Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 116 đến tiết 120

Tieát: 116 Tuaàn : 25 VAÊN BAÛN : MUØA XUAÂN NHO NHOÛ Ngày soạn: Ngày dạy: ( Thanh Haûi ) I/ Mức độ cần đạt: Giuùp HS Caûm nhaän ñöôïc nhöõng caûm xuùc cuûa taùc giaû tröôùc muøa xuaân cuûa thieân nhieân, ñaát nöôùc vaø khaùt voïng daâng hieán cho cuoäc ñôøi của tác giả. II/ Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1/ Kiến thức: Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân của đất nước. Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2/ Kĩ năng: Đọc- hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. III/ Các kĩ năng cơ bản được giáo dục: Giao tiếp: trình bày, trao đổi về sự thể hiện vẻ đẹp của mùa xuân và niềm khát khao được cống hiến của mỗi con người đối với đất nước qua bài thơ. Suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ nhận thức và hành động của cá nhân để đóng góp vào cuộc sống. IV/ Các phương pháp/kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng: Động não: suy nghĩ, bộc lộ ý kiến của cá nhân về những gì cần làm để góp phấn nhỏ bé, có ý nghĩ vào cuộc sống. - Thảo luận, trình bày một phút về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ, về bài học rút ra từ đọc – hiểu tác phẩm. V/ Hướng dẫn thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI 1/ OÅn ñònh: 2/ Kieåm tra baøi cuõ: - Muốn làm tốt bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý cần phải làm như thế nào? - Dàn ý chung của bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý có mấy phần, nêu nhiệm vụ của từng phần? 3/ Dạy bài mới: * Giới thiệu bài: Hoạt động 1: Tìm hiểu chung: ? Nêu những nét về tác giả. GV: Là nhà thơ CM tham gia hai cuộc kháng chiến bám trụ quê hương, sau ngày giải phóng vẫn gắn bó với xứ Huế và sáng tác cho đén lúc qua đời. - Ông có một số bài thơ nổi tiếng như: Mồ anh hoa nở, Cháu nhớ Bác Hồ… ? Em hãy nêu hoàn cảnh, thời gian sáng tác bài thơ? ? Em hãy xác định mạch cảm xúc của bài thơ. - Bài thơ bắt đầu bằng mạch cảm xúc trực tiếp, hồn nhiên, trong trẻo trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên. Mở rộng ra thành hình ảnh của mùa xuân đất nước.Từ cảm xúc, mạch thơ chuyển sang biểu hiện suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ được nhập vào bản hòa ca của cuộc đời. Bài thơ kết thúc bằng sự trở về với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế. ? Từ mạch cảm xúc của bài thơ. Em hãy xác định bố cục của bài thơ. Hoạt động 2: Đọc -Hiểu văn bản. - GV hướng dẫn đọc: giọng thơ vui tươi và suy ngẫm, nhịp thơ lúc nhanh, bừng bừng phấn khởi và khẩn trương, lúc chậm khoan thai, càng về cuối càng lắng chậm dần. * Phương pháp: Cho học sinh trình bày, trao đổi ? Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên và đất nước được tác giả miêu tả như thế nào- Mùa xuân của thiên nhiên chỉ được phác họa bằng vài nét( dòng sông xanh, bông hoa tím…) nhưng gợi ra không gian cao rộng (dòng sông, mặt đất, bầu trời), màu sắc tươi thắm của mùa xuân, cả âm thanh vang vọng. ? Cảm xúc của tác giả trước vẻ đẹp và sức sống mùa xuân như thế nào. - Cảm xúc của tác giả tập trung ở chi tiết tạo hình “ Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”. ?Sự chuyển đổi cảm giác đã thể hiện điều gì. ? Từ mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước.Hình ảnh nào thể hiện điều đó. ? Mùa xuân của đất trời thể hiện qua hình ảnh nảo. - “ Lộc giắt đầy quanh lưng Lộc trải dài nương mạ…” Mùa xuân của đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non, đã theo người cầm súng và người ra đồng hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước. ? Từ cảm nhận về mùa xuân, nhà thơ suy nghĩ đến đất nước như thế nào. - Tác giả nghĩ đến lịch sử, đất nước, cách mạng: gian lao, vất vả, nhưng vẫn phát triển. Đất nước với sức sống bền bỉ vững vàng, cứ mỗi mùa xuân lại tiếp thêm sức sống bừng dậy. GV bình giảng cho HS nghe về hình ảnh lộc non. ? Nhà thơ đã tâm niệm điều gì trước hình ảnh mùa xuân đất nước? Thể niện qua hình ảnh nào. - Tâm niệm tự nguyện dâng hiến tất cả tâm sức của mình cho nhân dân, cho đất nước, được tác giả thể hiện bằng những hình ảnh giản dị và cảm động, rất khiêm nhường.Đó là con chim hót rộn ràng, đó là một cành hoa nhỏ lặng lẽ tỏa hương thơm mát cho đời và đặc biệt là xin góp vào bản đồng ca của dân tộc một nốt trầm thể hiện sự hòa nhập lắng sâuvà khiêm tốn. “ Nếu là con chim, chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không có trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình.” - “ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Tuổi 20… tóc bạc…” => NT ẩn dụ: Mùa xuân của tài hoa sáng tạo, của thi ca hoàn toàn kính dâng cho cuộc đời, cho nhân dân. ? Em cảm nhận như thế nào về sự dâng hiến của nhà thô và của mỗi con người qua bài thơ. * Phương pháp: Cho học sinh trình bày, trao đổi Thaûo luaän). ? Caùch caáu töù laëp laïi coù taùc duïng gì. -Taïo söï ñoái xöùng chaët cheõ.Nhöõng hình aûnh aáy trôû laïi mang moät yù nghóa môùi, nhöõng hình töôïng ñôn sô maø chöùa nhieàu caûm xuùc. ? Öôùc nguyeän cao ñeïp ñoù coù phaûi chæ rieâng taùc giaû khoâng. * Phương pháp: Cho HS suy nghĩ sáng tạo: bày tỏ nhận thức và hành động của mỗi cá nhân để đóng góp vào cuộc sống. ? Khổ thơ 6 bộc lộ cảm xúc gì của tác giả? ? Baøi thô ñöôïc saùng taùc theo theå thô gì. - Gaàn vôùi daân ca, ñaëc bieät laø daân ca xöù Hueá, coù aâm höôûng nheï nhaøng, tha thieát. ?Caùch gieo vaàn nhö theá naøo. - Gieo vaàn lieàn giöõa caùc khoå thô taïo söï lieàn maïch cuûa doøng caûm xuùc. ? Gioïng ñieäu cuûa baøi thô nhö theá naøo. -Vui, say söa ôû ñoaïn ñaàu; traàm laéng trang nghieâm thieát tha ôû khoå 4,5; soâi noåi, thieát tha khoå 6. ? Taùc giaû söû duïng hình aûnh nhö theá naøo. ? Tác giả sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? ? Em hiểu như thế nào về nhan đề bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ. ? Em hãy phát biểu chủ đề bài thơ. GV giáo dục HS. ? Em hãy phát biểu ý nghĩa của văn bản? * Phương pháp: Cho HS thảo luận, trình bày 1 phút về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Gọi HS đọc ghi nhớ 4/ Cuûng coá: - Hình aûnh muøa xuaân cuûa thieân nhieân vaø ñaát nöôùc ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo? - Nhaø thô ñaõ taâm nieäm ñieàu gì? Hoaït ñoäng 3: Hướng dẫn tự học: 5/ Daën hoïc baøi: -Hoïc baøi, hoïc thuoäc loøng baøi thô; làm BT2. - Soaïn baøi: Vieáng laêng Baùc + Hình aûnh caây tre theå hieän ñieàu gì. + Caûm xuùc cuûa taùc giaû. HS bá o cáo sĩ số. 2 HS trả lời. HS đọc chú thích * HS trả lời. - Bài thơ viết tháng 11- 1980. HS dựa vào SGK trả lời. - Bố cục bài thơ: 4 phần. + Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên , đất nước. + Khổ 2,3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước, cách mạng. + Khổ 4,5: Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân của đất nước. + Khổ 6: Ca ngợi quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế. - HS trình bày trao đổi. - “dòng sông xanh; “ bông hoa tím biếc” “chiền chiện hót vang trời” - Không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng tươi vui. - Nhà thơ muốn nâng niu trân trọng “ từng giọt long lanh” đó là nột tâm trạng say mê hào hứng, ngây ngất trước vẻ đẹp thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân. - Người cầm súng, người ra đồng. HS suy nghĩ trả lời. -Sống có ích, cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên. HS động não: suy nghĩ, bộc lộ ý kiến của cá nhân. -Ñaïi töø “ ta” vaø cuïm töø “ Duø laø tuoåi 20- duø laø khi toùc baïc” noùi ñeán öôùc nguyeän cao ñeïp chung cuûa nhieàu ngöôøi, nhieàu theá heä. - HS động não, suy nghĩ, bộc lộ ý kiến của cá nhân. Đọc khổthơ 6. HS thảo luận. Nhan ñeà vaø chuû ñeà baøi thô. - Nhan ñeà: “Muøa xuaân nho nhoû” laø moät saùng taïo ñoäc ñaùo cuûa Thanh Haûi vaø laø moät phaùt hieän môùi meû. - Chuû ñeà:Nhaø thô töï nguyeän laøm moät muøa xuaân nhoû ñeå goùp vaøo muøa xuaân lôùn cuûa ñaát nöôùc, cuûa cuoäc ñôøi chung. HS phát biểu HS thảo luận, trình bày 1 phút. HS đọc ghi nhớ A/ Tìm hiểu chung: I/ Tác giả: - Thanh Hải( 1930-1980) tên thật Phạm Bá Ngoãn, quê ở Thừa Thiên- Huế. - Ông hoạt động văn nghệ ở cả hai thời kỳ kháng chiến. II/ Tác phẩm: Bài thơ viết tháng 11- 1980 khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. III/ Mạch cảm xúc và bố cục: Mạch cảm xúc đi từ say sưa, trìu mến đến hối hả, phấn chấn, từ tha thiết trầm lắng đến suy nghĩ bày tỏ ước vọng. B/ Đọc- Hiểu văn bản: I/ Nội dung: 1/ Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước: * Khổ 1: Mùa xuân thiên nhiên đất trời: - Hình ảnh: “dòng sông xanh; “ bông hoa tím biếc” “chiền chiện hót vang trời” - Không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng tươi vui. =>Tâm trạng say mê hào hứng, ngây ngất trước vẻ đẹp thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân. * Khổ 2,3: - Hình ảnh “người cầm súng” và “ người ra đồng”: biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước. - Tác giả cảm nhận bằng nhịp điệu khẩn trương, náo nức, “ hối hả”, “xôn xao”, khí thế giục giã khẩn trương. - Niềm tự hào, niềm tin vào tương lai của đất nướcphát triển, chói ngời, lung linh đầy sức sống bền bỉ, vững vàng, vĩnh cửu. 3/ Tâm niệm của nhà thơ: * Khổ 4,5: -Khát vọng sống hòa nhập, cống hiến phàn tốt đẹp- dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. -Sống có ích, cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên. - Öôùc nguyeän cuûa taùc giaû heát söùc chaân thaønh, khieâm toán, nhöng tha thieát laø ñöôïc hoøa nhaäp vaø daâng hieán. - Đại từ “ ta”và các cụm từ “ Dù là tuổi hai mươi- dù là khi tóc bạc” thể hiện ước nguyện chung của nhiều người, nhiều thế hệ. * Khổ thơ 6: -Niềm tin yêu của tác giả vào cuộc đời, vào đất nước qua những giá trị truyền thống bền vững. II/ Ngheä thuaät: - Thô 5 chöõ gaàn vôùi ñieäu daân ca. - Gieo vaàn lieàn. - Gioïng ñieäu: vui, say söa, traàm laéng tha thieát, soâi noåi. - Hình aûnh: chọn lọc, töï nhieân, giaûn dò. - Điệp ngữ, so sánh, ẩn dụ. III/ Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước cho cuộc đời. C/ Hướng dẫn tự học: - Học thuộc lòng bài thơ. - Phân tích, cảm thụ về một đoạn thơ trong bài. Tuaàn 117 Tuaàn 25 VĂN BẢN: VIEÁNG LAÊNG BAÙC Ngày soạn: ( Vieãn Phöông) Ngày dạy: I/ Mức độ caàn ñaït: Giuùp HS: - Caûm nhaän ñöôïc nieàm xuùc ñoäng thieâng lieâng, taám loøng thieát tha thaønh kính, vöøa töï haøo, vöøa ñau xoùt cuûa taùc giaû töø mieàn Nam môùi ñöôïc giaûi phoùng ra thaêm Baùc. - Thấy được sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả thể hiện trong bài thơ. II/ Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1/ Kiến thức: - Những tình cảm thieâng lieâng từ mieàn Nam môùi ñöôïc giaûi phoùng ra thaêm lăng Baùc. - Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu bài thơ. 2/ Kĩ năng: - Đọc- hiểu một văn bản trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. III/ Các kĩ năng cơ bản được giáo dục: Tự nhận thúc được vẻ đẹp nhân cách Hồ Chí minh, qua đó xác định giá trị cá nhân cần phấn học tập và làm theo Chủ tịch Hồ Chí Minh. Suy nghĩ sáng tạo: đánh giá, bình luận về ước muốn của nhà thơ, về vẻ đẹp những hình ảnh trong bài thơ IV/ Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng: Động não: suy nghĩ, trình bày cảm nhận về ước muốn của tác giả, từ đó liên hệ với bản thân để thể hiện ý thức phấn đấu học tập theo tấm gương cao cả của Bác hồ. Trình bày một phút: trình bày những cảm nhận, ấn tượng đậm của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ V/ Hướng dẫn thực hiện: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi 1/ Ổn ñònh toå chöùc: VS, SS, TP. 2/ Kieåm tra baøi cuõ: - Ñoïc thoäc loøng hai khổ thơ đầu bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của thanh Hải.Hình ảnh mà xuân của thiên nhiên đất nước được thể hiện qua cảm xúc của nhà thơ như thế nào? - Đọc thuộc lòng 2 khổ thơ 4,5. Nêu tâmniệm của nhà thơ. 3/ Daïy baøi môùi: * Giới thiệu bài: “ Baùc ñaõ ñi roài sao Baùc ôi Muøa thu ñang ñeïp, naéng xanh trôøi.” Tình caûm moïi ngöôøi ñoái vôùi Baùc coøn theå hieän roõ ôû baøi thô Vieáng laêng Baùc. Hoaït ñoäng 1:Tìm hiểu chung: Gọi HS đọc chú thích * ? Neâu những neùt veà taùc giaû vaø taùc phaåm. ? Hãy cho biết thời gian sáng tác của bài thơ? ? Maïch vaän ñoäng cuûa caûm xuùc theo trình töï naøo? Hoaït ñoäng 2:Ñoïc- Hieåu vaên baûn. - Hướng dẫn đọc: Chuù yù ñoïc ñuùng, roõ, dieãn caûm, gioïng trang nghieâm. - Đọc mẫu. -Töø khoù SGK. ? Hình aûnh ñaàu tieân maø taùc giaû thaáy ñöôïc quanh laêng Baùc laø hình aûnh gì? - Hình aûnh “haøng tre” gaây aán töôïng ñaäm neùt veà caûnh quan quanh laêng Baùc. ? Hình aûnh haøng tre theå hieän ñieàu gì. - Haøng tre ñöùng thaúng haøng nhö con ngöôøi Vieät Nam coù söùc soáng beàn bæ, kieân cöôøng.Tieâu bieåu cho tinh thaàn nghò löïc aáy laø Baùc Hoà vó ñaïi. ? Caâu thô cuoái trôû laïi hình aûnh caây tre boå sung theâm phöông dieän yù nghóa gì nöõa cuûa hình aûnh caây tre Vieät Nam. - Hình aûnh haøng tre laëp laïi cuoái baøi thô boå sung nghóa “ Caây tre trung hieáu”=> GV lieân heä “Tre Vieät Nam” Nguyeãn Duy: Töø hình aûnh caây tre maø nghó tôùi ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Vieät Nam, tôùi Baùc Hoà laø suy nghó raát töï nhieân, loâ gích: Caây tre Vieät Nam. ? Trong hai caâu thô ñaàu, chuù yù hình aûnh “ maët trôøi”.Phaân tích söï khaùc nhau giöõa hai hình aûnh ñoù?Bieän phaùp ngheä thuaät naøo ñaõ ñöôïc söû duïng ôû ñaây? Taùc duïng cuûa chuùng. - Nhaân hoùa: Maët trôøi treân laêng laø vaät theå töï nhieân ñöôïc nhaân hoùa nhö ngöôøi. -Aån duï: Maët trôi trong laêng “Baùc Hoà”:Laø so saùnh ngaàm Baùc Hoà naèm trong laêng trong caùi nhìn chieâm ngöôõng haøng ngaøy cuûa maët trôøi töï nhieân laø söï saùng taïo môùi meû vaø doäc ñaùo cuûa Vieãn Phöông. Vd: “Ngöôøi röïc rôõ moät maët trôøi caùch maïng Maø ñeá quoác laø loaøi dôi hoát hoaûng.”( Toá Höõu) * Liên hệ: Vẻ đẹp tỏa sáng của lãnh tụ hồ Chí Minh: lí tưởng độc lập dân rộc, sự hy sinh quên mình vì hạnh phúc dân tộc, tình yêu thương nhân loại, lối sống giản dị, đức khiêm tốn. ? Hình aûnh ôû caâu thô 3,4 gaây aán töôïng laø hình aûnh gì? Hình aûnh doøng ngöôøi keát traøng hoa hay ôû choã naøo. - Doøng ngöôøi… keát traøng hoa…thaønh kính vaøo laêng, ñi trong thöông nhôù( aån duï). “ Xin nhôù töø ñaây nhôù, nhôù laïi ngaøy Baùc Hoà töø giaõ coõi hoâm nay Baûy möôi chín tuoåi xuaân trong saùng Vaøo cuoäc tröôøng chinh nheï caùnh bay.”( Toá Höõu) ? Taùc giaû dieãn taû caûm xuùc vaø suy nghó cuûa mình khi vaøo laêng vieáng Baùc nhö theá naøo. - Taùc giaû caûm ñoäng, boäc loä caûm xuùc: Khung caûnh vaø khoâng khí thanh tónh nhö ngöng keát caû thôøi gian vaø khoâng gian beân trong laêng baùc. ? Hình aûnh Baùc naèm yeân nghæ trong laêng ñöôïc nhaø thô caûm nhaän nhö theá naøo. ? Taâm traïng xuùc ñoäng cuûa taùc giaû ñöôïc theå hieän baèng hình aûnh thô naøo. - Hình aûnh trôøi xanh: Töôïng tröng cho söï vónh haèng. Ngöôøi ñaõ hoùa thieân nhieân, hoùa soâng nuùi, ñaõ vaøo cuoäc tröông chinh nheï caùnh bay. ? Öôùc nguyeän cuûa nhaø thô khi saép veà Nam laø gì? ? ?Nguyeän öôùc hoùa thaân ñoù noùi leân ñieàu gì. ? Ñieäp ngöõ “ muoán laøm”noùi leân ñieàu gì. * Phương pháp: cho hs động não: suy nghĩ, trình bày cảm nhận về ước muốn của tác giả, từ đó liên hệ với bản thân để thể hiện ý thức phấn đấu học tập theo tấm gương cao cả của Bác hồ. ? Em hieåu gì veà caûm xuùc cuûa taùc giaû. - Muoán laøm cho Baùc vui, muoán canh giaác nguû cho Ngöôøi. ? Hình aûnh caây tre ñöôïc nhaân hoùa theà hieän ñieâu gì cuûa taùc giaû. - Taâm traïng löu luyeán, taám loøng kính yeâu cuûa ngöôøi con ñoái vôùi ngöôøi cha, trung thaønh ñoái vôùi laõnh tuï. * Phương pháp; Cho HS trình bày 1 phút: ? Đánh giá, bình luận về ước muốn của nhà thơ? ? Em haõy nhaän xeùt veà theå thô, nhòp ñieäu baøi thô. ? Caùch gieo vaàn: ? Gioïng ñieäu baøi thô ñöôïc taïo bôûi nhöõng yeáu toá naøo. -Gioïng ñieäu taïo neân bôûi nhieàu yeáu toá nhö: Theå thô, nhòp ñieäu,töø ngöõ, hình aûnh. -Gioïng ñieäu trang nghieâm, saâu laéng, thieát tha, ñau xoùt, töï haøo. * Phương pháp; Cho HS trình bày 1 phút: ? Đánh giá, bình luận về vẻ đẹp những hình ảnh thơ trong bài? ? Hình aûnh trong baøi thô ñöôïc taùc giaû söû duïng nhö theá naøo. - Hình aûnh saùng taïo: Keát hôïp hình aûnh thöïc vôùi hình aûnh aån duï, bieåu töôïng coù yù nghóa khaùi quaùt vaø coù giaù trò bieåu caûm cao. ? Em hãy phát biểu ý nghĩ của văn bản? * Phương pháp: Cho hs trình bày một phút: trình bày những cảm nhận, ấn tượng đậm của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Gọi HS đọc ghi nhớ. 4/Củng coá: - Hình aûnh haøng tre theå hieän ñieàu gì? - Tình caûm cuûa nhaø thô vaø moïi ngöôøi ñoái vôùi Baùc ñöôïc theå hieän nhö theá naøo qua khoå 2,3,4. Hoaït ñoäng 3 : Hướng dẫn tự học: 5/ Daën hoïc baøi: - Hoïc baøi, hoïc thuoäc loøng baøi thô. - Chuaån bò: Nghò luaän veà taùc phaåm truyeän ( hoaëc ñoaïn trích ). HS báo cáo sĩ số. HS trả lời. HS đọc chú thích * HS trả lời. - Baøi thô ñöôïc vieát naêm 1976 khi nhaø thô ñi thaêm laêng Baùc. HS suy nghĩ trả lời. 2HS đoïc: HS đọc töø khoù: HS đọc khổ thơ 1. - Baèng ngheä thuaät aån duï “ haøng tre” töôïng tröng cho con ngöôøi Vieät Nam duõng caûm, gan daï, beàn bæ. HS thảo luận 2 phút. Taïo keát caâu ñaàu-cuoái töông öùng laøm ñaäm neùt hình aûnh, gaây aán töôïng so saùnh vaø doøng caûm xuùc ñöôïc troïn veïn. HS đọc khổ thơ 2 - Maët trôøi(1): treân laêng; - Maët trôøi(2): trong laêng. HS suy nghĩ trả lời. HS đọc khổ thơ 3. - Söï so saùnh: Hình aûnh Baùc yeân nghæ ñôøi ñôøi trong yeân tónh ñöôïc so saønh vôùi vaàng traêng saùng trong, gôïi söï ra ñi thanh thaûn cuûa vò cha giaø daân toäc. Đọc khoå thô 4: - Muoán laøm => Con chim, Boâng hoa, Caây tre trung hieáu - Ñieäp ngöõ: xuùc ñoäng daâng traøo, öôùc nguyeän ñeàu höôùng veà Baùc, muoán gaàn Baùc maõi maõi. - HS động não, suy nghĩ=> phát biểu - Tự nhận thức; Liên hệ với bản thân. HS suy nghĩ trả lời. - HS suy nghĩ sáng tạo, trình bày 1 phút - Vaàn lieàn, coù khi vaàn caùch - Theå thô 8 chöõ( coù doøng 7 hoaëc doøng 9 chöõ). - Nhòp ñieäu: Chaäm, khoå cuoái nhanh. - HS suy nghĩ sáng tạo, trình bày 1 phút - Hình aûnh saùng taïo. HS phát biểu. - HS trình bày một phút. HS đọc ghi nhớ. HS trả lời. HS ghi. A/ Tìm hiểu chung: I/ Tác giả: - Vieãn Phöông teân thaät laø Phan Thanh Vieãn, sinh naêm 1928 queâ ôû An Giang. - Hoaït ñoäng vaên ngheä trong hai thôøi kyø choáng Phaùp vaø choáng Myõ. - Thơ của ông thường nhỏ nhẹ, giàu tình cảm, mơ mộng ngay trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt. II/Tác phẩm: - Baøi thô ñöôïc vieát naêm 1976 khi nhaø thô ñi thaêm laêng Baùc. - Những tình cảm đối với Bác Hồ kính yêu đã trở thành nguồn cảm hứng để nhà thơ sáng tác tác phẩm này. III/ Mạch cảm xúc: Maïch caûm xuùcdiễn ra theo trình töï töø cuoäc vaøo laêng viếng Bác ( trước khi vào lăng viến Bác, khi vào trong lăng, trước khi ra về). B/ Ñoïc- hiểu văn bản: I/ Nội dung: 1/Taâm traïng, caûm xuùc cuûa nhaø thô: *Khoå thô ñaàu: Hình aûnh haøng tre. - Baèng ngheä thuaät aån duï “ haøng tre” töôïng tröng cho con ngöôøi Vieät Nam duõng caûm, gan daï, beàn bæ. * Khoå thô 2: Tình caûm cuûa nhaø thô vaø moïi ngöôøi ñoái vôùi Baùc. - Baèng ngheä thuaät aån duï, taùc giaû ñaõ noùi leân söï vó ñaïi cuûa Baùc ( nhö maët trôøi) vaø söï toân kính cuûa nhaân daân ñoái vôùi Baùc. + Doøng ngöôøi ñi trong thöông nhôù: Hình aûnh thöïc. + “ Traøng hoa”: Hình aûnh aån duï. * Khoå thô 3: - Dieãn taû caûm xuùc vaø suy nghó cuûa taùc giaû: Baùc vaãn coøn soáng maõi vôùi non soâng, ñaát nöôùc nhöng khoâng theå khoâng ñau xoùt vì söï ra ñi cuûa Ngöôøi. 2/ Ước nguyện, tâm trạng lưu luyến của nhà thơ: * Khoå thô 4: - Taâm traïng löu luyeán muoán ôû maõi beân Ngöôøi. - Pheùp ñieäp ngöõ. II/ / Ngheä thuaät cuûa baøi thô: - Gioïng ñieäu tình caûm, vöøa trang nghieâm, vöøa tha thieát coù caû söï ñau xoùt laãn niềm töï haøophù hợp với nội dung, cảm xúc bài thơ. - Theå thô 8 chöõ. - Baøi thô coù gioïng ñieäu phuø hôïp vôùi noäi dung tình caûm, caûm xuùc. - Hình aûnh trong baøi thô nhieàu saùng taïo. - Lựa chọn ngôn ngữ biểu cảm, sử dụng các ẩn dụ, điệp từ có hiệu quả nghệ thuật. III/ Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác. C/ Hướng dẫn tự học: - Hoïc thuoäc loøng baøi thô. - Phân tích, cảm thụ những hình ảnh đẹp trong bài thơ. Tieát 118 - Tuaàn 25 NGHÒ LUAÄN VEÀ TAÙC PHAÅM TRUYEÄN ( HOAËC ÑOAÏN TRÍCH ) Ngày soạn: 20/2/2013 Ngày dạy: 2/2/2013 I/ Mức độ caàn ñaït: Hieåu roõkhái niệm và yêu cầu của bài văn nghò luaän veà taùc phaåm truyeän( hoaëc ñoaïn trích),biết làm những bài văn nghị luận này. II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng: 1/ Kiến thức: Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi moät baøi vaên nghò luaän veà taùc phaåm truyeän( hoaëc ñoaïn trích). Cách tạo lập văn bản nghò luaän veà taùc phaåm truyeän( hoaëc ñoaïn trích). 2/ Kĩ năng: - Nhaän dieän được baøi vaên nghò luaän veà taùc phaåm truyeän( hoaëc ñoaïn trích) và kỹ năng làm bài văn nghị luận này. - Đưa ra nnững nhận xét dánh giá về tác phẩm truyện ( hoaëc ñoaïn trích) đã học trong chương trình. III/ Hướng dẫn thực hiện: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOẠTĐÔNGCỦAHS NOÄI DUNGGHI 1/ Oån ñònh toå chöùc : VS,SS,TP 2/ Kieåm tra baøi cuõ: - Muoán laøm toát baøi nghò luaän veà moät tö töôûng, ñaïo lyù caàn vaän duïng nhöõng pheùp laäp luaän naøo? - Daøn yù chung coù maáy phaàn? Noäi dung cuûa töøng phaàn? - Khi vieát baøi caàn löïa choïn caùch vieát nhö theá naøo? 3/ Daïy baøi môùi: Hoaït ñoäng 1: Tìm hiểu chung: * Giới thiệu: Nghò luaän veà moät tác phẩm truyện ( hoạc đoạn trích) ôû lôùp 9 laø phaûi coù söï keá thöøa, naâng cao kieán thöùc ñaõ cung caáp, kyõ naêng ñaõ reøn luyeän ôû caùc lôùp tröôùc… - HDHS ñoïc baøi vaên vaø traû lôøi caâu hoûi SGK. - Goïi HS ñoïc. ? Vaán ñeà nghò luaän cuûa vaên baûn naøy laø gì. ? Ñaët moät nhan ñeà thích hôïp cho vaên baûn. ? Vaán ñeà nghò luaän ñöôïc ngöôøi vieát trieån khai qua nhöõng luaän ñieåm naøo? Tìm nhöõng caâu neâu leân hoaëc coâ ñuùc luaän ñieåm cuûa caên baûn. - GV höôùng daãn tìm. ? Ñeå khaúng ñònh caùc luaän ñieåm, ngöôøi vieát laäp luaän nhö theá naøo. ?Nhaän xeùt veà nhöõng luaän cöù ñöôïc ngöôøi ñöa ra ñeå nhaän xeùt veà caùch daãn daét vaø boá cuïc baøi vaên. - Baøi vaên ñöôïc daãn daét töï nhieân, boá cuïc chaët cheõ. Töø neâu vaán ñeà ngöôøi vieát ñi vaøo phaân tích, dieãn giaûi roài sau ñoù khaúng ñònh, naâng cao vaán ñeà nghò luaän. - Liên hệ, giáo dục HS ? Nghò luaän veà taùc phaåm truyeän laø gì. Hoaït ñoäng 2:HD luyeän taäp ? Vaán ñeà nghò luaän cuûa ñoaïn vaên laø gì. ? Ñoaïn vaên coù nhöõng yù chính naøo? Caùc yù aáy giuùp ta hieåu gì veà laõo Haïc. - GV nhận xét, kết luận. 4/ Cuûng coá: Nghò luaän veà taùc phaåm truyeän laø gì? Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học 5/ Daën hoïc baøi: - Hoïc thuộc ghi nhớ . - Chuaån bò: Caùch laøm baøi nghò luaän veà taùc phaåm truyeän (hoaëc ñoaïn trích) .( Xem laïi caùch laøm baøi vaên nghò luaän ôû caùc tieát tröôùc). - HS báo cáo sĩ số. - 2 HS trả lời. - HS ñoïc. - HS thaûo luaän caâu hoûi 4 phuùt. Vaán ñeà nghò luaän: - Phaåm chaát cuûa anh thanh nieân trong “ Laëng leõ Sa Pa” cuûa Nguyeãn Thaønh Long. - Nhan ñeà: Anh thanh nieân trong laëng leõ Sa Pa cuûa Nguyeãn Thaønh Long. Coù 3 luaän ñieåm: - Caùc caâu neâu luaän ñieåm: + Caâu 1 ñoaïn 2: Anh thanh nieân laø ngöôøi yeâu ñôøi, yeâu ngheà coù tinh thaàn traùch nhieäm cao. + Caâu 2 ñoaïn 3:Anh thanh nieân laø ngöôøi hieáu khaùch, quan taâm ngöôøi khaùc. + Caâu 1 ñoaïn 4:Anh laø ngöôøi khieâm toán. + 2 caâu cuoái ñoaïn cuoái. c/ Ngöôøi vieát ñaõ laäp luaän baèng caùch phaân tích, giaûi thích, chöùng minh. - Luaän cöù ñöôïc laáy töø taùc phaåm goàm nhöõng chi tieát saâu saéc nhaát. - HS đọc ghi nhôù/ SGK- T63. - HS ñoïc. - HS thảo luận ( 3 phút) => trình bày=> nhận xét. HS ghi I/ Tìm hieåu baøi nghò luaän veà taùc phaåm truyeän (hoaëc ñoaïn trích). 1/ Tìm hiểuvaên baûn:(sgk/t 61): a/ Vaán ñeà nghò luaän: - Phaåm chaát cuûa anh thanh nieân trong “ Laëng leõ Sa Pa” cuûa Nguyeãn Thaønh Long. - Nhan ñeà: A