Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 10 - Năm học 2022-2023 - Lê Thị Hương Ly (Cánh diều)

Ngày soạn : 14/11/2022 Tiết : 37 Đọc hiểu văn bản 2 CHẤT LÀM GỈ - RÂY BRET-BƠ-RY I. MỤC TIÊU 1. Về năng lực: - Biết cách đọc hiểu một văn bản khoa học viễn tưởng. - Xác định được ngôi kể trong văn bản. - Phân tích được đề tài, sự kiện, tình huống và nhân vật, bối cảnh truyện. - Biết trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. 2. Về phẩm chất: - Từ ý tưởng tạo ra chất làm gỉ để phá hủy mọi vũ khí và ngăn chặn chiến tranh trên thế giới của viên trung sĩ đã bồi dưỡng những ý tưởng sáng tạo, nghiên cứu khoa học kĩ thuật của giới trẻ. - Truyện thể hiện ước mơ của người viết về một thế giới hòa bình và sự tiến bộ của khoa học công nghệ. Từ đó bồi dưỡng tinh thần yêu chuộng hòa bình và phát triển. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - SGK, SGV. - Tranh ảnh về nhà văn Rây Bret-bơ-ry và văn bản Chất làm gỉ. - Máy chiếu, máy tính. - Bảng phụ để HS làm việc nhóm. - Phiếu học tập. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề a. Mục tiêu: HS kết nối kiến thức trong cuộc sống vào nội dung của bài học. b. Nội dung: GV cho HS xem đoạn video nói về chiến tranh. GV hỏi, HS trả lời. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ? Khi xem xong đoạn video, em có suy nghĩ gì về chiến tranh? ? Nếu em trong vai trò là một người lính, em sẽ làm gì để ngăn chặn cuộc chiến tranh? B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. B3: Báo cáo, thảo luận: HS trả lời câu hỏi của GV. B4: Kết luận, nhận định (GV): Nhận xét câu trả lời của HS và kết nối vào hoạt động hình thành kiến thức mới. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả a. Mục tiêu: Giúp HS nêu được những nét chính về nhà văn Rây Bret-bơ-ry và tác phẩm Chất làm gỉ. b. Nội dung: - HS đọc, quan sát SGK và tìm thông tin. - GV hướng dẫn HS đọc văn bản và đặt câu hỏi c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Tác giả - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu * Tiểu sử: hỏi - Rây Bret-bơ-ry (Ray Bradbury Douglas) ? Nêu những hiểu biết của em về nhà (22/8/1920- 5/6/2012) là một nhà văn chuyên về văn Rây Bơret-Bơ-Ry? sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng B2: Thực hiện nhiệm vụ và bí ẩn người Mĩ. HS quan sát SGK. - Là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ B3: Báo cáo, thảo luận XX và XXI của nước Mĩ. HS trả lời câu hỏi. - Ông đã được giải thưởng Franh-klin (Franklin) và B4: Kết luận, nhận định (GV) O Hen-ry (O Henry) Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt * Các tác phẩm chính: kiến thức lên màn hình. - Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như Xứ Tháng Mười (The Martian Chronicles -1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951). Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình. 2. Tác phẩm a. Mục tiêu: Giúp HS - Biết được những nét chung của văn bản (Xuất xứ, thể loại, ngôi kể, bố cục ) b. Nội dung: - GV sử dụng KT đặt câu hỏi, sử dụng KT khăn trải bàn cho HS thảo luận nhóm. - HS suy nghĩ cá nhân để trả lời, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 2. Tác phẩm - Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc. 2.1. Đọc và tóm tắt + Đọc giọng to, rõ ràng và lưu loát. a. Đọc: + Thể hiện rõ lời thoại. - HS đọc đúng. - GV gọi 3 học sinh phân vai để đọc rõ lời thoại của b. Tóm tắt: các nhân vật đồng thời thể hiện rõ tư tưởng, tính cách, hành động của nhân vật mình hóa thân. - Tóm tắt văn bản: Viên đại tá cho gọi anh trung sĩ đến để nói cho anh biết về kế hoạch thuyên chuyển anh đến một nơi khác vì đại tá nghe nói anh trung sĩ có những biểu hiện không bình thường về thần kinh gây ảnh hưởng đến công việc. Anh trung sĩ không đồng ý và nêu ra ý tưởng của mình là không muốn có chiến tranh nên đã nghiên cứu ra chất làm gỉ để phá hủy các loại vũ khí ngăn chặn chiến tranh. Sau một hồi nói chuyện, Đại tá vẫn không tin vào ý tưởng của anh trung sĩ, cho rằng anh đang mắc chứng bệnh hoang tưởng và cần được bác sĩ Mét-thiu hỗ trợ. Sau cuộc nói chuyện, anh trung sĩ đi ra khỏi phòng. Ngay sau đó, viên Đại tá được tận mắt chứng kiến sự phá hủy của chất làm gỉ ngay trong cuộc nói chuyện với bác sĩ Mét – thiu, với anh lính gác khiến đại tá tức điên lên. - GV giao nhiệm vụ: ? Nêu xuất xứ của văn bản Chất làm gỉ? 2.2. Tìm hiểu chung ? Truyện Chất làm gỉ thuộc thể loại gì? Em hiểu gì a. Xuất xứ: Trích Truyện khoa học viễn về thể loại đó? tưởng chọn lọc, Thái Hà dịch. ? Truyện sử dụng ngôi kể nào? Dựa vào đâu em b. Thể loại: Truyện ngắn (Truyện khoa nhận ra ngôi kể đó? học viễn tưởng). ? Chỉ ra các PTBĐ của văn bản? c. Ngôi kể: Ngôi thứ ba. ? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của d. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp từng phần? miêu tả, biểu cảm. e. Bố cục: (2 phần) - Phần 1 (từ đầu đến “Tạm biệt đại tá”): Cuộc nói chuyện của trung sĩ và viên đại tá. ? Gỉ sét là gì? Nguyên nhân tạo ra gỉ sét (chất làm - Phần 2 (còn lại): Sự phá hủy của chất gỉ)? làm gỉ. g. Nhan đề: CHẤT LÀM GỈ (GV có thể giải thích thêm: Khi sắt hay hợp kim - Gỉ sét là gì? của sắt (như thép ) tiếp xúc với oxy và độ ẩm Gỉ sét (hay rỉ sét) là sắt bị oxy hóa. Gỉ trong một khoảng thời gian dài, tạo thành một hợp sét được hình thành do sắt kết hợp với chất mới gọi là oxít sắt hay còn gọi là gỉ sắt. Chất oxy khi có mặt nước hoặc không khí ẩm. xúc tác chính cho quá trình gỉ là nước. Cấu trúc sắt Trên bề mặt sắt thép bị rỉ hình thành hoặc thép có vẻ chắc chắn, nhưng các phân tử những lớp vảy rất dễ vỡ, thường có màu nước có thể xâm nhập vào các lỗ nhỏ và vết nứt nâu, nâu đỏ hoặc đỏ. Lớp gỉ này không trong bất kỳ kim loại nào kể cả sắt, sự kết hợp của có tác dụng bảo vệ sắt ở phía trong. Nếu nguyên tử hidro có trong nước với các nguyên tố có đủ thời gian, oxy và nước, bất kỳ khối khác để hình thành axít, ăn mòn sắt, làm cho sắt bị sắt nào cũng sẽ bị gỉ hoàn toàn và phân phơi ra nhiều hơn. Nếu trong môi trường nước hủy. biển, sự ăn mòn có thể xảy ra nhanh hơn. Trong khi - Chất làm gỉ? đó các nguyên tử oxy kết hợp với các nguyên tử sắt Sắt kết hợp với oxy và nước (ở môi để hình thành oxít sắt hay gỉ sắt, chúng làm yếu sắt trường) bị biến thành các oxít sắt, làm và làm cho cấu trúc của sắt trở nên giòn và xốp.) hư kết cấu sắt ban đầu. B2: Thực hiện nhiệm vụ => Dựa trên cơ sở khoa học về chất làm HS: gỉ, viên trung sĩ đã nghiên cứu và tạo ra - Đọc văn bản. Tóm tắt được văn bản. chất có thể phá hủy các loại vũ khí để - Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’ ngăn chặn các cuộc chiến tranh => Ý GV: tưởng về chất có thể làm cho thế giới - Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần). được hòa bình => Tư tưởng nhân văn - Theo dõi, hỗ trợ HS. ngay từ nhan đề truyện. B3: Báo cáo, thảo luận HS: Trình bày sản phẩm của mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần). GV: - Nhận xét cách đọc của HS. - Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS. - Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau . II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Cuộc nói chuyện giữa trung sĩ và viên đại tá a. Mục tiêu: Giúp HS - Chỉ ra nội dung và ý nghĩa của cuộc nói chuyện; biết được tính cách của từng nhân vật. - Nghệ thuật xây dựng nhân vật thông qua lời đối thoại. b. Nội dung: - GV sử dụng phiếu học tập, câu hỏi cho HS thảo luận; sử dụng KT đặt câu hỏi cho HS trả lời. - HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thiện nhiệm vụ. - HS trình bày sản phẩm, theo dõi, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh. d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Cuộc nói chuyện giữa trung sĩ và viên * Phiếu học tập số 1: đại tá - Chia lớp ra làm 2 nhóm hoặc 4 nhóm: a. Cuộc nói chuyện giữa hai nhân vật: - Yêu cầu các em ở mỗi nhóm đánh số 1,2, * Mong muốn: (nếu 2 nhóm) hoặc 1,2,3,4 (nếu 4 nhóm)... - Viên đại tá muốn thuyên chuyển anh - Phát phiếu học tập số 1 & giao nhiệm vụ: trung sĩ trẻ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân VIÊN ĐẠI TRUNG SĨ TRẺ đoàn nào đó thật xa. TÁ - Muốn sống không có chiến tranh. Anh Mong Viên đại tá Trung sĩ trẻ mong muốn biết làm cách nào đó để trong một muốn mong muốn muốn gì? đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới gì? biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong Niềm tin Viên đại tá có Trung sĩ trẻ có tin ruột các quả bom trở thành vô hại, những tin vào ý tưởng vào ý tưởng của chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt của trung sĩ bản thân không? đường nhựa và giống như những con quái trẻ không? vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Dự định Viên đại tá đã Trung sĩ trẻ đã dự định làm gì trình bày những * Niềm tin: - Viên đại tá không tin vào ý tưởng của với trung sĩ dự định của mình viên trung sĩ. trẻ? như thế nào? - Trung sĩ rất tin tưởng vào ý tưởng của Kết thúc Viên đại tá có Anh trung sĩ đã bản thân, bởi vì anh đã nghiên cứu về chất cuộc nói tin tưởng anh làm gì tiếp theo? làm gỉ dựa trên cơ sở khoa học. chuyện trung sĩ * Dự định: không? - Đại tá dự định gọi điện cho bác sĩ Mét- Đánh giá về cuộc nói chuyện? (Cuộc nói thiu vì đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có chuyện có mang tính xây dựng không? Các sự giúp đỡ của bác sĩ khám chữa. nhân vật có tìm được tiếng nói chung không?) - Anh trung sĩ dự định phá hủy vũ khí - Nhóm 1, 2: Tìm hiểu về mong muốn và niềm chiến tranh bằng chất làm gỉ, đầu tiên là tin của 2 nhân vật. khắp châu Mỹ trong vài ngày, sau đó sẽ - Nhóm 3,4: Tìm hiểu về dự định của 2 nhân vật sang châu Âu. Trong vòng một tháng, sẽ và kết quả của cuộc nói chuyện. làm cho cả thế giới tránh được thảm họa - Cả 2 nhóm đánh giá về cuộc nói chuyện. chiến tranh. B2: Thực hiện nhiệm vụ HS: Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’ * Kết thúc cuộc nói chuyện: GV: Theo dõi, hỗ trợ HS. - Đến lúc này, đại tá vẫn chưa tin viên B3: Báo cáo, thảo luận trung sĩ. HS: Trình bày sản phẩm của mình. Theo dõi, - Trung sĩ dùng chất làm gỉ để phá hủy tất nhận xét, bổ sung cho bạn (nếu cần). cả các vũ khí để ngăn chặn chiến tranh. GV: Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại => Cuộc nói chuyện không mang tính từng câu hỏi. xây dựng do viên đại tá và trung sĩ trẻ có B4: Kết luận, nhận định (GV) cách nhìn nhận khác nhau về chiến - Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tranh và sự tiến bộ của khoa học. tập của HS. - Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau . b. Nhân vật trung sĩ trẻ: - Tên là Hô – lit. Là một người lính trẻ đã trải qua cuộc chiến tranh 16 năm. B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - Mong muốn cao cả, tốt đẹp: Xóa bỏ vũ HS trả lời các câu hỏi sau: khí, chấm dứt chiến tranh. Nhân vật anh trung sĩ: - Ý tưởng thông minh, sáng tạo, dựa trên ? Nhân vật anh trung sĩ được giới thiệu qua lời cơ sở khoa học để tạo ra chất làm gỉ phá của ai? Và được giới thiệu như thế nào? hủy các loại vũ khí để kết thúc chiến tranh ? Em có nhận xét gì về mong muốn của anh trên thế giới. trung sĩ? => Trung sĩ trẻ là một người tài giỏi, có lí ? Em có nhận xét gì về ý tưởng của trung sĩ? tưởng, có ước mơ cao đẹp. ? Qua cuộc nói chuyện với viên đại tá, em hãy cho biết trung sĩ trẻ là một người như thế nào? c. Nhân vật viên đại tá: - Là cấp trên của trung sĩ trẻ, có quyền lực Nhân vật viên đại tá: chỉ huy đơn vị. ? Viên đại tá trong truyện được giới thiệu như - Mong muốn tầm thường, vì lợi ích của thế nào? cuộc chiến tranh ? Em có nhận xét gì về mong muốn của viên đại - Ông gạt phăng tất cả những dự định, ước tá? mơ của trung sĩ và khăng khăng yêu cầu ? Em hãy nhận xét về thái độ của viên đại tá cấp dưới phải làm theo mệnh lệnh. trong cuộc nói chuyện với trung sĩ trẻ? => Viên đại tá là người có tính cách nóng Qua cuộc nói chuyện với trung sĩ trẻ, em hãy cho nảy, bị kích động, không biết lắng nghe và biết viên đại tá là một người như thế nào? tin tưởng cấp dưới, chuyên quyền độc đoán, bảo thủ. * Nghệ thuật: Nghệ thuật: - Xây dựng nhân vật qua lời đối thoại trực ? Trong phần 1, tác giả Rây Bret-bơ-ry đã sử tiếp, từ đó bộc lộ tính cách, tâm lí của nhân dụng những nghệ thuật nào? vật. B2: Thực hiện nhiệm vụ HS: 2 phút làm việc cá nhân. B3: Báo cáo, thảo luận - Nghệ thuật đối lập trong con người và GV: - Yêu cầu HS trình bày. tính cách của hai nhân vật chính thông qua HS:Trình bày những hiểu biết của mình đối thoại. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Trí tưởng tượng độc đáo dựa trên sự tiến - Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang bộ của khoa học. mục sau. => Làm nổi bật tư tưởng nhân văn của Rây Bret-bơ-ry về một thế giới không còn chiến tranh. 2. Sự phá hủy của chất làm gỉ a. Mục tiêu: Giúp HS - Tìm hiều sự phá hủy của chất làm gỉ là có thật. Từ đó thấy được tư tưởng nhân văn của tác giả: Mong muốn thế giới không còn chiến tranh. - Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, trí tưởng tượng phong phú... b. Nội dung: - GV sử dụng KT khăn trải bàn, tổ chức hoạt động nhóm cho HS. - HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần) c. Sản phẩm: Câu trả lời của từng nhóm học sinh. d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 2. Sự phá hủy của chất làm gỉ * Làm việc nhóm theo KT khăn trải bàn: a. Tình huống truyện: Chia lớp thành 3 nhóm: (Tiết này GV có thể cho - Phần (2) kể về việc đại tá gọi cho bác sĩ HS ngồi theo hình chữ U). Mét-thiu để nhờ chữa bệnh cho viên trung Nhóm 1 trình bày câu 1, 2 sĩ. Nhưng sau đó, tất cả những điều viên Nhóm 2 trình bày câu 3, 4 trung sĩ nói đã xảy ra, khiến đại tá tức giận Nhóm 3 trình bày câu hỏi trung tâm. và đòi bắt anh ta. 1. Nội dung phần 2 kể về điều gì? - Khi đại tá đang nói chuyện với bác sĩ Mét 2. Khi viên đại tá nói chuyện với bác sĩ Mét – – thiu thì cây bút của ông ta đã biến thành thiu thì chuyện gì đã xảy ra? Thái độ của viên đại gỉ vàng trong sự sững sờ và tức giận của tá như thế nào? đại tá. 3. Tại sao người lính gác không thể làm theo - Lính gác không thể làm theo lệnh của đại lệnh của viên đại tá là bắt hoặc bắn chết trung sĩ tá bởi vì khẩu súng của anh ta đã biến trẻ? thành gỉ sắt màu vàng. 4. Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Thái độ của đạo - Đại tá tức giận và phải dùng chiếc ghế gỗ tá như thế nào? Liệu đại tá có làm gì được viên để tóm viên trung sĩ. Đại tá không thể làm trung sĩ không? gì được viên trung sĩ, vì anh ta có thể đã CHTT: Em hãy nhận xét về tình huống trốn thoát. truyện? B2: Thực hiện nhiệm vụ HS: => Tình huống truyện bất ngờ, tự nhiên, li - Làm việc cá nhân 2 phút, ghi kết quả ra phiếu kì, hấp dẫn, trí tưởng tượng phong phú. cá nhân. - Thảo luận nhóm 3 phút và ghi kết quả ra phiếu học tập nhóm (phần việc của nhóm mình làm). GV hướng dẫn HS thảo luận (nếu cần). B3: Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày. - Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần). HS: - Đại diện 1 nhóm lên bày sản phẩm. - Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS. - Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang mục tiếp theo. B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) b. Sự phá hủy của chất làm gỉ * Trả lời các câu hỏi: - Trung sĩ trẻ đã chứng minh chất làm gỉ là ? Trung sĩ trẻ Hô – lit đã chứng minh điều gì? có thật dựa trên cơ sở khoa học. ? Chất làm gỉ có sức mạnh như thế nào? - Chất làm gỉ có sự phá hủy ghê gớm, nó ? Ý nghĩa của chất làm gỉ là gì? có thể biến những thiết bị quân sự, những ? Nghệ thuật được sử dụng trong phần 2? vũ khí chiến tranh biến thành chất bột có B2: Thực hiện nhiệm vụ màu vàng đỏ: Cái bút, khẩu súng, máy bay, HS: tàu thuyền quân sự... - Làm việc cá nhân 5’ (đọc SGK, tìm chi tiết) c. Ý nghĩa của chất làm gỉ - Học sinh trả lời, các bạn khác theo dõi, nhận - Mong muốn chấm dứt chiến tranh, thế xét và bổ sung (nếu cần) cho bạn. giới được sống trong bình yên. GV: Hướng theo dõi, quan sát hỗ trợ (nếu HS - Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, gặp khó khăn). phong phú về tác động của chất làm gỉ của B3: Báo cáo, thảo luận tác giả. GV: => Tư tưởng nhân văn của tác giả Rây - Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá. Bret-bơ-ry muốn thế giới thoát khỏi những - Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần). cuộc chiến tranh, con người được sống B4: Kết luận, nhận định (GV) trong hòa bình. - Nhận xét thái độ học tập của HS. * Nghệ thuật: - Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục Tổng - Xây dựng tình huống bất ngờ, li kì, nghệ kết. thuật kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn. - Xây dựng tâm lý, tính cách, hành động của nhân vật để bộc lộ chủ đề của tác phẩm. Ước mơ chất làm gỉ dựa trên cơ sở của khoa học kĩ thuật sẽ trở thành hiện thực để cứu thế giới ra khỏi những cuộc chiến tranh. III. Tổng kết B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) III. Tổng kết - Chia nhóm lớp theo bàn 1. Nghệ thuật: - Phát phiếu học tập số 3. - Xây dựng nhân vật thông qua đối thoại - Giao nhiệm vụ nhóm: trực tiếp, nghệ thuật đối lập làm nổi bật ? Nội dung chính của văn bản Chất làm gỉ. tính cách, hành động, lời nói của các nhân ? Từ câu chuyện, em rút ra ý nghĩa gì? vật. ? Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của - Trí tưởng tượng phong phú, độc đáo dựa truyện? trên cơ sở của khoa học kĩ thuật. B2: Thực hiện nhiệm vụ - Xây dựng tình huống bất ngờ, li kì, nghệ HS thuật kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn. - Suy nghĩ cá nhân 2’ và ghi ra giấy. 2. Nội dung: - Làm việc nhóm 5’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến Câu chuyện kể về cuộc nói chuyện giữa thống nhất để hoàn thành phiếu học tập). viên đại tá và trung sĩ trẻ về một loại chất GV hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận làm gỉ có thể làm han gỉ tất cả các loại vũ nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn). khí để ngăn chặn chiến tranh trên thế giới B3: Báo cáo, thảo luận và sự phá hủy của chất làm gỉ xảy ra thực HS: sự bất chấp sự tức giận và sự bất lực trong việc ngăn cản trung sĩ trẻ của viên đại tá. - Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, 3. Ý nghĩa: HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung Qua câu chuyện về chất làm gỉ có thể phá (nếu cần) cho nhóm bạn. hủy tất cả các loại vũ khí để ngăn chặn GV: chiến tranh, tác giả Rây Bret-bơ-ry đã cho - Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá chéo giữa các người đọc thấy trí tưởng tượng độc đáo nhóm. dựa trên cơ sở của khoa học kĩ thuật và tư B4: Kết luận, nhận định (GV) tưởng nhân văn lớn của tác giả: Mong - Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng muốn thế giới luôn được sống trong hòa nhóm. bình và sự tiến bộ của khoa học công nghệ. - Chuyển dẫn sang đề mục sau. 3. Hoạt động Luyện tập a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc chơi trò chơi: DÙNG CHẤT LÀM GỈ NGĂN CHẶN CHIẾN TRANH. b. Nội dung: Bạn hãy cùng trung sĩ trẻ dùng chất làm gỉ để ngăn chặn chiến tranh bằng cách trả lời đúng các câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng sẽ phá hủy được 1 vũ khí chiến tranh. Trả lời được hết tất cả các câu hỏi sẽ nhận được biểu tượng hòa bình. c. Sản phẩm: Đáp án đúng của trò chơi d. Tổ chức thực hiện Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên tổ chức trò Đáp án các câu hỏi: chơi cho HS. Câu 1: Đáp án C Câu 1: Truyện “Chất làm gỉ” thuộc thể loại nào? Câu 2: Đáp án: A A. Truyện trinh thám Câu 3: Đáp án: D B. Truyện khoa học Câu 4: Đáp án: B C. Truyện khoa học viễn tưởng Câu 5: Đáp án: B D. Truyện truyền kì Câu 6: Đáp án: A Câu 2: Dòng nào nêu đúng tên các nhân vật của Câu 7: Đáp án: B truyện? Câu 8: Đáp án: D A. Đại tá, viên trung sĩ (Hô-lít), bác sĩ Mét- Câu 9: Đáp án: A thiu, người lính gác Câu 10: Đáp án: C B. Đại tá, viên trung sĩ, người cận vệ C. Đại tá Hô-lít, viên trung sĩ, bác sĩ Mét-thiu, người lính gác D. Đại tá, viên trung sĩ Mét-thiu, bác sĩ Hô-lít, người lính gác Câu 3: Đâu không phải là các sự kiện chính của truyện? A. Đại tá muốn điều chuyển viên trung sĩ đến nơi khác. B. Viên trung sĩ nói về ý tưởng muốn phá hủy tất cả vũ khí bằng chất gỉ sét. C. Ý tưởng của viên trung sĩ được chứng minh và đại tá muốn tiêu diệt viên trung sĩ. D. Viên trung sĩ bị bắt giam chờ ngày xử tội. Câu 4: Dòng nào không nêu đúng những dự định mà viên trung sĩ đã nói với đại tá? A. Sẽ phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ. B. Sẽ phá hủy các căn cứ quân sự bằng khí độc. C. Đầu tiên sẽ đi khắp châu Mỹ trong vài ngày, sau đó sẽ sang châu Âu để phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ. D. Mục tiêu trong vòng một tháng, thế giới sẽ tránh được thảm họa chiến tranh. Câu 5: Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? A. Là một chất hóa học có thể phá hủy mọi thứ vũ khí. B. Là chất tạo ra phản ứng khiến cho các loại vũ khí bằng kim loại đều bị gỉ và tan thành bụi. C. Là một phép thuật có khả năng phá hủy mọi thứ. D. Là một thiết bị mà con người có thể dùng để điều khiển theo ý muốn. Câu 6: Ý tưởng làm hoen gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? A. Dựa vào cấu trúc của các nguyên tử xác định. B. Không dựa trên cơ sở thực tế nào C. Dựa vào cơ chế hoạt động của hơi nước. D. Dựa vào một nhân tố bí ẩn có khả năng phá hủy các vật bằng kim loại. Câu 7: Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá? A. Vì người lính gác đã bị ý tưởng của viên trung sĩ chinh phục. B. Vì khẩu súng của người lính gác đã biến thành vụn sắt gỉ màu vàng. C. Vì người lính gác đã bị khống chế. Câu 8: Dòng nào không nêu đúng nhận xét về tính cách của nhân vật viên đại tá? A. Thiếu tin tưởng người khác B. Thiếu sự đồng cảm, lắng nghe C. Nóng giận và kích động D. Bình tĩnh khi giải quyết vấn đề và tin tưởng cấp dưới Câu 9: Ý tưởng về chất làm gỉ của viên trung sĩ có ý nghĩa gì? A. Ý nghĩa nhân văn, muốn cho thế giới không có chiến tranh, tránh được các thảm họa do chiến tranh gây ra. B. Ca ngợi trí tưởng tượng phong phúc của con người. C. Khẳng định tài năng của viên trung sĩ. Câu 10: Truyện thể hiện ước mơ gì của người viết? A. Ước mơ chinh phục vũ trụ B. Ước mơ chinh phục những chân trời khoa học. C. Ước mơ về một thế giới hòa bình và sự tiến bộ của khoa học công nghệ. D. Ước mơ được khẳng định bản thân. B2: Thực hiện nhiệm vụ GV: Điều khiển trò chơi. HS: Đọc yêu cầu của câu hỏi và lựa chọn đáp án B3: Báo cáo, thảo luận: - GV yêu cầu HS lựa chọn đáp án. - HS trả lời, các em còn lại theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá HS bằng điểm số hoặc bằng cách chốt đáp án đúng. 4. Hoạt động 4: Vận dụng a. Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết tình huống trong thực tiễn. b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Đoạn văn của học sinh (Sau khi đã được GV góp ý, nhận xét và chỉnh sửa). d. Tổ chức thực hiện Tổ chức thực hiện Sản phẩm dự kiến B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ? Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về ý tưởng chất làm gỉ phá hủy các vũ khí để ngăn chặn chiến tranh sau khi học xong văn bản Chất làm gỉ? B2: Thực hiện nhiệm vụ GV gợi ý cho HS bằng việc bám sát văn bản (đặc biệt là những chi tiết nói về ý tưởng và sự phá hủy của chất làm gỉ). HS đọc lại văn bản, suy nghĩ cá nhân và viết đoạn văn. B3: Báo cáo, thảo luận GV hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm trên zalo nhóm. HS nộp sản phẩm cho GV qua hệ thống CNTT mà GV hướng dẫn. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có) trên zalo nhóm lớp/môn 4. Hoạt động 5: Dặn dò về nhà: - Học kĩ nội dung của bài học và đọc, chuẩn bị trước bài Thực hành tiếng việt. Ngày soạn:14 /11/ 2022 Tiết 38 TRẢ BÀI KIỂM TRA , ĐÁNH GIÁ GIỮA HỌC KỲ I I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Giúp hs tự đánh giá năng lực đọc hiểu văn bản và năng lực viết ( tạo lập văn bản) thông qua kết quả kiểm tra - GV đánh giá được khả năng tiếp thu bài của hs. - HS tự rút ra những ưu khuyết điểm để khắc phục sửa chữa và phát huy. 2. Phẩm chất: - Chăm chỉ: tự giác, tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập. - Trách nhiệm: trung thực phát hiện và sửa lỗi trong làm bài kiểm tra. 3. Năng lực: - Góp phần phát triển các năng lực: tự rút ra những ưu khuyết điểm để khắc phục sửa chữa và phát huy.. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Chấm bài, phân loại 2. Học sinh: Nhớ lại đề để chữa III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: A.HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a.Mục tiêu: HS nhớ lại nội dung đề và bài làm kiểm tra giữa kỳ 1 tiết 31,32 b.Tổ chức thực hiện: 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ? Em còn nhớ nội dung đề kiểm kiểm tra giữa kỳ I là về những kiến thức nào không? Em có làm được bài không? Em cảm thấy kiến thức nào mình chưa hiểu? Em nghĩ mình sẽ được bao nhiêu điểm? Vì sao? 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. 3: Báo cáo : HS trả lời câu hỏi của GV. 4: Kết luận, nhận định (GV): Nhận xét câu trả lời của HS và kết nối vào hoạt động hình thành kiến thức mới. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC a.Mục tiêu: Giúp Hs nhận ra những ưu điểm, nhược điểm trong bài thi b.Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Hoạt động 1 : Chữa bài kiểm tra, đánh giá giữa kỳ 1 I. Chữa bài kiểm tra: 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 1. Đề bài : Tiết 31, 32 ? Em hãy nhắc lại đề kiểm tra( có sẵn đề)? 2. Đáp án và biểu điểm ?. Đối phần đọc hiểu,em đưa ra đáp án nào? - Tiết 31,32 ?. Phần viết cần đáp ứng những yêu cầu nào? 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. 3: Báo cáo : HS trả lời câu hỏi của GV. *.Lưu ý : 4: Kết luận, nhận định (GV): - Phần đọc hiểu, hỏi gì trả lời nấy, không Nhận xét câu trả lời của HS và kết nối vào hoạt lan man, dài dòng động hình thành kiến thức mới. -Phần viết phải đủ bố cục 3 phần( mở bài, thân bài, kết bài) - Bài viết phải rõ ràng, không mắc lỗi chính tả( dùng từ, đặt câu, viết hoa) ; trình bày sạch sẽ ; xưng hô với nhân vật phải phù hợp ( nên kể theo ngôi thứ 3) - Đảm bảo dung lượng và sắp xếp các ý hợp lý. II. Nhận xét ưu, nhược điểm Hoạt động 2. Nhận xét ưu điểm, nhược điểm a.Ưu điểm Nhiệm vụ 1. Nhận xét Ưu điểm b.Nhược điểm : 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ?. Hãy nhớ lại và xem thử bài của em có những ưu điểm nào? 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. 3: Báo cáo : HS trả lời câu hỏi của GV. 4: Kết luận, nhận định (GV): GV cho học sinh xem bài cuả mình Gv kết luân chung Nhiệm vụ 2. Nhược điểm: 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ?. Hãy nhớ lại và xem thử bài của em có những nhược điểm nào? 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. 3: Báo cáo : HS trả lời câu hỏi của GV. 4: Kết luận, nhận định (GV): GV cho học sinh xem bài cuả mình Gv kết luân chung - Các em đã xác định được yêu cầu của đề bài (Trả lời các câu hỏi đọc hiểu chính xác , kiểu văn bản cần tạo lập, các kĩ năng cần sử dụng trong bài viết) - 1số bài vận dụng yếu tố biểu cảm, miêu tả khá linh hoạt trong bài văn tự sự - Bài viết TLV sinh động, giàu cảm xúc: ví dụ bài làm của : Khanh, Gia Như lớp 7B. Ánh , Hoa 7A - Trình bày sạch sẽ hơn , các em cũng biết dùng các biện pháp so sánh , liên tưởng , tưởng tượng. Thể hiện được cảm xúc của mình khi kể b. Tồn tại: - Câu đọc hiểu trả lời sai, viết quá dài, phân chia thời gian không hợp lý - Bố cục bài làm ở một số em chưa mạch lạc, cần chú ý tách ý, tách đoạn. - Sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm chưa linh hoạt, chưa nhiều - Còn mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, đặt câu: - Còn sai chính tả - Chữ viết ở một số bài còn cẩu thả, chưa khoa học - Một số bài làm còn sơ sài, kết quả chưa cao : Tùng III. Trả bài kiểm tra Hưng , Quốc , Lương, Tguaans 7 B, Tgus , Lanh 7A Hoạt động 3 : Phát bài kiểm tra GV : Phát bài kiểm tra cho HS HS : Xem bài, phát hiện lỗi GV: Đưa ra các lỗi trong bài -> H/s sửa HS : Trao đổi bài cho nhau để cùng rút kinh nghiệm GVcho HS đọc mẫu những đoạn văn, bài văn viết tốt của : Khánh Linh *. Hướng dẫn về nhà: Soạn bài: Thực hành tiếng việt Ngày soạn: 14/ 11/ 2022 Tiết: 39 THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: SỐ TỪ - PHÓ TỪ I. MỤC TIÊU 1. Về năng lực: * Năng lực chung - Giao tiếp và hợp tác trong làm việc nhóm và trình bày sản phẩm nhóm. - Phát triển khả năng tự chủ, tự học qua việc suy ngẫm và chuẩn bị bài ở nhà. - Giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong việc chủ động vận dụng kiến thức đã học vào giao tiếp. * Năng lực đặc thù: - Nhận diện được số từ, phó từ trong câu. - Biết vận dụng số từ và phó từ trong đọc, viết, nói và nghe. 2. Về phẩm chất: - Chăm chỉ: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. - Trách nhiệm: Làm chủ được bản thân trong quá trình học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy chiếu/Ti vi, máy tính. 2. Học liệu: Sgk, kế hoạch bài dạy, sách tham khảo, phiếu học tập, .... - Các phiếu học tập được sử dụng trong bài: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Câu Phó từ Đi kèm loại từ Ý nghĩa bổ sung cho từ trung tâm a b c d e f g h i k PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Nghĩa mà từ bổ Hiện tượng biến đổi Câu Số từ sung cho danh thanh điệu hoặc phụ từ trung tâm âm đầu a b c d III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học. b) Nội dung: Từ video bài hát quen thuộc, học sinh phát hiện và kết nối vào bài học. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV): - GV cho cả lớp quan sát bài tập trên màn chiếu và - Danh từ: bạn, học sinh, bài tập, cô gọi 1 HS đọc câu hỏi: giáo ?Tìm các danh từ, động từ, tính từ có trong các câu - Động từ: trao đổi, giao văn sau: - Tính từ: say sưa Các bạn học sinh đang trao đổi rất say sưa hai bài tập cô giáo đã giao. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS thảo luận nhóm theo bàn. Bước 3: Báo cáo, thảo luận + HS đại diện nhóm trình bày kết quả. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá GV nhận xét và giới thiệu bài học: Các em vừa xác định được các danh từ, động từ, tính từ trong câu. Vậy các từ còn lại: các, đang, rất, hai, đã giữ vai trò gì trong câu? Trong bài học ngày hôm nay, cô sẽ giúp các em tìm hiểu thêm về các từ đó qua bài học: Số từ và Phó từ nhé! 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới I. Kiến thức Ngữ văn a) Mục tiêu: - Học sinh hiểu và nhận biết được số từ, phó từ. . - Sử dụng được số từ, phó từ trong đọc, viết, nói và nghe. b) Nội dung: Các kiến thức cơ bản về số từ và phó từ. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Nội dung 1: Số từ 1. Số từ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Tổ chức trò chơi: “Ai nhanh hơn”. GV giao nhiệm vụ cho các nhóm thực hiện (Yêu cầu đã được giao tới các nhóm từ tiết trước): ? Tìm và ghi lại những các câu văn có chứa các - Ý nghĩa: từ chỉ số lượng và số thứ tự trong văn bản “Bạch + Tám, mười lăm, một: chỉ số lượng tuộc” của Giuyn Vec-nơ. + 1861: chỉ số thứ tự - GV chiếu ví dụ mẫu. HS Quan sát và phân - Bổ sung ý nghĩa cho các danh từ: tích các ví dụ mẫu: + tám -> mét ? Xác định ý nghĩa của từ in đậm và cho biết + mười lăm: phút chúng bổ nghĩa cho danh từ nào trong câu: + 1861: Năm a) Đó là một con bạch tuộc dài chừng tám mét. + một: con (bạch tuộc) b) Cuộc chiến đấu kéo dài mười lăm phút. c) Năm 1861, về phía tây bắc Tê-nê-rip, cũng ở khoảng vĩ độ này, thủy thủ tàu A-lếch-tơn phát hiện ra một con bạch tuộc khổng lồ đang bơi => Những từ chỉ số lượng hoặc số cùng tuyến đường. thứ tự của sự vật ta gọi là Số từ. ?Nhận xét về vị trí của các số từ so với danh từ mà nó bổ sung ý nghĩa? - Vị trí: + Số từ đứng trước danh từ bổ sung ý nghĩa về số lượng + Số từ đứng sau danh từ bổ sung ý nghĩa về thứ tự ?Trở lại với ví dụ phần khởi động, e hãy xác định số từ có trong câu và nêu ý nghĩa? - Số từ: ba -> chỉ số lượng Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Học sinh thực hiện theo nhóm: Tìm và ghi lại các câu văn - HS quan sát ví dụ mẫu -> thực hiện yêu cầu Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Đại diện nhóm trình bày sản phẩm của nhóm. => Tổ trọng tài đếm nhanh và công bố nhóm thắng cuộc là nhóm tìm được nhiều câu văn đúng yêu cầu nhất. - HS trình bày cá nhân phát hiện trên ví dụ mẫu. => GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Nội dung 2: Phó từ 2. Phó từ 1. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ *Ví dụ 1: GV chiếu lại Bài tập phần Khởi động: ? Các từ in đậm trong câu sau bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những từ được bổ sung ý - Bổ sung ý nghĩa: nghĩa thuộc từ loại nào? + các -> bạn (Danh từ) Các bạn học sinh đang học bài rất say sưa, cố + đang -> học (Động từ) hoàn thành ba bài tập cô giáo đã giao. + rất -> say sưa (Tính từ) + đã -> giao (Động từ) ? Xác định các ý nghĩa mà từ in đậm đã bổ sung cho các động từ, tính từ và danh từ? - Ý nghĩa: + các: chỉ số nhiều + đang: chỉ thời gian + rất: chỉ mức độ + đã: chỉ thời gian => Các từ chuyên đi kèm với danh từ, động từ, tính từ hoặc đại từ để bổ sung ý nghĩa... ta gọi là phó từ. ? Nhắc lại khái niệm Phó từ? *Ví dụ 2: ? Các từ in đậm trong câu sau bổ sung nghĩa cho những từ nào? a) Con vật khủng khiếp quá! (Véc-nơ) - Bổ sung ý nghĩa: b) Đúng là tàu đang đỗ ở chỗ nước a. quá -> khủng khiếp (Tính từ) trong... (Véc-nơ) b. đang -> đỗ (Động từ) c) Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong c. mỗi -> người (Danh từ) chúng ta (Brét-bơ-ry) d. lại -> mọc (Động từ) d) Vòi và đuôi bạch tuộc có khả năng mọc e. vẫn -> cố (Động từ) lại. (Véc-nơ) f. đừng -> để tâm (Động từ) g. cũng -> đưa (mắt) (Động từ)