làm bánh này là hoàn toàn do Lang Liêu ngĩ ra chứ không phải là chỉ dẫn hay làm giúp Lang Liêu ? - Đây là cách thần để cho Lang Liêu bộc lộ trí tuệ ,sự hiểu biết ,khả năng giành được quyền kế vị vua cha xứng đáng . - Rất phù hợp hoàn cảnh của Lang Liêu vì chàng không có gì ngoàilúa gạọ Gv từ một bữa gạo ăn trong bữa ăn hàng ngày tưởng chừng chẳng có gì quý giá ,song sự cần cù ,sáng tạo của mình ,Lang Liêu đẫ chọn hai loại bánh chất lượng mà khi vua cha thưởng thức đẫ phải trầm trồ khen ngợi . ? Điều đó chứng tỏ Lang Liêu là người ntn? Gv chuyển : Điều gì đã xảy ra trong ngày lễ tế Tiên Vương ,cô trò ta tìm hiểu phần 3 . ? Đến ngày lễ tế Tiên Vương điều gì đã xảy ra ? - Vua Hùng chỉ lướt qua những món sơn hào hải vị và dừng lại trước chồng bánh của Lang liêu ,sau đó chọn hai thứ bánh đêm cúng Tiên Vươg . ? Vì sao vua không chọn những thứ ngon , quý hiếm mà lại chọn hai thứ bánh của Lang Liêu đẻ tế trời đất ? - Vì thứ bánh được làm ra bằng hạt gạo –sản phẩm lao đọng của nghề nông . - Hai thứ bánh có ý nghĩa sâu –xa : Tượng trưng trời ,tượng trưng đất ,tượng trưng cầm thú muôn loài . - Hai thứ bánh là thành quả của bàn tay lao động cần cù trí thông minh sáng tạo cũng như lòng hiếu thảo của lang Liêu . ? Điều đó chứng tỏ Lang Liêu là người ntn? Gv và từ đó ,Lang Liêu được vua cha, truyền ngôi , tục làm bánh chưng ,bánh giày ngày tết cũng ra đời từ đó . ? Kể chuyện “ bánh chưng –bánh giầy “ người xưa nhằm mục đích gì ? ?Văn bản” bánh chưng, bánh giày “ có những đặc sắc gì về nghệ thuật ? Gv truyện giải thích sự tích hai loại bánh bằng một cuộc thi tài ,giải đố ,nội dung câu đố khó nhưng giải đố để giải sự mách bảo của thần chỉ là gợi ý. Gv Yếu tố hoang đường làm tăng thêm tính kịch tính ,hấp dẫn . - ý nghĩa mỗi loại bánh và sự thắng cược của Lang Liêu thể hiện một cái nhìn sâu sắc độc đáo với nghề nông . ? Truỵện có ý nghĩa gì ? - Truyện giải thích nguồn gốc của bánh chưng ,bánh giày đồng thời phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước ,đề cao lao động ,đề cao nghề nông Gv Gọi h/s đọc ghi nhớ skg . Gv Lang Liêu là nhân vật chính chàng hiện lên như một anh hùng văn hoá ,một con người tài năng ,thông minh ,hiếu thảo .Truyện còn có ý nghĩa bênh vực ,đề cao kể hèn yếu ,người lao động chân chính . ? “ Bánh chưng –bánh giày “ có được gọi là truỳên thuyết không ? vì sao ? - “ Bánh chưng –bánh giày “ có được gọi là truyền thuyết . vì đây là một câu chuyện dân gian kể về Hùng vương thứ 6 ,Lang Liêu với việc làm bánh chưng ,bánh giày là những nhân vật sự kiện thời quá khớ . - Có yếu tố tưởng tượng kì ảo : thần báo mộng cho Lang Liêu . - Thể hiện thái đọ của nhân dân : Ca ngợi nền văn minh lúa nước thủa ban đàu ,ca ngợi đề cao lao động sáng tạo nghề nông ,thể hiện sự tôn kính đất, trời , tổ tiên ,ca ngợi con người lao động . V. Luyện tập * Bài tập 1 . ? Đọc bài tập nêu yêu cầu bài tập ? ? Nêu ý nghĩa của phong tục làm bánh chơng –bánh giày ngày tết ? - Đề cao nghề nông ,thể hiện lòng tôn kính trời ,đất ,tổ tiên . - ý thức xây dựng và giữ gìn nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc. Gv Cho h/s thảo luận . ? Tìm nhưng câu thơ ,văn nói về những phong tục ,tập quán của dan tộc trong đời sống ? vd : Giò hoa ,chả lụa ,bánh chưng xanh Thịt mỡ dưa hành ,câu đối đỏ . *Bài tập 2 ? Nhân vật Lang Liêu gắn với hoạt động nào của người Lạc Việt thời kỳ Hùng Vương dựng nước . A .Chống giặc ngoại xâm . B. Đấu tranh chinh phục thiên nhiên . C. Lao động sản xuất và sáng tạo văn hoá . D. giữ gìm ngôi vua . ? Hãy khoanh tròn vào chữ cái chỉ đáp án đúng . I.Giới thiệu tác phẩm (2') . Tác phẩm thuộc thể loải truyền thuyết ,nằm trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua hùng . II. Đọc và tìm hiểu bố cục .(6') -Chia làm 3 phần :+ Đoạn 1: “Từđầu ..............chứng giám “ :ý định truyền ngôi của Vua Hùng . +Đoạn 2: “Các Lang .....hình tròn “: Lang Liêu và các hoàng tử làm lễ vật . + Đoạn #: Còn lại .giải thích tục lệ làm bánh . III. Tìm hiểu chi tiết văn bản .1. Mở đầu câu chuyện (5') Vua Hùng có 20 người con ,không biết chọn ai để nối ngôi vua cho xứng đáng . Vua muốn chọn người có tài ,có đức . 2.Diễn biến truyện (15') - Lang Liêu là chàng trai thông minh ,sáng tạo xứng đáng được nối ngôi vua . 3.kết thúc truỵện (3p) - Lang Liêu là người có đức ,có tài ,xứng đáng được nối ngôi vua ,nối chí cha . - Qua hình ảnh “Bánh chưng -Bánh Giày “ nhằm giải thích nguồn gốc làm bánh chưng ,bánh giày ,đề cao người lao động ,nghề nông . IV. Tổng kết (3'). 1.Nghệ thuật . -Truyện có nhiều chi tiết kì lạ ,hoang đường ,đậm chất dân gian ,Lang Liêu thiệt thòi ,được thần giúp đỡ ,thi tài –làm vua . - Sự việc diễn ra hợp lý . 2. Nội dung . Củng cố (1'). ?Nêu ý nghĩa truyện ? ? Nhận xét gì về Lang Liêu < ? Viết đoạn văn dài từ 5-10 dòng nêu suy nghĩ của em sau khi đọc truyện . - Học truyện “Bánh chưng –Bánh giày “ em thấy nhân vật Lang Liêu hiện lên là một người khổ ,nhưng chịu khó ,thông minh . - Khi sinh ra còn nhỏ mẹ đã mất sớm ông tự lập từ đó ,cha thì lạnh nhạt ông chẳng biết trông cậy vào đâu và chỉ biết an ủi chính bản thân mình phải chịu khó làm lụng với mảnh vườn ,sào ruộng . Lang liêu làm ăn raats chăm chỉ và thông minh đã trồng ra thứ gạo và được vua Hùng chấp nhận và trọn để nối ngôi . E/ Hướng dẫn học bài (1p) -Nắm cốt truyện ,kể chi tiết nội dung bằng ngôn ngữ của mình . - Nắm được nội dung ,ý nghĩa và nét đặc sắccủa truyện . - Soạn bài “ Từ và cấu tạo từ tiêng việt” V. Rút kinh nghiệm . Tiết 3 : Từ và cấu tạo của từ tiếng việt. I/ Mục tiêu bài học. - Giúp học sinh nắm được khái niệm về từ , đơn vị cấu tạo từ, các kiểu cấu tạo từ tiếng việt. - Giáo dục ý thức dùng từ để đặt câu đúng ,chích xác ,ý thức trau dồi vốn từ trong giao tiếp .- Rèn kỹ năng nhận biết từ đơn ,từ ghép ,từ láy .phân biệt từ giống và khác nhau giữa các từ loại trên . II / Chuẩn bị . Thầy : Tìm ví dụ trong văn bản đã học ,bảng phụ ghi ví dụ ,sưu tầm bảng từ loại . Trò : Đọc kỹ bài học sách gioá khoa . III/ Tiến trình