Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 6, bài 6 văn bản: - Bài ca côn sơn (côn sơn ca- trích)

TUAÀN 6 BAØI 6 Tieát 21 Ngaøy soaïn:………………… Ngaøy daïy:………………….. Vaên baûn: - BAØI CA COÂN SÔN (Coân Sôn ca- trích) -BUOÅI CHIEÀU ÑÖÙNG ÔÛ PHUÛ THIEÂN TRÖÔØNG TROÂNG RA (Thieân Tröôøng vaõn voïng) (Töï hoïc coù höôùng daãn) I-MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT. -Caûm nhaän ñöôïc hoàn thô thaém thieát tình queâ cuûa Traàn Nhaân Toâng trong baøi “Buoåi chieàu ñöùng ôû phuû Thieân Tröôøng troâng ra” vaø söï hoaø nhaäp giöõa taâm hoàn Nguyeãn Traõi vôùi caûnh trí Coân Sôn qua ñoaïn thô trích “Baøi ca Coân Sôn”. -Tieáp tuïc tìm hieåu theå thô thaát ngoân töù tuyeät vaø sô boä hieåu theâm theå thô luïc baùt. II-CHUAÅN BÒ. 1.Giaùo vieân: Nghieân cöùu SGK-SGV, tranh aûnh Nguyeãn Traõi 2.Hoïc sinh:Xem baøi vaø chuaån bò baøi III-TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY-HOÏC. NOÄI DUNG HOAÏT ÑOÄNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH HOAÏT ÑOÄNG 1 (5’) ²Khôûi ñoäng -Oån ñònh -Kieåm tra baøi cuõ -Baøi môùi -Kieåm tra sæ soá lôùp HOÛI: 1/Haõy ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Soâng nuùi nöôùc Nam” vaø “Phoø giaù veà kinh”? 2/Em coù nhaän xeùt chung gì veà hai baøi thô? -Y/c HS nhaän xeùt vaø boå sung -GV nhaän xeùt vaø coâng boá ñieåm -Ghi töïa baøi leân baûng -Baùo caùo sæ soá -Caù nhaân traû lôøi: 1/Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Soâng nuùi nöôùc Nam” vaø “Phoø giaù veà kinh” 2/Nhaän xeùt chung veà hai baøi thô: +Hai baøi thô theå hieän baûn lónh, khí phaùch cuûa daân toäc ta. +Neâu cao chaân lí vónh vieãn. +Khí theá chieán thaéng, khaùt voïng thònh trò -HS nhaän xeùt boå sung -Laéng nghe -Ghi töïa baøi vaøo taäp HOAÏT ÑOÄNG 2 (30’) ²Ñoïc vaø hieåu vaên baûn BAØI CA COÂN SÔN I-TÌM HIEÅU CHUNG. 1.Taùc giaû: -Nguyeãn Traõi (1380-1442) 2.Taùc phaåm:moät söï nghieäp vaên chöông ñoà soä vaø phong phuù. II-PHAÂN TÍCH: 1.Caûnh soáng vaø taâm hoàn Nguyeãn Traõi ôû Coân Sôn. -Nguyeãn Traõi ñang soáng trong nhöõng giaây phuùt thaûnh thôi thaû hoàn vaøo caûnh trí Coân Sôn. -Taâm hoàn giao hoaø troïn veïn vôùi thieân nhieân tìm thaáy trong thieân nhieân söï thanh thaûn trong taâm hoàn. 2.Caûnh trí Coân Sôn trong hoàn thô Nguyeãn Traõi. -Khoaùng ñaït, thanh cao vaø neân thô. III-TOÅNG KEÁT. -Vôùi hình aûnh nhaân vaät “ta” giöõa caûnh töôïng Coân Sôn neân thô, haáp daãn, ñoaïn thô cho thaáy söï giao hoaø troïn veïn giöõa con ngöôøi vaø thieân nhieân baét nguoàn töø nhaân caùch thanh cao, taâm hoàn thi só cuûa chính Nguyeãn Traõi. -Y/c HS ñoïc chuù thích HOÛI:Döïa vaøo chuù thích haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû vaø taùc phaåm? -GV treo aûnh Nguyeãn Traõi -GV höôùng daãn hoïc sinh ñoïc baøi thô. -Y/c HS ñoïc baøi thô -GV nhaän xeùt veà caùch ñoïc baøi thô HOÛI:Baøi thô ñöôïc laøm theo theå thô naøo? HOÛI:Caûnh Coân Sôn ñöôïc mieâu taû qua nhöõng chi tieát naøo? HOÛI:Töø “ta” coù maët trong baøi thô maáy laàn?. Em hieåu “ta” laø ai? HOÛI:Hình aûnh vaø taâm hoàn Nguyeãn Traõi hieän leân trong ñoaïn thô nhö theá naøo? HOÛI:Oâng ñaõ laøm gì ôû Coân Sôn? HOÛI:Haõy tìm caùc töø ngöõ taû caùc caûnh ñeïp maø nhaø thô ñaõ tieáp xuùc? HOÛI:Khi tieáp xuùc vôùi caûnh ñeïp aáy, caûm xuùc cuûa Nguyeãn Traõi nhö theá naøo? HOÛI:Söï bieåu hieän caûm xuùc ñoù ñöôïc söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät gì? HOÛI:Em coù caûm nghó nhö theá naøo veà hình aûnh nhaân vaät “ta ngaâm thô nhaøn” trong maøu xanh boùng maùt cuûa boùng “truùc raâm”? HOÛI:Qua ñoaïn thô, caûnh trí thieân nhieân Coân Sôn ñaõ hieän leân nhö theá naøo trong hoàn thô Nguyeãn Traõi? HOÛI:Haõy chæ ra hieän töôïng duøng ñieäp töø?. Neâu taùc duïng ñoái vôùi vieäc taïo neân gioïng ñieäu thô? HOÛI:Qua ñoaïn thô, em hieåu theâm gì veà nhaân caùch nhaø thô? -Y/c HS ñoïc phaàn ghi nhôù -GV choát yù vaø ghi noäi dung baøi hoïc -Caù nhaân ñoïc -Caù nhaân traû lôøi: +Taùc giaû:Nguyeãn Traõi (1380-1442)… +Taùc phaåm:Bình Ngoâ ñaïi caùo, ÖÙc Trai thi taäp,… -Quan saùt aûnh -Laéng nghe -Caù nhaân ñoïc -Laéng nghe -Caù nhaân traû lôøi:trong nguyeân vaên chöõ Haùn, Coân Sôn ca vieát theo theå thô khaùc nhöng ôû ñaây ñöôïc dòch baèng theå thô luïc baùt (luïc baùt nghóa laø saùu taùm – töùc laø sau moät caâu 6 chöõ laø moät caâu 8 chöõ vaø khoâng haïn ñònh soá caâu….) -Caù nhaân traû lôøi: +Suoái chaûy rì raàm +Phieán ñaù reâu phuû xanh phôi mình döôùi naéng. +Röøng thoâng moïc chen chuùc -Caù nhaân traû lôøi:töø “ta” coù maët trong baøi thô 5 laàn. Töø “ta” laø chæ Nguyeãn Traõi. -Caù nhaân traû lôøi:Nguyeãn Traõi ñang soáng trong nhöõng giaây phuùt thaûnh thôi thaû hoàn vaøo caûnh trí Coân Sôn. -Caù nhaân traû lôøi:nghe tieáng suoái, ngoài treân ñaù, naèm trong röøng thoâng, ngaån ngô döôùi boùng truùc. -Caù nhaân traû lôøi: +suoái rì raàm +ñaù reâu phôi +thoâng moïc nhö neâm, truùc raâm coù boùng maùt, coù maøu xanh ngaét. -Caù nhaân traû lôøi:vui thuù, say meâ,..taâm hoàn giao hoaø troïn veïn vôùi thieân nhieân tìm thaáy trong thieân nhieân söï thanh thaûn trong taâm hoàn. -Caù nhaân traû lôøi:so saùnh +Suoái chaûy nhö tieáng ñaøn caàm +ñaù reâu phôi nhö ngoài chieáu eâm +gheành thoâng moïc nhö neâm…. -Caù nhaân traû lôøi:taâm hoàn ñang hoaø nhaäp vôùi thieân nhieân, caûm thaáy thieân nhieân töôi ñeïp vaø giaûi thoaùt taâm hoàn,.. -Caù nhaân traû lôøi:ñaõ hieän leân nhö moät ngöôøi baïn tri aâm, tri kæ vôùi nhaø thô, ñem ñeán bieát bao thuù vò, khoaùng ñaït, thanh cao vaø neân thô. -Caù nhaân traû lôøi:gioïng ñieäu tröõ tình, nheï nhaøng, thieát tha ð caùi tình cuûa moät con ngöôøi chaân tình, troïn veïn vôùi thieân nhieân,… -Caù nhaân traû lôøi:nhaân caùch thanh cao, taâm hoàn trong saïch, coát caùch cao ñeïp, “Coân Sôn ca” laø baøi ca cuûa söï soáng, söï soáng ñöôïc öôùp höông saéc cuûa suoái, cuûa queâ höông, ñaát nöôùc,… -Caù nhaân ñoïc -Laéng nghe vaø ghi baøi BUOÅI CHIEÀU ÑÖÙNG ÔÛ PHUÛ THIEÂN TRÖÔØNG TROÂNG RA (Töï hoïc coù höôùng daãn) I-TÌM HIEÅU CHUNG 1.Taùc giaû: -Traàn Nhaân Toâng (1258-1308) 2.Hoaøn caûnh saùng taùc: -Baøi thô ñöôïc saùng taùc trong dòp veà thaêm queâ cuõ ôû Thieân tröôøng (thuoäc tænh Nam Ñònh ngaøy nay) II-PHAÂN TÍCH: 1.Hai caâu ñaàu. -Caûnh xoùm laøng moät chieàu taøn phuû môø söông khoùi eâm ñeàm, neân thô. 2.Hai caâu cuoái: -Caûnh saéc ñoàng queâ thoân daõ, thanh bình, traàm laëng. III-TOÅNG KEÁT. -Caûnh töôïng buoåi chieàu ôû phuû Thieân Tröôøng laø caûnh töôïng vuøng queâ traàm laëng maø khoâng ñìu hiu. ÔÛ ñaây vaãn aùnh leân söï soáng con ngöôøi trong söï hoaø hôïp vôùi caûnh vaät thieân nhieân moät caùch neân thô, chöùng toû taùc giaûlaø con ngöôøi tuy coù ñòa vò toái cao nhöng taâm hoàn vaãn gaén boù maùu thòt vôùi queâ höông thoân daõ. -Y/c HS ñoïc chuù thích HOÛI:döïa vaøo chuù thích haõy neâu vaøi neùt veà: +Taùc giaû? +Hoaøn caûnh saùng taùc cuûa baøi thô? -GV höôùng daãn hoïc sinh ñoïc baøi thô (Phieân aâm, dòch nghóa, dòch thô) -Y/c HS ñoïc baøi thô -GV nhaän xeùt veà caùch ñoïc baøi thô HOÛI:Baøi thô taû caûnh gì? HOÛI:Hai caâu thô ñaàu giôùi thieäu cho ta caûnh gì? HOÛI:Hai caâu thô ñaàu taû caûnh laøng queâ vaøo thôøi gian naøo? HOÛI:Nhìn bao khaép laøng queâ taùc giaû thaáy queâ höông nhö theá naøo? HOÛI:Taû thaät maø laïi nhö thaáy caùi aûo theå hieän xuùc caûm gì cuûa nhaø thô vôùi queâ höông? HOÛI:Hai caâu cuoái mieâu taû caûnh gì? HOÛI:Nhìn cuï theå veà laøng queâ taùc giaû nghe thaáy, thaáy ñieàu gì? HOÛI:Em coù nhaän xeùt gì veà vieäc nhaø thô ñaõ löïa choïn hai hình aûnh: Tieáng saùo vaø caùnh coø ñeå taû caûnh laøng queâ? -GV treo tranh aûnh nhöõng muïc ñoàng cöôõi traâu vaø thoåi saùo. HOÛI:Em coù caûm nhaän gì tröôùc caûnh töôïng buoåi chieàu ñöùng ôû phuû? HOÛI:Em hieåu theâm ñöôïc ñieàu gì veà taâm hoàn oâng vua – thi só qua baøi thô? -Y/c HS ñoïc phaàn ghi nhôù -GV choát yù vaø ghi noäi dung baøi hoïc -Caù nhaân ñoïc -Caù nhaân traû lôøi: +Taùc giaû: Traàn Nhaân Toâng (1258-1308) +Hoaøn caûnh saùng taùc: ñöôïc saùng taùc trong dòp veà thaêm queâ cuõ ôû Thieân tröôøng (thuoäc tænh Nam Ñònh ngaøy nay). -Laéng nghe -Caù nhaân ñoïc -Laéng nghe -Caù nhaân traû lôøi:caûnh xoùm thoân, ñoàng queâ vuøng Thieân Tröôøng. -Caù nhaân traû lôøi:caûnh töôïng chung cuûa phuû Thieân Tröôøng -Caù nhaân traû lôøi:buoåi chieàu taøn. -Caù nhaân traû lôøi:môø aûo nhö khoùi phuû, coù nöûa yeân bình, eâm ñeàm neân thô. -Caù nhaân traû lôøi:caûm xuùc veà caùi ñeïp cuûa buoåi chieàu taø ôû queâ höông pha chuùt buoàn. -Caù nhaân traû lôøi:caûnh saéc ñoàng queâ daân daõ, bình dò, ñaùng yeâu,… -Caù nhaân traû lôøi: +Aâm thanh tieáng saùo muïc ñoàng. +Ñoâi caùnh coø traéng haï treân ñoàng. -Caù nhaân traû lôøi:hình aûnh raát tieâu bieåu, gôïi caûm khieán cho ngöôøi ñoïc thaáy ñöôïc veû ñeïp cuûa ñoàng queâ. -Quan saùt tranh -Caù nhaân traû lôøi:caûnh ñoàng queâ tónh laëng, eâm ñeàm, thanh bình: böùc tranh queâ ñaäm-nhaït; môø-saùng; xaáu-ñeïp vaø traøn ñaày söùc soáng. -Caù nhaân traû lôøi:taâm hoàn thanh cao, yeâu ñôøi, yeâu queâ höông, ñaát nöôùc,.. -Caù nhaân ñoïc -Laéng nghe vaø ghi baøi HOAÏT ÑOÄNG 3 (5’) ²TOÅNG KEÁT -Hai baøi thô ñeàu theå hieän tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc. -Hai baøi thô söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät bieåu caûm qua taû caûnh. HOÛI:Qua hai baøi thô vaäy neùt töông ñoàng cuûa hai baøi thô laø gì? HOÛI:Hai baøi thô söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät nhö theá naøo? -Caù nhaân traû lôøi:tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc. -Caù nhaân traû lôøi:bieåu caûm qua taû caûnh HOAÏT ÑOÄNG 4 (5’) ²Cuûng coá-Daën doø -Veà nhaø hoïc baøi vaø hoïc thuoäc loøng hai baøi thô. -Xem vaø chuaån bò baøi Töø Haùn Vieät (tieáp theo) caàn naém: +Söû duïng töø Haùn Vieät ñeå taïo saéc thaùi bieåu caûm. +Khoâng neân laïm duïng töø Haùn Vieät +Luyeän taäp. -Nhaän xeùt lôùp hoïc -Nghe tieáp thu deå chuaån bò