Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 32 - Bài 31 - Tiết 156: Con chó bấc (trích tiếng gọi nơi hoang Dã) Giắc-lân-đơn

Ngày: Tuần 32 Bài 31 Tiết 156 CON CHÓ BẤC. ( Trích Tiếng gọi nơi hoang dã) Giắc-Lân-Đơn š & b A.. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh: - Hiểu được Lân-Đơn đã có những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tưởng tượng tuyệt vời khi viết về những con chó trong đoạn trích này. - Đồng thời qua tình cảm của nhà văn đối với con chó Bấc, bồi dưỡng cho HS lòng thương yêu loài vật. B.. Chuẩn bị: 1 Giáo viên: Ảnh của tác giả; hệ thống câu hỏi. 2 Học sinh: Soạn bài theo yêu cầu của GV. C.Tiến trình lên lớp: I. Ổn định tổ chức: II.Kiểm tra bài cũ: -Vì sao bác Phi-líp nhận làm bố của Xi-mông? - Qua câu chuyện, cần rút ra bài học gì về cách đối xử với bạn bè, nhất là đối với những bạn không may, cơ nhỡ hoặc bất hạnh? III. Bài mới: Hoạt động của Giáo viên và học sinh Nội dung ghi A. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung. - GV gọi HS đọc dấu sao SGK/153,154 để tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - Nêu vài nét về tác giả? * Giắc-Lân-Đơn (1876-1916) bút danh Giôn-Gri-phít. Lân-Đơn, nhà văn Mỹ. * Trải qua thời kỳ thơ ấu vất vả, từng làm nhiều nghề. Năm 18 tuổi tham gia cuộc tuần hành của những người thất nghiệp đòi công ăn việc làm. * Ông sớm tiếp cận với tư tưởng chủ nghĩa xã hội. * Bắt đầu sự nghiệp sáng tác bằng những truyện ngắn đăng trên tờ báo của sinh viên. - Nêu vài nét về tác phẩm? * “Con chó Bấc” trích từ tiểu thuyết “Tiếng gọi nơi hoang dã”. Đoạn trích từ chương 6: Tình yêu thương đối với một con người. Do Nguyễn Công Ái và Vũ Tuấn Phương dịch. B. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc, tìm hiểu từ khó, thể loại. - GV hướng dẫn HS thực hiện các phần trên. * Đọc: Thể hiện giọng giao lưu tình cảm giữa người và chó, chó và người nồng nàn, đầy yêu thương. * Tìm hiểu từ khó: 8 từ SGK. * Thể loại: tiểu thuyết gồm 7 chương. C. Hoạt động 3: Hướng dẫn phân tích. - Xác định bố cục của văn bản theo diễn biến SGK và nêu ý định của tác giả trong bố cục? * Bố cục: 3 phần. ú “Tình yêu thương …… khơi dậy lên được” Phần mở đầu. ú “ Con người này …… biết nói đấy” Tình cảm của Thooc-tơn đối với Bấc. ú “ Bấc có cái tài …… của chủ …” Tình cảm của Bấc đối với Thooc-tơn. * Ý định của tác giả: Muốn miêu tả tình cảm của con chó Bấc đối với chủ. Nhưng trước đó, sau đoạn mở đầu, tác giả lại dùng một đoạn nói về tình cảm của chủ với Bấc. Đó là một dụng ý nghệ thuật vì đó chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình cảm đặc biệt của chó với người. - Cách cư xử của Thooc-tơn đối với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? * Thooc-tơn là ông chủ lý tưởng ví anh chăm sóc chó của mình, đặc biệt đối với Bấc như thể “chúng là con cái của anh vậy”. Trong ý nghĩ, trong tình cảm dường như anh không xem Bấc chỉ là một con chó, mà là người hẳn hoi, là đồng loại với anh, là bạn bè của anh, cùng làm việc, cùng chịu đựng gian khổ để đạt mục đích cuộc đời. - Tác giả so sánh Thooc-tơn với các ông chủ khác để làm gì? * Nhà văn so sánh Thooc-tơn với các ông chủ khác để làm nổi bật “Thooc-tơn là một ông chủ lý tưởng”. Các ông chủ khác, các đồng nghiệp của Thooc-tơn chăm sóc chó chỉ là nghĩa vụ “đã nuôi thì phải chăm sóc” và vì lợi ích kinh doanh “kéo xe trượt tuyết để đi tìm vàng”. Đó là một trong những công cụ đắc lực để tìm vàng nơi tuyết băng lạnh giá. - Tình cảm của Thooc-tơn đối với Bấc như thế nào? * Tình cảm biểu hiện: chào hỏi thân mật, nói lời vui vẻ, trò chuyện tầm phào không biết chán như là với con mình; túm chặt lấy đầu Bấc, đẩy tới đẩy lui, khe khẽ thốt lên những tiếng rủa yêu rủ rỉ, âu yếm như lời nựng con của những ông bố, bà mẹ hiền vô cùng thương yêu con mình. - Phân tích câu nói: “Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!” của Thooc-tơn đối với Bấc? * Câu nói thể hiện tình cảm ngạc nhiên, yêu thương vô hạn, nồng nàn của một ông chủ đối với con chó quý của mình. Cao hơn thế, thể hiện tình cảm của một con người đối với bạn bè thân thiết, của một người cha đang yêu thương, vỗ về, khám phá ra đứa con mình sao có thể thông minh, tình cảm và đáng yêu thế! * Tình cảm và cách đối xử của Thooc - tơn với Bấc sẽ được đền đáp xứng đáng vì Bấc tinh khôn, có nghĩa tình ð Nghệ thuật nhân hóa. * HS đọc lại đoạn văn 1 SGK/151. - Trong đoạn đầu, tác giả có ý nghĩa so sánh những ngày Bấc sống trong gia đình ông thẩm phán Mi - lơ để làm gì? * So sánh, nhớ lại để làm nổi bật tình cảm hiện tại của Bấc đối với Thooc - tơn. Với Bấc, đó là những ngày sống an nhàn chẳng có gì đặc biệt. Ông bà và cô cậu chủ chỉ là những người chủ giàu có, sang trọng, bệ vệ và bình thường. Bấc cảm thấy ngang hàng với họ. Nhưng với Thooc - tơn thì khác hẳn: Tình thương yêu thật sự nồng nàn, sôi nổi, nồng cháy, tôn thờ và cuồng nhiệt. Tình cảm ấy tại sao lại có và biểu hiện như thế nào? Ta có thể thấy được tình cảm nầy của Bấc trong sự so sánh với tình cảm của Xơ - Kit và Ních, những con chó khác trong bầy chó kéo xe của Thooc - tơn. * HS đọc đoạn 4 SGK/152. - Hãy so sánh cách biểu hiện tình cảm với chủ của Xo - Kit, Ních và Bấc và nêu nhận xét? * So sánh: * Xơ - Kít: Thọc mũi dưới bàn tay của Thooc - tơn rồi hích, hích mãi cho đến khi được vỗ về. * Nhận xét: Nũng nụi vì vốn là một cô ả chó đơn giản, đơn điệu. * Ních: Thường chồm lên tí cái đầu to tướng lên đầu gối của Thooc - tơn. * Nhận xét: Mạnh mẽ nhưng cũng đươn điệu, đơn giản và có phần suồng sã. * Bấc: Tỏ tình cảm sung sướng, ngây ngất mỗi khi được chủ ôm đầu rủ rỉ rủa yêu: bật vùng dậy, miệng cười, mắt long lanh, họng rung lên những âm thanh không thốt ra lời, cứ như vật đứng yên bằng hai chân trong tư thế bất động khoái cảm vô tận. - Há miệng cắn vờ vào tay, ép mạnh răng vào tay chủ như là cử chỉ vuốt ve đầy thương mến. - Không săn đón mà tôn thờ chủ một cách toàn tâm toàn ý, thiêng liêng, sùng kích, hết lòng hết sức bảo vệ. Khi thì nằm phục với chân chủ hằng giờ, mắt háo hức tình táo, mắt ngước nhìn mặt chủ, chăm chú quan sát từng nét nhỏ thay đổi trên khuôn mặt chủ; khi lại nằm xa hơn một quãng quan sát từng cử động nhỏ của chủ. Và mối giao cảm không lời giữa người và chủ bộc lộ qua đôi mắt ngời lên và tỏa rạng. - Sợ ám ảnh bị mất Thooc - tơn, anh sẽ đột ngột biến mất khỏi cuộc đời nó như những ông chủ trước đó (và sự thật đúng như thế, chỉ ít lâu sau khi Bấc mãi bỏ đi theo bạn tình mấy hôm, trở về lều thì Thooc - tơn đã bị chết thảm). Giữa đêm đó......tiếng thở đều của chủ. * Nhận xét: - Tình cảm rất phong phú và đặc biệt sâu sắc vừa thương yêu, vừa tôn thờ, vừa kính ngưỡng, biết ơn thần phục tuyệt đối. - Bấc quả có một tâm hồn khác và hơn hẳn những con chó khác. - Tất nhiên không phản đối với chủ nào Bấc cũng có thái độ tình cảm như vậy. * GV: Câu hỏi 4 SGK/154. * Nhà văn không nhân cách hóa con chó Bấc để nó nói tiếng người như La - Phong - Ten mà chỉ "họng nó rung lên những âm thanh không thốt nên lời....". Nó chỉ "hầu như biết nói" ð thấu hiểu thế giới "tâm hồn" phong phú của nó. * Qua lời kể chuyện.......ð con Bấc dường như biết suy nghĩ: "Trước kia....như vậy", "Bấc thấy....mạnh mẽ ấy","Nó lại....cơ thể","Bấc không muốn....một bước" (gạch đỏ trong sách). * Bấc không những biết vui mừng mà còn biết lo sợ: "Việc thay thầy đổi chủ.....", nó sợ Thooc - tơn biến khỏi cuộc đời nó. * Bấc còn nằm mơ "ngay cả ban đêm...." ð Trí tưởng tượng tuyệt vời của nhà văn, lòng yêu thương loài vật của ông. Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết. - GV yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ SGK/154. I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả. 2. Tác phẩm. 3. Đọc và tìm hiểu chú thích, thể loại: II. Phân tích: 1. Bố cục và ý định của tác giả. a. Bố cục: 3 phần. - Đoạn 1: - Đoạn 2: - Đoạn 3: b. Ý định của tác giả: Miêu tả tình cảm của con chó Bấc đối với chủ ð Một dụng ý nghệ thuật. 2. Tình cảm của Thooc - tơn với Bấc - Chăm sóc Bấc đặc biệt như con. - Xem Bấc như bạn. - Thooc - tơn là ông chủ lý tưởng so với các ông chủ khác. - Chào hỏi, trò chuyện vui vẻ cùng với những cử chỉ âu yếm nựng nịu của ông chủ bố, bà mẹ hiền nựng con. - Qua lời nói của Thooc - tơn, Bấc là con vật tinh khôn và nghĩa tình. - Nghệ thuật nhân hóa. 3. Tình cảm của Bấc đối với Thooc - tơn: -Tình thương yêu thực sự nồng nàn, sôi nổi, nồng cháy, tôn thờ và cuồng nhiệt. - So sánh tình cảm của Bấc đối với Xơ - Kít và Ních: ( ghi lại bảng so sánh) ð Nhận xét tỉ mỉ, tinh tế, miêu tả nét riêng của mỗi con chó để làm nổi bật nét khác biệt của Bấc. 4. "Tâm hồn" của con chó Bấc: - Bấc không ói tiếng người nhưng "tâm hồn" nó phong phú. - Bấc biết suy nghĩ. - Bấc biết vui mừng và lo sợ. - Bấc nằm mơ. ð Trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn. III. Tổng kết: Trong đoạn trích con chó Bấc, nhà văn Mỹ Lân - đơn có những nhận xét tinh tế khi viết về những con chó, thể hiện trí tưởng tượng tuyệt vời khi đi sâu vào "tâm hồn" của con cho Bấc, đồng thời bộc lộ tình cảm yêu thương của mình đối với loài vật. III. Củng cố:: Tình cảm của mình đối với con vật nuôi trong nhà? IV. Dặn dò: - Học thuộc bài. - Chuẩn bị: kiểm tra tiếng việt. + Khởi ngữ. + Các thành phần biệt lập. + Các thành phần liên kết. + Nghĩa tường minh và hàm ý. V. Rút kinh nghiệm: