Giáo án Ngữ văn 7 - Quyển 3 - Tiết 99: Tiếng Việt: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Tiết : 99 Ngày dạy: 7/3/08 Tiếng Việt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG(TT) 1 / MỤC TIÊU a) Kiến thức: Giúp HS nắm được cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. b) Kĩ năng: Thực hành thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. c) Thái độ: Giáo dục HS có lòng yêu quí tiếng Việt. 2/ CHUẨN BỊ GV: Nghiên cứu sách TKBGNV7, SGV, bảng phụ, ... - HS: Nghiên cứu kĩ bài, tập giải các bài tập trong SGK, ... 3/ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Qui nạp, gợi tìm, hỏi đáp, thảo luận nhóm, ... 4/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 4.1) Ổn định lớp: kiểm diện 4.2) KTBC: ?: Thế nào là câu chủ động, câu bị động? VD? - Nêu khái niệm: (5đ) - VD: + Câu chủ động: Tập thể phê bình nó (2,5đ) + Câu bị động: Nó bị tập thể phê bình (2,5đ) ?: Nêu mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? - Ghi nhớ SGK,tr.58 4.3) Bài mới a- Giới thiệu: Ở tiết 94, các em đã biết mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Vậy chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động bằng cách nào? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu điều đó. b- Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung bài dạy HĐ 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động - GV treo bảng phụ - HS đọc ?: Hai câu trên có gì giống và khác nhau? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả ?: Em hãy chuyển đổi hai câu bị động trên thành câu chủ động? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả: --> Người ta đã hạ cách màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hoá vàng” ?: Từ việc chuyển đổi câu cụ thể trên, em hãy trình bày qui tắc chuyển đổi câu chủ động thành kiểu câu bị động? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả - HS đọc mục I.3 SGK đã được ghi ra bảng phụ ?: Hai câu trên có phải là câu bị động không? Vì sao? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả - Hướng dẫn hs tìm hiểu ghi nhớ HĐ 2: Hướng dẫn HS thực hiện phần luyện tập - HS đọc và xác định yêu cầu BT1 - Hướng dẫn: Chuyển những câu chủ động thành những câu bị động. Mỗi câu chủ động thành hai kiểu câu bị động. - HS thảo luận 5 phút, theo 6 nhóm, kết quả ghi ra bảng con, treo bảng con, trình bày - HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả - HS đọc và xác định yêu cầu BT2 - Hướng dẫn: Chuyển những câu chủ động thành những câu bị động. Mỗi câu chủ động thành hai kiểu câu bị động. Nhưng khác với BT1 ở chỗ: một câu dùng từ được, một câu dùng bị; Sau đó cho biết tác dụng của mỗi câu. - HS lên bảng làm, dưới lớp làm ra VBT - HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết quả I/ CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG. VD1: - So sánh: + Giống nhau: nội dung + Khác nhau: Câu (a) có từ được, câu (b) không có từ được - Qui tắc chuyển đổi: + Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng hoạt động lên đầu câu. + Thêm (hoặc không thêm)các từ bị/ được vào sau chủ đề của câu. VD2: Không phải là câu bị động vì chúng không thể chuyển thành câu chủ động tương ứng * Ghi nhớ 1 SGK, tr.64 II/ LUYỆN TẬP Bài tập 1 a) - Ngôi chùa ấy được một nhà sư vô danh xây từ thế kỉ XIII - Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII b) - Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim. - Tất cả cánh cửa chùa được làm bằng gỗ lim. c) - Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào. - Con ngựa bạch buộc bên gốc đào. d) - Một là cờ đại được người ta dựng ở giữa sân. - Một lá cờ đại dựng ở giữa sân. Bài tập 2 a) - Em được thầy giáo phê bình. - Em bị thầy giáo phê bình. b) - Ngôi nhà ấy được người ta phá. - Ngôi nhà ấy bị người ta phá. c) - Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn được trào lưu đô thị hoá thu hẹp. - Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp. * Tác dụng: Được mang sắc thái tích cực; bị mang sắc thái tiêu cực 4.4. Củng cố ?: Có mấy cách chuyển câu chủ động thành câu bị động? ?: Chuyển đổi câu chủ động sau thành hai câu bị động Bố em cho chị em cây viết. 4.5. Hường dẫn HS học bài ở nhà - Bài cũ: Về nhà học thuộc ghi nhớ; Nghiên cứu VD và bài tập đã làm trên lớp; Làm BT3 - Bài mới: Tiết 100: Luyện tập viết đoạn văn chứng minh: Đọc, tìm hiểu 9 đề trong SGK; Lập dàn ý 1 đề rồi viết đoọan văn triển khai một ý trong dàn bài 5/ Rút kinh nghiệm