Giáo án Ngữ Văn 8 tuần 25 - Trường THCS Hiệp Thạnh

Tuần 25 Ngày Soạn: 26/01/2011 Tiết 89 Ngày Dạy: 15/02/2011 Tiếng Việt CÂU TRẦN THUẬT I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm vững đặc điểm, hình thức của câu trần thuật, phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khác. - Nắm vững chức năng của câu trần thuật. - Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu trần thuật . - Chức năng của câu trần thuật . 2.Kĩ năng : - Nhận biết câu trần thuật trong các văn bản . - Sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ : Câu cảm thán có những đặc điểm và chức năng gì? Cho ví dụ. -GV kết hợp kiểm tra vở bài soạn của HS. -GV nhận xét, đánh giá. - Giới thiệu bài mới : Tiết học này ta tìm hiểu thêm đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật. - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2 : Hình thnh kiến thức . Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng. Trước khi học bài mới, GV yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán. Gv treo bảng phụ: a. Lịch sử ta có nhiều cuộc….của dân ta. Chúng ta có quyền…Quang Trung…Chúng ta phải ghi nhớ…dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Tinh thầnyêu nước của nhân dân ta) Đoạn văn trên có bao nhiêu câu? Cả 3 câu trong đoạn trên có thuộc các kiểu câu đã học không? Vì sao? Gợi ý: Cả ba câu trong đoạn văn a có phải là câu nghi vấn? Hoặc câu cầu khiến hay câu cảm thán mà em đã học? Vì sao? Vậy các câu trên được dùng để làm gì? Chốt: Các câu trong đoạn a không có đặc điểm hình thức của kiểu câu cầu khiến, câu cảm thán hoặc câu nghi vấn. Câu 1 và 2 dùng để trình bày suy nghĩ của người viết về truyền thống dân tộc. Câu 3 nêu lên yêu cầu đối với mọi người dân Việt Nam. Ta gọi các câu trên là câu trần thuật. Treo bảng phụ ghi VD b gọi HS đọc. b) Thốt nhiên một người nhà quê mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đẫm, tất tả chạy xông vào, thở không ra lời: - Bẩm…quan lớn….đê vỡ mất rồi! (Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay) Các câu trong đoạn văn trên được dùng để làm gì? GV ghi nhận câu trả lời của HS lên bảng Chốt: Hai câu trong đoạn trích b không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến. Câu 1 dùng để kể lại sự việc đã xãy ra. Câu 2 là một lời thông báo của người dân. Ta gọi hai câu trên là câu trần thuật. Treo tiếp vd c gọi HS đọc. c) Cai Tứ là người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại (Lan Khai, Lầm than) Các câu trong đoạn c tác giả viết về nhân vật nào? Viết gì về nhân vật đó? Chúng có đặc diểm hình thức câu cầu khiến, câu cảm thán, câu nghi vấn không? Vì sao? Chốt: Các câu trong đoạn c dùng để miêu tả hình dáng bên ngoài của một nhân vật. Chúng không có đặc điểm hình thức câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến. Các câu trên thuộc kiểu câu trần thuật. Gv treo tiếp VD d d) Ôi Tào Khê! Nước Tào Khê làm đá mòn đấy! Nhưng dòng nước Tào Khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thủy của ta. (Nguyên Hồng, Một tưởi thơ văn) Câu 1 trong đoạn trích trên thuộc kiểu câu gì? Đặc điểm hình thức nào mà em biết? Câu 2 và 3 có đặc điểm hình thức câu cầu khiến, câu cảm thán, câu nghi vấn không? Vì sao? Vậy hai câu trên dùng để làm gì? Chốt: Câu 2 và 3 không có đặc điểm hình thức của kiểu câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán. Câu 2 dùng để nhận định, câu 3 dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc: ca ngợi lòng chung thủy. Ta gọi hai câu trên là câu trần thuật. Nêu câu hỏi chốt: - Qua các VD đã phân tích, điểm khác biệt giữa câu trần thuật với các kiểu câu khác là gì? - Chức năng chính câu trần thuật là gì? Cho VD? - GV Chốt => Yêu cầu HS xem lại VD a câu 3 và Vd d câu 3 Ngoài chức năng chính như trên vừa nói, câu trần thuật có chức năng nào khác nữa? Cho VD? Chốt: Phần lớn hoạt động giao tiếp của con người xoay quanh những chức năng chính của câu trần thuật như trên thì câu trần thuật còn có thể dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lô tình cảm cảm xúc (chức năng chính của các kiểu câu khác). Nghĩa là các mục đích giao tiếp điều có thể thực hiện bằng câu trần thuật. Các câu trần thuật trong các VD trên được kết thúc bằng dấu gì? GV Chốt => -Vậy trong các kiểu câu đã học, kiểu câu nào được sử dụng nhiều nhất? Vì sao? GV kết luận: Dựa vào chức năng ta thấy mọi hoạt động giao tiếp của con người đều có thể thực hiện bằng kiểu câu trần thuật nên kiểu câu này được sử dụng nhiều nhất. -HS nhắc lại KT cũ. - HS đọc đoạn văn a 3 câu. Không phải vì nó không có đặc điểm hình thức 3 câu đó HS xác định chức năng, HS khác nhận xét: Câu 1,2 nêu suy nghĩ Câu 2,3 nêu yêu cầu HS đọc Mỗi HS xác định chức năng một câu: Câu 1 dùng để kể Câu 2 dùng thông báo HS đọc Nhân vật Cai Tứ Miêu tả hình dáng Cai Tứ. Không HS giải thích HS đọc 1. Ôi Tào Khê=> câu cảm thán. HS giải thích Mỗi HS xác định một câu. HS khác nhận xét Câu 2: Nhận định Câu 3: Bộc lộ tình cảm cảm xúc. - HS trả lời. Hs nhìn lại VD Yêu cầu, bộc lộ tình cảm, cảm xúc. HS nêu VD Ghi nhận kiến thức. I. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC VÀ CHỨC NĂNG. — Các chức năng chính của câu trần thuật là dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả, … Ngoài ra câu trần thuật cịn cĩ thể được sử dụng để nhận xét, giới thiệu, hứa hẹn,… — Hình thức: + Khi viết câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chấm. + Đôi khi nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng. — Câu trần thuật được dùng phổ biến nhất trong giao tiếp và tạo lập văn bản. Hoạt động 3 : Luyện tập . Bài tập 1: GV treo bảng phụ . - Gọi HS đọc và xác định yêu cầu bài tập 1 – SGK trang 46. Phân nhóm cho HS thảo luận nhóm. Ø GV định hướng: ú Xác định kiểu câu dựa vào dấu câu, chức năng ý nghĩa. ú Xét kỹ chức năng của câu trần thuật. - GV chốt => Bài tập 2: GV treo bảng phụ . - GV yêu cầu HS đọc lại 2 câu bài dịch nghĩa, dịch thơ trong bài “Ngắm trăng”. Sau đó trả lời câu hỏi SGK. + Nhận xét về kiểu câu. + Phân tích ý nghĩa hai câu thơ đó . -GV chốt : Bài tập 3: GV treo bảng phụ, yêu cầu HS đọc. - Xác định yêu cầu: ú Dựa vào dấu câu. ú Dựa vào ý diễn đạt. ¶ Gv yêu cầu những HS yếu lên làm và GV nhận xét, sửa chữa. - GV chốt => Bài tập 4: GV treo bảng phụ . - Xác định yêu cầu: ú Dựa vào dấu cầu. ú Dựa vào ý diễn đạt. ¶ Gv yêu cầu những HS yếu lên làm và GV nhận xét, sửa chữa Bài tập 5,6: GV hướng dẫn cho HS về nhà thực hiện . -BT5: Đặt câu trần thuật dùng để : + Hứa hẹn. + Xin lỗi. +Cảm ơn . + Chúc mừng . +Cam đoan . Mỗi ý đặt thành một câu . BT6: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng 4 kiểu câu : Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán và trần thuật . ** Đây là bài tập sáng tạo , các em có thể đặt một đoạn đối thoại giữa HS-GV; giữa bác sĩ-bệnh nhân; giữa người mua hàng – người bán hàng - HS đọc. - HS thảo luận, trình bày ý kiến và nhận xét . - HS đọc yêu cầu bài tập. - HS lên bảng làm bài tập theo định hướng của GV. -HS đọc và nêu yêu cầu của BT3. - HS lên bảng làm bài tập. -HS đọc và nêu yêu cầu BT4 . -HS lên bảng thực hiện BT -> Nhận xét . -HS nghe và về nhà thực hiện . II. LUYỆN TẬP Bài tập 1: Xác định các kiểu câu và nêu chức năng: a. Câu 1, 2, 3 à trần thuật. C1 à kể; C2, 3 à bộc lộ tình cảm, cảm xúc. b. C1 : Câu trần thuật à kể. C2 : Câu cảm thán (từ :quá )à bộc lộ tình cảm, cảm xúc. C3, 4 : Câu trần thuật à bộc lộ tình cảm, cảm xúc :cám ơn . Bài tập 2: ù Kiểu câu: Ÿ Câu: “Đối …. nhược hà” là câu nghi vấn. Ÿ Câu: “Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ” à câu trần thuật. Dịch nghĩa Dịch thơ “Đối thử lương tiêu nại nhược hà” (Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào) = Câu nghi vấn . “Cảnh đẹp đêm nay, khó hửng hờ” = câu trần thuật . ð Cùng diễn đạt đêm trăng đẹp, gây xúc động mạnh cho nhà thơ, khiến nhà thơ muốn làm việc gì đó. Bài tập 3: xác định, nêu chức năng kiểu câu và nhận xét ý nghĩa . ù Kiểu câu: a. Câu cầu khiến. b. Câu nghi vấn. c. Câu trần thuật. - Ý diễn đạt: Cầu khiến. - Cách diễn đạt: Câu b, c nhẹ, nhã nhặn và lịch sự hơn câu a . Bài tập 4: Tìm câu trần thuật và nêu chức năng . - a,b đều là câu trần thuật . -a : Cầu khiến (yêu cầu người khác thực hiện) . -b : Dùng để kể . Bài tập 5,6: Thực hiện ở nhà . Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Haõy neâu ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu traàn thuaät. * Dặn dò : v Hướng dẫn tự học : + Bài vừa học : - Naém ñaëc ñieåm, hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu traàn thuaät. - Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ laøm. - Hoaøn thaønh baøi taäp 5, 6 – SGK tr 47. + Chuẩn bị bài mới : - Soaïn baøi: Chieáu Dôøi Ñoâ, traû lôøi caâu hoûi SGK Ñoïc baøi chieáu, tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm Bài sẽ trả bài : Ngaém Traêng- Ñi Ñöôøng. -HS trả lời theo câu hỏi của GV. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV. Tuần: 25 Ngày soạn: 26/01/2011 Tieát : 90 Ngày dạy: 18/02/2011 Văn bản : Lí Coâng Uaån I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu biết bước đầu về thể chiếu . - Thấy được khát vọng xây dựng quốc gia cường thịnh, phát triển của Lý Công Uẩn cũng như của dân tộc ta ở một thời kỳ lịch sử . - Thaáy ñöôïc söùc thuyeát phuïc to lôùn cuûa Chieáu dôøi ñoâ, laø söï keát hôïp giöõa lyù leõ vaø tình caûm. - Bieát vaän duïng baøi hoïc ñeå vieát vaên nghò luaän. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Chiếu: thể văn chính luận trung đại, có chức năng ban bố mệnh lệnh của nhà vua . - Sự phát triển của quốc gia Đại Việt đang trên đà lớn mạnh . - Ý nghĩa trọng đại của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra thành Thăng Long và sức thuyết phục mạnh mẽ của lời tuyên bố quyết định dời đô . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu một văn bản viết theo thể chiếu . - Nhận ra, thấy được đặc điểm của kiểu nghị luận trung đại ở một văn bản cụ thể . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hñ Cuûa Hs Noäi Dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : + Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Ngaém traêng” vaø cho bieát Baùc ngaém traêng trong hoaøn caûnh nhö theá naøo ? + “Ñi ñöôøng” coù maáy nghóa ? (nghóa ñen, nghóa boùng). Qua baøi thô naøy em ruùt ra ñöôïc baøi hoïc gì ? - Giới thiệu bài mới : Ñaát nöôùc thoáng nhaát laø khaùt voïng cuûa daân toäc Ñaïi Vieät. Lí Coâng Uaån ñaõ phaûn aùnh tinh thaàn ñoù trong vaên baûn “Chieáu dôøi ñoâ”. (GV daãn vaøo baøi). - HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm. GV goïi HS ñoïc phaàn chuù thích SGK tìm hieåu veà taùc giaû, taùc phaåm -Döïa vaøo chuù thích, haõy neâu moät vaøi neùt chính veà Lí Coâng Uaån? -Ngoaøi thoâng tin töø SGK, em coøn bieát gì veà vò vua naøy? GV choát: Lí Coâng Uaån laø ngöôøi taøi trí, ñöùc ñoä, coù chí lôùn, saùng laäp vöông trieàu nhaø Lí. -Baøi “Chieáu dôøi ñoâ” ra ñôøi trong hoaøn caûnh naøo? GV cung caáp theâm: +Naêm 1009 Leâ Ngoaï Trieàu cheát, oâng ñöôïc quaàn thaàn vaø caùc vò thieàn sö uûng hoä toân leân laøm vua, môû ñaàu trieàu ñaïi nhaø Lí(1009- 1225). +Naêm 1010, oâng vieát “Thieân ñoâ chieáu” dôøi ñoâ töø Hoa Lö (Ninh Bình) ra thaønh Ñaïi La , sau ñoåi teân thaønh Thaêng Long töùc laø Haø Noäi ngaøy nay +Baøi chieáu theå hieän söï lôùn maïnh, khaùt voïng ñoäc laäp töï cöôøng cuûa daân toäc Ñaïi Vieät. GV höôùng daãn HS tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa theå chieáu: -Muïc ñích ? Noäi dung ? Hình thöùc ? -Muïc ñích: Do vua duøng ñeå ban boá meänh leänh -Noäi dung : Theå hieän tö töôûng chính trò lôùn lao coù aûnh höôûng ñeán vaän meänh caû trieàu ñaïi , ñaát nöôùc. -Hình thöùc : Ñöôïc vieát baèng vaên xuoâi , vaên vaàn hay vaên bieàn ngaãu. GV môû roäng : Vaên bieàn ngaãu töùc laø loái vaên coù nhöõng caëp caâu hoaëc nhöõng caëp ñoaïn caâu caân xöùng vôùi nhau laøm cho caâu vaên nhòp nhaøng, aâm ñieäu traàm boång. Hoạt động 3 : Phân tích . Ø Gv höôùng daãn HS ñoïc vaên baûn: Gioïng ñieäu trang troïng, nhöõng caâu caàn nhaán maïnh, saéc thaùi tình caûm chaân thaønh. GV ñoïc 1 ñoaïn , goïi HS ñoïc tieáp. GV nhaän xeùt caùch ñoïc cuûa HS. -Boá cuïc vaên baûn coù theå chia laøm maáy phaàn? Neâu yù chính cuûa töøng phaàn. GV nhaän xeùt vaø neâu caùch chia boá cuïc hôïp lí +P 1: “Xöa…dôøi ñoåi” : Neâu lí do dôøi ñoâ. +P2: “Huoáng gì…muoân ñôøi” : Nhöõng lí do choïn thaønh Ñaïi La laøm nôi ñònh ñoâ. +P3 : ñoaïn coøn laïi->Khaúng ñònh quyeát taâm dôøi ñoâ. Goïi HS ñoïc laïi phaàn 1 -Môû ñaàu baøi chieáu, taùc giaû daãn söû saùch TQ baèng nhöõng ñoái töôïng vaø söï vieäc naøo ñeå laøm cô sôû, laøm choã döïa cho lí leõ cuûa mình? - Vieäc dôøi ñoâ cuûa caùc vua nhaø Thöông, nhaø Chu nhaèm muïc ñích gì? -Hoï dôøi ñoâ phuø hôïp vôùi nhöõng qui luaät naøo? -Chính vì vaäy, vieäc dôøi ñoâ cuûa 2 nhaø Thöông ,Chu ñaït keát quaû ra sao? GV choát => -Theo em, Lí Coâng Uaån coù chuû yù gì khi daãn laïi söû saùch cuûa TQ veà vieäc dôøi ñoâ ñaït keát quaû cuûa 2 nhaø Thöông, Chu? GV: Lí Coâng Uaån daãn soá lieäu cuï theå veà caùc laàn dôøi ñoâ ñeå chuaån bò cho lí leõ phaàn sau: Trong lòch söû ñaõ töøng coù chuyeän dôøi ñoâ vaø ñem laïi nhöõng keát quaû toát ñeïp.Vì vaäy vieäc Lí Coâng Uaån dôøi ñoâ laø khoâng coù gì khaùc thöôøng, traùi vôùi qui luaät. GV chuyeån yù: Töø chuyeän xöa, Lí Coâng Uaån soi vaøo thöïc teá lòch söû nöôùc ta thôøi ñaïi 2 trieàu Ñinh –Leâ. Goïi HS ñoïc laïi tieáp ôû phaàn 1. -Theo oâng, vieäc khoâng dôøi ñoâ cuûa 2 nhaø Ñinh-Leâ phaïm nhöõng sai laàm naøo? GV: Neùt taâm lí chung cuûa con ngöôøi thôøi trung ñaïi laø döïa vaøo meänh trôøi vaø soi theo tieàn nhaân. Hoï coi thôøi hoaøng kim laø thôøi ñaõ qua, khuoân maãu ñöôïc laøm bôûi tieàn nhaân. Vì vaäy LCU cho raèng hai trieàu Ñinh –Leâ khoâng tuaân theo meänh trôøi vaø khoâng noi göông ngöôøi xöa laø moât sai laàm. -Vieäc khoâng dôøi ñoâ cuûa 2 nhaø Ñinh -Leâ ñaõ daãn ñeán haäu quaû gì? GV lieân heä kieán thöùc lòch söû 7 cho HS thaáy thôøi gian toàn taïi cuûa 2 trieàu Ñinh –Leâ laø raát ngaén: +Ñinh Boä Lónh sau khi deïp loaïn 12 söù quaân vaø leân ngoâi naêm 968, ñeán naêm 979 oâng bò aùm saùt. +Leâ Hoaøn sau khi ñaùnh xong giaëc Toáng leân ngoâi naêm 981, ñeán 1005 vua baêng haø.Naêm 1005 Leâ Long Ñænh leân ngoâi, ñeán 1009 oâng cheát. GV choát: Haäu quaû cuûa vieäc ñoùng yeân ñoâ thaønh ôû vuøng nuùi Hoa Lö: trieàu ñaïi ngaén nguûi, nhaân daân thì khoå sôû, vaïn vaät khoâng thích nghi, khoâng theå phaùt trieån thònh vöôïng trong moät vuøng ñaát chaät heïp. Goïi 1 HS ñoïc chuù thích(8) -Töø thöïc teá lòch söû, theo em vieäc 2 trieàu ñaïi treân khoâng dôøi ñoâ do nguyeân nhaân naøo? GV choát => -GV ñöa caâu noùi sau cho hs nghe “Traãm raát ñau xoùt veà vieäc ñoù , khoâng theå khoâng dôøi ñoåi” noùi leân ñieàu gì? -Qua ñoù, em thaáy LCU laø vò vua nhö theá naøo? GV:Baèng lí leõ saéc beùn, chöùng cöù lòch söû hieån nhieân, taùc giaû ñaõ loàng caûm xuùc vaøo baøi chieáu ñeå taùc ñoäng ñeán thaàn daân taïo söùc thuyeát phuïc loøng ngöôøi vaø caûm thaáy vieäc dôøi ñoâ laø moät vieäc caáp thieát. Vöøa môùi leân ngoâi, LCU ñaõ ñaët vaán ñeà troïng ñaïi vì nöôùc , vì daân. -Qua phaàn moät, lí do dôøi ñoâ ñöôïc trình baøy theo trình töï naøo? GV cho HS naém laïi laäp luaän cuûa ñoaïn 1: Lí do dôøi ñoâ ôû phaàn I ñöôïc trình baøy theo trình töï sau : Laáy söû saùch laøm choã döïa cho lí leõ Laáy lí leõ laøm khuoân thöôùc soi vaøo thöïc teá. Daãn ñeán khaúng ñònh : Dôøi ñoâ laø ñieàu taát yeáu seõ xaûy ra. GV goïi HS ñoïc laïi phaàn 2. -LCU ñaõ choïn vuøng ñaát naøo ñeå ñònh ñoâ? -Theo LCU thaønh Ñaïi La coù nhöõng lôïi theá gì ñeå choïn laøm kinh ñoâ cuûa ñaát nöôùc? GV gôïi yù: +Vò trí ñòa lí nhö theá naøo? +Vò theá veà chính trò, vaên hoaù ra sao? GV choát: Lôïi theá cuûa thaønh Ñaïi La -Choïn vuøng ñaát aáy ñeå ñònh ñoâ cho thaáy LCU laø ngöôøi nhö theá naøo? - GV choát => - GV cung caáp theâm : ÔÛ ñôøi Lí taát caû caùc maët kinh teá, vaên hoaù –xh..ñeàu phaùt trieån trong ñoù ñaëc bieät coù söï phaùt trieån cuûa lónh vöïc kieán truùc . GV cho HS quan saùt tranh Chuøa Moät Coät GV goïi hs ñoïc phaàn cuoái l -Taïi sao khi keát thuùc baøi chieáu, LCU khoâng ra meänh leänh maø laïi ñaët caâu hoûi “Caùc khanh nghó theá naøo?” Caùch keát thuùc vaäy coù taùc duïng gì? GV: Caùch keát thuùc mang tính chaát ñoái thoaïi, trao ñoåi, taïo söï ñoàng caûm giöõa meänh leänh vua vôùi thaàn daân. Hoûi: Vaên baûn coù nhöõng giaù trò ngheä thuaät naøo? Gôïi yù: - Boá cuïc baøi vieát coù hôïp lí khoâng? - Gioïng vaên ntn? - Ngoân ñöôïc söû duïng trong baøi chieáu coù gì ñaëc bieät? - Caâu hoûi cuoái cuøng coù yù nghóa gì? - GV choát => * Qua baøi naøy, em toång keát ñöôïc nhöõng giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät naøo? Gv choát laïi: -> Keát caáu chaët cheõ -Caùch laäp luaän giaøu söùc thuyeát phuïc -Söû duïng nhöõng caâu vaên bieàn ngaãu giaøu hình aûnh, giaøu tính bieåu caûm. GV höôùng daãn HS toång keát: -Vì sao noùi “Chieáu dôøi ñoâ” ra ñôøi phaûn aùnh yù chí ñoäc laäp, töï cöôøng vaø söï phaùt trieån lôùn maïnh cuûa daân toäc Ñaïi Vieät? GV cho HS thaûo luaän nhanh 2’cuøng baøn. GV choát:Vieäc dôøi ñoâ chöùng toû trieàu ñình nhaø Lí coù ñuû söùc maïnh chaám döùt naïn phong kieán caùt cöù , theá löïcta coù theå saùnh ngang haøng vôùi phöông Baéc.Ñònh ñoâ ôû Thaêng Long laø thöïc hieän nguyeän voïng cuûa nhaân daân thu giang sôn veà moät moái, nguyeän voïng xaây döïng ñaát nöôùc ñoäc laäp töï cöôøng. - HS ñoïc chuù thích. - Döïa vaøo chuù thích ñeå traû lôøi. - HS döïa vaøo SGK ñeå traû lôøi. - HS chuù yù laéng nghe vaø ghi nhaän. - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. -Nghe höôùng daãn caùch ñoïc.Hs ñoïc -HS chia boá cuïc theo chuaån bò. -HS ñoïc. - HS Nhaø Thöông 5 laàn dôøi ñoâ; nhaø Chu 3 laàn dôøi ñoâ. -Xaây döïng vöông trieàu phoàn thònh, tính keá laâu daøi cho con chaùu. -“Vaâng meänh trôøi” vaø “theo yù daân” -Vaän nöôùc laâu daøi, phong tuïc phoàn thònh. -HS suy nghó traû lôøi. -HS ñoïc. -Khinh thöôøng meänh trôøi vaø khoâng theo caùi ñuùng cuûa ngöôøi xöa. -Trieàu ñình ngaén nguûi, traêm hoï laàm than, muoân vaät khoâng thích nghi. -Nghe. -Döïa vaøo chuù thích (8) vaø kieán thöùc lòch söû 7 giaûi thích. -“Traãm raát ñau xoùt…dôøi ñoåi” -Ñau ñôùn, xoùt xa. -Quyeát taâm dôøi ñoâ “ khoâng theå khoâng dôøi ñoåi” -Suy nghó. -HS traû lôøi -HS ñoïc -Thaønh Ñaïi La -HS döïa vaøo ñoaïn vaên traû lôøi. -Nôi trung taâm , ñaát roäng, cao, thoaùng… -Choán hoäi tuï troïng yeáu, muoân vaät phong phuù toát töôi. -Laø vò vua coù taàm nhìn xa , troâng roäng. -Taïo söï ñoàng caûm giöõa nhaø vua vôùi thaàn daân. - Hs traû lôøi theo gôïi yù. - HS suy nghó traû lôøi. - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. I/. Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû: Lí Coâng Uaån (974 – 1028) töùc Lí Thaùi Toå, vị vua khai sáng triều Lí, laø vị vua anh minh nhaân aùi, coù chí lôùn và lập nhiều chiến công. 2. Thể loại: Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu dời đô được viết bằng chữ Hán, ra đời gắn với sự kiện lịch sử trọng đại: Thành Đại La( Hà Nội ngày nay) trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lí và nhiều triều đại phong kiến Việt Nam. II/. Phân tích: Noäi dung : - Quyeát ñònh dôøi ñoâ töø Hoa Lö ra thaønh Ñaïi La ñaõ ñöôïc trình baøy vôùi caùc lí leõ thuyeát phuïc: + Vieäc ñònh ñoâ ôû caùc trieàu ñaïi trong lòch söû Trung Quoác ñaõ trôû thaønh nhöõng söï kieän lôùn. Ñieàu naøy chöùng toûû ñaây laø moät vaán ñeà ñaùng suy nghó vaø cho thaáy baøi hoïc veà vieäc ñònh ñoâ coù moái quan heä ñaëc bieät vôùi söï höng thònh cuûa ñaát nöôùc. + Caên cöù vaøo tình hình thöïc teá, taùc giaû chæ ra vò theá cuûa Hoa Lö, cuûa Ñaïi La veà vò trí ñòa lí, phong thuûy, chính trò, veà söï soáng muoân loaøi, … töø ñoù, chæ ra ñöôïc öu theá cuûa thaønh Ñaïi La laø kinh thaønh baäc nhaát cuûa ñeá vöông muoân ñôøi, ban boá veà vieäc dôøi ñoâ töø Hoa Lö ra thaêng long – moät söï kieän lòch söû troïng ñaïi ñoái vôùi ñaát nöôùc ta. - Chieáu dôøi ñoâ theå hieän taàm nhìn phaùt trieån quoác gia Ñaïi Vieät, khaùt voïng ñoäc laäp, thoáng nhaát cuûa moät daân toäc coù yù thöùc, coù truyeàn thoáng töï cöôøng. 2. Ngheä thuaät: - Goàm coù 3 phaàn chaët cheõ. - Gioïng vaên trang troïng theå hieän suy nghó, tình caûm saâu saéc cuûa taùc giaû veà moät vaán ñeà heát söùc quan troïng cuûa ñaát nöôùc. - Löïa choïn ngoân ngöõ coù tính chaát taâm tình, ñoái thoaïi: + Laø meänh leänh nhöng Chieáu dôøi ñoâ khoâng söû duïng hình thöùc meänh leänh. + Caâu hoûi hoûi cuoái cuøng cuûa nhaø vua laøm cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe tieáp nhaän, suy nghó vaø haønh ñoäng moät caùch töï nguyeän. III.. YÙ nghóa vaên baûn: “Chieáu dôøi ñoâ” phaûn aùnh khaùt voïng cuûa nhaân daân veà 1 ñaát nöôùc ñoäc laäp thoáng nhaát, ñoàng thôøi phaûn aùnh yù chí töï cöôøng cuûa daân toäc Ñaïi Vieät ñang treân ñaø lôùn maïnh. Baøi chieáu coù söùc thuyeát phuïc maïnh meõ vì noùi ñuùng ñöôïc yù nguyeän cuûa nhaân daân, coù söï keát hôïp haøi hoøa giöõa lí vaø tình. Hoạt động 4 : Luyện tập . Lyù leû cuûa chieáu nhö theá naøo ? Tình caûm theå hieän trong lôøi chieáu nhö theá naøo ? - Coù phuø hôïp vôùi loøng daân hay khoâng? -Chaët cheõ . -Tình caûm chaân thaønh . -Phuø hôïp vôùi nguyeän voïng cuûa toaøn daân . IV. LUYEÄN TAÄP : HS nghe vaø thöïc hieän ôû nhaø . Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : - Em hieåu theá naøo laø theå Chieáu ? - Vì sao hai trieàu Ñinh -Leâ khoâng dôøi ñoâ ? - Lí Coâng Uaån ñaõ choïn nôi ñaâu laøm kinh ñoâ ? Vì sao laïi choïn nôi ñoù ? * Dặn dò : v Hướng dẫn tự học : Bài vừa học : Qua baøi naøy caàn naém nhöõng phaàn GV ñaõ cuûng coá Chuẩn bị bài mới : Soaïn baøi: Caâu phuû ñònh ( ñoïc tröôùc baøi vaø xem kó caùc ví duï). Bài sẽ trả bài : Caâu traàn thuaät -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuần: 25 Ngày soạn: 26/01/2011 Tieát : 90 Ngày dạy: 19/02/2011 T V I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Naém vöõng ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa caâu phuû ñònh. - Naém vöõng chöùc naêng cuûa caâu phuû ñònh. - Bieát söû duïng caâu phuû ñònh phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh giao tieáp. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu phủ định . - Chức năng của câu phủ định . 2.Kĩ năng : - Nhận biết câu phủ định trong các văn bản . - Sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . III/. HƯỚNG DẪN- THỰC HIỆN: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : Ñaët moät caâu traàn thuaät. Ñaëc ñieåm hình thöùc naøo cho em bieát ñoù laø caâu traàn thuaät? Caâu ñoù coù chöùc naêng gì? - Nhaän xeùt, cho ñieåm. * Giôùi thieäu baøi. Tieát hoïc naøy ta tìm hieåu ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu phuû ñònh. Baùo caùo. - Nhôù kieán thöùc. Hoaït ñoäng 2: Hình thaønh kieán thöùc môùi * Treo baûng phuï caùc caâu trích ôû SGK, yeâu caàu HS ñoïc. a/ Nam ñi Hueá. b/ Nam khoâng ñi Hueá. c/ Nam chöa ñi Hueá. d/ Nam chaúng ñi Hueá. Hoûi: Caùc caâu b,c,d coù ñaëc ñieåm hình thöùc gì khaùc so vôùi caâu a? - Nhöõng caâu naøy coù gì khaùc veà chöùc naêng? Em haõy keå teân moät soá töø ngöõ phuû ñònh maø em bieát? - Treo baûng phuï caùc caâu trích muïc 2 ôû SGK yeâu caàu HS ñoïc. + Trong ñoaïn trích treân nhöõng caâu naøo laø caâu phuû ñònh? + Maáy oâng thaày boùi xem voi duøng nhöõng caâu coù töø ngöõ phuû ñònh ñeå laøm gì? - Qua tìm hieåu phaân tích, em thaáy caâu phuû ñònh noù coù chöùc naêng gì? Gv choát:-> Nhö vaäy, döïa vaøo ñaëc ñieåm hình thöùc naøo ñeå nhaän bieát caâu phuû ñònh? Haõy cho VD veà caâu phuû ñònh. Gv nhaän xeùt vaø choát:-> Hoaït ñoâng 3: Luyeän taäp - Thöïc hieän giaûi 2 BT: - Cho HS ñoïc BT1, BT2. -Chia lôùp thaønh 6 nhoùm ñeå thöïc hieän BT ( thôøi gian 3 phuùt). +Nhoùm 1: baøi 1a,b +Nhoùm 2: baøi 1c. +Nhoùm 3: baøi 2a. +Nhoùm 4: baøi 2b.c - Keát hôïp cuøng HS söûa baøi. -Goïi HS leân baûng trình baøy. - Theo doõi keát quaû trình baøy cuûa HS treân baûng. - Nhaän xeùt, söûa baøi cho HS. - Cho HS ñoïc BT3. - Gôïi yù: + khoâng: söï vaät söï vieäc hoaøn to