Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tiết 79 – làm văn: Lập dàn ý bài văn nghị luận

Ngày soạn: Tiết: 79 – Làm văn: LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN I. Mục tiêu bài học: - Nắm được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý bài văn nghị luận - Lập được dàn ý cho bài văn nghị luận. - Có ý thức và dần hình thành thói quen lập dàn ý trước khi viết các bài văn nghị luận trong nhà trường cũng như ngoài cuộc sống. II. Phương tiện: Sgk, Sgv, Thiết kế bài học III. Phương pháp: Gv diễn giảng nêu tác dụng của việc lập dàn ý Hs lập dàn ý cho bài văn® Nắm được các thao tác, cách thức lập dàn ý. IV. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ: kiểm tra vở soạn của hs (5’) 3. Giới thiệu: HĐ của GV HĐ của HS Nội dung cần đạt Hoạt động1(5’): Tìm hiểu tác dụng của việc lập dàn ý. Thao tác 1:Hỏi: Khi nhận được một đề văn bước đầu tiên em sẽ làm gì? Diễn giảng: LDY là khâu trung gian giữa đề bài và bài viết. Dàn ý là cái sườn mà người viết dựa vào để định hướng về nội dung, tránh tình trạng xa đề, lạc đề, lan man. Dàn ý giúp người viết phân bố thời gian hợp lí. Thao tác 2:Hỏi: Vậy thế nào là lập dàn ý? Gv: chót ý Thao tác 3:Hỏi: tác dụng của việc lập dàn ý là gì? GV: chót ý và ghi bảng Hoạt động2(20’): Tìm hiểu mục II trong SGK Thao tác1: Bài văn cần làm sáng tỏ vấn đề gì? Quan điểm của chúng ta về vấn đề đó ntn? Thao tác 2: căn cứ vào đề bài, vào những yêu cầu của bài văn và huy động những hiểu biết của mình em hãy trả lời các câu hỏi sau: Sách là gì? Sách có tác dụng ntn? Thái độ đ/v sách và đọc sách ntn? Thao tác 3: Xác định luận cứ cho các luận điểm. Đ/v luận điểm 1: Sách là sản phẩm thuộc lĩnh vực nào của con người? Sách phản ánh, lưu giữ những thành tựu gì của nhân loại? Sách có chịu ảnh hưởng của thời gian và không gian không? Đ/v luận điểm 2: Sách đem lại cho con người những hiểu biết gì về tự nhiên và xã hội? Sách có tác dụng ntn với cuộc sông riêng tư và quá trình tự hoàn thiện mình? Đ/v luận điểm 3: Thái độ bản thân đ/v các loại sách? Đọc sách ntn là tốt nhất? Hoạt động3 (5’): Tìm hiểu cách lập dàn ý Gv gợi ý hs lập dàn ý Hoạt động4(10’) : hướng dẫn hs luyện tạp. Củng cố Dặn dò: làm BT2. Soạn bài Truyện Kiều.( tác giả) - HS suy nghĩ trả lời. Hs trả lời Hs xác định luận đề bằng cách trả lời các câu hỏi theo gợi ý. HS thảo luận xác định các luận điểm HS lần lượt tìm các luận cứ cho từng luận điểm. Hs tiến hành lập dàn ý Hs nêu những ý còn thiếu, sau đó lập dàn ý. I. Tác dụng của việc lập dàn ý. 1. khái niệm - Là công việc lựa chọn và sắp xếp các nội dung cơ bản. 2. tác dụng - Giúp người viết bao quát nội dung chủ yếu® tránh tình trạng xa đề, lạc đề... - Giúp người viết phân bố thời gian hợp lí. Mô hình: (1) Đề bài- (2) Dàn ý-(3) Bài văn. II. Cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận. Lập dàn ý cho bài văn với đề bài Sgk. 1. Tìm ý cho bài văn. a. Xác định luận đề. Gợi ý: + Sách là phương tiện cung cấp tri thức cho con người, giúp con người trưởng thành về mặt nhận thức. + Đây là một luận đề đúng đắn. b. Xác định các luận điểm. Gợi ý: - Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. - Sách mở rộng những chân trời mới - Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách. c. Tìm các luận cứ cho các luận điểm. Gợi ý - Các luận cứ cho luận điểm 1: + Sách là sản phẩm tinh thần của con người. + Sách là kho tàng trí thức. + Sách là phương tiện có thể giúp ta vượt qua không gian và thời gian. - Các luận cứ cho luận điểm 2: + Sách giúp ta hiểu biết về mọi lĩnh vực tự nhiên và xã hội. + Sách là người bạn tâm tình gần gũi giúp ta tự hoàn thiện về nhân cách. - Các luận cứ cho luận điểm 3: + Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách có hại. + Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt. + Học những điều hay trong sách. 2. Lập dàn ý. (1) Mở bài: Nêu luận đề( trực tiếp hoặc gián tiếp) (2) Thân bài: + Trình bày luận điểm1: Luận cứ a, b, c..... + Trình bày luận điểm 2: Luận cứ a, b, c.... ....... (3) Kết bài: Khẳng định vai tròi và tác dụng của sách đối với con người. III. Luyện tập. 1. BT1 a. Có thể bổ sung một số ý còn thiếu. - Đức và tài có quan hệ khăng khít với nhau trong mỗi con người. - Cần phải thường xuyên học tập, rèn luyện, phấn đấu để có tài và đức. b. lập dàn ý cho bài văn: - Mở bài: + Giới thiệu lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. + định hướng tư tưởng của bài viết. - Thân bài: + Giải thích câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh. +Lời dạy của bác có ý nghĩa sâu sắc đ/v việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân. - Kết bài: cần phải thường xuyên học tập, rèn luyện, phấn đấu để có cả tài lẫn đức.