Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 93: đức tính giản dị của bác hồ - Trường THCS Nguyễn Tri Phương

TUẦN 24 TiÕt 93: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ Ngày soạn: 1/3/2009 CỦA BÁC HỒ Ngày dạy: 6/3/2009 I.Mục đích yêu cầu Giúp HS : _ Cảm nhận được qua bài văn một trong những phẩm chất cao đẹp của Bác Hồ là đức tính giản dị ,giản dị trong lối sống trong quan hệ.với mọi người,trong việc làm,lời nói bài viết _ Nhận ra và hiểu được nghệ thuật nghị luận của tác giả trong bài,đặc biệt là cách nêu dẫn chứng cụ thể,toàn diện rõ ràng,kết hợp với giải thích,bình luận ngằn gọn và sâu sắc. _ Nhớ và thuộc một số câu văn hay,tiêu biểu trong bài _ Tích hợp với phần Tiếng Việt qua bài “Chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ”, phần TLV qua bài “Bài viết tập làm văn số 5” II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - Thaày: SGK, baøi soaïn, baûng phuï - Troø: SGK, vôû baøi taäp. III.Nội dung và phương pháp lên lớp. 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ 3. Giới thiệu bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung lưu bảng Cho biết vài nét về tác giả,tác phẩm? Tìm bố cục của bài văn? Bài văn nghị luận về vấn đề gì? Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ,tác giả đã chứng minh ở những phương diện nào trong đời sống và con người của Bác? Trong phần đầu tác giả đã xác định phạm vi vấn đề cần chứng minh là gì? Những chứng cứ tác giả đưa ra để chứng minh có sức thuyết phục hay không?vì sao? Bình luận của tác giả về ý nghĩa và giá trị của đức tính giản dị ở Bác Hồ Hãy tìm những câu văn nội dung đánh giá,bình luận ở từng đoạn? Ngoài việc nêu dẫn chứng cụ thể để chứng minh bài viết còn bình luận,giải thích về giá trị,ý nghĩa của đức tính giản dị ở Bác Hồ? Vì sao tác giả gọi đó là cuộc sống thực sự văn minh ? Tìm những đoạn thơ nói về đức tính giản dị của Bác Hồ? GV hướng dẫn HS rút ra giá trị nội dung và nghệ thụât của bài văn. I.Giới thiệu 1.Tác giả:Phạm Văn Đồng(1906_ 2000) là một trong những học trò xuất sắc và là người cộng sự gần gũi của chủ tịch Hồ Chí Minh. 2.Tác phẩm:bài “đức tính giản dị của Bác Hồ” trích từ bài chủ tịch Hồ Chí Minh tinh hoa khí phách của dân tộc,lương tâm của thời đại _ diễn văn trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh chủ tịch Hồ Chí Minh(1970). 3. Bố cục: Bài văn chỉ là đoạn trích nên không có bố cục hoàn chỉnh Mở bài:( từ đầu đến thanh bạch tuyệt đẹp)sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động cách mạng và cuộc sống giản dị thanh bạch ở Bác Hồ. Thân bài : ( đoạn còn lại )chứng minh sự giản dị của Bác trong sinh hoạt,lối sống việc làm 4.Luận điểm: đức tính giản dị của Bác Hồ thể hiện nhất quán tong cuộc đời hoạt động cách mạng và đời sống sinh hoạt hàng ngày. II. Đọc hiểu 1. Đức tính giản dị của Bác Hồ Đức tính giản dị của Bác Hồ thể hiện trên nhiều phương diện: Bữa ăn : vài món giản đơn,khi ăn không để rơi vãi,ăn xong thu dọn sạch sẽ. Căn nhà : vài ba phòng hòa cùng thiên nhiên Việc làm: từ việc nhỏ đến việc lớn ít cần ngừơi phục vụ. Đời sống sinh hoạt phong phú,cao đẹp Giản dị trong lời nói,bài viết Bài viết không chỉ nói đến tính giản dị của Bác mà “ điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động chính trị lay chuyển trời đất với đời sống vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ Tịch” à Chứng cứ thuyết phục vì: Luận cứ toàn diện Dẫn chứng phong phú,cụ thể,xác thực. Hơn nữa tác giả là người có quan hệ gần gũi,lâu dài,gắn bó với Hồ Chủ Tịch nên những điều tác giả nói ra là đáng tin 2. Bình luận của tác giả Trong bài văn ngoài thành phần là các luận điểm,lụân cứ để chứng minh,còn có phần đánh giá,bình luận của tác giả về đức tính giản dị của Bác Hồ Ở việc làm nhỏ đó……..người phục vụ. ………………..một đời sống như vậy……thanh bạch và tao nhã biết bao Nhưng chớ hiểu nhầm rằng…… trong thế giới ngày nay _ Sự giản dị không phải là lối sống khắc khổ của nhà tu hành hay hiền triết. _ Giản dị về đời sống vật chất nhưng phong phú về đời sống tinh thần àĐó là một đời sống văn minh. Vì đó là cuộc sống phong phú cao đẹp về tinh thần,tình cảm,không màng đến hưởng thụ vật chất,không vì riêng mình. 3. Luyện tập: Bác Hồ đó chiếc áo nâu giản dị Màu quê hương bền bỉ đậm đà. Nhớ ông cụ mắt sáng ngời Aó nâu túi vải đẹp tươi lạ thường Nơi Bác ở sàn mây vách gió Sớm nghe chim rừng hót quanh nhà. Đêm trăng một ngọn đèn khêu nhỏ III. Kết luận _ Giản dị là đức tính nổi bật của Bác Hồ _ Bài văn vừa có chứng cứ cụ thể vừa nhận xét sâu sắc,thắm đượm tình cảm chân thành àPhương pháp lập luận:chứng minh kết hợp bình luận giải thích. 4. Củng cố 4.1 Đức tính giản dị của Bác Hồ thể hiện trên nhiều phương diện nào? 4.2 Bình luận của tác giả về đức tính giản dị của Bác Hồ 5.Dặn dò Học bài cũ.Đọc soạn trứơc bài mới “Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động”SGK trang TiÕt 94 : CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG Ngày soạn: 4/3/2009 Ngày dạy: 9/3/2009 I.Mục đích yêu cầu Giúp HS : _ Nắm được khái niệm câu chủ động,câu bị động _ Nắm được mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động _ Tích hợp với phần Văn qua bài “Đức tính giản dị của Bác Hồ ”, phần TLV qua bài “Bài viết tập làm văn số 5” II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - Thaày: SGK, baøi soaïn, baûng phuï - Troø: SGK, vôû baøi taäp. III.Nội dung và phương pháp lên lớp. 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ 2.1 Đức tính giản dị của Bác Hồ thể hiện trên nhiều phương diện nào? 2.2 Bình luận của tác giả về đức tính giản dị của Bác Hồ 3. Giới thiệu bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung lưu bảng Xác định chủ ngữ và vị ngữ ?(1 gạch dưới CN và 2 gạch dưới VN) Ý nghĩa của chủ ngữ trong các câu trên có gì khác nhau? Thế nào là câu chủ động?Cho ví dụ? Thế nào là câu bị động?Cho ví dụ? GV cho HS đọc đoạn trích trong SGK và trả lời câu hỏi. Em sẽ chọn câu a hay câu b để điền vào chổ trống? Lí do vì sao dùng câu bị động? Cho biết mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.? Tìm câu chủ động trong đoạn trích?Giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy? I.Câu chủ động và câu bị động a.Mọi người yêu mến em b.Em được mọi người yêu mến. Chủ ngữ trong câu a chỉ người thực hiện một hoạt động hướng đến người khác(chủ thể của hoạt động) Chủ ngữ trong câu b chỉ người được hoạt động của người khác hướng đến( đối tượng của hoạt động) àCâu a là câu chủ động àCâu b là câu bị động _Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người khác(chủ thể của hoạt động) Ví dụ : Thầy phạt nó _ Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người,vật khác khác hướng vào(chỉ đối tượng của hoạt động) Ví dụ : Nó bị thầy phạt II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Chọn câu b để điền vào chổ trống trong đoạn trích. Vì nó giúp cho việc liên kết các câu trong đoạn được tốt hơn:câu trước đã nói về Thủy(thông qua chủ ngữ “em tôi”) vì vậy sẽ hợp logic và dể hiểu hơn nếu câu sau cũng tiếp tục nói về Thủy(thông qua chủ ngữ “em”) Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại) ở mỗi đoạn văn nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất. III.Luyện tập Bài tập trang 58 Các câu bịđộng _ Có khi được trưng bày trong tủ kính trong bình pha lê _ Tác giả “mấy vần thơ” liền được tôn làm đệ nhất thi sĩ. * Tác dụng: tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó,đồng thời tạo liên kết tốt hơn giữa các đoạn văn. 4.Củng cố: 4.1 Thế nào là câu chủ động?Cho ví dụ? 4.2 Thế nào là câu bị động?Cho ví dụ? 4.3 Cho biết mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.? 5.Dặn dò Học bài cũ.Chuẩn bị kĩ cho bài mới “ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5” TiÕt 95- 96: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 NghÞ luËn chøng minh( taÞ líp) Ngày soạn: 6/3/2009 Ngày dạy: 11/3/2009 * Môc tiªu cÇn ®¹t: - KiÓm tra, ®¸nh gi¸ + NhËn thøc cña häc sinh vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn chøng minh. X¸c ®Þnh luËn ®Ò, triÓn khai luËn ®iÓm, t×m vµ s¾p xÕp lý lÏ vµ dÉn chøng , tr×nh bµy b»ng lêi v¨n cña m×nh qua mét bµi viÕt cô thÓ. + Cñng cè c¸c kü n¨ng t×m hiÓu ®Ò., t×m ý, lËp bè côc …vËn dông vµo kiÓu bµi chøng minh cô thÓ mét vÊn ®Ò. H×nh thøc lµm bµi vµ chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. + ViÕt t¹i líp trong hai tiÕt + Häc sinh chuÈn bÞ giÊy _ Tích hợp với phần Văn qua bài “Đức tính giản dị của Bác Hồ ”, phần Tiếng Việt qua bài “Chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ” * Néi dung vµ tiÕn tr×nh kiÓm tra §Ò bµi : Ch©n lý: “ §oµn kÕt lµ søc m¹nh ®· ®­îc nh©n d©n ViÖt Nam thÓ hiÖn b»ng h×nh ¶nh trong c©u ca dao: “ Mét c©y lµm ch¼ng nªn non, Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao” Ch©n lý Êy ®· ®­îc thÓ hiÖn trong thùc tÕ ®êi sèng nh­ thÕ nµo? *§¸p ¸n: - Häc sinh viÕt bµi theo ®óng thÓ lo¹i chøng minh - X¸c ®Þnh luËn ®Ò : Søc m¹nh cña ®oµn kÕt - LuËn ®iÓm vµ dÉn chøng: Häc sinh x¸c ®Þnh triÓn khai bµi viÕt theo hÖ thèng luËn ®iÓm sau: a, Søc m¹nh v« ®Þch cña ®oµn kÕt trong lao ®éng ( dÉn chøng: ®¾p ®ª, chèng lôt, cøu ho¶, x©y dùng c«ng tr×nh thuû lîi s«ng ®µ) b, Søc m¹nh v« ®Þch cña ®oµn kÕt trong chiÕn ®Êu chèng ngo¹i x©m ( dÉn chøng c¸c cuéc ®Êu tranh vµ chiÕn th¾ng chèng giÆc ngo¹i x©m trªn ®Êt n­íc ta) c, Søc m¹nh ®oµn kÕt trong häc tËp : rÌn luyÖn b¶n th©n( dÉn chøng) - DÉn chøng ®­a ra ph¶i chÝnh x¸c, tin cËy ®­îc chän lùa ph©n tÝch . Lêi v¨n tr×nh bµy cÇn m¹ch l¹c, tr¸nh liÖt kª kh« khan hay l¹c sang miªu t¶ dµi dßng, vôn vÆt hoÆc biÓu c¶m, chñ quan. * Bµi häc ®ßan kÕt ®èi víi häc sinh : Tr¸nh lµm mÊt ®oµn kÕt , ®oµn kÕt mét chiÒu xuª xoa, kh«ng ®Èy m¹nh phª b×nh, tù phª b×nh, th©n ¸i, nh­ng nghiªm kh¾c. * BiÓu ®iÓm: - Bµi lµm ®ñ 3 phÇn : 1 ®iÓm - Më bµi ®óng kiÓu v¨n chøng minh : 1 ®iÓm - Bµi viÕt triÓn khai theo 3 luËn ®iÓm trªn, s¾p xÕp hîp lý, dÉn chøng phï hîp lËp luËn chÆt chÏ m¹ch l¹c: M«Ü luËn ®iÓm cho 2 ®iÓm; 3 luËn ®iÓm b»ng 6 ®iÓm - KÕt bµi : 1 ®iÓm - Tr×nh bµy s¹ch sÏ râ rµng : 1 ®iÓm