Giáo án Ngữ văn 8 THCS Bình Sơn – Long Thành- Đồng Nai

MÔN NGỮ VĂN LỚP 8 Cả năm : 35 tuần x 4 tiết / tuần = 140 tiết Học kì I : 18 tuần x 4tiết / tuần = 72 tiết Học kì II: 17 tuần x 4 tiết / tuần = 68 tiết HỌC KÌ I Tuần Bài Tiết Tên bài 1 1 1,2 3 4 Tôi đi học Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản 2 2 5,6 7 8 Trong lòng mẹ Trường từ vựng Bố cục của văn bản 3 3 9 10 11,12 Tức nước vỡ bờ Xây dựng đoạn văn trong văn bản Viết bài tập làm văn số 1 4 4 13 14 15 16 Lão Hạc Lão Hạc Từ tượng hình , từ tượng thanh Liên kết các đoạn văn trong văn bản 5 5 17 18 19 20 Từ ngữ địa phương & biệt ngữ xã hội Tóm tắt văn bản tự sự Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự Trả bài tập làm văn số 1 6 6 21 22 23 24 Cô bé bán diêm Cô bé bán diêm Trợ từ , thán từ Miêu tả& biểu cảm trong văn bản tự sự 7 7 25,26 27 28 Đánh nhau với cối xay gió Tình thái từ Luyện tập viết đọan văn tự sự kết hợp với miêu tả & biểu cảm 8 8 29 30 31 32 Chiếc lá cuối cùng Chiếc lá cuối cùng Chương trình địa phương ( phần tiếng việt ) Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả & biểu cảm 9 9 33 34 35 36 Hai cây phong Hai cây phong Viết bài tập làm văn số 2 Viết bài tập làm văn số 2 10 9,10 37 38 39 40 Nói qúa Ôn tập truyện kí Việt Nam Thông tin về ngày trái đất năm 200 Nói giảm, nói tránh 11 10,11 41 42 43 44 Kiểm tra văn Luyện nói : kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả & biểu cảm Câu ghép Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh 12 11,12 45 46 47 48 Ôn dịch, thuốc lá Câu ghép ( tiếp theo ) Phương pháp thuyết minh Trả bài kiểm tra văn, bài tập làm văn số 2 13 13,14 49 50 51 52 Bài toán dân số Dấu ngoặc đơn & dấu hai chấm Đề văn thuyết minh & cách làm bài văn thuyết minh Chương trình địa phương ( phần văn) 14 14 53 54 55 56 Dấu ngoặc kép Luyện nói : thuyết minh một thứ đồ dùng Viết bài tập làm văn số 3 Viết bài tập làm văn số 3 15 15 57 58 59 60 Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác Đập đá ở Côn Lôn Ôn luyện về dấu câu Kiểm tra tiếng việt 16 15,16 61 62 63 64 Thuyết minh một thể loại văn học Muốn làm thằng Cuội Ôn tập tiếng việt Trả bài tập làm văn số 3 17 17 65,66 67 68 Hai chữ nước nhà Kiểm tra tổng hợp kì I Kiểm tra tổng hợp kì I 18 17 69 70 71 72 Hoạt động ngữ văn : làm thơ 7 chữ Hoạt động ngữ văn : làm thơ 7 chữ Trả bài kiểm tra tiếng việt Trả bài kiểm tra tổng hợp TUẦN 1 : Bài 1 Ngày soạn: 2 / 9 / 2006 TIẾT 1, 2 : TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh ) A, Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác mới lạ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên -Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. B, Chuẩn bị: - HS: Đọc bài và soạn bài trước - GV: + Soạn bài + Phấn màu, bảng phụ C, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1 Giới thiệu bài : Trong cuộc đời của mỗi con người , những kỉ niệm tuổi thơ , nhất là tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ , càng đáng nhớ hơn là các kỉ niệm của ngày tựu trường đầu tiên . Năm lớp 7, các em đã học bài “Cổng trường mở ra” của Lí Lan , bài văn miêu tả tâm trạng một người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường để vào lớp một , vừa lo cho con , vừa nhớ lại tuổi thơ áo tráng của chính mình . Tâm trạng đó của người mẹ cũng gần giống với tâm trạng nhân vật “tôi” khi hồi tưởng về “ những kỉ niệm mơn man” của buổi tựu trường đầu tiên trong bài học hôm nay . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 2: I, Giới thiệu tác giả, tác phẩm: 1, Tác giả : Gọi học sinh đọc phần chú thích ở SGK trang 8. Em hãy cho biết một vài nét về tiểu sử của Thanh Tịnh ? Em hãy cho biết những nét đặc trưng trong bút pháp Thanh Tịnh ? 2, Tác phẩm : Hãy xác định thể loại và nêu xuất xứ của văn bản ? II, Đọc – hiểu văn bản : GV hướng dẫn cách đọc : Đọc giọng đều , nhỏ nhẹ theo hồi tưởng của nhân vật , nhấn mạnh những chi tiết miêu tả tâm trạng , đọc đúng ngữ điệu đối thoại của nhân vật ( bà mẹ: dịu dàng , thầy hiệu trưởng : ân cần). GV đọc mẫu một đoạn rồi gọi học sinh đọc tiếp . Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì ? Bố cục của văn bản gồm mấy phần ? Nêu nội dung từng phần ? Các ý được sắp xếp theo trình tự gì ? III, Phân tích văn bản : 1, Tâm trạng, cảm giác nhân vật “ tôi” trong ngày đầu tiên đi học. Nhân vật “tôi” nhớ lại những kỉ niệm của ngày đầu tiên đi học trong hoàn cảnh nào? GV diễn giảng : Đoạn văn mở đầu với những hình ảnh thiên nhiên trong trẻo : “ những đám mây bàng bạc” “ mấy cành hoa tươi” “ bầu trời quang đãng” và lời văn man mác chất thơ . Hình ảnh nào gợi những ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân vật “ tôi” ? Vì sao? a, Trên con đường cùng mẹ đến trường: Tâm trạng “ tôi” trên con đường cùng mẹ tới trường được miêu tả như thế nào? Chi tiết nào cho thấy những thay đổi trong lòng cậu bé ? Tuy đã ra vẻ chững chạc như vậy nhưng đôi lúc, cậu bé còn ngây ng, rất buồn cười, hãy tìm chi tiết thể hiện những nét đáng yêu ấy ? Những từ bặm , ghì ,xệch ,muốn thuộc từ loại gì ? Qua đó để nói lên tâm trạng của cậu bé như thế nào ? Đọc phần chú thích Thanh Tịnh ( 1911- 1988 ) Quê ở ngoại thành Huế Cũng như Thạch Lam , truyện Thanh Tịnh ít kịch tính mà nhẹ nhàng , giàu chất thơ . - Thể loại : truyện ngắn Trích trong tập “ Quê mẹ” ( 1941 ) Đọc văn bản Phương thức biểu đạt chính của văn bản là tự sự . Bố cục : 3 phần Phần 1 : Từ đầu cho đến lướt ngang trên ngọn núi . Tâm trạng , cảm giác nhân vật “ tôi” trên con đường cùng mẹ đến trường. Phần 2: Tiếp đó cho đến được nghỉ cả ngày nữa . Tâm trạng ,cảm giác của “tôi” khi đến trường . Phần 3 : Đoạn còn lại . “ Tôi” đón nhận giờ học đầu tiên è Các ý được sắp xếp theo trình tự thời gian è Vào những ngày cuối thu , đây là thời điểm tựu trường . è Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ khiến lòng “ tôi” thấy “ rộn rã” è Ngày đầu tiên đến trường, đối với “tôi” là một ngày trọng đại , đáng nhớ. Điều này đã khiến cậu bé có nhiều thay đổi . Cậu thay đổi ngay từ trong hành vi lẫn nhận thức, thấy mình đã chững chạc. è - Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi. è- Tôi bặm tay ghì thật chặt nhưng một quyển vở cũng xệch ra . Tôi muốn thử sức mình … è Từ loại động từ è Tâm trạng hồi hộp , cảm giác mới mẻ, sự hồn nhiên , đáng yêu của cậu bé. Hết tiết 1, chuyển tiết 2 b, khi đến trường : Gọi một học sinh đọc lại phần hai . Tìm những chi tiết miêu tả tâm trạng ngỡ ngàng , cảm giác mới lạ của nhân vật “tôi” khi đến trường ? Cái nhìn của cậu về ngôi trường trước và sau khi đi học có gì khác ? Hình ảnh những cậu học trò lần đầu tiên đi học được so sánh với con gì ? em có nhận xét gì về nghệ thuật so sánh đó ? GV diễn giảng : các em vừa ngỡ ngàng, lo sợ ,lại nghĩ mình sắp sửa bước sang một thế giới khác như những chú chim non phải rời tổ để bay vào khoảng trời rộng . Tâm trạng “tôi” lúc nghe thầy gọi tên và khi phải rời bàn tay mẹ để vào lớp được miêu tả ra sao ? Qua đoạn văn ta thấy nhân vật “tôi” khi đến trường có cảm giác như thế nào ? c, Khi đón nhận giờ học đầu tiên : Gọi học sinh đọc lại phần 3 . Bước vào lớp , cái nhìn của nhân vật “tôi” đối với bạn bè , mọi vật xung quanh thể hiện tình cảm của cậu như thế nào ? “Tôi” đã bước vào giờ học đầu tiên trong tâm trạng ra sao ? 2, Tấm lòng của người lớn dành cho các em : Trình bày cảm nhận của em về thái độ , cử chỉ của những người lớn đối với các em bé lần đầu đi học ? Qua tấm lòng của các bậc phụ huynh và thầy cô giáo , chúng ta nhận ra trách nhiệm của người lớn đối với học sinh , ngoài ra , đó còn là trách nhiệm của ai đối với ai ? * Thảo luận : (ghi bảng phụ) Miêu tả tâm trạng nhân vật “tôi”, tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh nào ? Em có nhận xét gì về những hình ảnh so sánh đó ? Hoạt động 3: IV, Tổng kết : Cho biết nội dung truyện ngắn này và nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm ? Hoạt động 4: Củng cố: Gọi HS đọc ghi nhớ ở SGK trang 9. V, Luyện tập : Phân tích dòng cảm xúc thiết tha , trong trẻo của nhân vật “tôi”. GV gợi ý : Trình bày cảm xúc , tâm trạng nhân vật theo trình tự thời gian để đảm bảo tính thống nhất cho văn bản . Cần chỉ ra sự kết hợp hài hòa giữa kể , miêu tả và bộc lộ cảm xúc ( kể : nêu sự việc , nhân vật ; miêu tả : cảnh con đường , ngôi trường , bạn bè ,lớp học ; biểu cảm : tâm trạng ngỡ ngàng , lo sợ , những hình ảnh so sánh …. ) Sau khi học sinh làm xong GV gọi một em đọc lại bài của mình , cả lớp cùng nghe để góp ý , bổ sung , GV đánh giá , cho điểm Đọc è -Sân trường Mĩ Lí dày đặc cả người. - Người nào áo , quần cũng sạch sẽ , tươm tất . - Trường vừa xinh xắn , vừa oai nghiêm . - Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ. è Trước kia, ngôi trường đối với “tôi” còn là nơi xa lạ , chưa để lại trong lòng cậu ấn tượng gì ngoài cảm tưởng là “ cao ráo và sạch sẽ hơn những ngôi nhà khác trong làng”. Nhưng hiện nay trong tâm trạng một cậu học trò nhỏ lần đầu tiên đi học “tôi” cảm thấy trường thật oai nghiêm , sân trường quá rộng nên cậu cảm giác mình trở nên lạc lõng và đâm ra lo sợ vẩn vơ . è - Hình ảnh các cậu học trò nhỏ được ví như những chú chim non . - Nghệ thuật so sánh rất giàu sức gợi cảm . è Nghe gọi đến tên , tôi tự nhiên giật mình và lúng túng . Tôi dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc theo . Cảm giác ngỡ ngàng , lo sợ khi sắp bước sang một môi trường khác và phải xa mẹ , xa nhà . Đọc è Đoạn văn diễn tả rất tinh tế tâm lí trẻ thơ : Lúc đầu sợ hãi nhưng rồi cũng dễ dàng thích nghi với môi trường mới , cảm thấy gần gũi với thầy giáo , bạn bè , lớp học và “tôi” dù đã có lúc vẫn tơ tưởng đến những kỉ niệm đi bẫy chim nhưng khi bắt đầu giờ học thì rất nghiêm túc , tự tin . è Gần gũi với lớp học , với bạn bè , tự tin nghiêm túc khi bước vào giờ học. è Phụ huynh chuẩn bị chu đáo cho con em , ông đốc đầy cảm thông , bao dung , thầy dạy lớp rất vui tính , ân cần . è Tấm lòng thương yêu , tinh thần trách nhiệm của gia đình và nhà trường đối với thế hệ tương lai . Các nhóm thảo luận: è - 3 hình ảnh so sánh : những cảm giác trong sáng như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng ; ý nghĩ thoáng qua như làn mây lướt ngang trên ngọn núi ; những học trò mới như những chú chim non nhìn quãng trời rộng. - Những hình ảnh ấy gắn liền với những cảnh sắc thiên nhiên sáng tươi, giàu sức gợi cảm . è - Nghệ thuật: Tự sự xen miêu tả và biểu cảm - Nội dung: Tâm tạng ngỡ ngàng , lạ lẫm của một cậu bé lần đầu tiên đi học được. Học sinh tự làm từ 5 đến 10 phút . Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà : Học kĩ bài Làm bài tập số 2 trang 9 SGK Xem trước bài : cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . TUẦN 1 : Bài 1 Ngày soạn: 4 / 9 / 2006 TIẾT 3: CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ A, Mục tiêu cần đạt : Giúp HS: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . - Rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng . B, Chuẩn bị: - HS: Đọc bài và nghiên cứu trước - GV: + Soạn bài + Phấn màu, bảng phụ C, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Ở lớp 7, các em đã tìm hiểu về hai mối quan hệ nghĩa của từ : quan hệ đồng nghĩa và quan hệ trái nghĩa . Hôm nay , chúng ta sẽ đi vào mối quan hệ khác về nghĩa từ ngữ : mối quan hệ bao hàm qua bài : “ Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ” . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 2: Nhắc lại mối quan hệ đồng nghĩa và trái nghĩa của từ ngữ . Thế nào là từ đồng nghĩa ? Có mấy loại từ đồng nghĩa ? Cho ví dụ ? Thế nào là từ trái nghĩa ? Cho ví dụ ? I. Từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp: GV vẽ sơ đồ vào bảng phụ Động vật Thú Chim Cá Voi, hươu… sáo, sẽ… cá rô, cá thu… Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú , chim , cá ? Vì sao? Vậy khi nào thì một từ ngữ được coi là nghĩa rộng ? Nghĩa của từ “ thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ voi, hươu” ? Vì sao ? Nghĩa của từ “ chim” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ tu hú ,sáo”? Vì sao? Nghĩa của từ “ cá” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “ cá rô, cá thu” ? Vì sao ? Khi nào thì một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp ? Nghĩa của từ thú , chim , cá rộng hơn nghĩa của những từ nào? Đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ? Hoạt động 3: Củng cố: Gọi HS đọc ghi nhớ ở SGK trang 10. Hoạt động 4: II. Luyện tập: Bài tập 1: Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong các nhóm từ : Bài tập 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng hơn so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhóm sau : Bài tập 4: Những từ không phù hợp : Từ đồng nghĩa : Những từ có nghĩa tương tự nhau . Có hai loại từ đồng nghĩa : Từ đồng nghĩa hoàn toàn . Ví dụ : má , mẹ… Từ đồng nghĩa không hoàn toàn . Ví dụ : ăn ,xơi… Những từ trái nghĩa : có ý nghĩa trái ngược nhau . Ví dụ : sống – chết è Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của thú , chim , cá . Vì nói đến “ động vật” là bao gồm cả thú , chim ,cá . è Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác . è Rộng hơn vì nói đến “ thú” là bao gồm cả “voi, hươi” è Rộng hơn . Vì nói đền “ chim” là bao gồm cả “ tu hú , sáo”. è Rộng hơn .Vì nói đến “cá” lá bao gồm cả “cá rô, cá thu’ . è Một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác . è Thú , chim ,cá rộng hơn nghĩa của những từ: “ voi, hươu, tu hú, sáo , cá rô, cá thu” đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ “ động vật” . Đọc è a, y phục Quần Aùo Quần đùi, quần dài Aùo dài, áo sơ mi Vũ khí b, Súng Bom Súng trường, đại bác Bom bi, bom ba càng a, Từ chất đốt . b, Từ nghệ thuật . c, Từ thức ăn . d, Từ nhìn . e, Từ đánh . a, Thuốc lào b, Thủ quỹ c, Bút điện d, Hoa tai Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà : - Học kĩ bài . - Làm bài tập 3, 5 trang 11 SGK. - Xem trước :Tính thống nhất về chủ đề của văn bản TUẦN 1 : Bài 1 Ngày soạn: 5 / 9 / 2006 TIẾT 4: TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN A, .Mục tiêu cần đạt : Giúp HS: - Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định và duy trì đối tượng trình bày , chọn lựa , sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung , nêu bật ý kiến , cảm xúc của mình . B, Chuẩn bị: - HS: Đọc bài và nghiên cứu trước - GV: + Soạn bài + Phấn màu C, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Giới thiệu bài : Một văn bản khác hăn với những câu hỗn độn do nó có tính mạch lạc và tính liên kết . Chính những điều này sẽ làm cho văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Thế nào là chủ đề và tính thống nhất về chủ đề của văn bản được biểu hiện qua những bình diện nào ? Bài học hôm nay sẽ làm rõ những điều ấy . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 2: I. Chủ đề của văn bản : Gọi học sinh đọc lại văn bản “ tôi đi học” của Thanh Tịnh . Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thuở thiếu thời của mình ? Những hồi tưởng ấy gợi lên những cảm giác như thế nào trong lòng tác giả ? Như vậy , vấn đề trọng tâm được tác giả đặt ra qua nội dung cụ thể của văn bản là gì ? GV nói : Nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của văn bản : “ Tôi đi học” Vậy, em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản? II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản 1, Những căn cứ để xác định : văn bản “ Tôi đi học” Căn cứ vào đâu , em biết văn bản “ Tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi đầu tiên đến trường ? 2, Những chi tiết miêu tả “ cảm giác trong sáng” của nhân vật “ tôi” : Hãy tìm những chi tiết miêu tả “ cảm giác trong sáng” của nhân vật “ tôi” ở buổi đầu tiên đến trường . Những từ ngữ nào chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật “tôi” suốt cả cuộc đời ? GV nói : Tất cả những chi tiết trên đều tập trung để biểu hiện chủ đề văn bản ( đó là những “ cảm giác trong sáng” của “ tôi” ngày đầu đến trường ) .Đó chính là tính thống nhất của chủ đề văn bản . Từ việc phân tích trên , em hãy cho biết thế nào là tính thống nhất của chủ đề văn bản ? Tính thống nhất này thể hiện ở những phương diện nào ? Hoạt động 3: Củng cố: Gọi HS đọc ghi nhớ ở SGK trang 12 . Hoạt động 4: III. Luyện tập : Bài tập 1 : Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản . Hãy cho biết văn bản trên viết về đối tượng nào và về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng theo thứ tự nào ? Theo em , có thể thay đổi trật tự sắp xếp này được không ? Vì sao ? Nêu chủ đề của văn bản “ Rừng cọ quê tôi” Tìm các từ ngữ , các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của văn bản ? Đọc è - Những kỉ niệm sâu sắc trong lòng tác giả : Kỉ niệm lần đầu tiên đi học . - Trên con đường cùng mẹ đến trường: Tâm trạng hồi hộp , cảm giác mới mẻ , vừa lúng túng , vừa muốn khẳng định mình . - Tâm trạng ngỡ ngàng , lo sợ khi đứng trước ngôi trường , nghe gọi tên và phải rời tay mẹ để vào lớp . - Đón nhận giờ học đầu tiên trong cảm giác gần gũi , thân thuộc với mọi vật , bạn bè cùng thái độ nghiêm túc , tự tin . è Những hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học tạo ấn tượng sâu đậm , không thể nào quên . è Tâm trạng , cảm giác của một cậu bé lần đầu tiên đi học . è Là vấn đề trọng tâm , vấn đề cơ bản được tác giả nêu lên , đặt ra qua nội dung cụ thể của văn bản . è - Các từ ngữ : … những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường , “ lần đầu tiên đến trường” , “ hai quyển vở mới” - Các câu : + “ Hai năm … buổi tựu trường” . + “ Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy” . + “ Hai quyển vở mới … bắt đầu thấy nặng” . + “ Tôi bặm tay … cũng rơi xuống đất” è a, Trên đường đi học : - Con đường : quen đi lại lắm lần , nhưng … hôm nay thấy lạ . - Không lội qua sông thả diều , không đi ra đồng nô đùa è thấy mình trang trọng , đứng đắn . b, Trên sân trường : - Trường cao ráo , sạch sẽ hơn các nhà trong làng è oai nghiêm nên lo sợ vẩn vơ. Bở ngỡ , núp bên người thân , nức nở khóc . c, Trong lớp học : Có những hôm đi chơi suốt cả ngày … vẫn không thấy xa nhà , xa mẹ è chưa lần nào thấy xa mẹ như lần này . è Muốn viết được một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề , trước hết cần xác định vấn đề trọng tâm , sau đó sắp xếp ý theo trình tự hợp lí , lựa chọn từ ngữ , đặt câu sao cho tất cả tập trung biểu hiện vấn đề đó . è - Hình thức : nhan đề của văn bản - Nội dung : mạch lạc Đối tượng : xung quanh nhân vật Đọc a, - Văn bản “ Rừng cọ quê tôi” nói về cây cọ ở sông Thao , quê hương tác giả - Thứ tự trình bày : miêu tả hình dáng cây cọ , sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây cọ , tình cảm gắn bó giữa cây cọ với người dân sông Thao . Khó thay đổi trật tự sắp xếp . Vì các phần được bố trí theo một ý đồ đã định , các ý đã mạch lạc , liên tục . b, Chủ đề của văn bản : vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi . c, Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Rừng cọ , lá cọ và các ý lớn trong phần thân bài : - Miêu tả hình dáng cây cọ . - Nêu sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật “ tôi” . - Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sống . Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà : - Học kĩ bài - Làm bài tập 2, 3 trang 14 SGK. - Soạn bài: Trong lòng mẹ TUẦN 2 : Bài 2 Ngày soạn: 7 / 9 / 2006 TIẾT 5, 6: TRONG LÒNG MẸ (Nguyên Hồng) A, Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Hiểu được hình ảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng : thắm đượm chất trữ tình , lới văn tự truyện chân thành giàu sức truyền cảm . B, Chuẩn bị: - HS Đọc và soạn bài trước - GV: + Soạn bài + Phấn màu, bảng phụ C, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1 1, Kiểm tra bài cũ: - Tâm trạng , cảm giác của nhân vật “ tôi” trong ngày đầu tiên đi học được miêu tả như thế nào ? ( trên con đường đến trường, khi đến trường, vào tiết học đầu tiên ) - Em hãy nêu những đặc sắc về nghệ thuật của truyện ngắn “Tôi đi học” 2, Giới thiệu bài: Trong dòng văn học hiện thực 1930 – 1945 , Nguyên Hồng là một cây bút xuất sắc với giọng văn thấm đẫm chất trữ tình . Tiêu biểu cho những sáng tác ấy “ Những ngày thơ ấu” – Tập hồi kí về tuổi thơ đầy cay đắng , bất hạnh của chính tác giả . Hôm nay , chúng ta tìm hiểu một đoạn trích của tác phẩm , đó là văn bản “ Trong lòng mẹ” . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 2: I.Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Gọi HS đọc chú thích ở SGK trang 18 . 1, Tác giả : Hãy cho biết một vài nét về tiểu sử Nguyên Hồng ? Những sáng tác của ông thường hướng về ai? Hãy kể tên những tác phẩm tiêu biểu của ông ? II. Tác phẩm : Văn bản trên thuộc thể loại nào ? Nêu xuất xứ văn bản ? GV giảng : “ Những ngày thơ ấu” là tập hồi kí về tuổi thơ đầy cay đắng , bất hạnh của chính tác giả . Tập hồi kí gồm 9 chương , văn bản học là chương 4. Trong thể hồi kí “ tôi” là nhân vật chính , là người kể chuyện và trực tiếp bộc lộ cảm nghĩ về những điều có thự