I/ Mức độ cần đạt
Thấy được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1.Kiến thức
- Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
- Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2. Kĩ năng
- Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
- Vận dụng các biểu pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
III/ Hướng dẫn thực hiện
215 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1157 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 1 đến tuần 16, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tuần 1
Tiết 1, 2
Ngày soạn: 10/08/2013
Ngày dạy: 12/08/2013
Văn bản: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
Lê Anh Trà
I/ Mức độ cần đạt
Thấy được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1.Kiến thức
- Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
- Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2. Kĩ năng
- Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
- Vận dụng các biểu pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, lối sống.
III/ Hướng dẫn thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Ổn định lớp (1p)
Nắm lại sỉ số lớp
2. Kiểm tra bài cũ (3p)
Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs.
3. Bài mới (1p)
Giới thiệu bài
- HĐ 1: Tìm hiểu chung (15p)
- Cho Hs đọc chú thích trong SGK
? Vấn đề đặt ra ở đây là gì?
- Bản sắc văn hóa hóa dân tộc kết tinh những giá trị tinh thần mang tính gì?
- Trong thời kì hội nhập hiện nay, vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc càng trở nên ntn?
- HĐ 2: Đọc – hiểu văn bản
(65p)
- Cho HS đọc văn bản
- Nhận xét cách đọc của Hs.
Đọc: giọng khúc triết, mạch lạc, thể hiện niềm tôn kính với CTHCM.
Đọc mẩu 1 lượt
Cho HS đọc văn bản
? Văn bản chia làm mấy phần? Nội dung chính của từng phần?
Cho HS đọc lại phần 1.
? Những tinh hoa văn hóa nhân loại đến với HCM trong hoàn cảnh nào?
? Đoạn văn đã khai thác vốn tri thức văn hóa của Bác ntn?
?Người đã làm cách nào để có được vốn tri thức sâu rộng
ấy?
? Như vậy thì theo em chìa khóa để mở ra kho tàng tri thức nhân loại là gì?
?Học trong sách hay lao động thực tiển?
?Động lực nào giúp người có được những tri thức ấy?
?Qua những vấn đề trên, em có nhận xét gì về phong cách HCM?
?Kết quả HCM đã có được vốn tri thức nhân loại ntn?
à Chuyển sang tiết 2.
?Bằng sự hiểu biết của em về Bác, em cho biết phần văn bản trên nói về thời kì nào trong sự nghiệp cách mạng của Bác?
?Phần văn bản sau nói về thời kì nào trong sự nghiệp cách mạng của Bác?
?Khi trình bày những nét đẹp trong lối sống của Bác, tác giả đã tập trung vào những phương diện nào?
?Nơi ở và làm việc của Bác được giới thiệu ntn?
?Trang phục của Bác theo cảm nhận của em ntn? Biểu hiện cụ thể?
?Việc ăn uống của Bác diễn ra ntn? Cảm nhận của em về bữa ăn với những món đó?
?Em hình dung thế nào về cuộc sống của các vị nguyên thủ quốc gia ở các nước khác trong cuộc sống cùng thời với Bác và trong cuộc sống đương đại, Bác có xứng đáng được đãi ngộ như họ không?
?Qua những vấn đề trên, em cảm nhận được gì về cuộc sống của HCM?
?Để nêu bật lối sống giản dị của Bác, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?
àGV bình, đưa ra dẫn chứng ứng dụng, liên hệ bài học
?Trong cuộc sống hiện đại, xét về phương diện văn hóa trong thời kì hội nhập, hãy chỉ ra thuận lợi và nguy cơ?
?Tuy nhiên tấm gương của Bác cho thấy sự hòa nhập vẫn giữ nguyên bản sắc dân tộc. vậy từ phong cách của Bác em có suy nghĩ gì về việc đó?
?Em hay nêu 1 vài biểu hiện mà em cho là sống có văn hóa và phi văn hóa?
- HĐ 3: Hướng dẫn tự học (2p)
4. Củng cố (2p)
? Theo em người có vh có phải là thích nói chen tiếng nước ngoài khi nói,viết, thích đua đòi ăn mặc kg?Vì sao?
5. Dặn dò (1p)
- Học ý nghĩa văn bản, nắm nội dung phân tích.
- Sưu tầm thêm những mẩu chuyện kể về Bác.
- Chuẩn bị bài: Các phương châm hội thoại.
- Báo cáo
- Bản sắc văn hóa hóa dân tộc kết tinh những giá trị tinh thần mang tính truyền thống của dân tộc.
- Trong thời kì hội nhập hiện nay, vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc càng trở nên có ý nghĩa.
- Hs đọc
- 2 phần:
+ HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại
+ Những nét đẹp trong lối sống của HCM
- Đọc lại phần 1.
- Đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều nền văn hóa, nhiều dân tộc trên thế giới
- Nói và viết được nhiều thứ tiếng, làm nhiều nghề.
- Qua công việc, qua lao động mà học hỏi (làm nhiều nghề khác nhau)
- HCM là người sáng suốt, thông minh, cần cù, yêu lao động, ham học hỏi.
- Qua lao động mà học hỏi
- Học trong sách và lao động thực tiển
- Ham hiểu biết, học hỏi
- Thông minh, cần cù, yêu lao động
- Sâu rộng, uyên thâm, mới mẻ, hiện đại
Đọc lại phần 2
- Thời kì Bác hoạt động cách mạng ở nước ngoài
- Thời kì Bác làm chủ tịch nước
- 3 phương diện: nơi ở, trang phục, ăn uống
-Nhỏ bé, mộc mạc: vài phòng nhỏ là nơi tiếp khách, họp bộ chính trị
- Trang phục giản dị: quần áo bà ba nâu, áo trấn thủ, dép lốp thô sơ
-Thảo luận, phát biểu dựa trên văn bản
-Thảo luận nhóm
-Thảo luận
àGiản dị
-Kể và bình luận
-Thuận lợi: giao lưu mở rộng tiếp xúc với nhiều luồng văn hóa hiện đại
Nguy cơ: có nhiều luồng văn hóa tiêu cực, độc hại
-Sống và làm việc theo tấm gương Bác Hồ vĩ đại, tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức lối sống có văn hóa
-Thảo luận lớp
Tự do phát biểu ý kiến
Văn bản: Phong cách HCM
A. Tìm hiểu chung
- Bản sắc văn hóa hóa dân tộc kết tinh những giá trị tinh thần mang tính truyền thống của dân tộc.
- Trong thời kì hội nhập hiện nay, vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc càng trở nên có ý nghĩa.
B. Đọc – hiểu văn bản
I/ Nội dung
1. HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại
- Đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều nền văn hóa, nhiều dân tộc trên thế giới.
- Nói và viết được nhiều thứ tiếng.
- Qua công việc, qua lao động mà học hỏi (làm nhiều nghề khác nhau)
=> Sự hiểu biết sâu rộng về các dân tộc và văn hóa thế giới nhào nặn nên cốt cách văn hóa dân tộc Hồ Chí Minh.
2. Nét đẹp trong lối sống HCM
- Lối sống giản dị:
+ Nơi ở, nơi làm việc: chiếc nhà sàn nhỏ
+ Trang phục hết sức giản dị: Bộ quần áo bà ba, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ.
+ Ăn uống đạm bạc: cá kho, rau luộc, cà muối, cháo hoa.
è Phong cách HCM là sự giản dị trong lối sống, sinh hoạt hằng ngày, là cách di dưỡng tinh thần, thể hiện một quan niệm thẩm mĩ cao đẹp.
II/ Nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng.
- Vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt tự sự, biểu cảm, lập luận.
- Vận dụng các hình thức so sánh, các biện pháp nghệ thuật đối lập.
III/ Ý nghĩa văn bản
Bằng lập luận chặt chẽ, chứng cứ xác thực, tác giả Lê Anh Trà đã cho thấy cốt cách văn hóa HCM trong nhận thức và trong hành động. Từ đó đặt ra một vấn đề của thời kì hội nhập: tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời phải giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
C.Hướng dẫn tự học
- Tìm đọc một số mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ.
- Tìm hiểu nghĩa của một số từ Hán Việt trong đoạn trích.
Tuần 1
Tiết 3
Ngày soạn: 12/08/2013
Ngày dạy: 15/08/2013
CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I/ Mức độ cần đạt
- Nắm được những hiểu biết cốt yếu về hai phương châm hội thoại: phương châm về lượng, phương châm về chất.
- Biết vận dụng các phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1. Kiến thức
Nội dung phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
2. Kĩ năng
- Nhận biết và phân tích được cách sử dụng phương châm về lượng và phương châm về chất trong một tình huống cụ thể.
- Vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
III/ Hướng dẫn thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Ổn định lớp (1p)
Nắm sỉ số lớp
2. Kiểm tra bài cũ (3p)
Kiểm tra sự chuẩn bị bài của Hs.
3. Bài mới (1p)
- HĐ 1: Tìm hiểu chung
(20p)
- Cho HS đọc.
? câu trả lời của Ba có đáp ứng điều mà An muốn biết không?
? Điều mà An muốn biết ở đây là gì?
?Từ đó em rút ra bài học gì về giao tiếp?
- Cho HS đọc đoạn đối thoại 2 và trả lời câu hỏi.
? Vì sao truyện này lại gây cười?
? Lẽ ra anh có “lợn cưới” và anh có “áo mới” phải hỏi và trả lời ntn để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và cần trả lời?
? Còn trong hoàn cảnh giao tiếp bình thường khi giao tiếp ta cần phải tuân thủ yêu cầu gì?
? Qua phân tích trên, em hiểu thế nào là phương châm về lượng?
à Cho hs tìm ví dụ
- Gọi hs đọc truyện cười “Quả bí khổng lồ”
? Truyện cười này phê phán điều gì?
? Như vậy, trong giao tiếp có điều gì cần tránh ?
? Vậy thế nào là phương châm về chất?
- HĐ 2: Luyện tập (15p)
- Cho HS đọc 1
- HD HS xác định và làm bt
- Cho trình bày, nhận xét
- Cho HS đọc 2
- HD HS xác định và làm bt
- Cho trình bày, nhận xét
- Gv: sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn:
- Cho HS đọc 3,4
- HD HS xác định và làm bt
- Cho trình bày, nhận xét
Bổ sung và kết luận
- HĐ 3: Hướng dẫn tự học (2p)
4. Củng cố (3p)
- Khi nói ta cần tuân thủ điều gì?
- Mỗi phương châm cho 1 ví dụ?
5. Dặn dò (2p)
- Học bài.
- Tiếp tục về nhà tìm thêm ví dụ về 2 phương châm vừa học.
- Chuẩn bị bài: Sử dụng 1 số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Xem lại khái niệm, mục đích, phương pháp của văn bản thuyết minh đã học ở lớp 8.
- Báo cáo
- HS đọc đoạn đối thoại 1
- Không
- Là một địa điểm cụ thể
- Địa điểm Ba học bơi: sông, hồ, biển…
- Khi nói, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu giao tiếp
- HS đọc đoạn đối thoại 2
- Vì các nhân vật nói nhiều hơn những gì cần nói
- Lẽ ra chỉ cần hỏi “Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không? Và cần trả lời “nảy giờ tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả”
- Trong giao tiếp không nên nói nhiều hơn những gì cần nói
- Khi nói, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu giao tiếp, không thiếu cũng không thừa.
- Tìm ví dụ
- Đọc truyện cười “Quả bí khổng lồ”
- Truyện cười này nhằm phê phán tính nói khoác.
- Trong giao tiếp đừng nói những điều mà mình không tin là đúng sự thật..
- Không nên nói những điều mà mình không tin là đúng sự thật hay không có bằng chứng xác thực
HS đọc b
Xác định
Trình bày, em khác nhận xét
HS đọc bt2
Xác định
Trình bày, em khác nhận xét
Đọc bt 3,4
Trình bày
Từng em đứng lên tham gia nghĩa
Khi giao tiếp cần nói cho có nội dung, nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa.
Tiết 3: Các phương châm hội thoại.
A. Tìm hiểu chung
I/ Phương châm về lượng
Khi giao tiếp cần nói cho có nội dung, nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa.
II/ Phương châm về chất
Yêu cầu khi giao tiếp đừng nói những gì mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.
B. Luyện tập
1. Vận dụng phương châm về lượng để phân tích
a. Thừa “nuôi ở nhà”
b. Thừa “có 2 cánh”
2. Điền từ thích hợp
a. Nói có sách, mách có chứng
b. Nói dối
c. Nói mò
d. Nói nhăng nói cuội
e. Nói trạng
à Về chất
3. Thừa lượng “rồi có nuôi được không”
4. Dùng cách diễn đạt để làm rõ về chất, lượng
a. Để kiểm chứng tính xác thực
b. Để đảm bảo phương châm về lượng
5. Giải nghĩa
- Ăn đơm nói đặt: vu khống, đặt điều, bịa chuyện cho người khác
- Ăn óc nói mò: nói không có căn cứ
- Ăn không nói có: vu khống, bịa đặt
- Cãi chày cãi cối: cố tranh cãy nhưng không có lí lẽ gì cả
- Khua môi múa mép: ba hoa, khoác lác, phô trương
- Nói dơi nói chuột: nói lăng nhăng, linh tinh, không xác thực
- Hứa hưu hứa vượn: hứa để được lòng, không thực hiện lời hứa
à Các thành ngữ không tuân thủ về chất ở nội dung nghĩa
C.Hướng dẫn tự học
Xác định các câu nói không tuân thủ phương châm về lượng, phương châm về chất trong 1 hội thoại và chữa lại cho đúng.
Tuần 1
Tiết 4
Ngày soạn: 12/08/2013
Ngày dạy: 15/08/201
SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ Mức độ cần đạt
- Hiểu vai trò của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Tạo lập được văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1. Kiến thức
- Văn bản thuyết minh và các phương pháp thuyết minh thường dùng.
- Vai trò của các biện pháp nghệ thuật trong bài văn thuyết minh.
2. Kĩ năng
- Nhận ra các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các văn bản thuyết minh.
- Vận dụng các biện pháp nghệ thuật khi viết văn bản thuyết minh.
III/ Hướng dẫn thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Ổn định lớp (1p)
Nắm sỉ số lớp
2. Kiểm tra bài cũ (3p)
Kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs.
3. Bài mới (1p
- HĐ 1: Tìm hiểu chung
(15p)
? Văn bản thuyết minh là gì?
? Mục đích của văn bản thuyết minh là gì ?
? Hãy chỉ ra các phương pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh thường dùng đã học ?
- Cho HS đọc văn bản trong SGK
? Văn bản thuyết minh đặc điểm gì của đối tượng?
? Văn bản ấy có cung cấp về tri thức đối tượng không?
? Đặc điểm ấy có dễ dàng thuyết minh bằng cách đo đếm, liệt kê không?
? Văn bản đã vận dụng phương pháp thuyết minh nào là chủ yếu?
? Đồng thời để sinh động, tác giả còn vận dụng biện pháp nghệ thuật nào?
? Các biện pháp góp phần làm cho đối tượng thuyết minh ntn?
à Lưu ý hs một số ý cần nắm.
- HĐ 2: Luyện tập (20p)
- Cho HS đọc bt1
- HD HS xác định
- Cho trình bày, nhận xét
? Bài văn có tính thuyết minh không?
? Tính chất ấy thể hiện ở những điểm nào?
? Những phương pháp thuyết minh nào đã được sử dụng?
? Bài thuyết minh này có gì đặc biệt?
? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
? Các biện pháp nghệ thuật ở đây có tác dụng gì? Chúng có gây hứng thú không? Có làm ảnh hưởng đến nội dung cần thuyết minh không?
- Cho Hs đọc Bt 2
- HD HS tìm
- Cho trình bày, nhận xét
- HĐ 3: Hướng dẫn tự học (1p)
4. Củng cố (2p)
- Muốn cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn ta cần phải làm gì?
- Tác dụng của biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh?
5. Dặn dò (2p)
- Học bài
- Chuẩn bị: luyện tập sử dụng 1 số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Xem lại lí thuyết, để tiết sau luyện tập.
- Báo cáo
- Là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân… của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên xã hội bằng phương thức trình bày, giải thích
- Cung cấp tri thức khách quan về những sự vật, hiện tượng, vấn đề… được chọn làm đối tượng để thuyết minh
- Định nghĩa, ví dụ, liệt kê, dùng số liệu, phân loại, so sánh
- Đọc văn bản trong SGK
- Đá và nước
- Có
- Đây là vấn đề khó thuyết minh, không thể đo đếm, liệt kê được, vì:
+ Đối tượng thuyết minh rất trừu tượng (giống như trí tuệ, tâm hồn, tình cảm, đạo đức..)
+ Ngoài việc thuyết minh về đối tượng, còn phải truyền đạt được cảm xúc và sự thích thú tới người đọc
- Ngoài các phương pháp thuyết minh đã học, tác giả còn sử dụng các phương pháp nghệ thuật như miêu tả, so sánh
- Tác giả còn có 1 trí tưởng tượng phong phú (nhân hóa), biến chúng từ những vật vô tri thành vật sống động, có hồn
- Làm rõ những đặc điểm của đối tượng được thuyết minh một cách sinh động nhằm gây hứng thú cho người đọc.
- Nghe
Đọc văn bản văn bản Ngoc Hoàng xử tội Ruồi xanh và trả lời câu hỏi bằng cách thảo luận nhóm
- Có, vì đã cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan về loài ruồi
- Con là Ruồi xanh, thuộc họ côn trùng 2 cánh, mắt lưới
- Họ hàng con rất đông, gồm Ruồi trâu, Ruồi vàng, Ruồi giấm...
- Bên ngoài ruồi mang 6 triệu vi khuẩn, trong ruột chứa đến 28 triệu vi khuẩn... một đôi ruồi trong 1 mùa...
- Mắt ruồi... mắt chứa hàng triệu mắt nhỏ... không trượt chân
- Định nghĩa, nêu số liệu, phân loại
- Về hình thức : giống như văn bản tường thuật 1 phiên tòa
Về cấu trúc : giống như biên bản một cuộc tranh luận về mặt pháp lí
Về nội dung giống như một câu chuyện kể về loài ruồi
- Kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ
- Các biện pháp nghệ thuật đã làm cho văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn, thú vị
Nhờ có biện pháp nghệ thuật mà văn bản đã gây hứng thú cho người đọc
Các biện pháp nghệ thuật không gây ảnh hưởng gì đến việc tiếp nhận văn bản thuyết minh.
- HS đọc bt2
- xác định bt đó.
- Trình bày, em khác nhận xét
Các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh gồm có kể chuyện, tự thuật, đối thoại theo lối ẩn dụ, nhân hóa,…
- Nghe
Tiết 4: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh .
A. Tìm hiểu chung
I/ Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh
1. Ôn tập văn bản thuyết minh.
2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng 1 số biện pháp nghệ thuật
Ví dụ
Hạ Long – Đá và nước
- Vấn đề thuyết minh: sự kì lạ của Hạ Long
- Đây là vấn đề khó thuyết minh, vì:
+Đối tượng thuyết minh rất trừu tượng
+ Cần phải truyền đạt được cảm xúc
- Phương pháp chủ yếu: miêu tả, so sánh
à Các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh gồm có kể chuyện, tự thuật, đối thoại theo lối ẩn dụ, nhân hóa,…
à Tác dụng: góp phần làm rõ những đặc điểm của đối tượng được thuyết minh một cách sinh động nhằm gây hứng thú cho người đọc.
=> Lưu ý khi sử dụng các biện pháp nghệ thuật tạo lập văn bản thuyết minh, cần phải:
- Bảo đảm tính chất của văn bản.
- Thực hiện được mục đích thuyết minh.
- Thể hiện được các phương pháp thuyết minh.
B. Luyện tập
Bài 1: Ngọc Hoàng xử tội Ruồi Xanh
- Định nghĩa: thuộc họ côn trùng 2 cánh, mắt lưới.
- Phân loại: các loại ruồi.
- Số liệu: số vi khuẩn, số lượng sinh sản của 1 cập ruồi
- Liệt kê: mắt lưới, chân tiết ra chất dính
Bài 2: lấy ngộ nhận hồi nhỏ làm đầu mối câu chuyện
C.Hướng dẫn tự học
Tập viết đoạn thuyết minh ngắn có sử dụng các biện pháp nghệ thuật.
Tuần 1
Tiết 5
Ngày soạn: 14/08/2012
Ngày dạy: 17/08/2012
LUYỆN TẬP SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ Mức độ cần đạt
Nắm được một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1. Kiến thức
- Cách làm bài thuyết minh về một thứ đồ dùng (cái quạt, cái bút, cái kéo,…).
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
2. Kĩ năng
- Xác định yêu cầu của đề bài thuyết minh về một số đồ dùng cụ thể.
- Lập dàn ý chi tiết và viết phần Mở bài cho bài văn thuyết minh (có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật) về một đồ dùng.
III/ Hướng dẫn thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Ổn định lớp (1p)
Nắm sỉ số lớp
2. Kiểm tra bài cũ (3p)
- Các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh?
- Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh?
3. Bài mới (1p)
- HĐ 1: Củng cố kiến thức
(5p)
? Bài văn thuyết minh về đồ dùng có mục đích gì?
? Một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh? Tác dụng?
- HĐ 2: Luyện tập (30p)
- Cho HS ở mỗi nhóm trình bày dàn ý chi tiết
- Nhận xét chung
- HĐ 3: Hướng dẫn tự học (2p)
4. Củng cố (2p)
? Bài văn thuyết minh về đồ dùng có mục đích gì?
? Một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh? Tác dụng?
5. Dặn dò (1p)
- Xem lại cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Chuẩn bị bài: đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
- Tìm những thông tin về thế giới hiện nay đang xảy ra như thế nào.
- Báo cáo
- Trả lời
- Có mục đích giới thiệu công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử của đồ dùng đó.
- Một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh như tự thuật, kể chuyện, hỏi đáp theo lối nhân hóa,…có tác dụng làm cho bài văn viết hấp dẫn, sinh động.
- Chia nhóm ra, chuẩn bị đại diện nhóm trình bày
- Mỗi nhóm cử đại diện trình bày
- Cả lớp thảo luận nhận xét, bổ sung sửa chữa dàn ý của bạn trình bày
- Nghe
- Bài văn thuyết minh về một thứ đồ dùng có mục đích giới thiệu công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử của đồ dùng đó
- Nghe
Tiết 5: Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
A. Củng cố kiến thức
- Bài văn thuyết minh về một thứ đồ dùng có mục đích giới thiệu công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử của đồ dùng đó.
- Một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh như tự thuật, kể chuyện, hỏi đáp theo lối nhân hóa,…có tác dụng làm cho bài văn viết hấp dẫn, sinh động.
B. Luyện tập
Cho đề bài: thuyết minh trong các đồ dùng sau: các quạt, cái kéo, cái bút, chiếc nón.
Dàn ý chi tiết:
MB:gthiệu chung về chiếc nón.
TB:
-Lịch sử chiếc nón:
-Cấu tạo của chiếc nón:
-Cách làm những chiếc nón
-Công dụng của những chiéc nón:
KB:Cảm nghĩ chung về chiếc nón trong đời sống hiện tại.
C.Hướng dẫn tự học
Xác định và chỉ ra tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản thuyết minh Họ nhà kim (Ngữ văn 9, tập 1, trang 16)
Tuần 2
Tiết 6, 7
Ngày soạn: 14/08/2013
Ngày dạy: 18/08/2013
Văn bản: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
G.Mác Két
I/ Mức độ cần đạt
- Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân.
- Có nhận thức, hành động đúng để góp phần bảo vệ hòa bình.
II/ Trọng tâm kiến thức, kỹ năng
1.Kiến thức
- Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản.
- Hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản.
2. Kĩ năng
Đọc – hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một số vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hòa bình của nhân loại.
III/ Hướng dẫn thực hiện
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Ổn định lớp (1p)
Nắm lại sỉ số lớp
2. Kiểm tra bài cũ (3p)
? Để tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, HCM đã làm gì?
? Lối sống của HCM ntn?
? Qua đó em học hỏi điều gì ở Bác?
3. Bài mới (1p)
?
- HĐ 1: Tìm hiểu chung (10p)
- Cho hs đọc phần chú thích sgk.
? Nêu những hiểu biết của em về nhà văn Mác-két?
? Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?
- HĐ 2: Đọc – hiểu văn bản (70p)
- GV nêu y/c đọc
- Đọc mẫu một đoạn, gọi HS đọc tiếp.
? Bài văn chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần?
?Em hãy chỉ ra luận điểm của văn bản?
?Em hãy chỉ ra luận cứ của văn bản?
?Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất được tác giả chỉ ra ntn?
?Bằng cách lập luận ntn mà tác giả làm cho người đọc hiểu rõ nguy cơ khủng khiếp ấy?
?Sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang đã được tác giả chỉ ra bằng những chứng cứ nào?
? Nhận xét những chứng cứ mà tác giả đã chỉ ra?
? Vì sao có thể nói “chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí con người và cả lí trí tự nhiên” ?
? Phần kết bài nêu vấn đề gì?
? Nêu cảm nghĩ của em qua bài học này?
? Nhận xét về nghệ thuật của văn bản?
? Ý nghĩa văn bản?
- HĐ 3: Hướng dẫn tự học (2p)
4. Củng cố (2p)
- Nêu cảm nghĩ của em về văn bản?
- Nhận thức đúng về nguy cơ c.tranh và tham gia vào cuộc đ.tranh cho hòa bình là yêu cầu đặt ra cho mỗi người
5. Dặn dò (1p)
- Nắm nội dung phân tích, học thuộc nghệ thuật và ý nghĩa văn bản.
- Sưu tầm tư liệu l/sử, tranh ảnh, thơ ca nói lên khát vọng h/bình của mọi người mọi d.tộc trên TG
- Soạn : các phương châm hội thoại (tiếp theo)
- Báo cáo
=> Sự hiểu biết sâu rộng về các dân tộc và văn hóa thế giới nhào nặn nên cốt cách văn hóa dân tộc Hồ Chí Minh.
- Đọc chú thích sgk
-Mác-két là nhà văn có nhiều đóng góp cho nền hòa bình nhân loại thong qua các hoạt động xã hội và sáng tác văn học. Ông đã nhận được giải thưởng Nô-ben về văn học năm 1982.
- Văn bản trích trong tham luận Thanh gươm Đa-mô-clét của nhà văn đọc tại cuộc họp sáu nước Ấn độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a tại Mê-hi-cô vào tháng 8 năm 1986
- Nghe
- Hs đọc văn bản
- Chia làm 2 phần:
+ phần 1: từ đầu đến…xuất phát của nóà Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa toàn nhân loại và sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang.
+ Phần 2: còn lạià Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình, không có chiến tranh.
- Đọc lại
-Kho vũ khí hạt nhân được tàn trữ có khả năng hủy diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời
-Cuộc chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỉ người
- Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí loài người mà còn ngược lại với lí trí tự nhiên, phản lại sự tiến hóa
- Xác định cụ thể thời gian “Hôm nay ngày 8.8.1986”
Số liệu
File đính kèm:
- Ngữ văn 9 hki 1_ 2012.doc