Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 1, 2: Phong cách Hồ Chí Minh

NGữ VĂN 9 Tuần 1: Bài 1: Tiết 1-2: Văn bản PHONG CáCH Hồ CHí MINH - Lê Anh Trà - I/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs: 1- Thấy được vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và  hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị. 2- Từ lòng kính yêu về Bác, tự hào về Bác, Hs có ý thức tu dưỡng, học tập rèn luyện theo gương Bác. II/ Các bước tiến hành: Hđ của GV Hđ của Hs Ghi bảng * Hđ 1: KTBC: Ktra SGK, vở ghi chép nhắc Hs cách học tập bộ môn. * Hđ 2: Bài mới Đây là VBND có tính chất thuyết minh k/hợp với lập luận theo PCCL. Đọc với giọng khúc triết, mạch lạc thể hiện niềm tôn kính, tự hào về Chủ tịch HCM. - GV đọc mẫu, sửa chữa, uốn nắn - GV Ktra việc đọc chú thích ở nhà của Hs. Lưu ý với Hs về VBND với các chủ đề: + Quyền sống của con người. + Bảo vệ h/bình, chống chiến tranh + V/đề sinh thái, môi trường Chủ đề của VB này: Sự hội nhập TG và B/vệ bản sắc VHDT. H? VB có thể chia làm mấy phần ? ND chính của từng phần? Gọi Hs đọc đoạn (a) H? HCM đã tiếp thu tinh hoa VH nhân loại trong hoàn cảnh nào ? Gv sử dụng vốn kthức l/sử để g/thiệu cho Hs. H? Để có được vốn tri thức VH nhân loại, HCM đã làm ntn? Gv nhấn mạnh: Đây chính là chìa khóa để mở ra kho tri thức VH của nhân loại. Bác nói, viết khoảng 28(N2) tiếng nói của các nước. H? Người đã khám phá kho tàng tri thức bằng cách nào ? H? Người đã học hỏi ntn? H? Qua phần tìm hiểu trên, giúp em hiểu gì về HCM ? Gv bình giảng: M/đích của Bác là ra nước ngoài tìm đường cứu nước, l đã tự mình tìm hiểu những mặt tích cực của triết học P.đông: Muốn g.phóng d.tộc phải đánh đuổi TD Pháp & CNTB. Muốn vậy, phải thấy được những mặt ưu việt, tích cực của các nền VH đó. H? Người đã tiếp thu các nền VH đó theo tinh thần ntn ? H? Điều kỳ lạ trong việc tiếp thu tinh hoa VH nhân loại của HCM là gì ? H? Để thể hiện n/d trên, đoạn văn đã được tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào ? GVKQ: Sự tiếp thu VH nhân loại của HCM đã tạo nên một nhân cách, 1 lối sống rất VN, rất P.đông nhưng đ.thời cũng rất mới, rất hiện đại. H? Bằng sự hiểu biết về l.sử em hãy cho biết phần VB vừa tìm hiểu nói về thời kỳ nào trong sự nghiệp h/đ CM của lãnh tụ HCM ? GV: Kết thúc phần 1, VB có dấu (...) biểu thị cho ta biết người biên soạn đã lược bỏ phần tiếp theo của bài viết. Đọc phần còn lại của bài. H? Theo em, phần này nói về thời kỳ nào trong SNCM của HCM ? GV: Nói đến phong cách là nói đến sự nhất quán. Chúng ta hãy xem khi đã trở thành chủ tịch nước, p/cách HCM có gì nổi bật. Gọi Hs đọc đoạn (b). H? ở cương vị lãnh đạo cao nhất của đảng và nhà nước nhưng HCM có lối sống ntn ? H? lối sống rất giản dị, rất phương đông, rất VN của HCM được biểu hiện ntn? H? Nơi ở, nơi làm việc của Bác được giới thiệu ntn? GV đọc đoạn > (Tố Hữu). H? Theo cảm nhận của t/g’ trang phục của Bác ntn? H? Việc ăn uống của Bác được giới thiệu ntn? H? Qua những điều vừa tìm hiểu về Bác, em có cảm nhận gì về lối sống của Người? H? Theo em, lối sống đó có phải là lối sống tự vui trong cảnh nghèo khó không? Có phải là tự thần thánh hóa cho khác đời không? H? Tại sao Bác lại chọn lối sống đó? Gọi hs đọc đoạn: > H? Từ lối sống của l được tg' liên tưởng tới lối sống của những ai trong lịch sử dân tộc? H? Việc liên tưởng của tg nhằm nhấn mạnh điều gì ? H? Học VB này em nhớ lại VB nào đã học lớp 7 cũng nói về lối sống giản dị của Bác ? H? Qua phần VB vừa học em hãy trình bày cảm nhận sâu sắc của em về vẻ đẹp trong phong cách HCM ? GV dẫn dắt: Các em được sinh ra lớn lên trong đk vô cùng thuận lợi nhưng cũng tiềm ẩn đầy nguy cơ. H? Xét về phương diện vh, em hãy tr.bày những thuận lợi và những nguy cơ theo n/thức của em? H? Với đk đó v/đề đặt ra với Hs phải làm gì ? H? Từ tấm gương nhà vh lớn HCM, các em có suy nghĩ gì với bản thân? H? Em hãy nêu vài biểu hiện về lối sống có vh và không có vh? H? Qua bài, những điểm tạo nên vẻ đẹp trong phong cách HCM là gì ? * HĐ3: Luyện tập . GV nêu yêu cầu luyện tập. * Hđ 4: HDVN: + Sưu tầm những mẩu chuyện kể về lối sống giản dị mà thanh cao của Bác. + Đọc thêm. + Soạn: Đ.tranh cho một TG hòa bình. Hs đọc. 2 phần + Từ đầu ... rất hiện đại (HCM với sự tiếp thu tinh hoa VH nhân loại) + Còn lại: Những nét đẹp trong lối sống của HCM. Hs đọc - Trong c/đời h/động CM đầy gian nan, vất vả, l đã qua nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều nền VH từ P.đông tới P.Tây. - Người có hiểu biết sâu rộng nền VH các nước châu á, Âu, Phi, Mỹ. * Để có được vốn tri thức VH, Bác đã: + Nắm vững p/tiện giao tiếp là ngôn ngữ. Hs kể câu chuyện về Bác. - Qua công việc, qua lao động mà học hỏi (làm nhiều nghề khác nhau) - HCM là người sáng suốt, thông minh, cần cù, yêu lao động, ham học hỏi. + Người đã tiếp thu một cách có chọn lọc tinh hoa VH nước ngoài. + Không ảnh hưởng 1 cách thụ động. + Tiếp thu mọi cái được, cái hay, phê phán cái ... + Trên nền VH dân tộc mà tiếp thu những ah’ quốc tế. Tất cả những ah’ quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc VH dân tộc không gì lay chuyển được ... Kết hợp giữa kể và bình luận VD: ít có vị lãnh .... + Thời kỳ Bác h/đ ở nước ngoài. + Khi Người đã ở cương vị chủ tịch nước. - Lối sống giản dị - Lối sống giản dị đó được biểu hiện ở nơi ở nơi làm việc Nơi ở, nơi làm việc: Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao như cảnh làng quê quen thuộc. Trang phục hết sức giản dị: Bộ quần áo bà ba, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ. Ăn uống đạm bạc: Cá kho, rau luộc, cà muối, cháo hoa. Lối sống giản dị đạm bạc. HS thảo luận. Cách sống giản dị, đạm bạc của HCM nhưng lại vô cùng thanh cao, sang trọng. đ Đây là cách sống có văn hóa đã trở thành quan niệm thẩm mỹ: Cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên. - Các vị hiền triết như: Nguyễn Trãi Côn sơn ca. Nguyễn Bỉnh Khiêm Thu ăn măng trúc, đông ăn giá Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao - Nét đẹp của lối sống rất dân tộc rất VN trong phong cách HCM. Đức tính giản dị của Bác Hồ, P.VĐồng. - Đó là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống v/h dân tộc và tinh hoa v/h nhân loại. Là sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa cái vĩ đại và bình dị. HS thảo luận. - Có đk tiếp xúc với nhiều nền vh. Được hòa nhập với khu vực và quốc tế. - Cần phải hòa nhập với khu vực và Q.Tế nhưng cũng cần b.vệ & ph/huy bản sắc dt. - Sống và l/việc theo gương Bác Hồ vĩ đại. Tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức,lối sống có vh. HS phát biểu. HS kể. 1. Đọc - Chú thích - Chú thích 2. Tìm hiểu VB: a. HCM với sự tiếp thu tinh hoa VH nhân loại. b. Nét đẹp trong lối sống của HCM. c. ý nghĩa của việc học tập, rèn luyện theo p/cách HCM. Ghi nhớ 3. Luyện tập: Kể 1 số câu chuyện về lối sống giản dị mà cao đẹp của chủ tịch HCM.