Giáo án Ngữ văn 7 (chuẩn kiến thức) - Tiết 20: Từ Hán Việt

Ngày soạn : 22/9/2013 Ngày dạy : 24/9/2013 Tiết 20: TỪ HÁN VIỆT A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT - Học sinh hiểu được các sắc thái, ý nghã riêng biệt của từ Hán Việt, biết sử dụng từ Hán Việt đúng ý nghĩa, đúng sắc thái. Rèn học sinh kỹ năng sử dụng đúng từ Hán Việt trong giao tiếp, trong việc tạo lập văn bản. - Tích hợp phần Từ Hán Việt (giờ trước) hai văn bản "Thiên Trường vãn vọng" và "Côn Sơn ca". B- CHUẨN BỊ Giáo viên: Giáo án, bảng phụ. Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài. C- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1/ Ổn định 2/ Kiểm tra: - Làm bài tập 2, 3, 4 3/ Bài mới HOẠT ĐỘNG H: T×m nh÷ng tõ thuÇn ViÖt cã nghÜa t­¬ng ®­¬ng? H: T¹i sao kh«ng dïng tõ thuÇn ViÖt mµ dïng tõ H¸n ViÖt? - Häc sinh ®äc vÝ dô 2 H: Nh÷ng tõ H¸n ViÖt nµy sö dông cã t¸c dông g×? H: LÊy vÝ dô tõ H¸n ViÖt thÓ hiÖn s¾c th¸i trang träng? H: VËy em cã nhËn xÐt g× khi sö dông tõ H¸n ViÖt trong c©u v¨n? H: Nh÷ng s¾c th¸i biÓu c¶m mµ tõ H¸n ViÖt cã thÓ hiÖn lµ g×? Häc sinh ®äc vÝ dô trªn b¶ng phô H: T×m nh÷ng cÆp tõ H¸n ViÖt - thuÇn ViÖt t­¬ng øng? H: nhËn xÐt c©u v¨n nµo hay h¬n, ®óng h¬n? H: T¹i sao trong tr­êng hîp nµy, kh«ng dïng tõ H¸n ViÖt mµ dïng tõ thuÇn ViÖt? H: §éc lËp nghÜa lµ g×? H: Cã thay b»ng "§øng mét m×nh" ®­îc kh«ng? H: LÊy vÝ dô vÒ viÖc l¹m dông tõ H¸n ViÖt? H: VËy khi sö dông tõ H¸n ViÖt ta cÇn l­u ý ®iÒu g×? Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh . - Häc sinh lµm phÇn a, b. - Häc sinh nhËn xÐt, gi¸o viªn söa ch÷a bæ xung. Häc sinh ®äc nªu yªu cÇu bµi tËp 2 Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh lµm lÊy vÝ dô: Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp 3 Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh kü ®o¹n v¨n, t×m c¸c tõ H¸n ViÖt. Häc sinh tr×nh bµy, nhËn xÐt. NỘI DUNG I- Dïng tõ H¸n ViÖt ®Ó t¹o s¾c th¸i biÓu c¶m: 1) VÝ dô: SGK 2) NhËn xÐt: - Dïng tõ H¸n ViÖt t¹o s¾c th¸i trang träng, tr¸nh c¶m gi¸c ghª sî. - Dïng tõ H¸n ViÖt t¹o s¾c th¸i cæ x­a, phï hîp víi v¨n c¶nh. 3) KÕt luËn: Ghi nhí SGK trang 82 II.Kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt. 1) VÝ dô: SGK trang 82 2) NhËn xÐt: - Khi dïng tõ H¸n ViÖt kh«ng ®óng lóc sÏ lµm c©u v¨n kh«ng hay. 3) KÕt luËn:Ghi nhí SGK trang 82 III- LuyÖn tËp Bµi 1: a) MÑ - Th©n mÉu. b) Phu nh©n - vî. c) S¾p chÕt - l©m chung. d) Gi¸o huÊn - d¹y b¶o. Bµi 2: S¬n, §øc, Trung … mang s¾c th¸i trang träng. Bµi 3: - Gi¶ng hoµ, cÇu th©n, hoµ hiÕu, nhan s¾c tuyÖt trÇn. Bµi 4: - C¸c tõ H¸n ViÖt trong hai c©u v¨n dïng kh«ng phï hîp. - Thay thÕ. + Gi÷ g×n. + §Ñp ®Ï. 4/ Cñng cè; - Gi¸o viªn cñng cè néi dung bµi häc. 5/ H­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí 1, 2. - Lµm phÇn bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi "Quan hÖ tõ" ======================================================== Ngày soạn: 23/9/2013 Ngày dạy :26/9/2013 TiÕt 21: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT - Ôn tập củng cố kiến thức về thể loại văn miêu tả đã học ở lớp 6. -Rèn luyện học sinh kĩ năng vận dụng các biện pháp nghệ thuật tiêu biểu, phù hợp với bài viết của mình. B- CHUẨN BỊ 1.Giáo viên: chấm bài, tập hợp nhận xét, đánh giá. 2.Học sinh: xem lại đề bài. C- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG 1/ Ổn định lớp 2/ Kiểm tra 3/ Bài mới Hoạt động - Häc sinh ®äc ®Ò bµi. H: H·y x¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi? - H­íng dÉn häc sinh t×m ý, lËp dµn ý cña tõng phÇn, s¾p xÕp c¸c ý theo bè côc ba phÇn. H: Më bµi gåm nh÷ng ý nµo? H: PhÇn th©n bµi tr×nh bµy nh÷ng néi dung nµo? H: PhÇn kÕt bµi cÇn ý nµo? - Häc sinh tr×nh bµy, gi¸o viªn ghi lªn b¶ng. H­íng dÉn häc sinh s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lý * Chó ý: PhÇn th©n bµi nªu ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña c¶nh. Gi¸o viªn nhËn xÐt ­u khuyÕt ®iÓm cña häc sinh vÒ: + H×nh thøc tr×nh bµy. + Néi dung. - Dùa trªn nh÷ng ­u khuyÕt ®iÓm kÓ trªn, gi¸o viªn ch÷a nh÷ng lçi tiªu biÓu nhiÒu häc sinh m¾c ph¶i -Häc sinh tù ch÷a. Gi¸o viªn chän ®äc mét bµi v¨n hay ®Ó tuyªn d­¬ng. Tr¶ bµi gäi ®iÓm. Nội dung A- §Ò bµi ?- tả chân dung người bạn thân của em? B- T×m hiÓu ®Ò: 1. X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò: - ThÓ lo¹i: V¨n miêu tả - Néi dung: tả chân dung 2. LËp dµn ý: a) Më bµi: - Giới thiệu khái quát về người bạn b) Th©n bµi: -Miêu tả chi tiết ngoại hình, nước da,khuôn mặt, dáng điệu, cử chỉ -Tính cách, phẩm chất,tài năng nghề nghiệp c) KÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ về bạn 3. Ưu điểm, nhược điểm a. Ưu điểm -Tinh thần làm bài, nộp bài đầy đủ, trình bày sạch sẽ, khoa học sáng tạo, có cảm xúc đúng yêu cầu b. Nhược điểm - Còn nhiều em sai chính tả,dùng từ chưa đúng nghĩa, chưa chuẩn mực -Còn nhiều bài bẩn sơ sài, chữ xấu, bố cục chưa rõ ràng 4.Trả bài 4. Cñng cè : Nhận xét chung về bài làm 5.H­íng dÉn - ChuÈn bÞ bµi: "T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m" ======================================================== Ngày soạn: 23/9/2013 Ngày dạy : 28/9/2013 TiÕt 22 : T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT - Học sinh hiểu được khái niẹm văn biểu cảm, phân biệt được biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp. - Rèn học sinh kỹ năng biểu hiện cảm xúc trực tiếp hoặc gián tiếp trong lời văn của mình. - Tích hợp phần văn bản: Qua các văn bản biểu cảm đã học, các kiến thức Tiếng Việt và văn tự sự, miêu tả. B- CHUẨN BỊ 1- Giáo viên: Giáo án, bảng phụ. 2- Học sinh: Học bài, chuẩn bị bài. C- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1/ Ổn định lớp 2/ Kiểm tra 3/ Bài mới Hoạt động H: Em hiÓu nhu cÇu biÓu c¶m lµ g×? H: Trong cuéc sèng cã khi nµo ta gÆp ®iÒu g× khiÕn ta xóc ®éng kh«ng? (cã) H: Cã nh÷ng c¸ch nµo ®Ó ta biªñ ®¹t t×nh c¶m? H: §äc c©u ca dao: "Th­¬ng thay .. nghe." em hiÓu ®­îc ®iÒu g×? H: T¸c gi¶ béc lé t×nh c¶m nµy b»ng c¸ch nµo? H: Bµi 2 t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m cña m×nh qua c©u nµo? H: T¸c gi¶ thÓ hiÖn t×nh c¶m ®ã b»ng c¸ch nµo? H: Qua t×m hiÓu vÝ dô, em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n biÓu c¶m? H: Mçi ®o¹n v¨n trªn biÓu ®¹t néi dung g×? H: §o¹n 1, ng­êi viÕt béc lé t×nh c¶m b»ng c¸ch nµo? H: Nh÷ng t×nh c¶m t¸c gi¶ béc lé trong hai ®o¹n v¨n nµy lµ nh÷ng t×nh c¶m nh­ thÕ nµo? * Bài tập -Học sinh đọc yêu cầu bài -Hướng dẫn học sinh làm bài -Yêu cầu nhận xét Nội dung I- Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m 1.Nhu cÇu biÓu c¶m -Bộc lộ niềm cảm thương -Bộc lộ cảm xúc trước vẻ đẹp -Khi muốn người khác cảm nhận được thì người ta có nhu cầu biểu cảm -Có thể viết thư, hát, tâm sự, làm thơ * Ghi nhớ 2/ §Æc ®iÓm chung cña v¨n biÓu c¶m a) VÝ dô b) NhËn xÐt + §1: Nçi nhí b¹n, nèi nhí g¾n liÒn víi kû niÖm = > t×nh c¶m bé lé trùc tiÕp. + §2: T×nh c¶m víi quª h­¬ng ®Êt n­íc. c) KÕt luËn: Ghi nhí 2: SGK trang 73. II- LuyÖn tËp 1. Bµi 1 b) §o¹n v¨n biÓu c¶m trùc tiÕp thÓ hiÖn t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi hoa H¶i ®­êng. 2. Bµi 2 -Hai bài thơ đều thể hiện bản lĩnh khí phách hào hùng của dân tộc, lòng tự hào về nền độc lập dân tộc. 4. Cñng cè - T×nh c¶m trong v¨n b¶n biÓu c¶m lµ t×nh c¶m nh­ thÕ nµo? cã mÊy c¸ch béc lé t×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m? 5. H­íng dÉn - Häc néi dung môc ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi ®Æc ®iÓm v¨n b¶n biÓu c¶m. ========================================================= Ngày soạn: 23/9/2013 Ngày dạy : 28/9/2013 TiÕt 23: HDĐT c«n s¬n ca,Buæi chiÒu ®øng ë phñ thiªn tr­êng tr«ng ra A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT -Học sinh cảm nhận được hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông, sự hoà hợp giữa tâm hồn Nguyễn Trãi với cảnh trí Côn Sơn. -Tiếp tục tìm hiểu về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và làm quen, hiểu thêm về thể thơ lục bát. -Rèn học sinh kĩ năng phân biệt biểu cảm trực tiếp, gián tiếp qua các bài thơ. -Tích hợp các văn bản đã học từ HVN văn BC. B- CHUẨN BỊ 1.Giáo viên: Giáo án 2Học sinh: Học bài cũ, soạn bài. C- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG 1/ ổn định lớp 2/ Kiểm tra - Đọc thuộc lòng bài " Sông núi nước nam" 3/ Bài mới * GBT: Phong cảnh non sông đất nước Việt Nam đời Trần - Lê, cách chúng ta ngày nay năm bảy thế kỷ đã hiện ra trong cảm nhận của một ông vua anh hùng, một ông quan thanh liêm thời ấy như thế nào? Hoạt động Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc giäng ªm ¸i, ung dung, chó ý nhÞp th¬ 2/2/2; 4/4. H: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i? H: Bµi th¬ "Bµi ca C«n S¬n" ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? H: NhËn diÖn thÓ th¬ cña bµi? H: Trong bµi th¬, tõ ng÷ nµo ®­îc nh¾c l¹i nhiÒulÇn? H: "Ta" ë ®©y lµ ai?H: "Ta" ®· lµm g× ë C«n S¬n? H: Qua viÖc t×m hiÓu nh÷ng viÖc lµm, nh÷ng suy nghÜ cña nh©n vËt "Ta" em thÊy "t©m hån", c¶nh sèng cña NguyÔn Tr·i ë C«n S¬n nh­ thÕ nµo? H: C¶nh t­îng S«n S¬n gîi t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo?H: VËy c¶nh trÝ C«n S¬n ®­îc hiÖn lªn nh­ thÕ nµo? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña bµi th¬? (nhÑ nhang, ªm tai)H: Néi dung chÝnh cña "Bµi ca C«n S¬n" lµ g×? H: VÒ t¸c gi¶ TrÇn Nh©n T«ng em cÇn l­u ý ®iÒu g×? H: Bµi th¬ ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? H: Cho biÕt bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ th¬ nµo, ®Æc ®iÓm? H: Hai c©u ®Çu t¸c gi¶ t¶ c¶nh khi nµo? c¶nh ®ã ë ®©u? H: Côm tõ "§¹m tù yªn" gîi lªn kh«ng khÝ cña c¶nh vËt nh­ thÕ nµo?H: Cô tõ " B¸n v« b¸n h÷u" l¹i tiÕp tôc gîi cho em c¶m gi¸c g×, t©m tr¹ng ng­êi ng¾m c¶nh ra sao? H: Hai c©u th¬ ®Çu gîi ra c¶nh vËt nh­ thÕ nµo? H: Hai c©u th¬ cuèi t¸c gi¶ t¶ c¶nh g×? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh ®­îc t¶ ë hai c©u sau? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh t­îng buæi chiÒu vµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶? H: Bµi th¬ cã nh÷ng thi ph¸p nghÖ thuËt nµo ®¸ng chó ý? Nội dung A. Côn Sơn ca I.Đọc, hiểu chú thích 1/ Đọc 2/ Chú thích 3/Thể thơ: lục bát. II- Đọc, hiểu văn bản 1/ Cảnh sống và tâm hồn Nguyễn Trãi: - "Ta" (chỉ Nguyễn Trãi) nhắc lại tới 5 lần. + Ta: Nghe tiếng suối, nghe đàn cầm, ngồi trên đá, ngồi chiếu êm, nằm bóng mát, ngâm thơ. => Bài thơ nổi bật một Nguyễn Trãi đang sống trong những giây phút thảnh thơi, đang thả hồn vào cảnh trí Côn Sơn, một Nguyễn Trãi rất mực thi sĩ. 2/ Cảnh trí Côn Sơn trong thơ Nguyễn Trãi. - Suối chảy rì rầm. - Đá rêu phơi. - Bóng trúc râm. => Cảnh Côn Sơn là cảnh thiên nhiên khoáng đạt, thanh tĩnh, nên thơ. III- Tổng kết: Ghi nhớ B."BUỔI CHIỀU ĐỨNG Ở CỬA THIÊN TRƯỜNG TRÔNG RA": 12' I- §äc, hiÓu chó thÝch 1/ §äc. 2/ Chó thÝch 3.ThÓ th¬: thÊt ng«n tø tuyÖt. II- §äc, hiÓu v¨n b¶n => Hai c©u th¬ gîi nhiÒu h¬n t¶ ®· lµm hiÖn lªn mét kh«ng gian nghÖ thuËt vÒ c¶nh sắc lµng quª mét buổi chiÒu tµ phñ mê s­¬ng khãi thanh b×nh, ªm ®Òm nªn th¬. 2/ Hai c©u cuèi: - TiÕng s¸o cña trÎ ch¨n tr©u cánh cß tr¾ng quen thuéc cña lµng quª ViÖt Nam. -C¶nh chiÒu ë th«n quª rÊt ®¬n s¬ nh­ng vÉn ®Ëm ®à hån quª. -T¸c gi¶ tuy lµ mét vÞ vua nh­ng t©m hån vÉn g¾n bã m¸u thÞt víi quª h­¬ng th«n d· cña m×nh. III- Tæng kÕt Ghi nhí (SGK) IV.LuyÖn tËp 4/ Cñng cè:- Gi¸o viªn cñng cè toµn bé néi dung bµi häc. 5/ H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc lßng hai bµi th¬ (phÇn dÞch th¬) - So¹n bµi: "Sau phót chia ly", "B¸nh tr«i n­íc