Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 9, Tiết 33, Văn bản 1: Bạch tuộc - Năm học 2022-2023 - Lê Thị Hương Ly (Cánh diều)

Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 Ngày soạn: 6/11/2022 KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG Tiết 33: Văn bản 1: BẠCH TUỘC - Giuyn Véc Nơ I. MỤC TIÊU 1. Năng lực * Năng lực đặc thù: - Nhận biết được yếu tố hình thức (Sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật, bối cảnh... và đề tài của truyện khoa học viễn tưởng. - Nêu được một số ý chính về tác giả, tác phẩm *Năng lực chung: - Giao tiếp và hợp tác: Tích cực chủ động trao đổi với các bạn nhiệm vụ học tập của tổ, nhóm, các vấn đề từ văn bản gợi ra. - Tự chủ và tự học: Tự giác đề ra mục tiêu, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của bản thân và hoàn thành kế hoạch đề ra. 2. Phẩm chất: Trách nhiệm: Dũng cảm đối mặt với khó khăn để thực hiện ý tưởng thích khám phá, thích tưởng tượng sáng tạo II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1.Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, bảng KWL 2. Học liệu: Hình ảnh, tư liệu, SGK, sách tham khảo, phiếu học tập. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. HĐ 1: KHỞI ĐỘNG b. Nội dung: Cho học điền bảng KWLH c. Sản phẩm: Nội dung thông tin liên quan đến truyện khoa học viễn tưởng mà học sinh muốn biết, đã biết, mong muốn biết: d. Tổ chức thực hiện Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ GV treo bảng KWL, đồng thời phát cho học sinh phiếu nhỏ và yêu cầu HS điền thông tin vào bảng với cột K Cột K: Cột W: Cột L: Liệt kê những điều em Liệt kê những điều em Liệt kê những điều đã biết về truyện khoa muốn biết thêm về truyện em đã biết được từ học viễn tưởng khoa học viễn tưởng học bài học về truyện Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 khoa học viễn tưởng Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS thực hiện cá nhân điền bảng (phiếu) chia sẻ thông tin vào cột Bước 3: Báo cáo, thảo luận - HS trình bày ý kiến nội dung cột K Bước 4: Đánh giá, kết luận GV kết luận, dẫn dắt vào bài 2, HĐ 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI a. Mục tiêu - Học sinh biết được kiến thức ngữ văn về truyện khoa học viễn tưởng - HS biết được một số thông tin về tác giả, tác phẩm, đoạn trích b. Nội dung: Học sinh căn cứ SGK, hiểu biết của bản thân nêu đặc điểm truyện khoa học viễn tưởng và chia sẻ những truyện khoa học viễn tưởng mà bản thân đã đọc, đã nghe giới thiệu. c. Sản phẩm: Câu trả lời thể hiện sự hiểu biết của học sinh d. Tổ chức thực hiện. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ SẢN PHẨM DỰ KIẾN HS NV 1: I. Tìm hiểu chung B1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Truyện khoa học viễn tưởng (GV) Truyện khoa học viễn tưởng là những tác - Yêu cầu HS đọc SGK và trả phẩm văn học mà ở đó tác giả tưởng tượng lời câu hỏi ,hư cấu dựa trên thành tựu của khoa học và ? Em hiểu thế nào là truyện công nghệ. khoa học viễn tưởng? 2, Tác giả GV giao nhiệm vụ cho 1 nhóm giới thiệu về tác giả, tác phẩm - Giuyn Véc-nơ (1828- 1905), Pháp. theo hình thức sáng tạo - Người đi tiên phong trong thể loại văn học ? Nêu những hiểu biết của em Khoa học viễn tưởng và được coi là một về nhà văn Giuyn Véc- nơ? trong những "cha đẻ" của thể loại này. B2: Thực hiện nhiệm vụ - Ông là người có tác phẩm được dịch nhiều HS tìm hiểu trước ở nhà thứ ba trên thế giới, những tác phẩm của B3: Báo cáo, thảo luận ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều - GV gọi nhóm lên báo cáo sản lần. phẩm 3, Tiểu thuyết “Hai vạn dặm dưới biển” - Các nhóm khác nghe và nhận - Ra đời 1870 Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 xét - Nội dung chính: Tác phẩm kể về cuộc B4: Kết luận, nhận định (GV) thám hiểm trên biển của con tàu No-ti-lớt và Nhận xét câu trả lời của HS và những cuộc phiêu lưu của những nhân vật và chốt kiến thức lên màn hình. trên con tàu đó. NV2: 4, Văn bản Đọc và kể, tìm hiểu chú thích * Đọc và tìm hiểu chú thích Bước 1: Chuyển giao nhiệm - Đọc vụ học tập: - Chú thích - GV giao nhiệm vụ cho HS: + Biển- đại dương: khu vực tạo nên phần đọc và tìm hiểu chú thích lớn thủy quyển của 1 hành tinh Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + Ê-cu: vật bằng kim loại, lỗ có ren để vặn học tập vào đinh ốc - HS đọc phân vai + Tảo: Tên gọi chung những ngành bậc - HS tìm hiểu 1 số chú thích thấp, phần lớn sống dưới nước (Chơi trò nối đáp án) + Bạch tuộc là: động vật thân mền, cùng họ GV:Hướng theo dõi, quan với mực, thân tròn, có tám tay sát HS, hỗ trợ (nếu HS * Tìm hiểu chung gặp khó khăn). - Xuất xứ: Trích tiểu thuyết “Hai vạn dặm Bước 3: Báo cáo kết quả và dưới đáy biển” của Giuyn Vec-nơ. thảo luận - Ngôi kể: Ngôi kể 1- giúp câu chuyện kể HS đọc trở nên chân thực - Giáo viên: Quan sát, theo dõi - Văn bản chia làm 2 phần quá trình học sinh thực hiện, + P1: Từ đầu đèn trên trần bật sáng gợi ý nếu cần Hình ảnh con bạch tuộc khổng lồ. Bước 4: Đánh giá kết quả + P2: Còn lại: thực hiện nhiệm vụ Cuộc chiến của đoàn thủy thủ với những - Học sinh nhận xét, bổ sung, con bạch tuộc khổng lồ. đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến II, Đọc- Tìm hiểu chi tiết thức. 1. Các yếu tố đặc trưng của truyện khoa ? - Giáo viên : chốt và chuyển ý họcviễn tưởng qua VB Bạch tuộc Nv: Tìm hiểu kiến thức đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng qua văn bản Bạch tuộc Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 Giáo viên yêu cầu hs thảo luận theo nhóm trong khoảng thời gian 5ph hoàn thiện phiếu học tập sau: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Các yếu tố thức đặc trưng thể loại truyện khoa học viễn tưởng qua văn bản “Bạch tuộc” 1. Đề tài 2. Bối cảnh 3. Nhân vật 4. Sự kiện chính 5. Tình huống hấp dẫn nhất Bước 2:Thực hiện nhiệm vụ - HS thảo luận nhóm - Gv theo dõi, trợ giúp nếu cần Bước 3: Báo cáo thảo luận Đại diện nhóm trình bày Các nhóm khác nhận xét, bổ sung Bước 4: Đánh giá, kết luận Gv nhận xét, chốt kiến thức trên slide Ghi bảng sử dụng phiếu học tập của học sinh. 3. HĐ 3: LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể b. Nội dung: HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao c. Sản phẩm: Đáp án đúng của bài tập d. Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên giao bài tập cho HS. Bài tập: Hãy sắp xếp các chi tiết, sự kiện sau theo trình tự xuất hiện trong đoạn trích Bạch tuộc. 1 Lũ bạch tuộc thất bại, lặn xuống biển sâu. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 2 Cuộc chiến giữa đoàn thủy thủ với những con bạch tuộc khổng lồ. 3 Những con bạch tuộc khổng lồ xuất hiện. 4 Đoàn tàu No-ti-lớt lặn giữa biển 5 Cuộc nói chuyện giữa "tôi" và Nét về những con bạch tuộc khổng lồ. B2: Thực hiện nhiệm vụ - GV giao bài tập cho HS. - HS hoạt động cá nhân để hoàn thành bài tập. B3: Báo cáo, thảo luận: - GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình. - HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá bài làm của HS bằng điểm số. 4. HĐ 4: VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Phát triển năng lực sử dụng CNTT trong học tập. b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Sản phẩm của HS sau khi đã được chỉnh sửa (nếu cần). d. Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV giao nhiệm vụ) ? Nhân vật nào trong đoạn trích “ Bạch tuộc” để lại trong em nhiều ấn tượng nhất? Hãy miêu tả ( Khoảng 4,5 dòng) hoặc vẽ trên giấy chân dung nhân vật này? - Nộp sản phẩm vào nhóm lớp B2: Thực hiện nhiệm vụ GV hướng dẫn HS xác nhiệm vụ và tìm kiếm tư liệu trên nhiều nguồn HS đọc, xác định yêu cầu của bài tập và tìm kiếm tư liệu trên mạng internet B3: Báo cáo, thảo luận GV hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm. HS nộp sản phẩm cho GV qua hệ thống CNTT mà GV hướng dẫn. B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có). - Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà và chuẩn bị cho tiết tiếp theo. Ngày soạn: 6 /11/2022 BÀI 3: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG Tiết 34: ĐH Văn bản 1: BẠCH TUỘC (T2) Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 - Giuyn Véc Nơ I. MỤC TIÊU 1. Năng lực * Năng lực cốt lõi: Đọc - Nhận biết được yếu tố hình thức (Sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật, bối cảnh... và đề tài của truyện khoa học viễn tưởng. - Tìm hiểu chi tiết nội dung, hình thức nghệ thuật của văn bản. - Phân tích được nhân vật, chi tiết, tình huống trong văn bản. * Năng lực chung : - Tự chủ và tự học: Tự giác thực hiện các nhiệm vụ của cá nhân, tổ nhóm học tập liên quan đến bài học. - Giao tiếp và hợp tác: Tích cực hợp tác với bạn trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập của tổ, nhóm; - Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Chủ động đề ra kế hoạch học tập của cá nhân cũng như nhóm học tập, thực hiện nhiệm vụ học tập, xử lí linh hoạt, sáng tạo các tình huống phát sinh khi thực hiện nhiệm vụ học tập. 2. Phẩm chất: - Yêu nước: Trân trọng, ngợi ca những con người có ý tưởng khoa học táo bạo, lòng dũng cảm. - Nhân ái: Tình yêu thiên nhiên, yêu các loài động vật . - Trách nhiệm: Dũng cảm đối mặt với khó khăn để thực hiện ý tưởng thích khám phá, thích tưởng tượng sáng tạo. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu 2. Học liệu: Vi deo các loại động vật dưới đại dương, video tiếng sóng biển, SGK, sách tham khảo, phiếu học tập 2, bảng kiểm. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. HĐ 1: MỞ ĐẦU/KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu: Tạo hứng thú, tâm thế cho học sinh bước vào giờ học b. Nội dung: GV cho hs nghe một đoạn nhạc không lời có âm thanh sóng biển yêu cầu hs tưởng tượng nếu em du hành khám phá đại dương em sẽ hình dung ra điều gì c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh d.Tổ chức thực hiện Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV cho hs nghe một đoạn nhạc không lời có âm thanh sóng biển yêu cầu hs: Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 ? Nhắm mắt và tưởng tượng nếu em tham gia một chuyến du hành khám phá đáy đại dương, em sẽ hình dung ra những gì? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Hs nhắm mắt và tưởng tượng Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Hs chia sẻ - Hs khác nhận xét, bổ sung Bước 4: Đánh giá, kết luận - GV kết luận, dẫn dắt vào bài Các em ạ, dưới đại dương là một thế giới kì diệu với biết bao điều bí ẩn kêu gọi con người khám phá, chinh phục. Bằng những hiểu biết ở thời điểm thực tại cùng trí tưởng tượng phong phú về khoa học, nhà văn Giuyn Véc-nơ đã sáng tạo ra một cuộc hành trình đầy bí ẩn của con người dưới đáy đại dương qua cuộc hành trình “Hai vạn dặm dưới đáy biển” Ở tiết 1 các em đã đọc và tìm hiểu chung về văn bản Bạch tuộc, tiết học này cô trò ta sẽ đi tìm hiểu cụ thể hơn hình ảnh con bạch tuộc khổng lồ. 2. HĐ 2: HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC a. Mục tiêu: b. Nội dung: GV sử dụng PPDH theo nhóm, kĩ thuật mảnh ghép, đặt câu hỏi để hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ tìm hiểu hình ảnh con bạch tuộc khổng lồ. c. Sản phẩm: Câu trả lời, phiếu học tập của học sinh d. Tổ chức thực hiện. HĐ CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Hoạt động cá nhân II, Đọc, tìm hiểu chi tiết Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Hình ảnh con bạch tuộc khổng lồ Giáo viên yêu cầu hs trả lời câu hỏi * Hoàn cảnh xuất hiện: ? Hình ảnh con bạch tuộc xuất hiện trong Khi tàu No-ti-lớt đang ở độ sâu một nghìn năm trăm mét hoàn cảnh nào? dưới đáy biển. ? Hình ảnh con bạch tuộc xuất hiện trong * Các tình huống con bạch tuộc xuất hiện: các tình huống nào? - Qua cuộc trò chuyện của giáo sư A- rô- nác với Nét Bước 2:Thực hiện nhiệm vụ Len, Công- xây HS suy nghĩ - Khi xuất hiện trực tiếp Bước 3: Báo cáo thảo luận Hs trả lời Hs khác nhận xét, bổ sung Bước 4: Đánh giá, kết luận Gv nhận xét, dẫn lời Tiết học ngày hôm nay cô và các em sẽ đi Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 tìm hiểu hình ảnh con bạch tuộc trong 2 tình huống đầu. Tình huống.. .sẽ học ở tiết 3 . Hoạt động nhóm – kĩ thuật mảnh ghép Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Vòng 1 Giáo viên chia lớp thành 8 nhóm hoàn thiện phiếu học tập sau trong khoảng thời gian 5p Nhóm 1,3,5,7 hoàn thành phiếu học tập số 2: Phiếu học tập số 2 Hình ảnh Bạch tuộc Tình huống Hình ảnh con bạch tuộc Qua cuộc trò chuyện của giáo sư A- rô- nác với Nét Len, Công- xây Nhóm 1,3,5,7 hoàn thành phiếu học tập số 3: Phiếu học tập số 3 Hình ảnh Bạch tuộc Tình huống Hình ảnh con bạch tuộc Khi xuất hiện trực tiếp Vòng 2: thảo luận trong khoảng thời gian 10 ph - Ghép 1 nhóm lẻ và 1 nhóm chẵn thành 1 nhóm mới - Chuyên gia của các nhóm cũ sẽ chia sẻ nội dung đã tìm hiểu ở vòng 1 cho nhau trong thời gian 3 phút. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 - Các nhóm ghép mới tiếp tục thảo luận nội dung câu hỏi sau trong khoảng thời gian 7ph: ? Các chi tiết cho thấy trí tưởng tượng phong phú của nhà văn về bạch tuộc. Những chi tiết cho thấy người viết có những hiểu biết dựa vào thành tựu của khoa học. ? Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật này? Bước 2:Thực hiện nhiệm vụ HS thảo luận hoàn thành nhiệm vụ học tập Bước 3: Báo cáo thảo luận Đại diện nhóm báo cáo Nhóm khác nhận xét, bổ sung Bước 4: Đánh giá, kết luận Gv nhận xét, chốt kiến thức Qua văn bản Bạch tuộc, ta thấy trí tưởng tượng của con người thực là phong phú. Ở thời điểm tác phẩm ra đời, tàu ngầm vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm sơ khai và chúng ta mới chỉ biết sơ qua về loài bạch tuộc. Thế nhưng Véc-nơ, tác giả của Hai vạn dặm dưới đáy biển đã đưa vào tác phẩm của mình những tưởng tượng phong phú đi trước thời gian.......... Những tưởng tượng đó đã khiến tôi khâm phục sự sáng tạo của con người. Dự kiến sản phẩm của học sinh Phiếu học tập số 2 Hình ảnh Bạch tuộc Tình huống Chi tiết 1. Qua cuộc trò chuyện của giáo + Các loại súng bắn nhưng vô hiệu vì lao sư A- rô- nác với Nét Len và nhọn và đạn xuyên qua thân bạch tuộc như Công Xây qua một khối thịt đông”, + Dài chừng sáu mét. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 + Đầu có tám cái vòi, ngọ ngoạy trong nước biển như một bầy rắn. + Hai hàm của nó rất giống mỏ vẹt, nhưng lớn hơn nhiều 2. Khi xuất hiện trực tiếp + Dài chừng tám mét + Nó bơi lùi rất nhanh. + Mắt nó màu xanh xám, nhìn thẳng không động đậy. + Tám chân từ đầu mọc ra, dài gấp đôi thân và luôn luôn uốn cong. + Có hai trăm rưỡi cái giác ở trong vòi. + Hàm răng giống cái mỏ vẹt bằng sừng, luôn luôn mở ra, khép lại. + Lưỡi nó cũng bằng chất sừng, hàm răng nhọn, rung lên bần bật mỗi khi thò ra khỏi mồm. +Thân hình thoi. + Nặng chừng hai mươi, hai lăm tấn. +Màu sắc thay đổi từ xám chỉ sang nâu đỏ. + Vòi bạch tuộc có khả năng mọc lại. Những chi tiết cho thấy người viết - Dựa vào những hiểu biết và thành tựu khoa có những hiểu biết dựa vào thành học: tựu của khoa học. + Tàu ngầm mới đang được thử nghiệm + Bạch tuộc mới chỉ được một số người đi biển phát hiện - Không có các yếu tố thần kì, siêu nhiên: + Cuộc thám hiểm bằng tàu ngầm mà không phải bằng một phương tiện thần kì. + Giao chiến với bạch tuộc bằng vũ khí và sức lực của con người, không có sự trợ giúp của thần linh. Các chi tiết cho thấy trí tưởng + Bạch tuộc có đuôi và đuôi có thể mọc lại. tượng phong phú của nhà văn về + Khối thịt của bạch tuộc nặng chừng hai bạch tuộc. mươi, hai lăm tấn. + Mực đen của bạch tuộc không gây hại cho con người. - Nghệ thuật: tưởng tượng phong phú, miêu tả rất cụ thể, chi tiết, rõ ràng, so sánh - Tác dụng: tác giả giúp độc giả hình dung được bạch tuộc là một loài vật đáng sợ - Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 một con vật rất to lớn, như một con quái vật dưới biển sâu... 3. HĐ 3: HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP. a. Mục tiêu: Khắc sâu những hiểu biết về đặc điểm hình thức, nội dung văn bản. b. Nội dung: HS sử dụng phương pháp chơi trò chơi, nêu và giải quyết vấn đề, kĩ thuật động não để hoàn thành nhiệm vụ học tập. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh, bài viết, tranh ảnh d.Tổ chức thực hiện Nhiệm vụ 1: Hs tham gia trò chơi : “ Giải cứu đại dương ” Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Cách thực hiện: GV thiết kế trò chơi giải cứu đại dương, hs sẽ tham gia trả lời các câu hỏi để giải cứu các con vật dưới đáy đại dương Gv chiếu câu hỏi, gọi hs trả lờ Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Học sinh tích cực tham gia trả lời câu hỏi của trò chơi Bước 3: Báo cáo thảo luận - HS trả lời các câu hỏi trò chơi để giải cứu các con vật dưới đáy đại dương - HS nhận xét, bổ sung trả lời câu hỏi. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 Bước 4: Đánh giá, kết luận - Giáo viên nhận xét, khen ngợi, động viên Nhiệm vụ 2: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Gv yêu cầu hs: ? Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nhận của em về hình ảnh con bạch tuộc trong văn bản “ Bạch tuộc” hoặc vẽ hình ảnh con bạch tuộc? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ Học sinh làm việc cá nhân viết đoạn văn hoặc vẽ tranh. Bước 3: Báo cáo thảo luận - HS đọc đoạn văn trước lớp, tranh dán xung quanh lớp học. - HS khác lắng nghe, nhận xét, đánh giá Bước 4: Đánh giá, kết luận - Giáo viên nhận xét, khen ngợi, động viên 4. HĐ 4: VẬN DỤNG a. Mục tiêu: HS vận dụng những kiến thức đã học, sự trải nghiệm và liên hệ thực tế để xây dựng ý tưởng về loài bạch tuộc trong tương lai. b. Nội dung: GV sử dụng PPDH nêu và giải quyết vấn đề, kĩ thuật động não để HS thực hiện sản phẩm học tập. c. Sản phẩm: Bài giới thiệu ý tưởng về loài bạch tuộc trong tương lai bằng bản PP thuyết trình. d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - GV chia nhóm và nêu vấn đề: Từ kiến thức khoa học về loài bạch tuộc hoặc một loài vật khác trong đại dương ở hiện tại, hãy tưởng tượng về loài bạch tuộc thông minh hoặc một loài vật khác ở đại dương trong tương lai xa. - GV cho HS xem video giới thiệu về loài bạch tuộc thông minh nhất thế giới, sau đó và hướng dẫn HS thực hiện yêu cầu: 1. Thu thập các kiến thức khoa học về loài bạch tuộc hoặc loài vật khác ở đại dương trong thời điểm hiện tại. 2. Xây dựng ý tưởng về loài bạch tuộc hoặc một loài vật khác trong tương lai (1 thế kỷ hoặc nhiều hơn nữa): hình dáng, hoạt động, thói quen, đặc biệt là sự thông minh/sự hữu ích trong cuộc sống con người. 3. Thiết kế thành bản PPT giới thiệu ý tưởng đó. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS làm việc theo nhóm và thực hiện nội dung nhiệm vụ trong 1 tuần Bước 3: Báo cáo thảo luận - GV tổ chức cho đại diện HS trình bày ý tưởng vào tuần học sau; Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 - HS nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá, kết luận - GV nhận xét, khen ngợi, khuyến khích các ý tưởng độc đáo. Ngày soạn : 6/11/2022 BÀI 3: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG Tiết 35: ĐH Văn bản 1: BẠCH TUỘC (T3) - Giuyn Véc Nơ I. MỤC TIÊU 1. Năng lực * Năng lực cốt lõi: Đọc - Tìm hiểu chi tiết nội dung, hình thức nghệ thuật của văn bản. - Phân tích được nhân vật, chi tiết, tình huống trong văn bản. - Biết trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. * Năng lực chung : - Tự chủ và tự học: Tự giác thực hiện các nhiệm vụ của cá nhân, tổ nhóm học tập liên quan đến bài học. - Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Chủ động đề ra kế hoạch học tập của cá nhân cũng như nhóm học tập, thực hiện nhiệm vụ học tập, xử lí linh hoạt, sáng tạo các tình huống phát sinh khi thực hiện nhiệm vụ học tập. 2, Phẩm chất: - Trách nhiệm: Lòng dũng cảm, tình yêu thương và tinh thần đồng đội được thể hiện qua việc mọi người cùng nhau dùng vũ khí chiến đấu với con quái vật, không ai nề hà run sợ hay lùi bước. - Nhân ái: Tình yêu thương còn thể hiện qua thái độ nuối tiếc, xót thương khi có người bị mất tích sau cuộc chiến khốc liệt. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu 2. Học liệu: Vi deo các loại động vật dưới đại dương, SGK, sách tham khảo, phiếu học tập 3, bảng kiểm. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. HĐ 1: MỞ ĐẦU/KHỞI ĐỘNG a. Mục tiêu: HS kết nối kiến thức trong cuộc sống vào nội dung của bài học. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 b. Nội dung: GV hỏi, HS trả lời. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) ? Em đã bao giờ xem một bộ phim khoa học viễn tưởng chưa? Khi đó, em có những suy nghĩ gì? B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân. B3: Báo cáo, thảo luận: HS trả lời câu hỏi của GV. B4: Kết luận, nhận định (GV): Nhận xét câu trả lời của HS và kết nối vào hoạt động hình thành kiến thức mới. 2, HĐ 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI a. Mục tiêu: Giúp HS - Cuộc giáp chiến của thủy thủ đoàn với những con bạch tuộc. - Nghệ thuật kể chuyện . b. Nội dung: - GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm cho HS. - HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần) c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM II, Đọc- tìm hiểu chi tiết B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 2, Cuộc chiến đấu với con bạch tuộc ? Chuyện gì đã xảy ra với con tàu? a) Trước khi giáp chiến ? Giải thích nghĩa của từ “Giáp - Con tàu bỗng dừng lại, toàn thân chiến”? rung lên, đứng yên không nhúc nhích, B2: Thực hiện nhiệm vụ chân vịt không quay nữa HS: 2 phút làm việc cá nhân. - Giáp chiến nghĩa là tiến gần đến để B3: Báo cáo, thảo luận giao tranh. GV: - Yêu cầu HS trình bày. HS:Trình bày những hiểu biết của mình B4: Kết luận, nhận định (GV) - Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau. B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) b) Cuộc giáp chiến - Chia nhóm. - Phát phiếu học tập số 3 & giao Con bạch tuộc Đoàn thủy thủ Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 nhiệm vụ: - Một cái vòi dài - Sẵn sàng giáp chiến 1. Tìm những chi tiết miêu tả cuộc trườn xuống dưới với con bạch tuộc chiến đấu của thủy thủ đoàn với thang như một con khổng lồ. những con bạch tuộc rắn, hai chục cái - Thuyền trưởng Nê- 2. Em có nhận xét gì về nghệ thuật vòi nữa thì ngoằn mô chặt đứt phăng cái kể chuyện của tác giả? ngoèo ở phía trên. vòi khủng khiếp B2: Thực hiện nhiệm vụ HS: - Một cái vòi lao - Thuyền trưởng Ne- - 2 phút làm việc cá nhân. tới, nhấc bổng mô chặt đứt phăng cái - 3 phút thảo luận cặp đôi và hoàn người thủy thủ vòi khủng khiếp. thành phiếu học tập. lên. - Viên thuyền phó, các B3: Báo cáo, thảo luận thủy t ủ và ba nhà GV: khoa học chiến đấu - Yêu cầu HS trình bày. với những con bạch - Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần). tuộc khác đang bò trên HS thành tàu. - Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản - Tám vòi thì bảy - Thuyền trưởng và phẩm. vòi bị chặt đứt, cái mọi người định lao - Các nhóm khác theo dõi, quan sát, vòi còn lại vẫn đến cứu người thủy nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn quấn chặt người thủ. (nếu cần). thủy thủ trên B4: Kết luận, nhận định (GV) không. - Nhận xét về thái độ làm việc và sản phẩm của các nhóm. - Phun ra chất lỏng - Ai cũng sôi sục tinh - Chốt kiến thức lên màn hình, màu đen. thần căm thù. chuyển dẫn sang mục sau. - Cuốn theo một người thủy thủ xuống biển. - Một con bạch - Nét phóng lao nhọn tuộc quật ngã Nét, vào mắt con quái vật. định nuốt chửng - Nê-mô lao đến cứu anh. Nét. B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) c. Cuộc giáp chiến kết thúc ? Cuộc giáp chiến kết thúc như thế Con bạch tuộc Đoàn thủy thủ nào? Lũ bạch tuộc chiến Đoàn thủy thủ chiến ? Tại sao mắt Nê- Mô ứa lệ? bại, phần bị chết, thắng, đứng lặng ? Thông qua cuộc giáp chiến em có phần bị thương, người nhịn xuống Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 nhận xét gì về đoàn thủy thủ? lặn xuống biển biển cả. B2: Thực hiện nhiệm vụ sâu. HS: => Đàn bạch tuộc => Đoàn thủy thủ - Làm việc cá nhân 5’ (đọc SGK, hung hãn, tàn bạo, dũng cảm, kiên tìm chi tiết) sẵn sàng giết chết cường chống lại lũ - Học sinh trả lời, các bạn khác theo đoàn thủy thủ quái vật biển sâu. dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) nhưng cuối cùng Trong cuộc chiến đó, cho bạn. đã nhận kết cục ta không chỉ thấy GV: Hướng theo dõi, quan sát thua trận, phải được sự anh dũng mà hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn). chạy trốn xuống còn thấy được tinh B3: Báo cáo, thảo luận biển. thần đoàn kết, tình GV: yêu thương. Những - Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá. người thủy thủ không - Hướng dẫn HS trình ngại nguy hiểm để bày (nếu cần). cứu đồng đội của HS: mình, và họ rất đau - Trả lời câu hỏi. đớn trước sự hi sinh B4: Kết luận, nhận định (GV) của một người đồng - Nhận xét thái độ học tập của HS. hương. - Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục 3. Tổng kết: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: GV giao nhiệm vụ cho HS thông III. Tổng kết qua hệ thống câu hỏi 1. Giá trị nội dung: ? Nét đặc sắc về nội dung và nghệ Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện thuật của văn bản? tàu No-ti-lớt gặp và chiến đấu với Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học những con quái vật bạch tuộc khổng tập lồ ở quần đảo Lu-cai. Đồng thời câu - Học sinh làm việc cá nhân, suy chuyện tiếp thêm dũng khí, bài học về nghĩ, trả lời. lòng dũng cảm, kiên cường và tinh - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá thần đồng đội khi gặp những tình trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu huống khó khăn thử thách trong cuộc cần sống. Chỉ cần kiên trì và đoàn kết Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo cùng chiến đấu, chúng ta sẽ có sức luận mạnh phi thường để vượt qua hoạn -Học sinh trình bày cá nhân Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá nạn. trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu 2. Giá trị nghệ thuật: cần. Bước 4: Đánh giá kết quả thực - Lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn hiện nhiệm vụ - Yếu tố viễn tưởng thú vị, thể hiện sự - Yêu cầu học sinh nhận xét câu trả am hiểu khoa học của tác giả lời. - Giáo viên sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. GV chốt kiến thức : 3, HĐ 3: LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Khắc sâu những hiểu biết về đặc điểm hình thức, nội dung văn bản b. Nội dung: HS trả lời câu hỏi khái quát ý c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d.Tổ chức thực hiện HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Câu 1: Nội dung văn bản và yếu tố thể Trò chơi : “ THỬ TÀI GHI NHỚ ” hiện tính chất tưởng tượng về một Cách thực hiện: GV thiết kế các mảnh tương lai xa so với thời điểm tác phẩm ghép tương ứng với 8 câu hỏi về nội ra đời. dung bài học. - Tác giả viết về trận chiến giữa người Hình thành 2 đội chơi, một ban cố vấn trên tàu No-ti-lớt và những con bạch tuộc. để ghi chép, đánh giá góp ý việc trả lời. - Tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đấy Một học sinh quản trò điều hành việc lựa biển” của Véc-nơ ra đời năm 1870. Khi chọn và trả lời các câu hỏi. đó, tàu ngầm mới đang được thử nghiệm Luật chơi: Đội 1 sẽ bắt đầu bằng việc ở mức độ sơ khai; bạch tuộc cũng chỉ mới lựa chọn mảnh ghép mình yêu thích, được một số người đi biển bắt gặp. thảo luận và trả lời câu hỏi. Đội 2 có nhiệm vụ đánh giá phần trả lời của bạn Câu 2: Điểm ấn tượng về nhân vật và góp ý sau đó chọn mảnh ghép tiếp giáo sư A- rôn- nác. theo và thảo luận trong tổ rồi trả lời. Ban - Nhân vật nào trong đoạn trích Bạch cố vấn sẽ lắng nghe, ghi chép và đánh tuộc để lại cho em nhiều ấn tượng nhất là giá. Cứ thế cho đến khi hai đội trả lời hết nhân vật giáo sư A-rôn-nác. các câu hỏi. - Miêu tả chân dung nhân vật này: Trong Học sinh tham gia trả lời gói câu hỏi tưởng tượng của em, giáo sư A-rôn-nác là củng cố kiến thức liên quan bài học một người uyên bác. Ông có một bộ râu Câu 1: quai nón cùng mái tóc xoăn đẹp đẽ. - Những yếu tố nào của văn bản cho biết Người ông hơi mập mạp. Ông đeo kính, Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 tính chất tưởng tượng về một tương lai hay đọc sách, ghi chép những điều mình rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời? suy nghĩ và khám phá được. Ông cũng rất Câu 2: Những điều ấn tượng về giáo sư thân thiện, cởi mở với mọi người. Dựa A- rôn- nác. vào hiểu biết của mình, ông đã giảng giải Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ nhiều kiến thức cho người khác. Học sinh tích cực tham gia trả lời câu hỏi của trò chơi Bước 3: Báo cáo thảo luận -HS trả lời cá nhân các câu hỏi trò chơi bằng cách lựa chọn mảnh ghép để trả lời câu hỏi tương ứng. - Giáo viên quan sát, hỗ trợ, góp ý. Bước 4: Đánh giá, kết luận Giáo viên và học sinh cùng đánh giá mức độ hoàn thành của các đội chơi. 4. HĐ 4. VẬN DỤNG a. Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức trong bài học để vận dụng vào thực tế, kết nối chi tiết trong VB với cảm xúc, tưởng tượng của bản thân. b. Nội dung: GV sử dụng kỹ thuật giao nhiệm vụ, yêu cầu HS làm việc cá nhân, hoàn thiện bảng KWLH đã thực hiện phần mở đầu. c. Sản phẩm: Bảng KWLH hoàn thiện d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ GV treo bảng KWLH Cột K: Cột W: Liệt kê những Cột L: Liệt kê những Liệt kê những điều em điều em muốn biết điều em đã biết được từ đã biết về truyện khoa thêm về truyện khoa bài học về truyện khoa học viễn tưởng học viễn tưởng học viễn tưởng ... ... ... Giao nhiệm vụ: Nhiệm vụ : Hoàn thiện cột L trong bảng KWL -------------------------------------------------- Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 Ngày soạn: 6/11/2022 Tiết 36,37 ĐỌC HIỂU VĂN BẢN CHẤT LÀM GỈ (RÂY BRÉT-BƠ-RY) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật, bối cảnh,...); nội dung (đề tài, chủ đề và ý nghĩa) của truyện khoa học viễn tưởng. - Trân trọng những ý tưởng khoa học; dũng cảm, yêu thiên nhiên, thích khám phá, thích tưởng tượng và sáng tạo... 2. Về năng lực * Năng lực chung: - Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Chủ động lên kế hoạch và thực hiện nhiệm vụ học tập một cách linh hoạt, sáng tạo. - Giao tiếp và hợp tác: Có ý thức phối hợp cùng bạn bè trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập. * Năng lực đặc thù: - Biết cách đọc hiểu một văn bản khoa học viễn tưởng. - Xác định được ngôi kể trong văn bản. - Phân tích được đề tài, sự kiện, tình huống và nhân vật, bối cảnh truyện. - Biết trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. 3. Về phẩm chất: - Từ ý tưởng tạo ra chất làm gỉ để phá hủy mọi vũ khí và ngăn chặn chiến tranh trên thế giới của viên trung sĩ đã bồi dưỡng những ý tưởng sáng tạo, nghiên cứu khoa học kĩ thuật của giới trẻ. - Truyện thể hiện ước mơ của người viết về một thế giới hòa bình và sự tiến bộ của khoa học công nghệ. Từ đó bồi dưỡng tinh thần yêu chuộng hòa bình và phát triển. - Trân trọng các ý tưởng sáng tạo khoa học, người đam mê sáng tạo khoa học. Ủng hộ những người có đam mê sáng tạo khoa học. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị - Máy chiếu, máy tính, bảng phụ và phiếu học tập Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023 Giáo án Ngữ văn 7 Tuần 9 - Các hình ảnh, video liên quan. 2. Học liệu: Ngữ liệu, SGK, tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng III. TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU (5 phút) a. Mục tiêu: Kết nối - tạo hứng thú cho học sinh, chuẩn bị tâm thế tiếp cận kiến thức mới. b. Nội dung: HS trả lời cá nhân để giải quyết một tình huống có liên quan đến bài học mới. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, cảm nhận ban đầu về vấn đề đặt ra trong bài học. d. Tổ chức hoạt động: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ “Góc chia sẻ”: GV chiếu cho HS một đoạn vi deo về chiến tranh (hoặc các hình ảnh và yêu cầu các em chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc về chiến tranh qua việc trả lời câu hỏi: ? Em có cảm xúc, suy nghĩ như nào về chiến tranh? ? Nếu em trong vai trò là một người lính, em sẽ làm gì để ngăn chặn cuộc chiến tranh? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ cởi mở những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân. - Dự kiến về ý kiến suy nghĩ Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS chia sẻ suy nghĩ, trả lời. Bước 4: Đánh giá, kết luận Nhận xét câu trả lời của HS, dẫn dắt để kết nối hoạt động hình thành kiến thức mới. GV kết luận dẫn dắt vào bài: Nói đến chiến tranh là nói đến đau thương, chia li mất mát gây tổn thương cả về vật chất, lẫn tinh thần. Lịch sử nhân loại đã phải trải qua cuộc chiến tranh đầy những đau thương, dư âm của nó vẫn còn nhức nhối đến hôm nay. Mong ước cuộc sống hòa bình không có chiến tranh là mơ ước của nhân loại yêu chuộng hòa bình. Truyện ngắn “Chất làm gỉ” là một câu chuyện khoa học viễn tưởng kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng cũng đã gợi cho chúng ta bao suy nghĩ. 2. HOẠT ĐỘNG 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI (70P) Nhiệm vụ 1: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm. a. Mục tiêu: Học sinh biết được đôi điều hiểu biết về nhà văn Rây Bret-Bơ-ry, tác phẩm “Chất làm gỉ” b. Nội dung: Vận dụng kĩ năng thu thập thông tin, trình bày một phút để tìm hiểu về tác giả, tác phẩm “Chất làm gỉ” qua hoạt động cá nhân. c. Sản phẩm: Câu trả lời cá nhân trình bày được một số nét cơ bản về tác giả, truyện “ Chất làm gỉ”. Giáo viên : Lê Thị Hương Ly Năm học 2022- 2023