Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 76, 77, 78: Bài Cố hương

Ngày soạn: 4/12/2013 Ngày giảng: … /12/2013 Tiết 76 – Bài 16 CỐ HƯƠNG - Lỗ Tấn - A . MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và văn học nhân loại. - Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niềm tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. - Những sáng tạo về nghệ thuật của nhà văn Lỗ Tấn trong truyện Cố hương 2. Kĩ năng * Kĩ năng bài học: - Đọc- hiểu một văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được truyện. * Kĩ năng sống: giao tiếp, ra quyết định. 3. Thái độ - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước. B. PHƯƠNG PHÁP/KĨ THUẬT DẠY HỌC: động não, thảo luận, bình giảng…. C . CHUẨN BỊ: - GV: Giáo án, tài liệu tham khảo - Hs: soạn bài theo câu hỏi sgk D . TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG 1. Ổ định 2. Kiểm tra Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha? 3. Bài mới: 1’ Gv: Nỗi nhớ quê hương xa vời từng là đề tài cho bao nhiêu nhà thơ cổ kim, nỗi nhớ sau nhiều năm xa cách có dịp trở về thăm quê cũ nó bùi ngùi, tái tê... Giáo viên Học sinh Hoạt động 1 ? Trình bày những hiểu biết về tác giả Là nhà văn nổi tiếng Trung Quốc Sinh trưởng trong gia đình quan lại sa sút. Lỗ Tấn là nhà văn chiến đấu. Ông cống hiến cả cuộc đời cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Là nhà văn của nhân dân lao động Trung Quốc dới ách áp bức bóc lột của chế độ phong kiến. Năm 1981, thế giới đã kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Lỗ Tấn với tư cách là danh nhân văn hóa Thế giới. ? Hiểu biết về tác phẩm GV: Truyện của Lỗ Tấn chủ yếu phanh phui các căn bệnh tinh thần của quốc dân, lưu ý mọi người tìm phương thuốc chạy chữa. Ông đã hát cho đồng bào mình nghe bài hát lạc điệu của chính họ, chỉ cho họ thấy những bước đi sai nhịp trên con đường tiến về tương lai. Các tác phẩm của LT đều phê phán người dân TQ mê muội, tự thỏa mãn, ngủ sau trong một cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ. GV: Tấn về thăm làng cũ và do chuyển nhà đi nơi khác sau hai mươi năm xa cách. Trên đường về quê Tấn thấy làng xóm tiêu điều xơ xác lòng Tấn xe lại. - Gv: To rõ ràng, buồn… - Gv đọc - Hs đọc- nhận xét Giải thích các từ khó. ? Văn bản viết theo thể loại gì ? Dựa theo trình tự thời gian chuyến về thăm quê của nhân vật tôi – hãy tìm bố cục. ? Tóm tắt truyện? -“Tôi” trở về quê sau hơn 20 năm xa cách. Lúc này thời tiết đang độ giưã đông, trời âm u, gió lạnh lùa vào khoang thuyền, làng xóm giờ đây tiêu điều xơ xác. Hình ảnh làng quê cũ hiện lên trong ký ức làm lòng “tôi” thấy không vui, về thăm làng chuyến này, “tôi” có ý định từ giã quê lần cuối và lo việc chuyển nhà đi nơi khác.“Tôi nhớ đến người bạn cũ thủa nhỏ là Nhuận Thổ: 1 cậu bé nông dân khỏe mạnh, tháo vát, hiểu biết và hồn nhiên.Ngày ấy 2 đứa trẻ chơi thân với nhau, sau 20 năm xa cách gặp lại, nhân vật tôi thấy Nhuận Thổ đã thay đổi nhiều: Anh trở thành 1 người nông dân nghèo khổ, đần độn, mụ mẫm đi, “Tôi” buồn bã rời quê với niềm băn khoăn không biết tương lai của cháu Hoàng và Thuỷ Sinh sau này sẽ ra sao, hình ảnh con đường ở cuối truyện nói lên lòng mong mỏi hy vọng 1 sự đổi thay. ? Có ba bạn tranh luận với nhau về nhân vật chính trong tác phẩm “Cố hơng” của Lỗ Tấn Tôi là nhân vật chính. Nhuận Thổ là nhân vật chính. Cả hai đều là nhân vật chính. ý kiến của em về vấn đề này nh thế nào? Tại sao? Nếu nhìn theo nghĩa rộng nhất thì ta thấy cả hai đều là nhân vật chính nhng vai trò của nhân vật tôi quan trọng hơn. Nhân vật trung tâm hiện lên chủ yếu ở phương diện: Những lời độc thoại, suy tư day dứt.Vì thế, có thể nói tôi là nhân vật trung tâm còn Nhuận Thổ là nhân vật chính. ? Theo em, nhân vật tôi có phải là tác giả không ? - Giữa tôi và Lỗ Lấn có nhiều điểm tương đồng : cùng tên là Tấn, có những đoạn hồi kí của tác giả...nhưng đó không phải là tác giả. Chỉ là nv mà nhà văn gửi gắm tư tưởng, tình cảm, suy nghĩ trong đó vì vậy có thể từ tôi để hiểu tình cảm tư tưởng của nhà văn Lỗ Tấn. ? Giải thích về nhan đề Cố hương ? (quê cũ) - HS đọc phần đầu từ “Tôi không quản ...sinh sống” ? Nhân vật tôi trở về thăm quê trong hoàn cảnh nào? Vào thời điểm nào? Mục đích của chuyến về quê lần này? - Trời giá lạnh;đang độ giữa đông; xa những hai ngàn dặm mà tôi đã từ biệt hơn 20 năm nay. Ý định là để từ giã nó lần cuối cùng, đem gia đình đế đất khách tôi đang làm ăn sinh sống. ? Khi gần về đến nhà cảnh làng quê hiện ra sau 20 năm xa cách của người trở về như thế nào ? Điều gì đã xảy ra trong tâm hồn tôi? ? Khi trở về quê tôi đã gặp những cảnh gì? ? Cảnh đó gợi lên cảm giác ntn trong nv tôi? . ? Nghệ thuật tự sự có gì đặc sắc? ? Em có nhận xét gì về bức tranh làng quê hiện tại ? Bức tranh đó nói gì về XH TQ đầu thế kỉ XX? ? Hình dung về tâm trạng của tác giả ? - buồn se sắt. ngạc nhiên, không tin là làng mình.Thất vọng, hụt hẫng vì làng xóm tiêu điều, hoang vắng. I. Đọc- tìm hiểu chung 1. Tác giả, tác phẩm * Tác giả - Lỗ Tấn (1881 – 1936) là nhà văn nổi tiếng của TQ, ông để lại một số lượng các tác phẩm rất đồ sộ ( 17 tập văn và 2 tập truyện ngắn ) * Tác phẩm “ Cố hương” là truyện ngắn tiêu biếu nhất trong tập “ Gào thét” 2. Đọc- giải nghĩa từ khó 3. Thể loại - Tự sự- Truyện ngắn hiện đại 4. Bố cục : 3 phần Phần 1: Từ đầu đến “ Làm ăn sinh sống”- Nhân vật Tôi trên đường về quê Phần 2: Tiếp đó đến “ Sạch trơn như quét” – Nhân vật Tôi những ngày ở quê. Phần 3: Còn lại: Nhân vật Tôi trên đường xa quê. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Diến biến tâm trạng của “ tôi” a. Cảnh vật cố hương - Thôn xóm tiêu điều, hoang vắng nằm im lìm dưới trời vàng úa…Lòng tôi se lại...Trong ký ức làng cũ đẹp hơn kia. - Sáng tinh mơ. - Trên mái ngói, mấy cọng rơm khô phất phơ. - Các gia đình đã dọn đi nhiều, càng hiu quạnh. -> Hoang vắng, hiu quạnh, gợi cảm giác buồn -> Kể kết hợp miêu tả, biểu lộ tình cảm. => Là bức tranh làng quê ảm đạm, héo hon, làm rõ tình cảnh sa sút của XH TQ đầu thế kỉ XX. --> Tâm trạng buồn, xót xa. * Củng cố- dặn dò ( 2’) - Học bài - Chuẩn bị tiết 2 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 4/12/2013 Ngày giảng: … /12/2013 Tiết 77 – Bài 16 CỐ HƯƠNG - Lỗ Tấn - A . MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và văn học nhân loại. - Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niềm tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. - Những sáng tạo về nghệ thuật của nhà văn Lỗ Tấn trong truyện Cố hương 2. Kĩ năng * Kĩ năng bài học: - Đọc- hiểu một văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được truyện. * Kĩ năng sống: giao tiếp, ra quyết định. 3. Thái độ - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước. B. PHƯƠNG PHÁP/KĨ THUẬT DẠY HỌC: động não, thảo luận, bình giảng…. C . CHUẨN BỊ: - GV: Giáo án, tài liệu tham khảo - Hs: soạn bài theo câu hỏi sgk D . TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG 1. Ổ định 2. Kiểm tra 3. Bài mới: 1’ Giáo viên Học sinh - HS đọc tiếp phần 2 ? Về thăm làng cũ nhân vật “Tôi” đã gặp những ai ? - ( Mẹ, cháu Hoàng, Nhuận Thổ và chị Hai Dương) ? Em có nhận xét gì về h/ả người mẹ trong tác phẩm? * Mẹ: mừng rỡ, nét mặt ẩn một nỗi buồn: nỗi buồn của người sắp phait từ giã nơi mình sinh ra và lớn lên, từng gắn bó niềm vui nỗi buồn trong c/đ mà chưa hẹn ngày gặp lại. * Cháu Hoàng: nhìn tôi chòng chọc vì nó chưa gặp tôi lần nào, thấy tôi khác xa những người ở quê mà hằng ngày nó được gần gũi tiếp xúc. * Nhuận Thổ: ? Mối quan hệ giữa “Tôi” và Nhuận Thổ được kể ở những thời điểm nào ? ? Hình ảnh Nhuận Thổ trong kí ức hiện ra qua những chi tiết nào ? ? Nhuận Thổ hiện tại đã thay đổi như thế nào ? - Lập bảng để so sánh - GV đưa bảng phụ ? Nghệ thuật nổi bật trong quá trình kể về người bạn cũ ? ? Nguyên nhân nào khiến NT thay đổi như vậy? Nhuận Thổ nói: Bẩm, vất vả lắm...Không đủ ăn, lại có được sống yên ổn đâu...Chỗ nào cũng hỏi tiền, chẳng có luật lệ gì cả. Mùa lại mất. Trồng được gì là gánh đi bán tất. Chỉ đóng góp vài lần là cụt vốn rồi...Nhân vật tôi kể: Anh ra đi. Mẹ tôi và tôi đều than thở, buồn cho cảnh nhà anh: con đông, mùa mất, thuế nặng, lính tráng, trộm cướp, quan lại, thân hào đày đọa thân anh khiến anh trở thành đần độn mụ mẫm đi. --> sự thay đổi này do cách sống lạc hậu của người nông dân từ hiện thực đen tối. ? Theo em trong con ngưêi NhuËn Thæ ®iÒu duy nhÊt kh«ng thay ®æi lµ g×? -> PhÈm chÊt quý b¹n gi÷ nguyªn. Đó là nét phẩm chất đáng quý của người nông dân. ? Điều đó có ý nghiã gì trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm? - Đến thăm bạn cũ, dù nhà rất nghèo túng, anh vẫn không quên mang theo một bọc giấy gói ít đậu xanh của nhà phơi khô để tặng bạn. Điều không thay đổi này so với những thay đổi của NT, nhất là trong cách xưng hô với bạn: Bẩm ông, cho thấy tác hại của lễ giáo PK và qua đó thấy sự phê phán sâu sắc của tác giả. ? Trong kí ức “Tôi” chị Hai Dương được mệnh danh “ Nàng Tây Thi đậu phụ”. ? Nàng Tây Thi? ? Chị Hai Dương trong kí ức của “tôi” hiện lên qua những chi tiết nào? ? Sau 20 năm chi đã có gì thay đổi? Lập bảng so sánh. ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi đó ? Thay đổi nào là lớn nhất ? ? NV Thủy Sinh trong tác phẩm có gì giống và khác với Nhuận Thổ ngày bé? ? Những người khác của quê hương như thế nào? GV: Như vậy, h/ả cố hương k còn êm ả, yên bình như xưa. Gia đình trung lưu thì phải đi tha hương. Người dân quê thì xơ xác, tâm tính con người thay đổi. Tình làng nghĩa xóm, tình bạn trở nên xa cách, nhạt nhẽo, lạnh lùng. Điều đó cho thấy sự tha hóa k phải chỉ ở một số ít những con người mà sự thay đổi theo chiều hướng xấu ấy đã lan ra trên diện rộng ? Diễn biến tâm trạng của “Tôi” trước những thay đổi của con người ? ? Nhận xét về phương thức biểu đạt của tác phẩm? ? Vậy nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi đó? ? Từ đó em hiểu gì về thực trạng XHPKTQ bấy giờ ? GV: Đầu thế kỉ XX, bọn đế quốc càng tranh dành nhau ảnh hưởng ở TQ, giúp cho một số quân phiệt gây nội chiến liên miên, tạo nên cảnh đục nước béo cò. Bọn địa chủ lại càng tăng cường bóc lột địa tô, cho vay nawngk lãi, đem sự tổn hại của chúng trút lên đầu người nông dân lao động. Thực tế XHPKTQ đã suy tàn, song những thể chế tinh thần mà nó áp đặt lên đầu giai cấp bị trị vẫn còn nguyên sức mạnh uy quyền; lại thêm đ/s kinh tế của nd TQ những năm đầu thế kỉ XX vô cùng lạc hậu. Hai gọng kìm đó đã kẹp chặt con người trong bóng tối của sự mê muội, đớn hèn, lười biếng, xảo trá, độc ác...-thứ mà Lỗ tấn chua xót và gay gắt gọi là căn bệnh “Quốc dân tính”. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Diến biến tâm trạng của “ tôi” a. Cảnh vật cố hương b. Con người quê hương * Hình ảnh người mẹ: - Lưu luyến với quê hương - Mang nỗi buồn thầm kín: nặng lòng với quê hương, nhưng vẫn phải rời quê hương đi xa. -> Yêu quê hương nhưng phải tha hương. *. Nhuận Thổ: - Quá khứ – hiện tại Nhuận Thổ lúc nhỏ Nhuận Thổ sau 20 năm - Ngoại hình: Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc. Bµn tay hång hµo lanh lÑ mËp m¹p. - Trang phục: §éi mò l«ng chiªn bÐ tÝ tÑo. Cổ đeo vòng bạc - Nhận thức: Tá ra biÕt nhiÒu chuyÖn: bẫy chim, canh dưa, nhặt vỏ sò... - Tình cảm, thái độ đối với tôi: T×nh c¶m b¹n bÌ, th©n thiÕt: xưng hô anh em; khi xa khóc gửi quà.. -> Lúc nhỏ còn là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều - Ngoại hình: Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, có nếp nhăn sâu hoắm. Mi mắt viền đỏ húp mọng. Tay thô kệch nứt nẻ như vỏ cây thông. - Trang phục : Đội mũ lông chiên rách bươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính. - Nhận thức: Cảm thấy khổ k nói được hết, lắc đầu như một pho tượng. - Tình cảm, thái độ đối với tôi: Tỏ ra rụt rè. Nói năng thiểu não, xưng hô cung kính -> thay đổi nhiều, là người nông dân già nua, nghèo khổ, đần độn, mụ mẫm, cam chịu số phận. --> So sánh, tương phản. Giọng điệu trần thuật, mỉa mai chua chát. => Tiều tụy, già nua, hèn kém --> sự thay đổi này do cách sống lạc hậu của người nông dân từ hiện thực đen tối. * Chị Hai Dương Trong ký ức Sau 20 năm -Gọi chị là nàng Tây Thi đậu phụ. -Xoa phấn, lưỡng quyền không cao, môi không mỏng... là người phụ nữ khá đẹp, có sức quyến rũ. -> xinh xắn, có duyên bán hàng -Lưỡng quyền nhô cao -Môi mỏng dính, ch©n nhá xÝu gièng chiÕc compa. -Đanh đá, nanh nọc, tham lam. -> xấu xí, kệch cỡm, tham lam, trơ tráo --> So sánh, tương phản. Giọng điệu trần thuật, mỉa mai chua chát. Yếu tố hồi tưởng, hình ảnh ấn tượng. --> Thay đổi xấu toàn diện: Cả hình dáng lẫn tính tình --> Là biểu hiện suy thoái của lối sống và đặc điểm ở làng quê. * Thủy Sinh: - Giống hệt bổ ở tính nhút nhát, chỉ nấp sau lưng bố. - Thủy Sinh so với Nhuận Thổ 20 năm về trước “vàng vọt, gầy còm hơn một tí, và cổ k đeo vòng bạc”. - Nghèo khổ hơn, lam lũ hơn và mất mát của những gì đẹp đẽ. * Những người khác của quê hương: - Kẻ đưa chân. - Người đến lấy đồ đạc. - Có kẻ vừa đưa chân vừa lấy đồ đạc - tất cả đồ đạc trong ngôi nhà cũ, hư hỏng, to nhỏ, xấu tốt đều mang đi sạch như quét. -> Tình quê lạ lùng, cách bức, giả tạo. Chỉ rặt những đố kị, tham lam, vụ lợi. - “ Tôi như điếng người ...” -> Buồn , đau đớn, bất lực. -> Phương thức tự sự kết hợp với nghị luận rất khéo léo giúp ta hiểu được cuộc sống diễn ra nơi Cố Hương của ông: Quẩn quanh, bế tắc, nghèo khổ khiến làng quê ngày một tàn tạ, con người nghèo, khổ sở, hèn kém và bất lương. * Nguyên nhân sự sa sút của quê hương: - Nguyên nhân khách quan: do tự nhiên mất mùa; do XH thuế nặng, lính tráng, trộm cắp, quan lại, thân hào. - Nguyên nhân chủ quan: Do con người-con đông, đần độn, mụ mẫm, mặc cảm, tự ti… * Củng cố, dặn dò:(5’) - ? Nhận xét về tâm trạng của “ tôi” trên đường về quê? - ChuÈn bÞ phÇn tiÕp: Rêi quª... =================================================================== Ngày soạn: 4/12/2013 Ngày giảng: … /12/2013 Tiết 78 – Bài 16 CỐ HƯƠNG - Lỗ Tấn - A . MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và văn học nhân loại. - Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niềm tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. - Những sáng tạo về nghệ thuật của nhà văn Lỗ Tấn trong truyện Cố hương 2. Kĩ năng * Kĩ năng bài học: - Đọc- hiểu một văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được truyện. * Kĩ năng sống: giao tiếp, ra quyết định. 3. Thái độ - Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước. B. PHƯƠNG PHÁP/KĨ THUẬT DẠY HỌC: động não, thảo luận, bình giảng…. C . CHUẨN BỊ: - GV: Giáo án, tài liệu tham khảo - Hs: soạn bài theo câu hỏi sgk D . TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG 1. Ổ định 2. Kiểm tra 3. Bài mới: 1’ - HS đọc “Thuyền chúng tôi...hết” ? “Tôi” rời xa quê trong thời điểm nào? Việc lựa chọn thời điểm ấy nhằm mục đích gì? - Việc lựa chọn thời điểm là nhằm dụng ý nghệ thuật rõ nét, bố cục đầu cuối tương ứng. Một con người đầy tâm trạng suy tư trở về quê trong một buổi chiều khi hoàng hôn buông xuống trên một chiếc thuyền dưới bầu trời vàng úa, và cũng rời xa quê vào buổi chiều khi hoàng hôn buông xuống trên một chiếc thuyền, khi những dãy núi xanh sẫm lại…cách sử dụng thời gian không gian nghệ thuật độc đáo. ? Trên thuyền cảm xúc và suy nghĩ của tôi được thể hiện qua chi tiết nào? ? Qua đó thể hiện tâm trạng gì của nhân vật? GV: Hiện tại đau buồn, quá khứ tươi đẹp không bao giờ trở lại. Cố Hương bây giờ chỉ còn là xơ xác nghèo hèn xa lạ từ cảnh vật đến con người. Trên đường đi, trước mắt tôi hiện ra cảnh tượng một cánh đồng cát, màu xanh biếc, cạnh bờ biển, trên vòm trời xanh đậm, treo lơ lửng một vầng trăng tròn vàng thắm. ? Chi tiết đó có ý nghĩa gì? - Mơ về một c/s khác: tươi đẹp, hạnh phúc hơn lúc này. ? Vậy, khi rời Cố Hương nhân vật “Tôi” mong ước điều gì ?Cuộc đời mới ấy sẽ là cuộc đời như thế nào? ? Viết về những điều đó, phải chăng Lỗ tấn đang rẻ rúng, miệt thị những người dân quê? GV: Cách viết của Lỗ Tán có gì đó rất gần với cách viết của Sê-khốp, Nam Cao, những nhà văn đầy lương tri, trách nhiệm với c/s, họ nhìn thẳng vào những ung nhọt của XH, vạch trần nó và muốn thay đổi nó. Tác phẩm lại một lần nữa thể hiện quan điểm: dùng văn chương chữa bệnh tinh thần cho dân tộc Trung Hoa. ? Ý nghĩ cuối cùng của “Tôi” là gì ? - Trên mặt đất vốn làm gì ... ? Hình ảnh “Con đường” cần được hiểu như thế nào? - Con đường sông, đường thủy --> (nghĩa đen): đi mãi cũng thành đường thôi. Đó là con đường mà tôi và cả gia đình đang đi. + Con đường cho cả dân tộc Trung Hoa xây dựng, đổi mới, đó là niềm hy vọng của các nhà văn về một ngày mai tươi sáng đối với cả dân tộc (nghĩa bóng). VÊn ®Ò ®Æt ra: X©y dùng nh÷ng cuéc ®êi míi, nh÷ng con ®ưêng míi tèt ®Ñp h¬n cho tư¬ng lai. Hi väng vµo thÕ hÖ trÎ lµm thay ®æi quª hư¬ng. GV: Hình ảnh con đường là biểu tượng khái quát triết lý về cuộc sống con người hiện tại đến tương lai...hp con người không tự nhiên mà có, do chính con người tự thân hành động… người đi mãi, góp phần tạo dựng nên. ? Đoạn truyện tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào ? ? Tác giả bộc lộ tư tưởng tình cảm nào đối với Cố Hương ? ? ước vọng của tác giả có trở thành hiện thực không ? - HS tự bộc lộ. Hoạt động 3 ? Nghệ thuật đặc săc của Vb ? Hãy nêu nội dung ngắn gọn của truyện ? - Phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt của XH TQ đầu TK XX. - Phê phán và hi vọng tác giả trên cơ sở tình yêu quê hương và nhân dân là cơ sở tư tưởng của tác phẩm. - Hs đọc Hoạt động 4 Bài 1: Hãy giải thích nhận định sau: Cố hương là một truyện ngắn có yếu tố hồi kí chứ không phải là hồi kí? Hãy chỉ ra đoạn văn tiêu biểu mag tính chất hồi kí trong truyện. Tác dụng của đoạn văn ấy trong việc thể hiện nội dung tư tưởng tác phẩm? Bài 2: Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng phép so sánh trong Cố hương? II. Đọc – hiểu văn bản 1 Diễn biến tâm trạng của “tôi” c. Trên đường rời xa quê - Chiều hoàng hôn. - lòng tôi không chút lưu luyến, cảm thấy vô cùng lẻ loi, ngột ngạt. - Hình ảnh đứa trẻ ...mờ nhạt. -->Khiến tôi ảo não, không chút luyến tiếc khi rời quê. - Mong ước: Chúng nó (bọn trẻ) không giống chúng tôi không bao giờ phải áp bức nhau ... Chúng nó cần phải sống một cuộc đời mới ... Làng quê tươi đẹp con người tử tế thân thiện. --> Ước mong c/s làng quê yên bình, ấm no. * Thông điệp mà nhà văn gửi gắm: - Dùng văn chương chữ bệnh tinh thần. - Cần có một sự thay đổi để hướng tới một c/s tốt đẹp hơn. 2 . Hình ảnh con đường. VÊn ®Ò ®Æt ra: X©y dùng nh÷ng cuéc ®êi míi, nh÷ng con ®ưêng míi tèt ®Ñp h¬n cho tư¬ng lai. Hi väng vµo thÕ hÖ trÎ lµm thay ®æi quª hư¬ng đem đến tự do hạnh phúc cho con người. - >Biểu cảm, nghị luận: Khơi dậy tinh thần không cam chịu áp bức nghèo hèn, tin vào cuộc đổi đời của quê hương --> Tình yêu mãnh liệt. III . Tổng kết, ghi nhớ 1 . Nghệ thuật - Bố cục chặt chẽ, cách sử dụng sinh động những thủ pháp nghệ thuật : hồi ức, hiện tại, đối chiếu, đầu cuối tương ứng. - Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật độc đáo góp phần khắc hoạ tính cách nhân vật và chủ đề tác phẩm. - Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận. - Sáng tạo hình ảnh biểu tượng giàu ý nghĩa triết lý. 2 . Nội dung Thông qua việc tường thuật chuyến về quê lần cuối của nhân vật “Tôi”, những rung cảm của “Tôi” trước sự thay đổi của quê hương, đặc biệt là của Nhuận Thổ, tác giả đã phản ánh hiện trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc đồng thời đặt ra vấn đề đường đi của người nông dân, của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm. 3 . Ghi nhớ (Sgk) IV . Luyện tập Bài 1: Cố hương có nhiều đoạn chứa yếu tố hồi kí, tuy nhiên các đoạn ấy chỉ được lồng trong dòng kể câu chuyện về quê đang diễn ra không thể xem cả tác phẩm là hồi kí. Đoạn văn tiêu biểu: Lúc bấy giờ trong kí ức…..không hề gặp mặt ai nữa. -> tác giả có đk làm nổi bật tình cảm thắm thiết của tôi đối với người bạn nông dân thời thơ ấu, qua đó, cả với làng quê xưa trong kí ức, đồng thời tạo cơ sở để tô đậm sự thay đổi quá nhanh chóng của làng quê hiện nay. Bài 2: - Tác giả đã dùng nghệ thuật hồi ức, hiện tại để đối chiếu so sánh làm rõ cảnh và người ở quê trong quá khứ và hiện tại.Tâm trạng của nhân vật “tôi”: Thấy buồn xót trước cảnh đổi thay theo chiều hướng lụi tàn của quê hương và trước tình trạng tinh thần lạc hậu mụ mẫm của dân chúng. Qua đó thể hiện niềm hi vọng của nv tôi về một tương lai tốt đẹp hơn. * Củng cố-Dặn dò: 3’ ? Suy nghĩ của em về hình ảnh con đường ở cuôia truyện - Học bài, chuẩn bị ôn TLV