Giáo án Ngữ văn 7 (chuẩn kiến thức) - Tuần 13 - Tiết 50: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

Tuần 13: Tiết 50 CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC I.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh : Biết trình bày cảm nghĩ về văn học. Tập trình bày cảm nghĩ về một tác phẩm đã học trong chương trình. II.Chuẩn bị : GV : Giáo án, SGK, ĐDDH. HS : Vở soạn, ĐDHT. III. Tiến trình hoạt động dạy - học : 1).Ổn định lớp : KTSS 2).Bài cũ : Các yếu tố tự sự và miêu tả đóng vai trò gì trong văn biểu cảm? 3).Bài mới : Trong các tiết học trước các em đã được tìm hiểu cách làm bài căn biểu cảm về sự việc, con người. Trong tiết học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Hoạt động dạy và học Nội dung Hoạt động 1 : Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. HS đọc bài văn : “Cảm nghĩ về một bài ca dao” (có thể cho mỗi HS đọc một đoạn). I. Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học : ? Bài văn viết về những bài ca dao nào? Em hãy đọc nguyên văn những bài ca dao? GV treo bảng phụ nguyên văn các bài ca dao Tìm hiểu bài văn : Cảm nghĩ về một bài ca dao gồm 4 đoạn. ? Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình ntn về bài ca dao? Bài cảm nghĩ có bốn đoạn, mỗi đoạn nói về hai câu lục bát. ? Tác giả đã cảm nhận thế nào về hai câu đầu? Và trình bày cảm nhận bằng cách nào? Cảm nhận về nỗi nhớ quê của một người trong bài ca dao đã miêu tả, bằng cách tưởng tượng và + Đoạn 1 : Cảm nhận về hai câu đầu của bài ca dao bằng cách tưởng tượng, suy ngẫm. suy ngẫm. ? Hãy chỉ ra các yếu tố tưởng tượng suy ngẫm trong đoạn văn? HS đọc lại đoạn 2 … có một bóng người … tối mờ mờ " tưởng tượng …Tôi nghĩ… một người quen … " suy ngẫm ? Đoạn 2 tác giả đã diễn tả cảm nhận của mình ntn? HS đọc đoạn 3. Tưởng tượng cảnh mạng tơ nhện rung rung trước gió với con nhện lơ lửng và dáng vẻ ngóng trông cùng với tiếng kêu, tiếng nấc của người ngóng trông. + Đoạn 2 : Qua câu ca dao tưởng tượng cảnh người ngóng trông. ? Em hãy cho biết người viết cảm nhận về dải Ngân Hà ntn qua hai câu ca dao? Bằng cách nào? Qua câu ca dao cảm nhận liên tưởng đến con sông Ngân Hà và điển tích Ngưu Lang Chức Nữ. + Đoạn 3 : Cảm nhận thông qua liên tưởng. ? Câu ca dao cuối gợi cho người viết cảm xúc gì? Suy ngẫm về sông Tào Khê mà tác giả từng biết, từng đặt chân đến và bật lên cảm xúc. + Đoạn 4 : Cảm xúc suy ngẫm về dòng sông Tào Khê. ? Qua tìm hiểu, phân tích bài văn, em hãy cho biết tác giả đã phát biểu cảm nghĩ về bài ca dao bằng những cách nào? Tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm. Ghi nhớ : SGK/147 ? Bài văn trình bày cảm xúc về phương diện giá trị nào của bài ca dao? ? Đối tượng phát biểu cảm của bài ca dao là gì? Em có thể phát biểu cảm nghĩ về những đối tượng nào nữa trong Văn học? ? Theo em, những cảm xúc của người viết trong bài văn được bắt nguồn từ đâu? Từ tác phẩm, sự suy ngẫm và cảm thụ tác phẩm. ? Nếu trình bày cảm xúc về một tác phẩm văn học, em sẽ a). Cảm xúc về cảnh, về người trong tác phẩm. trình bày những cảm xúc nào sau đây? b). Cảm xúc về tâm hồn con người, số phận nhân vật trong tác phẩm. c).Cảm xúc về vẻ đẹp ngôn ngữ của tác phẩm. d). Cảm xúc về tư tưởng của tác phẩm. ? Em sẽ sắp xếp những ý sau ntn trong các phần đó? GV sử dụng bảng giấy để HS sắp xếp lại. Giới thiệu Tác phẩm Hoàn cảnh tiếp xúc tác phẩm Trình bày những cảm xúc, suy nghĩ do tác phẩm gợi lên. Ấn tượng chung về tác phẩm. Các yêu cầu khi làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học: Đọc kĩ tác phẩm, chú ý những chi tiết, hình ảnh gây ấn tượng sâu sắc. Phát huy trí tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng và rút ra những suy nghĩ, cảm xúc. ♦Ghi nhớ : SGK/147 Hoạt động 2 : Luyện tập GV hướng dẫn HS lập các dàn ý về các tác phẩm văn học theo các câu hỏi sau và dựa vào 3 phần của bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học trong ghi nhớ. 1. Bài “Cảnh khuya” : II. Luyện tập : Làm các bài tập 1, 2/148 Cảm xúc của người viết bắt nguồn từ đâu? Từ cái gì? Câu 1 : Từ một so sánh mới mẻ, hấp dẫn Câu 2 : Từ những hình ảnh quấn quýt, sinh động hài hoà đẹp lung linh. Câu 3 : Con người và thiên nhiên giao hòa. Câu 4 : Từ tâm hồn cao thượng của Bác Hồ. 2. Lập dàn ý cho bài phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “Hồi hương ngẫu thơ “ của Hạ Tri Chương . - Giới thiệu ngắn gọn tác phẩm và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. - Cảm xúc chủ đạo của bài thơ : nỗi ngạc nhiên buồn, cô đơn của nhà thơ già sau bao nhiêu năm xa quê nay mới trở lại về thăm nhà. - Đồng cảm với tình yêu quê hương được biểu hiện trong một hoàn cảnh đặc biệt : ngay giữa quê hương mà thành người xa lạ. IV. Củng cố dặn dò: 1). Củng cố : Để phát biểu cảm nghĩ về tác giả tác phẩm văn học ta phải làm gì? Cần phải trình bày những cảm xúc gì về tác phẩm văn học ? 2). Dặn dò : Học bài phần ghi nhớ SGK/147. Hoàn tất phần bài tập còn lại của phần luyện tập. Chuẩn bị : Viết bài Tập làm văn số 3. Về nhà học ghi nhớ phân môn Tập làm văn. ______________________________________________