Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 91, 92

Tiết 91,92: Chu Quang Tiềm. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. Rèn luyện biết thêm cách viết văn nghị luận qua lĩnh hội bàI nghị luận sâu sắc , sinh động giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm. II.Chuẩn bị: -Thầy:Giáo án,bảng phụ -Trò:Đọc kĩ văn bản ,soạn bài theo gợi ý SGK II. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học : 1.Ôn định tổ chức 2.Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3.Bài mới: * Giới thiệu bài:Giới thiệu về cụm bài văn bản nghị luận gồm 4 bài: Nghị luận xã hội: Bàn về đọc sách, chuẩn bị hành trang… Nghị luận văn học: Tiếng nói của văn nghệ, Sói và cừu. Hđ của GV- HS Kiến thức cơ bản Gọi Hs đọc chú thích. GV tóm tắt những nét cơ bản về tác giả H? Văn bản bàn những khía cạnh nào của việc đọc sách?Mỗi khía cạnh ấy ứng với phần nào của văn bản Gọi Hs đọc phần I của văn bản. H? Qua lời bàn của tác giả, ta thấy sách có vai trò gì trên con đường phát triển của nhân loại? H? Em hiểu “ học thuật” có nghĩa là gì? H? Từ vai trò, tác dụng của sách đối với con người, tác giả đã so sánh sách với cái gì ?Cách so sánh như vậy thể hiện điều gì? =>Thái độ trân trọng đề cao sách H? Từ: “trường chinh” ở đây được hiểu theo nghĩa ntn? H?Sách có tầm quan trọng như vậy thì việc đọc sách có những ý nghĩa nào? H?Nhận xét của em về việc trnình bày vấn đề của tác giả? Trong tình hình văn hóa xã hội như hiện nay, sách vở tích luỹ nhiều;các loại hình văn hóa khác lấn át văn hóa đọc thì việc đọc sách cũng ngày càng không dễ. H? Tại sao cần phải lựa chọn sách khi đọc? H? Tác giả chỉ ra những nguy hại của hiện tượng đó ntn? Lấy dẫn chứng chứng minh cho ý trên H? Tác giả đã trình bày lời bàn của mình bằng cách nào? =>Tác giả đã dùng nhiều hình ảnh so sánh: +giống như ăn uống… +giống như đánh trận… +như kẻ trọc phú khoe của… Trình bày lời bàn bằng cách phân tích cụ thể, bằng giọng chuyện trò tâm tình, thân ái để chia sẻ kinh nghiệm, thành công, thất bại trong thực tế. H? Đặc biệt bài văn còn giàu sức thuyết phục người đọc bởi cách viết ntn? =>Mỗi nguy hại tác giả đưa ra những dẫn chứng cụ thể và phân tích. Tác giả phê phán lối đọc sách thiếu chọn lọc. H? Theo tác giả, muốn tích luỹ học vấn, đọc sách hiệu quả cần lựa chọn sách ntn? H? TG đã dùng cách nói ví von nhưng rất cụ thể về cách đọc sách không có suy nghĩ, nghiền ngẫm ntn? ý nghĩa của hình thức so sánh đó? Cách viết giàu hình ảnh, nhiều chỗ tác giả ví von cụ thể và thú vị VD: Liếc qua thì thấy rất nhiều…. Làm học vấn giống như….. TG đã khẳng định: trên đời không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ kế cận vì thế không biết thông thì không thể chuyên sâu, không biết rộng thì không thể nắm gọn. H? ý kiến của trên đã cho em thấy bài học nào trong việc lựa chọn sách đọc? ?Với học sinh và điều kiện cụ thể của học sinh nông thôn ,theo em sách nào sau đay cần được ưu tiên đọc nhất?Vì sao? +Truyện:truyện tranh,truyện thiếu nhi.truyện kiếm hiệp.truyện tình cảm +Sách học sinh:Sách giải bài tập;SGKsách tham khảo;sách nâng cao,bổ trợ kiến thức +Sách đời sống:bói toán,tử vi;kỹ thuật trồng trọt ;sách dạy nấu ăn,dạy mẹo vặt; dạy chơi cờ vua, dạy tin học H?ý kiến của em về những kết luận này? H? Bài viết có lý, có tình, có sức thuyết phục cao. Điều đó được tạo nên bởi yếu tố nào? H? Qua bài văn, em học tập được gì ở lối viết văn nghị luận của tác giả? I Đọc tìm hiểu chung: 1/ Tác giả-tác phẩm: *Chu Quang Tiềm: 1897-1986. là nhà mỹ học, lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. 2/ Tác phẩm: là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công suy nghĩ, là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền lại cho thế hệ sau. Bài văn được trích từ sách “Danh nhân TQ bàn về niềm vui, nỗi buồn của công việc đọc sách” b. Chú thích từ ngữ 2.Bố cục +)Từ đầu…”phát hiện thế giới mới.” =>Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. +)Tiếp..”tự tiêu hao lực lượng”: =>Các khó khăn, nguy hại dễ gặp cuả việc đọc sách trong tình hình hiện nay. +)Còn lại: =>Bàn về phương pháp đọc sách. III/ Tìm hiểu văn bản: 1/ Mục đích và ý nghĩa của việc đọc sách a)Tầm quan trọng của sách +Sách đã ghi chép, cô đúc, lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người tìm tòi, tích luỹ qua từng thời kỳ. +Những cuốn sách có giá trị có thể xem là những cột mốc trên con đường học thuật của nhân loại. ờ Sách là kho tàng quí báu của di sản tinh thần mà loài người đã thu lượm…mấynghìn năm ờ ờ ý nghĩa của đọc sách chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, hưởng thụ các thành tựu của các thế hệ đi trước tích luỹ, nâng cao vốn tri thức. KL:Với cách trình bày rõ ràng,đúng đắn ,lời văn giàu hình ảnh ,tác giả đã cho thấy được sự cần thiết của việc đọc sách b)Những khó khăn, nguy hại dễ gặp phải khi đọc sách trong tình hình hiện nay: *Nguyên nhân : Sách nhiều ờ Hậu quả không chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống”, không biết nghiền ngẫm. lạc hướng, lãng phí thời gian , sức lực &tiền bạc nếu những cuốn sách không thật có ích. Lời kêu gọi cần lựa chọn sách để đọc sách cần lựa chọn để đọc 3.Sách thường thức (gần gũi kế cận chuyên môn) 2.Tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn chuyên sâu 1. Những cuốn sách có giá trị Nội dung các lời bàn và cách trình bày của tg’ thấu tình, đạt lý: cácý kiến đưa ra xác đáng, có lý lẽ từ tư cách 1 học giả có uy tín, từng trải qua quá trình nghiên cứu, tích luỹ, nghiền ngẫm lâu dài. 3/ Bàn về phương pháp đọc sách: +) Cần lựa chọn sách khi đọc. +)Cách đọc sách có hiệu quả: Không nên : Nên đọc -tham đọc nhiều vì đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu như cười ngựa qua chợ…. -xem thường đọc sách thường thức, loại sách ở lình vực gần gũi kế cận với chuyên ngành, chuyên sâu của mình. -đọc lướt qua, đọc chỉ để trang trí bộ mặt -đọc một cách tràn lan - chọn cho tinh, đọc cho kỹ những quyển sách nào thực sự có giá trị, có lợi ích cho mình. -đọc sách thường thức, loại sách ở lĩnh vực gần gũi kế cận với chuyên ngành, chuyên sâu của mình. -phải vừa đọc, vừa suy nghĩ nhất là đối với các sách có giá trị. - cần đọc có kế hoạch. ờ Kết hợp đọc rộng và đọc sâu Lý lẽ, dẫn chứng sinh động;cách viết văn giàu hình ảnh, ví von tác giả đã đưa ra những ý kiến đáng để mọi người suy nghĩ, học tập:Phương pháp đọc sách không đơn thuần là việc học tập tích lũy tri thức mà còn là chuyện rèn luyện tính cách con người,chuyện học làm người IV/ Tổng kết: Ghi nhớ (SGK) V/ Luyện tập H? Em hãy tóm tắt các ý kiến của Chu Quang Tiềm về cách đọc sách? * HDVN: Học bài + Soạn: Đề ngữ. +Lập bản kế hoạch đọc sách của em sau khi học xong bài viết này.Theo dõi thêm chuyên mục :”Mỗi ngày một cuốn sách +Sưu tầm những câu danh ngôn về sách ------------------------------------------------------