Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 1 - Trường THCS Tân Phú Trung – Củ Chi

Tuaàn 1 Baøi 1 – Tieát 1 Vaên baûn : COÅNG TRÖÔØNG MÔÛ RA Lí Lan A . Muïc tieâu caàn ñaït : Giuùp hoïc sinh : -Caûm nhaän vaø hieåu ñöôïc nhöõng tình caûm thieâng lieâng , ñeïp ñeõ cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi . -Thaáy ñöôïc yù nghóa lôùn lao cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi . B . Chuaån bò : Giaùo vieân : -Giaùo aùn . -Tranh aûnh veà ngaøy khai tröôøng . Hoïc sinh : -Ñoïc vaên baûn , soaïn baøi . C .Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1 . Oån ñònh lôùp (1’) . 2 .Kieåm tra baøi cuõ (4’) . -Kieåm tra sach vôû cuûa hoïc sinh (bao bìa , daùn nhaõn ) . -Kieåm tra baøi soaïn : “Coång tröôøng môû ra ” . 3 .Baøi môùi : (30’ ). a) Giôùi thieäu baøi : Caùc em ñaõ traûi qua baûy laàn khai giaûng naêm hoïc môùi. Ngaøy khai tröôøng naøo laøm em nhôù nhaát ? Trong ngaøy khai tröôøng ñaàu tieân cuûa em , ai ñöa em ñeán tröôøng ? Em coù nhôù ñeâm hoâm tröôùc ngaøy khai tröôøng aáy , meï em ñaõ laøm gì vaø nghó gì khoâng ? (HS traû lôøi ) . Taát caû chuùng ta ñeàu ñaõ traûi qua caùi buoåi toái vaø ñeâm tröôùc ngaøy khai giaûng troïng ñaïi vaø thieâng lieâng chuyeån töø maãu giaùo leân lôùp Moät baäc Tieåu hoïc . Taát caû coøn vöông vaán trong trí nhôù cuûa ta xieát bao boài hoài , xao xuyeán …, caû lo laéng vaø sôï haõi mô hoà . Baây giôø nhôù laïi ta thaáy thaät ngaây thô vaø ngoït ngaøo . Theá coøn taâm traïng cuûa meï nhö theá naøo khi coång tröôøng saép môû ra ñoùn con trai yeâu quyù cuûa meï ? Hoâm nay hoïc vaên baûn naøy chuùng ta seõ hieåu ñöôïc taâm traïng cuûa ngöôøi meï… b) Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø : Hoaït ñoäng cuûa thaày. Hoaït ñoäng cuûa troø. Phaàn ghi baûng. Hoaït ñoäng 1 : Ñoïc – Tìm hieåu chuù thích (?)Döïa vaøo chuù thích SGK, em haõy neâu xuaát xöù vaø cho bieát theå loaïi cuûa vaên baûn ? (?)ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc hoïc loaïi vaên baûn naøy roài, em haõy nhaéc laïi theá naøo laø vaên baûn nhaät duïng ? (?) Theo em phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa baøi vaên laø gì ? Vì sao ? Giaùo vieân höôùng daãn hs ñoïc vaên baûn : gioïng dòu daøng , chaäm raõi ,ñoâi khi thaàm thì (khi nhìn con nguû) , heát söùc tình caûm , coù khi gioïng xa vaéng(hoài töôûng baø ngoaïi ñaõ ñi treân ñöôøng tôùi lôùp) , hôi buoàn buoàn(khi baø phaûi ñöùng ngoaøi coång tröôøng)… GV ñoïc maãu moät ñoaïn vaên baûn vaø goïi hs ñoïc tieáp . (?) Töø vaên baûn, em haõy toùm taét vaø neâu ñaïi yù cuûa vaên baûn ? (Baøi vaên vieát veà taâm traïng cuûa ai? Ai laø nhaân vaät chính?) (?) Theo em baøi vaên coù theå chia boá cuïc laøm maáy ñoaïn? Neâu yù chính cuûa moãi ñoaïn? -Baøi baùo cuûa Lyù Lan in treân baùo “Yeâu Treû”-soá 166 –TPHCM 01.09.2000. -Vaên baûn nhaät duïng . -Vaên baûn nhaät duïng laø moät loaïi vaên baûn thöôøng noùi ñeán nhöõng noäi dung coù tính caäp nhaät, ñeà taøi coù tính thôøi söï, ñoàng thôøi laø nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi coù yù nghóa laâu daøi.(taøi nguyeân, moâi tröôøng, quyeàn treû em…) - Phöông thöùc bieåu ñaït : Bieåu caûm.(Boäc loä tröïc tieáp caûm nghó cuûa con ngöôøi –ngöôøi meï ). -HS ñoïc vaên baûn . -HS toùm taét vaên baûn . -Baøi vaên vieát veà taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm khoâng nguû tröôùc ngaøy khai tröôøng vaøo lôùp moät cuûa con. -Nhaân vaät chính :Ngöôøi meï. -Boá cuïc : 2 ñoaïn . +Ñoaïn 1 :Töø ñaàu … ngaøy ñaàu naêm hoïc . ® Taâm traïng cuûa hai meï con trong ñeâm tröôùc ngaøy khai giaûng . +Ñoaïn 2 :Thöïc söï meï khoâng lo laéng … heát . ® Caûm nghó cuûa meï veà vai troø cuûa xaõ hoäi vaø nhaø tröôøng trong vieäc giaùo duïc treû em . I. Ñoïc –Tìm hieåu chuù thích : 1.Taùc giaû: -Lyù Lan. 2.Taùc phaåm : - Xuaát xöù :Vaên baûn ñöôïc trích töø baùo “Yeâu Treû”, soá 166 /01/09/2000 - Theå loaïi : Vaên baûn nhaät duïng . - Phöông thöùc bieåu ñaït : Bieåu caûm . - Ñaïi yù :Baøi vaên vieát veà taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm khoâng nguû tröôùc ngaøy khai tröôøng vaøo lôùp moät cuûa con . -Boá cuïc : 2 ñoaïn . Chuyeån yù sang phaàn 2 . Hoaït ñoäng 2 :Ñoïc, hieåu vaên baûn . Tìm hieåu vaên baûn . (?)Trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng, ngöôøi meï vaø ñöùa con coù nhöõng suy nghó vaø taâm traïng nhö theá naøo? (?) Dieãn bieán cuûa hai taâm traïng ñoù coù gioáng nhau khoâng ?Neâu nhöõng chi tieát chöùng toû ñieàu ñoù ? (?)Nhôø ñaâu caäu beù coù ñöôïc giaác nguû nheï nhaøng voâ tö nhö theá ? (?) Em haõy cho bieát töø ngöõ naøo theå hieän roõ nhaát taâm traïng cuûa ngöôøi meï?Thuoäc töø loaïi gì? Giaûi thích nghóa cuûa töø loaïi aáy? (*)Theo em taïi sao ngöôøi meï laïi khoâng nguû ñöôïc ? Meï khoâng nguû ñöôïc vì meï coù nhieàu ñieàu suy nghó veà con, nghó ñeán con, ñeán caùi giaây phuùt heä troïng nhaát cuûa cuoäc ñôøi con khi con böôùc qua caùnh coång tröôøng, caû cuoäc ñôøi con baét ñaàu töø giaây phuùt quyeát ñònh aáy. (?)Trong ngoån ngang nhöõng nghó suy aáy, ngöôøi meï ñaõ hoài töôûng, ñaõ soáng laïi nhöõng kyû nieäm quaù khöù naøo? Nhaø vaên Lyù Lan ñaõ soáng laïi nhöõng kyû nieäm tuoåi aáu thô veà ngaøy khai tröôøng ñaàu tieân. Nhôù baø ngoaïi, nhôù nhöõng taâm traïng, nhöõng caûm giaùc khaéc saâu trong loøng taùc giaû.Nhöõng caûm xuùc aáy cöù “raïo röïc, baâng khuaâng, xao xuyeán” maõi trong loøng… (?)Em coù nhaän xeùt gì veà nhöõng töø ngöõ taùc giaû söû duïng trong ñoaïn vaên naøy? Neâu taùc duïng cuûa nhöõng töø ngöõ ñoù? (?)Töø nhöõng caûm xuùc aáy, em hieåu tình caûm saâu naëng naøo ñang dieãn ra trong loøng ngöôøi meï? (?)Coù phaûi Lyù Lan chæ ñang soáng laïi, hoài töôûng laïi kyû nieäm xöa hay coøn coù nguyeân nhaân naøo khaùc? Ngöôøi meï aáy nhôù nhöõng kyû nieäm xöa, khoâng chæ ñeå ñöôïc soáng laïi tuoåi thô ñeïp ñeõ cuûa mình maø coøn muoán nheï nhaøng ,caån thaän vaø töï nhieân ghi vaøo loøng con.Ñeå roài baát cöù moät ngaøy naøo ñoù trong ñôøi, khi nhôù laïi, loøng con laïi raïo röïc nhöõng caûm xuùc baâng khuaâng, xao xuyeán . Ñieàu ñoù coù nghóa laø ngöôøi meï muoán truyeàn cho caäu hoïc sinh lôùp Moät kia nhöõng cung baäc taâm traïng ñeïp ñeõ cuûa cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöoøi ñöôïc caép saùch tôùi tröôøng trong ngaøy ñaàu vaøo lôùp Moät… (?)Ngoaøi nhöõng lo laéng vaø hoài töôûng aáy, trong ñeâm khoâng nguû ñoù ngöôøi meï coøn nghó veà ñieàu gì? (?)Em nhaän thaáy ôû nöôùc ta ngaøy khai tröôøng coù dieãn ra nhö ngaøy leã cuûa toaøn xaõ hoäi khoâng? (?)Em haõy nhôù laïi vaø mieâu taû quang caûnh ngaøy hoäi khai tröôøng ôû tröôøng em? (?)Caâu vaên naøo trong baøi noùi leân taàm quan troïng cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû ? (?)Em hieåu theá naøo veà caâu noùi treân? (*)Em hieåu theá naøo veà lôøi nhaén nhuû cuûa ngöôøi meï: “Ñi ñi con, haõy can ñaûm leân, theá giôùi naøy laø cuûa con, böôùc qua caùnh coång tröôøng laø moät theá giôùi kyø dieäu seõ môû ra” ? (?)Baây giôø ñaõ laø hs lôùp 7, em hieåu theá giôùi kyø dieäu aáy laø nhöõng gì? Hay noùi caùch khaùc, em caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì khi “Coång tröôøng môû ra”? (?)Theo em trong vaên baûn treân coù phaûi ngöôøi meï ñang tröïc tieáp noùi vôùi con khoâng? Ngöôøi meï ñang noùi vôùi ai? Caùch vieát naøy coù taùc duïng gì? Vaên baûn naøy ñaõ giuùp cho chuùng ta hieåu vaø thaám thía tình caûm saâu naëng cuûa meï vaø vai troø to lôùn cuûa nhaø tröôøng trong cuoäc soáng moãi con ngöôøi. - Caû ngöôøi meï vaø con ñeàu chôø ñôïi caùi ngaøy mai trong noãi hoài hoäp vaø vui söôùng. -Hai taâm traïng aáy hoaøn toaøn khaùc nhau: +Meï : Chuaån bò moïi thöù cho con,töï baûo mình cuõng neân ñi nguû sôùm, nhöng leân giöôøng naèm meï cöù traèn troïc maõi; meï thao thöùc khoâng nguû, suy nghó trieàn mieân . +Con : Thanh thaûn, nheï nhaøng , voâ tö , haùo höùc nhö saép ñi chôi xa; göông maët thanh thoaùt töïa nghieâng treân goái meàm; caäu beù khoâng coù moái baän taâm naøo khaùc ngoaøi chuyeän ngaøy mai thöùc daäy cho kòp giôø . - Nhôø vaøo tình thöông yeâu, söï chaêm soùc, daïy doã cuûa ngöôøi meï. -“traèn troïc”: Trôû mình luoân ,coá nguû maø khoâng nguû ñöôïc vì coù nhieàu ñieàu phaûi lo nghó. Hoïc sinh thaûo luaän. -Ngöôøi meï thöông yeâu vaø lo laéng cho con . -Ngöôøi meï nhôù laïi nhöõng kæ nieäm xa xöa, boài hoài töôûng nhôù ngaøy thô aáu, ngaøy ñaàu tieân caép saùch ñeán tröôøng… -Beân tai ngöôøi meï boãng vang leân tieáng ñoïc baøi traàm boång: Haèng naêm cöù vaøo cuoái thu…Meï toâi aâu yeám naém laáy tay toâi,daãn ñi treân con ñöôøng laøng daøi vaø heïp… ; Meï coøn nhôù söï noân nao hoài hoäp khi cuøng baø ngoaïi ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoaûng khi coång tröôøng ñoùng laïi, baø ngoaïi ñöùng ngoaøi caùnh coång nhö ñöùng beân ngoaøi caùi theá giôùi maø meï vöøa böôùc vaøo… -Töø gheùp:traàm boång :taû aâm thanh tieáng ñoïc baøi khi thaáp khi cao,nheï nhaøng,vang xa maõi khoâng döùt… -Töø laùy lieân tieáp:raïo röïc, baâng khaâng,xao xuyeán… : Gôïi taû caûm xuùc phöùc taïp trong loøng meï:nieàm vui, noãi nhôù thöông saâu laéng, chôi vôi. -Nhôù thöông baø ngoaïi, nhôù thöông maùi tröôøng xöa vôùi nhöõng kyù öùc tuoåi thô ngoït ngaøo… -Ngöôøi meï muoán truyeàn laïi nhöõng caûm xuùc ngaøy xöa cho con ñeå con maõi maõi khaéc ghi caùi giaây phuùt ngaøy khai tröôøng ñaàu tieân aáy. -Ngöôøi meï nghó ñeán neùt vaên hoaù cuûa nöôùc Nhaät : Meï nghe noùi ôû Nhaät, ngaøy khai tröôøng laø ngaøy leã cuûa toaøn xaõ hoäi…, khoâng coù öu tieân naøo lôùn hôn öu tieân giaùo duïc theá heä treû cho töông lai. -Ngaøy khai tröôøng ôû nöôùc ta laø ngaøy leã cuûa toaøn xaõ hoäi. -HS phaùt bieåu. -“Ai cuõng bieát raèng moãi sai laàm…ñi cheäch caû haøng daëm sau naøy”. -Khoâng ñöôïc sai laàm trong giaùo duïc vì giaùo duïc quyeát ñònh töông lai cuûa moät ñaát nöôùc. -HS thaûo luaän. +Khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi con ngöôøi . +Khích leä con ñeán tröôøng hoïc taäp : môû mang trí tueä, tröôûng thaønh veà nhaân caùch, trôû thaønh ngöôøi höõu ích cho gia ñình vaø xaõ hoäi… - Coång tröôøng môû ra bao ñieàu môùi meû, roäng lôùn veà tri thöùc vaên hoaù, tri thöùc cuoäc soáng, daïy doã boài ñaép cho ta bao nhieâu tö töôûng tình caûm ñeïp veà ñaïo lyù laøm ngöôøi, veà tình baïn, tình thaày troø, taám loøng yeâu thöông con ngöôøi, yù chí, nghò löïc… ñeå khoâng ngöøng vöôn leân , ñeå töøng böôùc, töøng böôùc lôùn leân xöùng ñaùng con ngoan troø gioûi vaø coâng daân toát sau naøy. -Ngöôøi meï ñang taâm söï vôùi con nhöng thöïc ra laø ñang noùi vôùi chính mình, oân laïi nhöõng kyû nieäm cuûa rieâng mình. Caùch vieát naøy theå hieän ñöôïc nhöõng taâm traïng, tình caûm, nhöõng ñieàu khoù noùi baèng lôøi tröïc tieáp. II. Tìm hieåu vaên baûn: 1.Dieãn bieán taâm traïng tröôùc ngaøy khai tröôøng : Meï - Chuaån bò moïi thöù cho con -Khoâng taäp trung ñöôïc vaøo vieäc gì caû - Leân giöôøng vaø traèn troïc - Nhôù ngaøy khai tröôøng naêm xöa vôùi söï noân nao, hoài hoäp, noãi chôi vôi, hoát hoaûng ®Thao thöùc khoâng nguû, suy nghó trieàn mieân :taám loøng thöông yeâu con saâu naëng. Con - Haùo höùc nhö saép ñi chôi xa - Giaác nguû ñeán nheï nhaøng, göông maët thanh thoaùt töïa nghieâng treân goái meàm… ®Thanh thaûn, nheï nhaøng, voâ tö. 2.Taàm quan troïng cuûa giaùo duïc trong nhaø tröôøng: -…moãi sai laàm trong giaùo duïc seõ aûnh höôûng ñeán caû moät theá heä mai sau. -…haõy can ñaûm leân, theá giôùi naøy laø cuûa con, böôùc qua caùnh coång tröôøng laø moät theá giôùi kyø dieäu seõ môû ra. ®Khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi cuoäc soáng cuûa moãi con ngöôøi. Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá GV goïi moät vaøi hs ñoïc ghi nhôù SGK / 9. : GV cho HS ñoïc vaên baûn “Tröôøng hoïc” / 9. - Choïn moät ñoaïn vaên trong vaên baûn maø em thích vaø ñoïc dieãn caûm ñoaïn vaên ñoù. HS ñoïc ghi nhôù SGK / 9 III. Ghi nhôù : SGK / 9 Hoaït ñoäng 4 : Luyeän taäp (10’) GV goïi hs ñoïc baøi taäp 1,2 SGK / 9 GV höôùng daãn hs thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi 1. Caâu hoûi 2 :GV cho hs ñoïc ñoaïn vaên ñaõ chuaån bò ôû nhaø. HS ñoïc baøi taäp 1,2 SGK / 9 HS thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi . HS ñoïc ñoaïn vaên . IV. Luyeän taäp : BT1 /9 : Ngaøy khai giaûng vaøo lôùp Moät luoân ñeå laïi moät daáu aán saâu ñaäm nhaát trong taâm hoàn moãi con ngöôøi(Ngaøy ñaàu tieân böôùc vaøo moät theá giôùi môùi, baét ñaàu moät moái quan heä môùi vôùi bieát bao ñieàu kyø dieäu, môùi meû … ). c) Daën doø : - HS hoïc baøi - Soaïn baøi : Töø gheùp: -Haõy phaân loaïi töø gheùp chính phuï vaø ñaúng laäp trong caùc ví duï SGK. -Neâu nghóa cuûa caùc loaïi töø gheùp.