Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 2

Tuần 2 : Tiết 5 Bài 2 : Văn bản : Thánh Gióng. I/ Mục tiêu bài học . - Học sinh cần nắm đuợc Thánh Gióng là truyền thuyết , ca ngợi người anh hùng làng Gióng đã có công đánh giặc cứu nước . - Học sinh cần nắm được truyền thống đánh giặc cứu nước cử nhân dân ta qua hình ảnh thánh Gióng . - Nắm được một số nét nghệ thuật tiêu biểu của văn bản. - rèn ký năng kể tóm tắt truyện lưu loát, mạch lạc. - Giáo dục lòng tự hào về truyền thống yêu nước , đánh đuổi giặc ngoại xâm của dân tộc . Biết ơn các vị anh hùng có công với nước . II/ Chuẩn bị. - Thầy : Tìm tranh truyện về Thánh Gióng. - Trò : Đọc , soạn bài trong phần đọc hiểu văn bản. III/ Tiến trình tổ chức hoạt động dạy và học A, ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số . B, Kiểm tra bài cũ . ? Thế nào là giao tiếp ? văn bản ? Kể tên các văn bản ? C, Bài mới. * Giới thiệu : Chủ đề đánh giặc cứu nước là một chủ đề lớn cơ bản , xuyên suốt lịch sử văn học Việt nam nói chung, văn bản dân gian Việt nam nói riêng. Thánh Gióng là một văn bản thuộc loại truyện dân gian thể hiện rất tiêu biểu và độc đáo về chủ đề này. Để hiểu được ý thức sớm biết đánh giặc cứu nước của nhân dân Việt cổ xưa ntn, giờ học hôm nay chúng ta tìm hiểu văn bản Thánh Gióng. ? Truyện Thánh Gióng thuộc vào thể loại nào? ? Truyện liên quan đến thời đại lịch sử nào ? - GV: Thánh Gióng là hình tượng đầu tiên trong lịch sử nước ta. Câu truyện về người anh hùng làng Gióng phản ánh một đặc điểm lịch sử nước ta : dựng nước và giữ nước. - GV yêu cầu học sinh đọc. - Đọc giọng kể ngạc nhiên, hồi hộp ở đoạn Gióng ra đời. Lời Gióng trả lời sứ giả , đọc dõng dạc , đĩnh đạc trang nghiêm. - Đoạn cả làng nuôi Gióng: háo hức phấn khởi . Đoạn Gióng đánh giặc đọc giọng khẩn trương, mạnh mẽ nhanh, gấp . Đoạn về Trời : chậm , nhẹ , thanh thản , xa vời , huyền thoại. - GV cùng học sinh đọc , kể 2 lần. - Nhận xét cách đọc , kể của bạn. - HS đọc chú thích sgk : từ khó gv giải thích thêm: + Tục truyền : phổ biến , truyền miệng trong ( nhân ) dân gian ( là từ thường dùng khi mở đầu các truyện dân gian.) + Tâu : báo cáo , nói với vua. + Tục gọi là : Thường được gọi là . ? Truyện có thể chia mấy đoạn nhỏ> Nêu ý nghĩa chính của mỗi đoạn. * Đoạn 1 : Từ đầu đến " nằm đấy " : Sự ra đời kỳ lạ của Gióng. * Đoạn 2 : Từ " Bấy giờ ... cứu nước " : Gióng gặp sứ giả , cả làng nuôi Gióng. * Đoạn 3 : Từ " Giặc đã đến chân núi Trâu ... lên Trời " : Gióng chiến đấu và chiến thắng giặc Ân . * Đoạn 4 : Còn lại : Gióng bay về trời. ? Truyện gồm những nhân vật nào ? Nhân vật nào là nhân vật chính ? - các nhân vật : Bà mẹ ,Gióng ,dân làng ,sứ giả ,giặc Ân..... ? Cách xây dựng nhân vật Gióng có gì đặc sắc ? - Nhân vật chính : Gióng - Nhiều chi tiết tưởng tượng kỳ ảo . Chuyển : Vậy ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kỳ ảo xung quanh nhân vật Gióng như thế nào . - Gọi Hs đọc đoạn 1 ? Nêu ý chính của đoạn . ? Hãy kể lại nguồn gốc , sự ra đời của Gióng? - ở làng Gióng có 2 vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn, có tiếng phúc đức ao ước có một đứa con. - Bà lão ra đồng thấy vết chân to, ướm thử, về nhà có thai, 12 tháng sinh ra cậu bé khôi ngô . ? Em hiểu phúc đức nghĩa là gì? - Tính tình ăn ở hiền hậu , có trước có sau. GV: Tuy nghèo nhưng vẫn cần cù chăm chỉ làm ăn . ? Em có nhận xét gì về cách thụ thai của bà mẹ ? - Sự thụ thai của bà mẹ rất khác thường, kỳ lạ ? Vì sao em cho là khác thường? - Vì thông thường người mẹ mang thai 9 tháng 10 ngày nhưng bà mẹ đã mang thai 12 tháng. ? Cùng với sự thụ thai khác thường ấy, từ khi sinh ra cậu bé Gióng có biểu hiện gì đáng chú ý? - Đứa trẻ lên 3 vẫn không biết nói biết cười , chẳng biết đi, đặt đâu nằm đấy. ? Em có nhận xét gì về tuổi thơ của Gióng? - Tuổi thơ của Gióng cũng rất khác thường . ? Qua những chi tiết ấy mở đầu câu chuyện giới thiệu với chúng ta điều gì? GV: Gióng sinh ra trong niềm vui mừng khôn xiết của cha, của mẹ , xong lạ thay đã 3 năm Gióng vẫn chỉ đặt đâu nằm đấy . Sự khác thường ấy đã đem đến cho cha mẹ Gióng điều bất ngờ gì.Ta chuyển sang ý 2. GV gọi Hs đọc từ chỗ : " Bấy giờ ..... cứu nước " Nêu ý chính của đoạn truyện . ? Khi Gióng lên 3 tuổi cũng là lúc đất nước ta lâm vào hoàn cảnh nào? - Đất nước có giặc Ân xâm lược . ? Trước tình hình đất nước có giặc Ân, nhà vua đã làm gì? - Nhà vua sai sứ giả đi khắp nơi tìm người tài giỏi cứu nước. ? Em hiểu sứ giả là người như thế nào? - Sứ giả là người vâng mệnh lệnh của cấp trên đi làm một việc gì đó ở các địa phương hoặc ở nước ngoài. GV: Sứ giả là từ mượn gốc Hán, ta sẽ tìm hiểu ký ở tiết sau. ? Nghe tiếng rao cầu người hiền tài cứu nước Gióng có thay đổi bất ngờ gì? - Gióng cất tiếng nói bảo mẹ mời sứ giả vào. ? Câu nói đầu tiên của Gióng là câu nói nào? Gióng nói với ai? - Hs đọc câu nói - Nói với mẹ . ? Em hiểu gì về ý nghĩa của câu nói đó? Gióng nói với sứ giả nêu yêu cầu được đánh giặc cứu nước. ? Em có nhận xét gì về lời nói của Gióng và chi tiết truyện này? - Gióng muốn có đủ trang phục vũ khí để đi đánh giặc. - Giọng nói của Gióng rất đĩnh đặc đàng hoàng ,cứng cỏi và tự tin lạ thường .Đó là niềm tin chiến thắng . ? Theo em tác giả xây dựng chi tiết kỳ lạ này có ý nghĩa gì - Đây là một chi tiêt kì lạ hàm chứa một sự thật rằng ở đất nước luôn có giặc ngoại xâm như nước ta thì lòng yêu nước nhu cầu đánh giặc cũng luôn thường trực trong mỗi người kể cả bé thơ . Khi nước nhà gặp nguy hiểm họ sẵn sàng đáp ứng lời khuyên . Gv Phải chăng ,hình ảnh Gióng chính là hình ảnh nhân dân . Gióng 3 năm chẳng biết nói ,chẳng cười hay chính là sự âm thầm lặnglẽ của nhân dân lúc bình yên . Khi nước nhà gặp cơn nguy hiểm ,họ là người đầu tiên đứng ra cứu nước ,đaps lại lời kêu gọin cứu nước của nhà vua . ? Từ sau khi gặp sứ giả,chú bé Gióng có thay đổi ? vì sao? Gv Cha mẹ Gióng làm bao nhiêu cũng không đủ nuôi Gióng phải cậy nhờ bà con làng xóm ,bà con đều vui lòng gom góp gạo đẻ nuôi chú bé Gióng . ? Vì sao bà con lại vui lòng gom góp để nuôi Gióng ? - Vì ai cũng mong chú giết giặc cứu nước . ? Sự lớn lên khác thường của Gióng và sự gom góp chăm lo nuôi Gióng của mọi người bà con ,có ý nghĩa gì ? Gv Gióng được lớn lên ,nuôi dưỡng từ những cái bình thường giảm dị ,thóc gạo ,áo quần song sự lớn lên khác thường của Gióng hay chính là sự lớn dậy của lòng yêu nước vốn có và tinhthần đoàn kết của nhân dân. Gióng là biểu tượng kết tinh sức mạnh của toàn dân kháng chiến chống xâm lược . Cũng vì lẽ đó mà cho đen ngày nay hàng năm mỗi khi có hội làng Gióng nhân dân vẫn tổ chức thi nấu cơm ,hái cà nuôi Gióng . Đó là cách tái hiện quá khứ thật giàu ý nghĩa . ? Khi giặc dến ,Gióng vươn vai đứng dậy ,,dân gian đã miêu tả hình ảnh Gióng ra trận qua chi tiết nào ? - Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sỹ. + Ngựa hí dài vang dội , phun lửa . + Thúc ngựa đánh hết lớp giặc này đến lớp khác . Giặc chết như ngả rạ . + Roi sắt gãy , Gióng nhỉô tre quật vào giặc. + Giặc tan vỡ. GV: Cho học sinh xem tranh Gióng đánh giặc . ? Em hãy tưởng tượng và dùng ngôn ngữ của mình miêu tả lại cảnh tượng đó? ? Em có cảm nhận gì về hình ảnh Gióng trong trận chiến đó? - Gióng oai phong lẫm liệt dũng cảm phi thường . GV: Trong trận chiến đấu sự tương quan lực lượng giữa Gióng và bọn giặc hoàn toàn chênh lệch, song Gióng vẫn chiến thắng, Vì sao? - Vì Gióng mang trong mình sức mạnh chính nghĩa, Gióng sinh ra từ nhân dân, lớn lên từ nhân dân, mang sức mạnh tiềm tàng của lòng yêu nước từ nhân dân. ? Trong đoạn văn trên em thích nhất chi tiết nào? vì sao? - Em thích chi tiết : " Tráng sĩ mặc áo giáp, cầm roi nhảy lên mình ngựa ... nhổ những cụm tre cạnh đường quật vào giặc. - Vì đoạn văn tả cảnh Gióng đánh giặc thật hào hứng, hùng hồn , khí thế tiến quân của Gióng mạnh mẽ, giữ dội không một thế lực nào cản được. ? Theo em, chi tiết : " Gióng nhổ từng bụi tre vung lên thay roi quật vào giặc , giặc tan vỡ có ý nghĩa gì? - Gióng không chỉ đánh giặc bằng vũ khí vua ban mà còn bằng cả vũ khí tự tạo bên đường, bằng những cái bình dị trong cây cỏ của đất nước. Với đất Việt một ngọn tầm vông, một cây tre đằng ngà cũng có thể trở thành vũ khí . ? Em có nhận xét gì về cách kể , tả của tác giả dân gian trong đoạn truyện? - Cách kể , tả của dân gian thật gọn gàng, rõ ràng nhanh cuốn hút mạnh. ? Cách kể đó có tác dụng gì? - Để lại ấn tượng đậm nét về người anh hùng dân tộc . ? Đánh tan giặc , Gióng một mình một ngựa bỏ lại áo giáp từ từ bay lên trời. Theo em vì sao Gióng lại bay về trời? - Vì Gióng đã hoàn thành nhiệm vụ tự nguyện của mình . GV: Sáng tạo hình ảnh Gióng phi thường đánh giặc phải chăng nhân dân ta yêu mến trân trọng muốn giữ mãi hình ảnh người anh hùng nên đã để Gióng trở về với cõi vô biên , bất tử . Gióng được bất tử hoá bằng cách ấy. Bay lên trời, Gióng trở thành biểu tượng của người dân Văn Lang . Gióng sống mãi trong lòng dân tộc. ? Theo dõi đoạn truyện trên Gióng đã chiến đấu và thắng giặc như thế nào? ? Tác giả dân gian đã có cảm tình gì với Gióng? HS đọc thầm đoạn cuối . ? Truyện được kết thúc như thế nào? ? Hàng năm , việc dân làng mở hội làng Gióng có ý nghĩa gì? - Hàng năm dân làng vẫn mở hội để tưởng nhớ công ơn người anh hùng dân tộc. ? Theo em, những dấu tích còn lại của người anh hùng : Tre đằng ngà, vết chân ngựa , làng Cháy có ý nghĩa gì? - Nhân dân ta luôn tin rằng Thánh Gióng là người anh hùng có thật , tin vào sức mạnh thần kỳ của dân tộc trong đấu tranh chông ngoại xâm. GV: Nhân dân ta yêu mến truyền thống dân tộc , yêu mến người anh hùng làng Gióng và rất đỗi tự hào về truyền thống đó. ? Hình tượng Gióng trong truyện có ý nghĩa gì? GV: Phải có một hình tượng khổng lồ đẹp như Gióng dân gian mới nói hết được lòng yêu nước khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm. Truyện Thánh Gióng bồi đắp cho tâm hồn tuổi thơ , niềm tự hào của dân tộc cho ta một giấc mơ đẹp về người anh hùng có lòng yêu nước , hành động chiến đấu cao cả . - Đọc lại toàn truyện . ? Truyện kể Thánh Gióng tác giả dân gian đã đạt được những nét thành công đặc sắc gì về nghệ thuật ? ? Em hãy tìm một số chi tiết nói về điều đó? - Tre đằng ngà , làng Cháy , ao hồ . - Roi sắt gãy, nhổ tre bên đường đánh giặc, bay về trời. ? Câu chuyện giúp em rút ra ý nghĩa cơ bản gì? thể hiện ước mơ gì của nhân dân ta? I/ Giới thiệu văn bản. - Đây là truyền thuyết kể về người anh hùng cứu nước. - Là một trong những truyền thuyết về thời đại Hùng vương. II/ Đọc và tìm bố cục văn bản. 1, Đọc và kể. 2, Bố cục - Truyện chia làm 4 đoạn nhỏ III/ Tìm hiểu chi tiết văn bản ( 10' ) 1, Mở đầu câu chuyện - Sự thụ thai của bà mẹ rất khác thường kì lạ và tuổi thơ của Gióng cũng rất khác thường 2, Diễn biến truyện. ( 15' ) a, Gióng gặp sứ giả, cả làng gom góp để nuôi Gióng. - Gióng lớn nhanh như thổi ,ăn bao nhiêu cũng không đủ no ,áo vừa mặc xong đã chật ních . - Gióng lớn lên không chỉ bằng cơm cha áo mẹ mà bằng chính đồ ăn thức uống ,sự che chở đùm bọc của mội người cả dân làng đẻ nuôi Gióng . - Gióng là biểu tượng cao đẹp của tinh thần yêu nước mà nhân dân gởi gắm trong đó . b. Gióng chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm. - Gióng đã hoàn thành nhiệm vụ tự nguyện của mình . - Gióng đã đánh thắng giặc một cách nhanh chóng, giặc chết như ngả rạ . - Tác giả dân gian không để Gióng không trở về kinh đô nhận chức vua ban hay về thăm quê chào mẹ già mỏi mắt trông chờ mà để Gióng về trời , cũng chính là để Gióng sống mãi với tác giả 3, Kết thúc truyện ( 5' ) - Vua nhớ công ơn lập đền thờ phong chức tước . - Gióng là hình tượng tiêu biểu của người anh hùng đánh giặc , giữ nước là hình tượng anh hùng đánh giặc đầu tiên rất tiêu biểu cho lòng yêu nước của nhân dân ta . - Là người mang sức mạnh của cả cộng đồng trong buổi đầu dựng nước. IV/ Tổng kết . 1, Nghệ thuật . - Truyện kể gắn liền với những phong tục , địa danh , di tích lịch sử nhằm tăng thêm tính hiện thực , có cơ sở để chứng minh sự thật lịch sử. - Truyện có nhiều chi tiết kỳ lạ làm tăng thêm vẻ linh thiêng , hấp dẫn . 2, Nội dung . - Truyện ca ngợi truyền thống đánh giặc cứu nước , sức mạnh tiềm tàng khổng lồ của dân tộc trong công cuộc bảo vệ đất nước. - Truyện thể hiện ước mơ của dân tộc ta thời loạn , luôn mong có một sức mạnh thần kỳ để chống giặc ngoại xâm. V/ Luyện tập ( 5' ) 1, Hình ảnh của Thánh Gióng là hình ảnh đẹp nhất , vì sao? - Học sinh trao đổi, GV nhận xét. 2, Phát phiếu học tập, kiểm tra trắc nghiệm ở bài tập sau: a, Thánh Gióng được coi là biểu tượng gì của tinh thần dân tộc. A. Đoàn kết một lòng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. B. Sức mạnh thần kỳ của tuổi trẻ và hành động yêu nước. C. Sức mạnh trỗi dậy phi thường khi Tổ quốc lâm nguy. D. Lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống giặc ngoại xâm. b, ý nghĩa của hình tượng Gióng là gì? A. Thể hiện quan điểm và ước mơ của nhân dân ta về người anh hùng đánh giặc . Đ S B. Bài học giữ nước cùng kinh nghiệm chiến đấu quý giá . Đ S D. Củng cố ( 3' ) ? Tóm tắt truyện , nêu nội dung nghệ thuật của truyện . E. Hướng dẫn học bài ( 2' ) - Học nắm chắc nội dung , ý nghĩa truyện. - Kể lại truyện bằng ngôn ngữ của mình. - Tìm hiểu trước bài : Từ mượn . VI/ Rút kinh nghiệm. ......................................................................... Tiết 6 : Từ mượn Ngày soạn : Ngày dạy: I. Mục tiêu bài dạy . - Qua bài học giúp học sinh hiểu được thế nào là từ Thuần Việt ,Từ Mượn . Cách viết từ mượn và nguyên tắc mượn từ . - Rèn kỹ năng tìm hiểu ý nghĩa và cách sử dụng từ Thuần Việt và từ Thuần Việt một cách chính xác ,phù hợp . - Giáo dục cho các em lòng yêu qui vôn từ dân tộc ,có ý thức đúng đắn khi sử dụng từ mượn . II. Chuẩn bị . - Thầy : Bảng phụ chếp một số ví dụ minh hoạ và bài tập . - Trò : Nghiên cứu trước bài học . III. Tổ chức hạot động dạy và học . A. ổn định tổ chức( 1') : Kiểm tra số lượng . B. Kiểm tra bài cũ (4') : ? Kể lại truyện Thánh Gióng bằng ngôn ngữ của mình ? em thích nhất chi tiết nào ? Vì sao ? C. Bài mới . - Gv giới thiệu : Tiếng Việt vốn rất phong phú ,giàu có vè mặt từ ngữ ,song trong tiếng việt ngoài vốn từ dân tộc riêng biệt ,chúng ta còn sử những từ ngữ vốn có nguồn gốc từ nước ngoài . Những từ ntn là từ mượn . để hiểu biết cụ thể về loại từ này ,Giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu từ mượn . Gv đưa vd ghi bảng hoặc sử dụng đèn chiếu ghi ví dụ : " Chú bé ............. tượng " - Gv gọi h/s đọc vd ? Trong vd trên ,có những từ nào khi đọc lên ta có thể hiểu được ngaynội dung ý nghĩa của nó . - Chú bé vùng dậy ,vươn vai ,một cái ,bỗng biến thành một tráng sĩ ,mình cao hơn trượng . Gv Những từ này là những từ dễ hiểu ,dễ nhớ vốn là do nhân dân ta sáng tạo ra sử dụng trong giao tiếp . Đó là những từ Thuần Việt . ? Qua tìm hiểu ví dụ ,em hiểu thế nào là từ thuần việt ? ? Quan sát vd ,em cho biết từ : Tráng sĩ ,trượng ,trong vd trên có ý nghĩa gì ? - Tráng sĩ : Tráng : Khoẻ ,to lớn ,cường tráng . Sĩ : Trí thức thời xưa ,hoặc nhiều người được tôn trọng nói riêng . Tráng sĩ : Người có sức lực cường tráng ,chí khí mạnh mẽ ,hay làm việc lớn . - Trượng : đơn vị đo độ dài bằng 10 thước ở Trung Quốc ( tức 3,33 m) ở đây ý nói rất cao . ? Qua sách báo ,phim ảnh em đã được , nghe được đọc từ này ở đâu ? - Từ những bộ phim ở Trung Quốc . ? Theo em những từ này có nguồn gốc từ đâu ? - Có nguồn gốc từ Trung Quốc đọc theo cách phiên âm của người việt ,người ta gọi là từ Hán việt . Gv đó là những từ vay mượn từ tiếng Hán ( thứ chữ cổ của Trung Quốc ) . Loại tiếng này do nhập vào nước ta từ rất lâu khi đất nước bị đô hộ dưới hơn 1000 năm của các triều đại phong kiến Trung Quốc . Gv đưa vd : Tìm hiểu những từ sau : Sứ giả ,ti vi ,xà phòng ,buồn ,mít tinh ,ra đi ô ,điện ,xô viết ,giang sơn ,in tơ nét. - GV gọi hs đọc vd . ? Trong số những từ trên ,những từ nào được mượn từ tiếng Hán ? - Những từ được mượn từ tiếng Hán :Sứ giả ,giang sơn . Gv còn các từ khác mượn từ ngôn ngữ ấn . Âu ? Tại sao ta phải mượn từ của ngôn ngữ khác ? - Vì tiếng Việt của ta chưa có từ thích hợp để biểu thị . Gv Do sự tiếp xúc ,do mối quan hệ đa dạng trên những lĩnh vực khác nhau của đời sống chính trị ,kinh tế ,văn hoá ...giữa các quốc gia nên việc mượn các đơn vị từ vựng là một hieenj tượng phổ biến trên thế giới . ?Qua tìm hiểu một số ví dụ trên ,em hiểu thế nào là từ mượn ? ? Vì sao ta lại mượn tiếng Hán nhiều nhất? - Do ta và Hán gần nhau về địa lý , do nước ta nhiều năm bị đô hộ và bị Hán thực hiện âm mưu đồng hoá từ mượn . - Bộ phận quan trọng nhất của từ mượn là tiếng Hán ( từ gốc Hán là từ Hán Việt ) GVbổ xung : Bên cạnh đó , tiếng Việt còn mượn được một số từ của ngôn ngữ khác như tiếng Pháp, Anh , Nga . ? Em có nhận xét gì về cách viết từ mượn ? Tìm ví dụ về một số từ mượn và nêu rõ cách viết những từ mượn đó. - Lê- ki- ma : Chưa được Việt hoá hoàn toàn . - Ghi - đông đã được Việt hoá hoàn toàn. ? Qua bài học hôm nay em cần ghi nhớ điều gì? - Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ sgk. GV đưa bài viết của Hồ Chí Minh tr 25 . sgk đã ghi bảng phụ hoặc đèn chiếu . - Gọi học sinh đọc bài viết đó. ? Qua bài viết em thấy Bác Hồ nhắc nhở ta điều gì? - Phải mượn từ vì có những từ ta không có sẵn hoặc khó dịch chúng . ? Vậy việc mượn từ có tác dụng gì? GV lưu ý : Từ mượn có 2 nguồn chính đó là tiếng Hán và tiếng ấn Âu . 1, Gọi học sinh đọc bài tập 1 viết bảng phụ hoặc đèn chiếu. ? Xác định yêu cầu của bài tập ? ? Bài tập có mấy yêu cầu? a, Vô cùng, ngạc nhiên , tự nhiên , sính lễ ( từ Hán Việt ) b, Gia nhân , Huấn huyện viên ( Hán Việt ) c, In-tơ-nét ( Tiếng Anh ) - Gọi HS đọc bài tập 2 trên bảng phụ hoặc đèn chiếu. ? Nêu yêu cầu của bài tập ? a, Khán - xem , giả - người . Khán giả : Người xem . Độc - đọc , giả - người . Độc giả : người đọc b, Yếu - quan trọng , điểm - điểm Yếu điểm : điểm quan trọng . Yếu - quan trọng , nhân - người . Yếu nhân : người quan trọng . ? Em có nhận xét gì về các từ Hán Việt trên? - Các từ Hán Việt trên có một yếu tố đồng âm gốc Hán . - Gọi học sinh đọc bài tập sgk tr.26 . a, Đơn vị đo lường : Ki-lo-mét , lít. b, Tên một số bộ phận xe đạp : Gác-đờ-bu, pê-đan , ghi đông. c, Tên một số đồ vật : Ti-vi , ra-đi-ô , vi-ô-lông . GV hướng dẫn học sinh về nhà làm bài tập 4. I . Từ Thuần Việt và từ Mượn .( 10' ) 1. Từ Thuần Việt . Ví dụ : Trích Thánh Gióng . - Từ Thuần việt là những từ do ông cha ta sáng tạo ra 2. Từ mượn . - Ví dụ : - Kết luận : Từ mượn là những từ vay mượn của tiếng nước ngoài để biểu thị các sự vật ,hiện tượng , đặc điểm vv... mà tiếng Việt chưa có những từ thật thích hợp 3, Cách viết từ mượn ( 5' ) - Đối với những từ mượn đã được Việt hoá thì viết như từ thuần Việt ví dụ : Mít tinh , xà phòng vv... - Những từ mượn chưa được Việt hoá hoàn toàn khi viết dùng dấu gạch nối để nối các tiếng . Ví dụ : ra - di-ô , in-tơ-nét , Bôn - xê - víc. * Ghi nhớ sgk tr. 25. II/ Nguyên tắc biết từ mượn ( 5' ) - Mượn từ là một cách làm giàu tiếng Việt . Tuy vậy , để bảo vệ sự trong sáng của những tiếng Việt , không nên mượn từ nước ngoài một cách tuỳ tiện . III/ Luyện tập ( 15' ) 1, Bài tập 1: Tìm từ mượn và chỉ ra nguồn gốc mượn của nước nào. 2, Bài tập 2 : Tìm nghĩa của từng tiếng tạo thành từ Hán Việt. 3, Bài tập 3 : Kể một số từ mượn theo mẫu sau . 4, Bài tập 4 : NHững từ nào trong các cặp từ dưới đây là từ mượn ? Có thể dùng chúng trong những hoàn cảnh nào, với những đối tượng giao tiếp nào? D. Củng cố ( 3' ) ? Thế nào là từ thuần Việt ? từ mượn ? - GV gọi 2 đến 3 học sinh trao đổi . ? Vì sao phải mượn từ mượn ? E. Hướng dẫn về nhà ( 2' ) - Học thuộc phần ghi nhớ sgk, nắm được nguyên tắc viết từ mượn. - Làm bài tập 4 sgk, làm lại các bài tập đã làm. - Tìm hiểu trước bài : Tìm hiểu chung về văn Tự sự . IV/ Rút kinh nghiệm . ...................................................................... Tiết 7 : Tìm hiểu chung về văn tự sự . Ngày soạn : Ngày dạy : I/ Mục tiêu bài học . - Học sinh hiểu được mục đích giao tiếp của tự sự . Nắm được sơ bộ về phương thức tự sự , trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp tự sự . - Học sinh nhận biết được đặc điểm, thể loại và sắp xếp các sự việc theo trình tự hợp lý. - Rèn kỹ năng tìm hiểu, tóm tắt các sự việc và trình bày theo một trình tự nhất định, liên tục ,. - Bồi dưỡng ý thức độc lập , tích cực cho học sinh. II/ Chuẩn bị : * Thầy : Bảng phụ hoặc đèn chiếu , chép một số ví dụ, bài tập trước khi lên lớp. - Tìm một số văn bản tự sự để minh hoạ . * Trò : Đọc sgk tìm hiểu trước bài học . III/ Tổ chức hoạt động dạy và học . A. ổn định tổ chức ( 1' ) : Kiểm tra số lượng học sinh. B. Kiểm tra bài cũ ( 4' ): ? Căn cứ vào phương thức biểu đạt , người ta chia văn bản ra làm mấy loại? đó là những loại nào? C. Bài mới. GV giới thiệu : Người ta chia văn bản ra làm 6 loại . Mỗi loại có một phương thức biểu đạt riêng. vậy với văn bản tự sự phương thức biểu đạt của nó có đặc điểm gì? Giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu chung về văn bản đó. GV ghi ví dụ 1 sgk tr. 27 vào bảng phụ hoặc đèn chiếu , gọi HS đọc . ? Theo em trong trường hợp ấy , người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì? - Người nghe : Cháu muốn bà kể chuyện cổ tích . - Người kể : Sẽ kể một câu chuyện . ? Muốn biết Lan là người ntn người kể phải làm gì? ? Vì sao phải kể từng sự việc cụ thể . - Vì như vậy mới đủ chứng minh được Lan là người bạn tốt . GV: Chỉ vào tình huống c : Muốn biết lý do An thôi học nhưng người kể lại nói toàn những chuyện không liên quan gì đến việc thôi học của An thì câu chuyện ấy chưa đạt được mục đích . ? Trong cuộc sống hàng ngày, em thường được nghe những câu chuyện gì? - Nghe kể chuyện cổ tích, chuyện đời thường, chuyện sinh hoạt vv... ? Theo em kể chuyện để làm gì? - Kể chuyện để biết , để nhận thức về con người, sự vật , sự việc , để giải thích bày tỏ thái độ khen chê . GV: Người ta dùng thể loại văn kể chuyện để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu sự việc con người , để tăng thêm phần hiểu biết . Bởi vậy bất kỳ một câu chuyện nào cũng phải có một ý nghĩa thiết thực của nó . - Gọi Hs đọc ví dụ 2 ghi sẵn bảng phụ hoặc máy chiếu. ? Tìm các sự việc trong truyện Thánh Gióng ? - Sự ra đời của Gióng . - Thánh Gióng biết nói và nhận nhiệm vụ đánh giặc . - Thánh Gióng lớn nhanh vươn vai biến thành tráng sỹ cỡi ngựa sắt , mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc. - Thánh Gióng đánh tan giặc . - Thánh Gióng lên núi cởi bỏ áo giáp bay về trời. - Vua lập đền thờ phong danh hiệu . - Những dấu tích còn lại. ? Trong sự việc :" Sự ra đời của Thánh Gióng có bao nhiêu sự việc nhỏ xảy ra? - Sự ra đời của Gióng có 4 sự kiện nhỏ ( 4 chi tiết ). + Hai vợ chồng ông lão ao ước có một đứa con. + Bà lão ra đồng giẫm vết chân lạ . + Bà mẹ mang thai 12 tháng mới sinh. + Đứa trẻ lên 3 không biết nói, không biết cười, đặt đâu thì nằm đấy . GV: Các em thấy các chi tiết nhỏ trong một sự việc lớn được sắp xếp theo trình tự như thế nào? Như vậy một chuyện đời thường , chuyện sinh hoạt hay một chuyện kể nghệ thuật đều phải có một chuỗi sự việc, đều có ý nghĩa mục đích nhất định . Cách trình bày như vậy là trình bày văn bản theo phương thức biểu đạt tự sự . ? Với cách sắp xếp các sự việc , truyện Thánh Gióng thể hiện chủ đề gì? - Truyện thể hiện chủ đề đánh giặc , giữ nước của người Việt cổ . Đó là quá trình ra đời, trưởng thành lập chiến công của người anh hùng giữ nước đầu tiên của dân tộc. ? Qua tìm hiểu bài tập trên em hiểu thế nào về đặc điểm của phương thức tự sự ? ? Văn bản tự sự có mục đích gì? GV: Gọi Hs đọc phần ghi nhớ sgk tr.28. ? Trong phần ghi nhớ ta cần khắc sâu điều gì? - Khắc sâu đặc điểm và mục đích tự sự I/ ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự. 1, Ví dụ 1 : - Người nghe : - Người kể : - Muốn biết Lan là người ntn : Người kể phải nói được những sự việc liên quan đến Lan để người nghe biết Lan là người tốt hay xấu 2,Ví dụ 2: - Truyện Thánh Gióng có bao nhiêu sự việc , sự việc nào trước, sự việc nào sau . 3. Kết luậnTự sự( kể chuyện ) là phương thức trình bầy một chuỗi các sự việc ,sự việc này đẫn đến sự việc kia ,cuối cùng đẫn đến một kết thúc ,thể hiện một ý nghĩa . - Tự sự giúp người kể giải thích sự việc ,tìm hiểu con người nêu vấn đề và tỏ thái độ khen chê * Ghi nhớ sgk/28 III. Luyện tập .(25') * Bài tập 1 ( 15' ).Cho biết trong truyện này phương thức tự sự thể hiện ntn ?câu truỵện thể hiện ý nghĩa gì ? Gv gọi học sinh đọc bài tập 1/sgk -28.