Giáo án Ngữ Văn 6 - Văn bản: Quê hương - Tế Hanh

Văn bản: QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh - 1. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá. -Nghề của làng:Chài lưới -Vị trí của làng: Cửa sông gần biển àKhông gian bát ngát, thời gian tính bằng “ngày sông” àBình dị, chân thật như bản chất dân làng óTình cảm trong trẻo. thiết tha, đằm thắm với quê hương -Cảnh ra khơi: Trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng à Thiên nhiên đẹp, hứa hẹn chuyến ra khơi may mắn. -Dân trai tráng: Khỏe mạnh, vạm vỡ - Chiếc thuyền được so sánh với “con tuấn mã” àThể hiện khí thế ra khơi mạnh mẽ, hăng hái. - “Cánh buồm” như “mảnh hồn làng” à Cánh buồm đã trở thành hình ảnh ẩn dụ độc đáo, hồn làng vốn trừu tượng trở nên cụ thể. 2. Phân tích câu: * Hai câu trên : Hình ảnh cánh buồm trắng chính là biểu tượng tâm hồn của làng chài. Hình ảnh so sánh đó không những làm cho việc miêu tả được cụ thể hơn mà còn gợi ra 1 vẻ đẹp bay bổng, mang ý nghĩa lớn lao, thiêng liêng, vừa thơ mộng, vừa hùng tráng .* Hai câu dưới : Người dân làng chài - những đứa con của biển khơi với nước da ngăm rám nắng, thân hình vạm vỡ, thấm đẫm vị mặn mòi của biển cả, "nồng thở vị xa xăm" của biển. Hình ảnh người dân chài vừa chân thực vừa lãng mạn. 3. Hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương ông. → Yêu thương, trân trọng, tự hào và gắn bó sâu sắc với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương. 4. Nghệ thuật đặc sắc ? - Sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hoá đặc sắc. - Dùng từ ngữ điêu luyện, giọng văn giản dị, trong sáng => Lµ th¬ tr÷ t×nh, ph­¬ng thøc biÓu c¶m KHI CON TU HUÙ 1. Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào ? Hãy viết một câu văn có bốn chữ đầu là “ Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ. Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy ? - Nhan đề chỉ là một cụm từ, tiếng tu hú là một tín hiệu, báo hiệu mùa hè đến. - Khi con tu hú kêu báo hiệu mùa hè đến , người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng khao khát cuộc sống tự do cháy bỗng. 2. Cảnh thiên nhiên vào hè. + Aâm thanh : Tieáng tu huù / tieáng ve saàu + Maøu saéc : Vaøng ( Baép raây vaøng haït ); Hoàng ( ñaày saân naéng ñaøo); Xanh ( Trôøi Xanh caøng roäng caøng cao) + Saûn vaät : Luùa chieâm ñang chín; Traùi caây ngoït daàn; Baép daây vaøng haït. à Moät söï soáng töng böøng roän raõ , thanh bình , Traøn treà nhöïa soáng . Qua ñoù ta thaáy ñöôïc moät theá giôùi töï do , phoùng khoaùng ) 3. Taâm traïng cuûa nguôøi tuø: - Caûm giaùc böïc boäi, u uaát trong nhaø giam chaät choäi thieáu sinh khí - Boäc loä thaúng thaén ,tröïc tieáp caûm xuùc cuûa loøng mình - Duøng caâu caûm thaùn lieân tieáp, duøng moät loaït ñoäng töø , caùch ngaét nhòp ñoåi khaùc thöôøng cho thaáy traïng thaùi caêng thaúng cao ñoä ñang dieãn ra trong taâm hoàn ngöôøi tuø maát töï do à Theøm khaùt cao ñoä cuoäc soáng töï do .Taâm hoàn ñang chaùy leân khaùt voïng yeâu soáng , yeâu töï do, yêu cách mạng muốn sớm trở về với đồng bào , đồng chí . 4. Cái hay của bài thơ: => Coù öu theá dieãn taû caûm xuùc tha thieát , noàng chaùy cuûa taâm hoàn; Giaøu nhaïc ñieäu; Deã ñoïc , deã thuoäc , deã nhôù. TÖÙC CAÛNH PAÙC BOÙ - (Hoà Chí Minh) 1. Thể thơ? VD? - ThÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. VD: Nam quốc Sơn Hà; Cảnh khuya; Buổi chiều đứng ở phủ thiên đường trông ra... 2. Giọng đọc? Tâm trạng? => Gioïng ñoïc vui , pha chuùt hoùm hænh , nheï nhaøng , thanh thoaùt , thoaûi maùi , saûng khoaùi. -> Tâm trạng thoải mái, vui vẽ, hài lòng với cuộc sống hiện tại. => Đối với Bác được sống trên chính mãnh đất của quê hương , được thưởng thức các món ăn dân dã do tự nhiên ban tặng , mang đậm bản sắc quê hương là một điều hạnh phúc không gì bằng. 3. Giống nhau và khác nhau: *Giống nhau:- Đều thể hiện tình yêu thiên nhiên, niềm vui sống giữa núi rừng- Thể hiện tâm hồn thanh cao, đẹp đẽ, 1 nét đẹp của người Việt có từ xa xưa*Khác nhau:- Nguyễn Trãi "lánh đục tìm trong", rời bỏ cuộc sống ở triều đình đầy bon chen, thủ đoạn, suy thoái để về ở ẩn, sống với thiên nhiên... Tuy thanh cao, khí tiết nhưng có phần tiêu cực- Bác Hồ tìm về với thiên nhiên nhằm tránh kẻ thù, hoạt động Cách mạng, tìm đường cứu nước. Bác sống hòa hợp với thiên nhiên, có dáng vẻ của ẩn sĩ nhưng thực chất là đang âm thầm chiến đấu... NGAÉM TRAÊNG 1. (Học thuộc bài thơ) 2. → Hoàn cảnh của Bác: ngắm trăng mà ko có rượu và hoa. Các thi nhân thời xưa thường thưởng hoa, ngắm trăng và uống rượu, trong khi đó, Bác ngắm trăng qua song sắt nhà tù, "ko rượu cũng ko hoa". Tâm trạng của Bác: vẻ thong dong, hòa hợp với thiên nhiên. Có vẻ như Bác với trăng là tri kỉ vậy. 3. => Hai c©u ®Òu thÊy gi÷a nh©n vµ nguyÖt cã song s¾t nhµ tï ë gi÷a. => ë ®Çu vµ cuèi hai c©u ®Òu cã: nh©n vµ nguyÖt, ë gi÷a cã song s¾t nhµ tï ch¾n ë gi÷a nh­ng ng­êi ®· th¶ t©m hån ra ngoµi song s¾t ®Ó ng¾m tr¨ng 4. Bác Hồ thÓ hiÖn phong th¸i ung ung, t©m hån tù do, khao kh¸t ®­îc th­ëng tr¨ng mét c¸ch trän vÑn. 5. => Cuộc ngắm trăng và hình ảnh trăng trong bài này là một cuộc ngắm trăng trong song sắt nhà tù, ngắm trăng mà ko có rượu và hoa. Hình ảnh trăng đầy vẻ gắn bó với Bác, thể hiện sự hòa hợp của Bác với thiên nhiên và phong thái ung dung của Bác. V¨n b¶n : §i ®­êng 1. Phân tích. 2. * Caâu 1 ( khai ñeà ) Taåu loä taøi tri taåu loä nan * Caâu 2 ( thöøa) Truøng san chi ngoaïi höïu truøng san * Caâu 3 ( chuyeån ) Truøng san ñaêng ñaùo cao phong haäu * Caâu 4 ( hôïp) Vaïn lí dö ñoà coá mieân gian 3. -> Loái ñieäp voøng troøn , baéc caàu . Caùch ñieäp naøy laøm cho maïch thô , yù thô noái lieàn taïo moät caûm giaùc lieân mieân khoâng heát , keùo daøi maõi cuûa caûnh vaät hoaëc taâm traïng. 4. Câu 2.à Caàn nhìn thaúng vaøo khoù khaên gian khoå maø vöôït qua noù . Muoán bieát bôi khoâng theå chæ hoïc bôi treân caïn maø nhaát ñònh phaûi nhaûy xuoáng nöôùc. Câu 4.à Taâm traïng sung söôùng , haân hoan cuûa ngöôøi ñi ñöôøng , cuõng laø hình aûnh bieåu tröng . Ñoù laø hình aûnh ngöôøi chieán só caùch maïng treân ñænh cao cuûa chieán thaéng , traûi qua bao gian khoå hi sinh 5. Nªu lªn mét ch©n lÝ: Con ®­êng CM lµ l©u dµi vµ gian khæ, nh­ng nÕu kiªn tr× bÒn chÝ v­ît qua thö th¸ch sÏ thµnh c«ng. CHIẾU DỜI ĐÔ 1. - Thời nhà Thương năm lần dời đô. - Nhà Chu ba lần dời đô.=> Nhằm mục đích mưu toan nghiệp lớn,xây dựng vương triều phồn thịnh, tính kế lâu dài cho các thế hệ sau này.- Việc dời đô vừa thuận theo mệnh trời “tức phù hợp với quy luật khách quan” vừa thuận theo ý dân “phù hợp với nguyện vọng của nhân dân”.=> Kết quả của việc dời đô là làm cho đất nước vững bền, phát triể thịnh vượng. 2. - Soi sử sách vào tình hình thực tế, nhận xét có tính chất phê phán hai triều Đinh, Lê cứ đóng yên đô thành ở vùng núi Hoa Lư.- Theo tác giả, việc không dời đô sẽ phạm những sai lầm : không theo mệnh trời “không phù hợp với quy luật khách quan”, không biết học theo cái đúng của người xưa.=> Và hậu quả là triều đại thì ngắn ngủi, nhân dân thì khổ cực, vạn vật không thích nghi, không thể phát triển thịnh vượng trong một vùng đất chật trội. 3. - Về vị trí địa lý : ở nơi trung tâm đất trời, mở ra bốn phương Nam Bắc Tây, có núi lại có sông : đất rộng mà bằng phẳng, cao mà thoáng, tránh được nạn lụt lội, chật trội.- Về vị thế chính trị văn hóa : là đầu mối giao lưu “chốn tụ hội của bốn phương trời” ,là mảnh đất hưng thịnh “muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi”.=> Về tất cả các mặt thành Đại La có đủ mọi điều kiện để trở thành kinh đô của đất nước. 4. “ Chiếu dời đô” có sức thuyết phục lớn bởi có sự kết hợp giữa lí và tình: -Lí: Nêu gương sử sách, nhận định thực tại, thấy rõ địa thế thành Đại La. -Tình: Đau xót khi nhân dân khốn khổ, biết ướm thử lòng dân để thu phục nhân tâm. àDời đô là việc làm vì nước, vì dân. 5*.Dời đô từ vùng núi Hoa Lư ra đồng bằng đất rộng chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ, thế và lực của dân tộc Đại Việt đủ sức sánh ngang hành phương Bắc. Định đô ở Thăng Long là thực hiện nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối, nguyện vọng xây dựng đất nước độc lập tự cường. HỊCH TƯỚNG SĨ 1. Gồm 3 phần - MB : Từ đầu …..tiếng tốt => Nêu những gương trung thần nghĩa sĩ trong lịch sử - TB : Tiếp theo ....được không? => Phân tích tình hình địch ta, nhắm khích lệ lòng yêu nước, căm thù giặc của tướng sĩ - KB : còn lại => Kêu gọi tướng sĩ học Binh thư yếu lược 2. Tội ác và sự ngang ngược của kẻ thù được tác giả lột tả bằng những hành động thực tế và qua cách diễn đạt bằng những hình ảnh ẩn dụ: + Kẻ thù tham lam tàn bạo: đòi ngọc lụa, hạch sách bạc vàng… + Ngang ngược: đi lại nghênh ngang ngoài đường, bắt nạt tể phụ… + Những hình ảnh ẩn dụ: Lưỡi cú diều, thân dê chó à nỗi căm giận và lòng khinh bỉ giặc. 3. Lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn thể hiện cụ thể: + Hành động: Quên ăn, mất ngủ, đau đớn đến thắt tim, thắt ruột. + Thái độ: uất ức, căm tức khi chưa trả được thù, sẵn sáng hy sinh để trả thù cho đất nước. 4. Mối ân tình giữa Trần quốc Tuấn và tướng sĩ dựa trên 2 quan hệ: + Quan hệ chủ tướng: à khích lệ tinh thần trung quân ái quốc. + Quan hệ giữa những người cùng cảnh ngộ: à khích lệ lòng ân nghĩa thuỷ chung của những người cùng hoàn cảnh “lúc trận mạc xông pha thì cùng nhau sống chết, lúc ở nhà nhàn hạ thì cùng nhau vui cười” è Khích lệ ý thức trách nhiệm và nghĩa vụ cuả mỗi người đối với đạo vua tôi cũng như đối với tình cốt nhục. 5. => Trong bài hịch, giọng văn lúc thì là của vị chủ soái với tướng sĩ dưới quyền lúc lại là của người cùng cảnh ngộ (suy cho cùng, chủ soái hay tướng sĩ khi đất nước lâm nguy thì đều cùng một cảnh ngộ). - Khi muốn bày tỏ ân tình, tác giả lấy giọng gần gũi, chân tình của người cùng chung cảnh ngộ để nói. - Khi nghiêm khắc của trách, cảnh cáo những hành động sai, thái độ thờ ơ, vô trách nhiệm của tướng sĩ trước vận mệnh đất nước, tác giả thẳng thắn đưa ra những lời lẽ gay gắt. 6.- Lập luận chặt chẽ. Lí lẽ sắc bén. Luận điểm rõ ràng, luận cứ chính xác. - Sử dụng phép lập luận linh hoạt, ( so sánh, bác bỏ..), chặt chẽ. - Lòi văn thể hiện tình cảm yêu nước mãnh liệt, chân thành, gây xúc động trong người đọc. 7. Cách triển khai lập luận của bài hịch có thể được khái quát qua sơ đồ sau: Muïc ñích Khích lệ lòng yêu nước bất khuất, quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược. Khích lệ lòng căm thù giặc, nỗi nhục mất nước. Khích lệ lòng trung quân ái quốc và lòng ân nghĩa thuỷ chung của những người cùng cảnh ngộ. Khích lệ ý chí lập công danh, xả thân vì nước. Khích lệ lòng tự trọng. liêm sỉ ở mỗi người khi nhận rõ cái sai, thấy rõ điều đúng. NƯỚC ĐẠI VIỆT TA 1. => Cáo bao giờ cũng mở đầu bằng việc nêu nguyên lý nhân nghĩa. Bài cáo này nêu nguyên lý chung làm cơ sở cho tư tưởng tác phẩm: việc nhân nghĩa cốt ở yêu dân, quân điếu phạt trước lo trừ bạo. Như vậy NT nêu ra hai chân lý lớn ở đây: Tư tưởng nhân nghĩa và chủ quyền độc lập dân tộc. 2. => Đây là hai câu thể hiện tư tưởng xuyên suốt bài cáo: tư tưởng nhân nghĩa.Cốt lõi của tư tưởng nhân nghĩa của NT là “yên dân”, “trừ bạo”. Muốn yên dân thì phải trừ bạo. Nguyễn Trãi viết bài cáo khi nước Đại Việt bị giặc Minh xâm lược. Như vậy với NT nhân nghĩa gắn liền với yêu nước chống giặc ngoại xâm. Ở đây nhân nghĩa không chỉ trong quan hệ giữa người với người mà còn có trong quan hệ dân tộc với dân tộc. Đây là nội mới, là sự phát triển của tư tưởng nhân nghĩa của NT so với Nho giáo. 3. - Để khẳng định chủ quyền độc lập của dân tộc, tác giả dựa vào những yếu tố: Nền văn hiến, lãnh thổ, phong tục tập quán, lịch sử riêng và chế độ riêng.Với những yếu tố này Nguyễn Trãi đã phát biểu hoàn chỉnh quan niệm về quốc gia, về dân tộc. * TiÕp nèi : - V¨n b¶n “ Níc §¹i ViÖt ta ” còng kh¼ng ®Þnh d©n téc ta cã l·nh thæ, chñ quyÒn nh trong “ S«ng nói níc Nam ”. - C¶ hai v¨n b¶n ®Òu thÓ hiÖn lßng tù t«n d©n téc ( “ §Õ ”). * Ph¸t triÓn: - V¨n b¶n “Níc §¹i ViÖt ta ” cßn kh¼ng ®Þnh d©n téc ta lµ mét d©n téc cã v¨n hiÕn, phong tôc, lÞch sö riªng. Trong quan niÖm vÒ d©n téc NguyÔn Tr·i ®· ý thøc ®îc nÒn v¨n hiÕn vµ truyÒn thèng lÞch sö lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt, lµ h¹t nh©n ®Ó x¸c ®Þnh d©n téc. 4. - Tõ ng÷ chuÈn x¸c trang träng, giµu h×nh ¶nh gîi c¶m . - C©u v¨n biÒn ngÉu c©n xøng, nhÞp nhµng. - Giäng ®iÖu hµo hïng. - BiÖn ph¸p nghÖ thuËt: so s¸nh, liÖt kª. - C¸ch lËp luËn ng¾n gän, chÆt chÏ. 5*. - So sánh ta ngang hàng với Trung Quốc : “Triệu, Đinh, Lý, Trần … cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên …”.- Lấy dẫn chứng thực tiễn lịch sử . => Tăng sức thuyết phục, làm sáng tỏ sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và sức mạnh của chân lý độc lập dân tộc. Mang ý nghĩa của bản tuyên ngôn độc lập. Nguyên lý nhân nghĩa Yên dân, bảo vệ đất nước Trừ bạo chống giặc xâm lược Trừ bạo chồng giặc minh xâm lược Lãnh thổ riêng Văn hiến lâu đời Phong tục riêng Lịch sử riêng Chế độ riêng (chủ quyền) 6*. BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 1. -“ Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo” => Bằng hình ảnh so sánh cụ thể để nói lên mục đích của việc học là để làm người. 2. - Chuộng hình thức, cầu danh lợi => Chúa tầm thường, tôi nịnh hót dẫn đến nước mất, nhà tan. 3. - Học từ thấp đến cao. - Học rộng, nghĩ sâu, tóm lược cho gọn. - Học kết hợp với hành. => Cách lập luận chặt chẽ. 4. - Phương pháp học tập: + Học cơ bản, từ thấp lên cao. + Học rộng nghĩ sâu, biết tóm lược điều cơ bản, cốt yếu. + Học phải kết hợp với hành. - Tác dụng: tạo được nhiều nhân tài, chế độ hưng thịnh, quốc gia vững mạnh. Liên hệ thực tế học tập: phương pháp sau là tốt nhất: trên cơ sở nghe các thầy cô giảng, học sinh phải biết tự học, kết hợp học với hành. Vì đó là cách học giúp em hiểu sâu bài giảng, nhớ lâu kiến thức và vận dung tốt vào công việc gia đình. Mục đích chân chính của việc học Tácdụng của việc học chân chính Phê phán những lệch lạc, sai trái Khẳng định quan điểm, phương pháp đúng đắn 5*. ThuÕ m¸u 1. Veà caùch ñaët teân chöông : ThuÕ m¸u - Ngöôøi daân thuoäc ñòa phaûi gaùnh chòu nhieàu thöù thueá baát coâng, voâ lyù. Song moät trong thöù thueá taøn nhaãn, phuõ phaøng nhaát laø bò boùc loät baèng xöông maùu, maïng soáng. Thueá maùu laø caùch goïi cuûa Nguyeãn Aùi Quoác. Trình töï vaø caùch ñaët teân caùc phaàn trong chöông - Gôïi leân quaù trình löøa bòp boùc loät cuûa boïn cai trò thöïc daân. “Töø chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù” ñeán “cheá ñoä lính tình nguyeän” roài chæ ra “keát quaû cuûa söï hy sinh” Caùc phaàn noái tieáp nhö theá chöùng toû söï toá caùo maïnh meõ vaø trieät ñeå cuûa Nguyeãn AÙi Quoác . 2. - Ph¶i ®ét ngét xa l×a gia ®×nh, quª h¬ng v× môc ®Ých v« nghÜa, ®em m¹ng sèng mµ ®¸nh ®æi nh÷ng danh dù h·o huyÒn. - BÞ biÕn thµnh vËt hi sinh cho lîi Ých cña nhng kÎ cÇm quyÒn … Tuy kh«ng trùc tiÕp ra mÆt trËn nhng rÊt nhiÒu ngêi d©n thuéc ®Þa chÕ t¹o vò khÝ phôc vô chiÕn tranh cïng chÞu bÖnh tËt chÕt ®au ®ín. - T¸c gi¶ nªu ra con sè ®¸ng chó ý vÒ sè phËn b¶n xø ®· bá m×nh trong chiÕn tranh. 3. - TiÕn hµnh lïng r¸p v©y b¾t mµ cìng bøc ngêi ta ph¶i ®i lÝnh. => Lîi dông chuyÖn b¾t lÝnh mµ do¹ n¹t , xoay xë kiÕm tiÒn ®èi víi nh÷ng nhµ giµu. - S½n sµng trãi xÝch nhèt ngêi ta nh nhèt xóc vËt s½n sµng ®µn ¸p d· man. - Kh«ng hÒ cã sù t×nh nguyÖn hiÕn d©ng x¬ng m¸u nh lêi lÏ bÞp bîm cña bän cÇm quyÒn. 4. - Khi chiÕn tranh chÊm døt th× c¸c lêi tuyªn bè cña c¸c ngµi cÇm quyÒn còng tù im bÆt. - §èi víi ngêi d©n théc ®Þa, sù hy sinh ch¼ng hÒ mang lîi Ých g× cho hä. - ChÝnh quyÒn thùc d©n l¹i bãc lét, ®¸nh ®Ëp hä , ®èi xö víi hä th« bØ nh ®èi víi xóc vËt. - BØ æi h¬n chÝnh quyÒn thùc d©n cßn ®©u ®éc d©n téc ®Ó v¬ vÐt cho ®Çy tói. 5. -X©y dùng mét hÖ thèng h×nh ¶nh sinh ®éng,giµu tÝnh biÓu c¶m vµ søc m¹nh tè c¸o. -GÊn víi h×nh ¶nh, ng«n tõ cña t¸c phÈm cïng mang mÇu s¾c ch©m biÕm... -Giäng ®iÖu trµo phóng s©u s¾c :Giäng giÔu cît mØa mai, nghÖ thuËt ph¶n b¸c. Dïng liªn tiÕp c¸c c©u hái ®Ó nªu tªn c¸c sù thùc bÞp bîm. 6. -T¸c gi¶ sö dông cã hiÖu qu¶ biÖn ph¸p nghÖ thuËt kÓ ®Ó nªu ra nh÷ng c©u chuyÖn,nh÷ng b»ng chøng râ rµng. -C¸c h×nh ¶nh ®îc x©y dùng mang tÝnh biÓu c¶m cao. -Trong ®o¹n trÝch,yÕ tè tù sù vµ yÕu tè biÓu c¶m ®îc kÕt hîp chÆt chÏ,hµi hoµ. ĐI BỘ NGAO DU 1. PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn “NghØ ng¬i ” §i bé ngao du ®îc tù do thëng ngo¹n. PhÇn 2: TiÕp ®Õn “Tèt h¬n ” §i bé ngao du më mang vèn tri thøc. PhÇn 3: PhÇn cßn l¹i §i bé ngao du sÏ tèt cho søc kháe vµ tinh thÇn. 2. ? Bè côc, luËn ®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c theo c¸ch s¾p xÕp riªng. 3. Tự trả lời 4. => Đó là người giản dị, sâu sắc; Tư tưởng: quý trọng tự do. Đánh giá cao kiến thức rút ra từ tự nhiên; Tình cảm: yêu thiên nhiên và những điều bình dị trong cuộc sống. ¤NG GIUèC-§ANH MÆC LÔ PHôC 1. Líp kÞch gåm hai c¶nh C¶nh 1 - Gåm nh÷ng lêi tho¹i cña «ng Giu«c - ®anh vµ b¸c phã may. - Cã hai ngêi lµ «ng Giu«c-®anh vµ b¸c phã may nãi chuyÖn víi nhau. C¶nh 2 - Gåm nh÷ng lêi tho¹i cña «ng Giu«c – ®anh vµ tay thî phô. - Chñ yÕu lµ lêi tho¹i cña «ng Giu«c-®anh vµ tay thî phô mang quÇn ¸o ®Õn. C¶nh nµy cßn cã sù phô häa cña 4 tay thî phô. => Sè lîng nh©n vËt tham gia ë c¶nh sau ®«ng h¬n c¶nh tríc, ngoµi nh÷ng lêi tho¹i mµ «ng Giu«c-®anh kh«ng chØ dµnh cho c¶ 5 tay thî phô, ta cßn h×nh dung c¶nh «ng Giu«c-®anh cëi quÇn ¸o cò, mÆc lÔ phôc míi. KÞch s«i ®éng h¼n lªn cßn nhê ©m nh¹c vµ c¶nh tîng ®¸m thî phô vui mõng nh¶y móa. 2. * Ông Giuốc-đanh: Tuổi ngoài bốn mươi, con nhà buôn giàu có, dốt nát, quê kệch nhưng học đòi làm sang - muốn sống theo lối quý tộc: Sắm bộ quần áo sang trọng: - bít tất: chật, giày: đau chân, quần áo: ngược hoa, tóc giả, lông đính mũ -> đều bị hỏng -> Lố bịch, thiếu hiểu biết, bị phó may lừa ăn bớt vải => Nạn nhân của thói học đòi 3. Bác phó may lợi dụng cơ hội để moi tiền Giuốc_Đanh. Khi bị phát hiện thản nhiên trả lời : thứ hàng đẹp nên gạn lại một cái để mặc. 4. Lớp kịch gây cười ở khía cạnh: Tính cách lố bịch, ngu dốt và học đòi. Bảng tóm tắt các văn bản TT Thời gian sáng tác Tên văn bản Tác giả Thể loại Ý nghĩa 1 Nhớ rừng 1943 Thế Lữ Thơ mới- Thơ tám chữ Mượn lời con hổ trong vườn bách thú tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ. 2 Ông Đồ 1943 Vũ Đình Liên Thơ mới- Thơ ngũ ngôn Khắc hoạ hình ảnh ông đồ, nhà thơ thể hiện nỗi tiếc nuối cho những giá trị văn hoá cổ truyền của dân tộc đang bị tàn phai. 3 Quê hương 1939 Tế Hanh Thơ mới- Thơ tám chữ Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu đối với quê hương làng biển. 4 Khi con tu hú 1939 Tố Hữu Thơ lục bát Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù. 5 Tức cảnh Pác bó 1941 Hồ Chí Minh Thơ Đường- Thất ngôn tứ tuyệt Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. 6 Ngắm trăng 1942-1943 Hồ Chí Minh Thơ Đường- Thất ngôn tứ tuyệt Tác phẩm thể hiện sự tôn vinh cái đẹp của tự nhiên, của tâm hồn con người bất chấp hoàn cảnh ngục tù. 7 Đi đường 1942-1943 Hồ Chí Minh Thơ Đường- Thất ngôn tứ tuyệt Đi đường viết về việc đi đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, đường cách mạng : vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang. 8 Chiếu dời đô 1010 Lý Công Uẩn Nghị luận trung đại Ý nghĩa lịch sử của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long và nhận thức về vị thế, sự phát triển đất nước của Lí Công Uẩn. 9 Hịch tướng sĩ Trước 1285 Trần Quốc Tuấn Nghị luận trung đại Hịch tướng sĩ nêu lên vấn đề nhận thức và hành động trước nguy cơ đất nước bị xâm lược. 10 Nước Đại Việt ta [trích Bình Ngô đại cáo] 1428 Nguyễn Trãi Nghị luận trung đại Nước Đại Việt ta thể hiện quan niệm, tư tưởng tiến bộ của Nguyễn Trãi về tổ quốc, đất nước và có ý nghĩa như bản tuyên ngôn độc lập. 11 Bàn luận về phép học 1791 Nguyễn Thiếp Nghị luận trung đại Bằng hình thức lập luận chặc chẽ, sáng rõ, Nguyễn Thiếp nêu lên quan niệm tiến bộ của ông về sự học. 12 Đi bộ ngao du 1762 Ru-xô Văn bản nghị luận Từ những điều mà “Đi bộ ngao du” đem lại như tri thức, sức khỏe, cảm giác thoải mái, nhà văn thể hiện tinh thần tự do dân chủ - tư tưởng tiến bộ của thời đại. 13 Thuế máu [trích Bản án chế độ thực dân Pháp] 1925 Nguyễn Ái Quốc Phóng sự Văn bản có ý nghĩa như một “bản án” tố cáo thủ đoạn và chính sách vô nhân đạo của bọn thực dân đẩy người dân thực địa vào lò lửa chiến tranh 14 Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục 1670 Mô-li-e Hài kịch Tõ sù tr×nh bµy mét c¸ch thuyÕt phôc vµ hÊp dÉn vÒ lîi Ých cña ®i bé ngao du v¨n b¶n to¸t lªn tinh thÇn d©n chñ a chuéng tù do cña Ru-x«. Tóm tắt một số văn bản CHIẾU DỜI ĐÔ: Một số triều đại trong lịch sử Trung Quốc đã nhiều lần rời đô. Và nhờ vị trí, địa hình thuận lợi của kinh đô mới mà các triều đại này đã bền vững, lâu dài. Trái lại, hai nhà Đinh, Lê vẫn đóng nguyên ở đô cũ nên số vận ngắn ngủi. Vì khát vọng về cho đất nước hùng cường, lâu dài, Lí Công Uẩn muốn dời đô về Thăng Long. Đây là nơi có điều kiện thuận lợi, thích hợp nhất cho việc định đô. HỊCH TƯỚNG SĨ: Trong lịch sử có nhiều vị anh hùng sẵn sàng hi sinh để cứu nước. Vậy mà nay, khi giặc Nguyên-Mông ngang tàn, hống hách; đất nước loạn lạc, các tướng sĩ lại chỉ biết vui chơi xa đoạ trong cuộc sống riêng tầm thường. Chính những thái độ vô trách nhiệm của các tướng sĩ đã dẫn tới việc nước mất nhà tan. Họ phải nhận ra điều này mà đứng lên cứu lấy đất nước trước khi quá muộn. BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC: học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước. Nhưng nhiều người lại học để cầu danh lợi, nền chính học đã bị thất truyền. Phải mở thêm trường học và có phương pháp học đúng đắn. Học theo tuần tự, học rộng nắm gọn, học đi đôi với hành. Có vậy thì nhân tài mới lập công, đất nước mới vững yên. THUẾ MÁU: trước chiến tranh, những người dân thuộc địa bị khinh bỉ, đối xử tệ hại. Nhưng khi có chiến tranh, họ đc phong cho những “danh hiệu cao quí”. Sau đó bị đẩy đi lính, chế tạo vũ khí ở nước mẹ và bỏ mạng. Nhiều người phải bỏ tiền, tự làm mình bị bệnh để không phải đi lính. Nhưng bọn cầm quyền đã vây bắt và sẵn sàng tra tấn tàn bạo đối với những kẻ chống đối, rồi rêu rao rằng họ là những người lính tình nguyện. Như vậy, sự hi sinh của họ đã đi song song với tội ác tày trời của chính quyền thực dân.