Giáo án Ngữ văn 6 - Văn bản: Con rồng cháu tiên

V¨n b¶n Con Rång ch¸u tiªn Tµi liÖu bæ trî C«ng ®øc cña L¹c Long Qu©n L¹c Long Qu©n lµ mét vÞ thÇn, nßi rång , con trai cña thÇn Long N÷ ë d­íi thuû cung . ThÇn rÊt kh«i ng« tuÊn tó , cã søc khoÎ phi th­êng , cã nhiÒu phÐp l¹ vµ giµu lßng yªu th­¬ng nh©n d©n . ThÇn ®· ra tay tiªu diÖt Ng­ Tinh , Hå Tinh , Méc Tinh – nh÷ng loµi yªu qu¸i ghª gím , ®em l¹i cuéc sèng yªn vui cho d©n lµnh . L¹c Long Qu©n cßn d¹y d©n trång trät , ®¸nh c¸ , s¨n b¾t , ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë . L¹c Long Qu©n lµ vÞ phóc thÇn v« cïng vÜ ®¹i . I . Ba kú c«ng cña L¹c Long Qu©n 1 . Tiªu diÖt Ng­ Tinh . Thuë Êy , ®Êt LÜnh Nam cßn hoang vu , yªu qu¸i hoµnh hµnh kh¾p mäi n¬i .Vïng biÓn §«ng cã mét con c¸ khæng lå sèng l©u ®êi thµnh tinh . Ng­ Tinh cã th©n dµi h¬n n¨m m­¬i tr­îng , ®u«i xoÌ to nh­ c¸nh buåm , ch©n nhiÒu nh­ ch©n rÕt , miÖng réng cã thÓ nuèt mét lóc hµng chôc con ng­êi . Hang æ cña nã ë s©u tËn ®¸y biÓn , phÝa trªn lµ mét d·y nói ng¨n miÒn duyªn h¶i thµnh hai vïng .Mçi lÇn Ng­ tinh xuÊt hiÖn , biÓn næi sãng cån , bao thuyÒn chµi bÞ ®¾m , bao ng­ d©n bÞ nã nuèt sèng rÊt th¶m th­¬ng . L¹c Long Qu©n ®ãng mét chiÕc thuyÒn lín . ThÇn nung mét khèi s¾t ®á rùc . Ng­ Tinh x«ng vµo ®íp måi , bÞ L¹c Long Qu©n lao th¼ng khèi s¾t nãng báng vµo mâm vµ rót g­¬m chÐm thuû qu¸i thµnh ba khóc . Khóc ®Çu Ng­ Tinh ho¸ thµnh mét con chã biÓn lång lªn . ThÇn dïng ®¸ giÕt chÕt chã biÓn , nÐm ®Çu nã lªn mét hßn nói . Hßn nói Êy nay gäi lµ CÈu §Çu S¬n ( nói §Çu Chã ) . Khóc gi÷a Ng­ Tinh tr«i ra xø M¹n CÇu, nay gäi lµ M¹n CÇu Thuû . Cßn khóc ®u«i cña Ng­ Tinh th× bÞ L¹c Long Qu©n lét da , phñ lªn mét hßn ®¶o gi÷a biÓn , nay gäi lµ B¹ch Long VÜ . 2 . ChÐm chÕt Hå Tinh . Tiªu diiÖt xong Ng­ tinh , L¹c Long Qu©n tøc tèc ®Õn Long Biªn truy t×m Hå Tinh . Nã lµ mét con c¸o ®¸ng sî , cã chÝn ®u«i , ®­îc gäi lµ Cöu VÜ Hå , sèng h¬n ngh×n n¨m , ë trong hang s©u d­íi ch©n d·y nói ®¸ phÝa t©y thµnh Long Biªn . Hå Tinh s¶o quyÖt biÕn thµnh ng­êi , trµ trén trong d©n gian , b¾t ®µn bµ con g¸i ®­a vÒ hang h·m hiÕp . D©n lµnh v« cïng lo sî . Mét vïng réng lín tõ Long Biªn ®Õn T¶n Viªn ®Òu bÞ Hå Tinh hoµnh hµnh , gieo r¾c bao tai ho¹ . Th­¬ng d©n , L¹c Long Qu©n mang g­¬m ®Õn hang æ Hå Tinh t×m diÖt . Cuéc giao tranh ®· diÔn ra ba ngµy ba ®ªm v« cïng d÷ déi vµ ¸c liÖt . Cuèi cïng , Hå Tinh tµng h×nh toan t×m ®­êng tÈu tho¸t . L¹c Long Qu©n ®uæi theo chÆt ®øt ®Çu qu¸i vËt , ph¸ tan hang æ Cöu VÜ Hå , n¬i ®ã trë thµnh mét vïng n­íc s©u mªnh m«ng – ng­êi x­a gäi lµ §Çm X¸c C¸o , sau nµy gäi lµ T©y Hå . C¸nh ®ång phÝa t©y cña T©y Hå gäi lµ Hå §éng ( hang C¸o ), gÇn ®ã cã mét lµng gäi lµ Hå Th«n ( lµng C¸o ) . 3 . TiÔu trõ Méc Tinh . Kú c«ng thø ba cña L¹c Long Qu©n lµ tiÔu trõ Méc Tnh . ë vïng rõng nói Phong Ch©u cã mét c©y chiªn ®µn , sèng l©u n¨m , cao hµng ngµn tr­îng , bãng to¶ bao la , ®· biÕn thµnh yªu tinh . D©n gian sî h·i gäi lµ Méc Tinh . Chç ë cña nã kh«ng cè ®Þnh , h×nh d¹ng lu«n thay ®æi , x¶o quyÖt b¾t ng­êi ¨n thÞt . L¹c Long Qu©n giao chiÕn víi Méc Tinh ®· mét tr¨m ngµy ®ªm mµ kh«ng tiªu diÖt ®­îc . Nã tho¾t Èn , tho¾t hiÖn , tµng h×nh biÕn ho¸ kh«n l­êng . Cuèi cïng , L¹c Long Qu©n ph¶i dïng chiªng , trèng lµm cho nã khiÕp sî bá ch¹y vÒ phÝa t©y nam ho¸ thµnh quû X­¬ng Cuång . Tõ ®ã , nh©n d©n kh¾p mäi miÒn ®­îc sèng trong yªn vui. II . Nh÷ng yÕu tè t­ëng t­îng kú ¶o vµ cèt lâi sù thËt lÞch sö trong truyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn” . Kh«ng cã yÕu tè kú diÖu sÏ kh«ng cã truyÒn thuyÕt .YÕu tè kú ¶o , hoang ®­êng t¹o nªn søc hÊp dÉn vµ mµu s¸c thÇn kú cña truyÒn thuyÕt . Ng­ Tinh th©n dµi h¬n n¨m m­¬i tr­îng , ®u«i xoÌ nh­ c¸nh buåm , ch©n nhiÒu nh­ ch©n rÕt …, Hå Tinh cã chÝn ®u«i , sèng trªn ngh×n n¨m …, Méc Tinh cao hµng ngµn tr­îng , tµng h×nh Èn hiÖn …Ba con yªu qu¸i nµy t­îng tr­ng cho c¸i ¸c , cho søc m¹nh ghª gím cña lùc l­îng siªu nhiªn rÊt kú l¹ . L¹c Long Qu©n ph¶i cã søc khoÎ v« ®Þch , cã nhiÒu phÐp l¹ míi tiªu diÖt ®­îc . C¸i bäc trøng cña ¢u C¬ në ra mét tr¨m ng­êi con trai tuÊn tó , lín nhanh nh­ thæi . C©u nãi cña mÑ con ¢u C¬ : “ Bè ë n¬i nao mµ ®Ó mÑ con t«i c« ®éc , ngµy ®ªm buån khæ thÕ nµy” , tuy ë tËn thuû phñ c¸ch xa ngh×n v¹n dÆm , mµ L¹c Long Qu©n còng nghe ®­îc , chØ nh¸y m¾t ®· hiÖn vÒ , v . v …§ã lµ nh÷ng yÕu tè hoang ®­êng kú diÖu nhÊt cña truyÒn thuyÕt : “ Con Rång ch¸u Tiªn” . Cèt lâi sù thËt lÞch sö lµ nh÷ng sù kiÖn , nh©n vËt lÞch sö quan träng nhÊt , chñ yÕu nhÊt mµ t¸c phÈm ph¶n ¸nh hoÆc lµm c¬ së cho sù ra ®êi cña t¸c phÈm . Sù kÕt hîp gi÷a c¸c bé l¹c L¹c ViÖt víi ¢u ViÖt vµ nguån gèc chung cña c¸c c­ d©n B¸ch ViÖt lµ cã thËt . Sù sïng b¸i tæ tiªn , mét tÝn ng­ìng ®Æc s¾c cña d©n ta , ®· cã tõ thêi cæ . §ã lµ cèt lâi sù thËt lÞch sö cña truyÒn thuyÕt “Con Rång ch¸u Tiªn” . III . Gi¶i thÝch ng¾n gän hai tiÕng “®ång bµo” vµ nªu ý nghÜa cña truyÖn . L¹c Long Qu©n lÊy ¢u C¬ lµ mét thiªn diÔm t×nh kú diÖu . Cha Rång mÑ Tiªn nªn míi cã thÓ sinh ra ®­îc mét c¸i bäc cã mét tr¨m trøng , në ra mét tr¨m ®øa con trai tuÊn tó , con c¶ lµ Hïng V­¬ng . Hai tiÕng “®ång bµo” nghÜa lµ cïng chung mét bäc , b¾t nguån tõ sù tÝch thiªng liªng “Con Rång ch¸u Tiªn” . Nã nãi lªn mçi con ng­êi ViÖt Nam chóng ta ®Òu cïng chung mét céi nguån , chung mét dßng gièng , cïng mét huyÕt hÖ v« cïng th©n thiÕt . Hai tiÕng “®ång bµo” biÓu lé mét c¸ch ch©n thµnh t×nh yªu th­¬ng ®oµn kÕt d©n téc . TruyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn” lµ mét huyÒn tho¹i tuyÖt ®Ñp , giµu ý nghÜa . Nã gi¶i thÝch , ca ngîi vµ kh¼ng ®Þnh nguån céi , dßng gièng cña con ng­êi ViÖt Nam ta lµ v« cïng cao quý ( dßng gièng Rång Tiªn ) . TruyÖn ®· thÓ hiÖn mét c¸ch s©u xa niÒm tù t«n , tù hµo d©n téc , kh¬i dËy t×nh yªu th­¬ng , ®oµn kÕt d©n téc trong t©m hån mçi con ng­êi ViÖt Nam chóng ta . Nã nh¾c nhë t×nh nghÜa “®ång bµo” lµ t×nh nghÜa cèt nhôc v« cïng cao c¶ thiªng liªng . §óng nh­ nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm ®· viÕt : : …§Êt N­íc lµ n¬i d©n m×nh ®oµn tô §Êt lµ n¬i Chim vÒ N­íc lµ n¬i Rång ë L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ §Î ra ®ång bµo ta trong bäc trøng Nh÷ng ai ®· khuÊt Nh÷ng ai b©y giê Yªu nhau vµ sinh con ®Î c¸i G¸nh v¸c phÇn ng­êi ®i tr­íc ®Ó l¹i DÆn dß con ch¸u chuyÖn mai sau H»ng n¨m ¨n ®©u lµm ®©u Còng biÕt cói ®Çu nhí ngµy giç Tæ …” ( “”§Êt n­íc”- Tr­ßng ca mÆt ®­êng kh¸t väng )